[~AnnA~]

Kanë zbuluar vrimat e zeza dhe dritat e mëdha, sekretet e botës së kafshëve dhe misteret e yjeve, të fshehtat e ADN-së dhe dhjetëra mistere të tjera që na kanë ndryshuar jetën. Ja cilët janë dhjetë shkencëtarët më të famshëm të kohës sonë...

Zhak Kusto (1910-1997)

Kush ishte?

Oficer i marinës franceze, eksplorator, autor librash dhe mbi të gjitha dokumentarësh. Ka shërbyer në ushtrinë franceze si oficer, por pasioni i tij i madh ishin zhytjet nënujore. Së bashku me inxhinierin Emil Ganjan shpikën një cilindër me ajër të kompresuar, që përmes një valvule u jepte mundësi qëndrimi më të gjatë nën ujë zhytësve. Filmat e tij janë: "Bota e heshtur", "Një botë pa diell". Librat: "Zbulimet e nëndetit", "Oqeani dhe oqeanografia" etj. Ka marrë shumë çmime.

I famshëm për...

Së bashku me Emil Ganjan, Kusto perfeksionoi mënyrën e eksplorimit të hapësirave nënujore. Teknika e shpikur prej tij, ajo e akualungut, u dha mundësi zhytësve që të kalonin orë të tëra nën ujë. Me theksin e tij francez, nga varka e tij e famshme "Kalipso", drejtoi dokumentarët e famshëm televizivë "Bota e nënujshme e Zhak Kustosë", e cila u bë e famshme jo vetëm për krijesat e mrekullueshme të nënujit që iu "servirën" telespektatorëve, por edhe për mënyrën e mrekullueshme të xhirimit dhe filmimeve, të cilat ishin një risi. Përmes këtyre filmave, Kusto na prezantoi me një botë që pa të do ta njihnin shumë pak.

Ka thënë: "Që nga lindja, njeriu mban mbi supe peshën e gravitetit. Për të qenë i lirë i duhet vetëm të eksplorojë nën sipërfaqen e saj".

Riçard Feynman (1918-1988)

Kush ishte?

Fizikan amerikan dhe nobelist për zbulimin në lëmin e teorisë së elektrodinamikës së kuanteve, si dhe për studimin në lidhje me bashkëveprimin e dritës me atomet dhe elektronet e tyre. Ka lindur në Nju-Jork dhe që fëmijë ishte i mrekulluar nga matematika dhe elektronika dhe nga fqinjët njihej si "djali që i ndreqte aparatet e radiove vetëm përmes mendimit". Ka pasur një karrierë të jashtëzakonshme akademike dhe praktike.

I famshëm për...

Nuk ka qenë kurrë një krijesë të cilën të tjerët mund ta konsiderojnë një person të zakonshëm. Pikërisht kjo e bëri një nga njerëzit më të famshëm të shekullit, edhe pse pakkush e di. Ai është personi që i dha një shpjegim shpërthimit tragjik të anijes kozmike amerikane "Challenger" në vitin 1986. Ndërkohë që komisioni i posaçëm hetimor e përjashtoi idenë e aksidentit për shkak të të ftohtit të mëngjesit kur u bë lëshimi i anijes, Feyman vërtetoi të kundërtën, me një gjest shumë të thjeshtë. Futi në një gotë me akull një copë gome dhe pjesën përshkruese të asaj që ndodhi ua la në dorë specialistëve.

Ka thënë: "Jam aq i zgjuar që ta kuptoj se jam thjesht një budalla".

Dian Fesery (1932-1985)

Kush ishte?

Zoologe amerikane, fusha kërkimore e së cilës ishte përqendruar te gorillat e egra afrikane. Puna e saj bëri që të binin poshtëë shumë mite në lidhje me egërsinë e këtyre gjitarëve. Zanafilla e pasionit të saj ishin shkrimet e një zoologu amerikan në lidhje me majmunët në përgjithësi. Vendi i saj i studimit në Afrikë është kthyer në një qendër të madhe studimore. Ndër të tjera, ajo u bë edhe mbrojtëse e madhe dhe e patrembur e të drejtave të kafshëve në përgjithësi, pasi nisi një numër të madh fushatash kundër atyre që vrasin kafshët për qëllime përfitimi.

E famshme për...

Kaloi një fëmijëri të vështirë në San Francisko, por kjo i shërbeu për më vonë, kur i duhej të bëhej "avokatja" e çështjes së gorillave në Afrikë. Falë luftës së saj plot pasion, sot kemi më shumë specie të tilla në kontinentin e zi. Dian ishte njëherazi edhe mbrojtëse e të drejtave të kafshëve dhe kjo ndoshta i shkaktoi edhe fundin e dhimbshëm të një vrasjeje, autorët e së cilës nuk u gjendën kurrë.

Ka thënë: "Ai që vret sot një kafshë, do të vrasë nesër një njeri për të njëjtën arsye: pasurimin".

Stefan Xhei Gould (1941-2002)

Kush ishte?

Biolog amerikan, i dhënë pas teorisë së evolucionit të Darvinit. Veç kësaj, edhe paleontologjisë dhe autor i librave shumë të suksesshëm shkencorë. Lindi në Nju-Jork dhe u diplomua në gjeologji. Gjithë karrierën profesionale e kaloi në Universitetin e Harvardit.

I famshëm për...

Ishte një darvinist i pasionuar dhe nuk e kishte aspak problem që t‘i ndante me të tjerët idetë e tij dhe njerëzit e dëgjonin, e madje librat e tij për një kohë u bënë ndër më të shiturit në botë, pasi, veç të tjerash, stili ishte i mrekullueshëm. U mor gjatë jetës me shumë gjëra, por megjithatë do të mbahet mend për pasionin e tij të veçantë për teorinë darviniane të evolucionit, e cila kundërshton katërcipërisht atë të kreacionizmit dhe idesë së "planit inteligjent".

Ka thënë: "Teoritë më të gabuara janë ato që ne kujtojmë se janë më të saktat dhe për këtë shkak ua heqim luksin e të dyshuarit".

Xhejn Godall (1934-....)

Kush është?

Zoologe shumë e famshme britanike, e njohur për studimet e thelluara që u ka bërë shimpanzeve në habitatin e tyre natyror. Këto studime i ka përcjellë edhe përmes disa dokumentarëve të shkëlqyer televizivë. Ka vënë gjithmonë theksin edhe në rëndësinë e madhe që ka natyra për njeriun. Ka udhëtuar që e vogël në Afrikë dhe pasioni i saj ka qenë kryesisht jeta e majmunëve. Ajo u ka qëndruar aq shumë pranë atyre, sa arriti që të ndryshonte edhe përkufizimin që i ishte bërë njeriut nga shkencëtarët.

E famshme për...

Ka ndryshuar këndvështrimin tonë ndaj shimpanzeve dhe ...vetes sonë njëherazi. Vetëm disa dhjetëvjeçarë më parë të gjithë ishin dakord me thënien se njeriu është thjesht një kafshë që di të përdorë vegla pune. Ky përkufizim ndryshoi kur Xhejn pa shimpanzetë që të përdornin shkopin për të nxjerrë termitet nga çerdhet e tyre dhe më pas i hanin. Pasi i bëri të njohura gjetjet e saj, antropologu i famshëm, Luis Lekej, tha: "Tani na duhet ose të heqim fjalën ‘vegël‘ nga përkufizimi, ose të pranojmë që shimpanzetë janë njerëz".

Ka thënë: "Rreziku më i madh i të ardhmes sonë është apatia".