[Dilaver]

Çudit fakti se si shumë autorë komunist që i ka krijuar socializmi vetqeverisës dhe ndoshta i ka detyruar të shkruajnë shqip sa më mirë që është e mundur për shkak të hegjemonisë serbe që Titoja dhe kombet të ish-Jugosllavisë ia kishte frikën, tani kanë shpërthyer me barbarizma të gjuhës angleze. Nuk ka kurrfarë dyshimi se Titoja i ka detyruar këta ksenomanë të bëhen shqiptar me „qykë t’zorit”, deshën e s’deshën. Por tash nuk ka fuqi që i ndalë nga dëshira dhe praktika për t’u bërë çdokushi i huaj që iu vie në mendje.

Nga vështrimi sipërfaqësor i këtyre autorëve dhe atyre që kanë studiuar ekonominë në gjuhën angleze, mund të konstatohet se autorët me njohuri më të kufizuara të gjuhës angleze kanë gjasa më të mëdha që në veprat e tyre të përdorin më shumë barbarizma. Ndonëse kjo hipotezë duhet të vërtetohet me vështrime dhe hulumtime shtesë, nga Konferenca e Takimit të Tretë të Institutit Alb-Shkenca. Në hapjen e Konferencës tri ditore, u theksua dhe stërtheksua rëndësia e një projekti për „brain gain”, nismë kjo e Ministrisë së Arsimit të Shqipërisë dhe Programit të Kombeve të Bashkuara për Zhvillim (UNDP). Gjatë pauzës, në bashkëbisedime me pjesëmarrësit e Konferencës komentohej me tepër arsyeja e përdorimit të termit „brain gain” e më pak rëndësia e tij si projekt i Qeverisë së Shqipërisë dhe UNDP-së. Në mbrëmje, pas ditës së parë të Konferencës, një bashkëbanues në Konviktin te Prokuroria po më tregonte përshtypjet e tij nga sesioni e shkencave të natyrës. Atij i kishte bërë përshtypje se si moderatori i sesionit që jeton dhe studion në SHBA, përdorte gjuhë pak më origjinale shqipe se pjesëmarrësit që vinin nga trojet shqiptare. Unë po i përgjigjem duke i treguar se situatë e ngjashme ishte edhe në sesionin e shkencave ekonomike ku isha prezent. Edhepse njëri moderator jeton në SHBA dhe është i mvarur për çdo ditë nga gjuha angleze, në fjalimin, pyetjet dhe komentet e tij nuk vërejta anglizma të qëllishmshëm sikur nga ata që bënin prezentimin e punimeve, e të cilët ishin nga fakulteti ekonomik i Universitetit të Tiranës ose ndonjë universitet tjetër publik i Shqipërisë. E njëjta mund të thuhet edhe për moderatoren që në studimet e saj ishte e mvarur më shumë nga gjuha gjermane dhe tjera se sa gjuha shqipe.

Fenomeni i përdorimit të barbarizmave të qëllimshëm nga pedagogët dhe asistentët krahas anashkalimit të termave më të njohur dhe më të pranueshëm kur flitet dhe shkruhet shqip, ndoshta bëhet nga shkaku për të lënë përshtypje tek lexuesit dhe studentët e tyre se autorët janë shumë në trende bashkëkohore. Në fakt nuk është ashtu. Librat dhe punimet janë më të mira nëse shkruhen me një gjuhë të thjeshtë dhe të kapshme për shumicën e lexuesve. E si të ndodhë kjo me librat e autorëve të cekur në Tabelën 3 në të cilat ka vjedhje (në gjuhën popullore thuhet hajni) masive nga librat tjerë në anglisht, serbo-kroatisht dhe shqip. Kjo është dokumentuar me fakte të forta edhe në shtypin ditor të Kosovës, por autorët e akuzuar i kishin futur veshët në lesh, kishin mbyllur sytë dhe gojën, me fjalë tjera heshtën duke na treguar se atyre si hajdutë dhe kriminelë akadamik nuk u han palla fare. Kjo ndodh edhe kur titujt e librave të tyre për nga natyra e barbarizmave janë kërdi.