[Kercovari]

Liria dhe dinjiteti njeriut në Islam

... për të gjithë të tjerët që mendojnë se kjo fe do të thotë, detyrim i intolerancës dhe skllavërisë!

Islami dhe toleranca

Islami është një fe universale dhe sjellë me vete mesazhet e tij - mesazhe të cilat bëjnë thirrje për një tolerancë universale për të gjithë njerëzimin. Kjo kërkesë sot është me e çmuar se kurrë më parë, sepse të gjitha kulturat afrohen njera tjeterës për të u bashkuar në një udhë të përbashkët tolerance.
Qëllimi i Islamit është edukimi i ndjekësve të tij për t'u bërë qytetarë global,udhërrëfues të një tolerance brilante, mendjehapur në të menduarit,dhe në veprime të përgjegjshëm.

Sipas mësimeve të Islamit, ne jemi përgjegjës për tokën në të cilën jetojmë. Ne kemi përgjegjësi para Zotit me respekt dhe dashuri për menaxhimin e saj si dhe për të mbrojtur dhe për të përdorur të gjitha kapacitetet e kësaj toke për qëllime jetese si përfaqësues të vetëm të Zotit në tokë. Në vend të "shkatërrime në tokë dhe të derdhurit gjak", thotë Kurani, njeriu duhet të përqendrohet në punën e tij të vërtetë, falë të cilave ai siguron një arsye nëse ai përpiqet me të vërtetë i kujdesshëm për të realizuar gjithçka në të mirë të njerzimit.

Prandaj, Kur'ani gjithmonë apelon për arsyen e njeriut dhe udhëzon atë për të ushtruar lirinë e tij si një bindje automatike të Zotit,që ai për çdo akt krijues të mos jetë i paaftë për të vendosur. Njeriu nuk duhet të humbas kufijtë e lirisë se tij, por me vetë arsimin, dmth,të shtrihet nëpërmjet mendimit të pavarur racional dhe veprimit të lirisë krijuese.


Vetë-edukimi të i mundëson atij të tolerojë edhe për një vlerësim të duhur të mundësive të tij.


Ndërgjegjësimi të jetë në anën tjetër të gabueshmërisë së bashku me një vetëdije të përgjegjësisë, kështu do të gjejë se çka është dinjiteti i njeriut duke lejuar një qëndrim bujar dhe tolerant ndaj njerëzve të tjerë, me të cilët ne duhet të kombinojnë solidaritetin njerëzor.

Toleranca është forma dhe njohja e lirë të lirisë dhe dinjitetit të çdo qenije njerëzore, me kusht që ai t`mos bën asnjë të keqe. Nëse ne nuk jemi të vetëdijshëm për gabueshmëritë tona,absollutisht nuk mund të jemi të sigurt në të drejtën tonë që të posedojmë të gjithë të vërtetën,dhe kjo është ajo që ne na obligon në thelb të kemi çdo njeri tjetër në krah, pavarësisht nga përkatsia race, feja, kultura dhe ideologjia,edhe ndaj këtyre të sillemi tolerant.

Një qëndrim i tillë ndër të tjera është marrë për një të vetme arsye, sepse të gjitha këto grupe përkatësie ende nuk kanë qenë, ose vetëm shumë rrallë janë identifikuar me veten. Kjo është toleranca universale jo e vetme që e kushtëzon Islami.Islami mëson paqen e nevojshme për komunitetin e njeriut,të mëson të kesh një sjellje të barabartë ndaj çdo grupi të njerzve ashtu si donte Krijuesi,të çmosh lartë diversitetin e të gjitha krijesave, si dhe njohjen e individualitetit të veçantë të çdo personi,duke e dashur dhe respektuar atë.


Shumëllojshmëria e grupeve njerëzore nuk duhet të na pengojë ne për të njohur ata më nga afër dhe për t'i pajisur ata me tolerancën e domosdoshme.Përndryshe ne në të vërtetë nuk do të mundemi të përmbushim rolin tonë si zëvendës regjent në këtë tokë. Shikur nga ajo edhe se si është kry diversiteti i grupeve të tjera të njerëzve,është dëshira e Krijuesit që na mundëson për të përmbushur misionin tonë njerëzor. Për shkak të përpjekjeve që janë të nevojshme për të kuptuar tjetrin, i cili megjithatë është edhe në të vërtetë rrënja në kulturën e vet, ky duhet të jetë shkak për të praktikuar tolerancën ndaj tyre duke na hapur rrugë me të begatë arsimimi dhe shans kjo, pa të cilat me një vetë-drejtim në sjelljen dhe veprimet tona nuk është e mundur.

Kurani thotë këtë:

"O njerëz, Ne ju krijuam ju prej një mashkulli dhe një femre dhe ju bëmë popuj e fise, që të mund të njohni njëri-tjetrin. Vërtetë, përpara Zotit ndër ju është më fisnike ajo e cila u bënë më të devotshëm,dhe më të devotshmit janë më të drejtit...." [49:13]


Për shkak të kësaj nevoje që njerëzit pa marrë parasysh dallimet e tyre dhe më gjerë,për të njohur njëri-tjetrin, Islami ka bërë thirrje për një dialog të paanshëm fetare dhe thotë: Kjo është e parë e të gjitha feve:

"Thirr për në rrugën e Zotit tënd me urtësi e këshillë të drejtë për të mohuar ( grindjet dhe luftrat) në mënyrën më të mirë të vërtetë.Zoti yt di më së miri atë që është larguar nga rruga e Tij dhe Ai di më mirë ata të cilët ndjekin drejtimin e duhur" . [16:125]


Vendimi apo gjykimi duhet të lihet më mirë Perëndisë. Në vend të kësaj, ne duhet të përpiqemi për një sjellje të drejtë dhe tolerant ndaj të gjithve.Ajo që shkon me fenë Islame janë veprimet tona që ne duhet të përgjigjemi për të.Edhe kjo qëndron gjithashtu në një vend tjetër në Kur'an:


"... Dhe unë kam qenë i urdhëruar për të ushtruar drejtësinë mes jush. Perëndia është Zoti ynë dhe Zoti juaj. Ne kemi vepra tona dhe ju keni përgjrgjësi për punën tuaj! Nuk ka asnjë konflikt themelor midis nesh dhe jush. Perëndia do të na sjellë së bashku dhe vetëm te Ai është rruga e jetës. "[42:15]


Kjo na sjell në çështjen e tolerancës në kuptimin e ngushtë, pra të tolerancës fetare. Ajo i përket urdhërimet fetare në Islam, sepse të gjitha fetë e shpallura janë të vlefshme në bazë të mësimeve islame, në parim, si mënyra më të vlefshme për Perëndinë. Prandaj, muslimanët i duan të gjithë profetët e Perëndisë, të cilat kanë ndodhur që nga fillimi i historisë njerëzore nga koha në kohë, si Moisiu dhe Jezusi të cilët gjithashtu janë të respektuar dhe të dashur ndër muslimanët në mënyrë të barabartë.Po të logjikojmë mirë dhe drejtë,që në fillim konsekuent për këtë është Muhamed a.s i cili solli në dritë çështjen e tolerancës fetare dhe lirinë fetare,dhe lirisht mund të quhet përfaqsues i parë i pluralizmit fetar dhe kulturor i shkruar si i tillë edhe në histori. Ai u pasua nga halifet, kryesisht nga kalifi Omer, toleranca fetare bujare e Sulltan Salahudin,histori e njohur për shumë nga ne.

Në shkrimin e mësipërme janë përpjekje për të bërë të qartë në aq sa është toleranca universale aktive, si dhe toleranca fetare në objektivat e edukimit islam,sa është kuptuar drejt.


Këtu edhe kufijtë e tolerancës janë bërë të qartë.Janë të dukshme kudo në hapsira që janë në qarkullim të kundërt,aty ku nuk ka një sjellje të drejtë, ku të drejtat universale të njeriut shkilen sistematikisht, qoftë nga vetë ose nga të të tjerët të janë shkelur.Aty ku vetëm nëpërmjet angazhimit personal këto të drejta mund të mbrohen, sepse mbrojtja e tyre nga ligjet e shtetit të cilat janë të gjitha të nevojshme,nuk janë edhe të mjaftueshme. Prandaj, sipas një thënie të Profetit Muhamed (as): "Kushdo nga ju që sheh diçka të keqe duhet të ndryshojë atë me dorën e tij,kur nuk mund të ndryshojë, atëherë me gjuhën e tij, dhe kur edhe me këtë nuk mundet, atëherë me zemrën e tij,edhe pse kjo është forma e fundit më e dobët e besimit. "

Nuk ka asnjë tolerancë ndaj padrejtësisë dhe mizorisë.

Së fundi, një pjesë të historie tipike nga historia e lashtë islame, pasi ajo sjell një shembull të mirë për tolerancën islame aktive. Kjo është një ngjarje e përditshme në jetën e Kalifit të dytë Omar.

Një ditë ai pa një burrë të vjetër duke lypur në rrugë dhe mësoi se ai ishte një çifut. Kalifi mësoj për fatin e njeriut të vjetër dhe tha se një gjë e tillë nuk mund të ndodhë në shtetin e tij. Prandaj, ai urdhëroi që hebrejit plak duhej të ishte dhënë një pension nga shteti, i cili mundëson në pleqërinë e tij një ekzistencë të mirë.

Nga po i njëjti kalif Omer është thënë: "Pse njeriu robërohet sërish, edhe pse ai ishte i lindur nga nëna e tij i lirë."

Kjo është konsiderata islame, e cila përsëri dhe përsëri merr përsipër detyrat më të rënda për të luftuar për të drejtat dhe lirinë e njeriut në solidaritetin e plotë dhe të përbashkët me komunitetet tjera ndërnjerzore të cilëj janë pjesë e pandarë e tolerancës universale dhe fetare.