Ishak Pasha, idhulli i jeniēereve
Per origjinen shqipatre te Ishak Pashes shprehet Zhan Klod Faverial. Ishak Pasha vinte nga sistemi i devshirmese. Ne ato kushte ai u rrit dhe u edukua ne oborrin e sulltanit, duke u bere dhe i perzgjedhuri i tij, pasi Sovrani turk e marton me te motren Hatixhene, duke i hapur rrugen per funksione te larta ne shtet. Emerohet fillimisht Bejlerbej i Anadollit. Permendet per karrieren e tij te gjate ne Oborrin Perandorak. U emerua disa here si Vezir i Madh, fillimisht ne vitin 1439 dhe ne vitin 1453.
Ishak Pasha tregoi aftesi te medha si gjeneral ne betejat ushtarake. Shtypi revolten e Anadollit. Mori pjese ne betejen e madhe per pushtimin e Konstandinopojes, ku dallohet si strateg i madh ushtarak. Ai shtypi dhe revoltat e Karamanit. Beteja vendimtare u zhvillua ne malet Taurus dhe perfundoi me fitoren e forcave te Ishak Pashes. Me kete rast rindertoi disa keshtjella te shkaterruara dhe vuri nen zoterim te gjithe rajonin. Emerohet bejlerbej i Anadollit me synimin kryesor shtypjen e revoltave qe mund te shperthenin ne te ardhmen. Ishte se bashku me sulltan Sulejmanin ne betejne e Vllahise, ku u ndesh me Drakulen, i cili me 17 qershor 1462, ne krye te 24 mije kaloresve sulmoi kampin osman, me misionin e veshtire te vrasjes se Sulltanit, por u perballe me gjeneralin shqiptar, i cili e detyroi te largohet.
Ne vazhdim Ishak Pasha u be Vezir i Madh perseri, ne vitin 1469 deri ne vitin 1472, pas ekzekutimit te Ēandarli Halil Pashes. Largohet nga ky funksion, duke qendruar ne Divanin Perandorak si Vezir i Dyte, por perseri ruajti poziten e privilegjuar te keshilltarit te Sulltanit.
Pasi qendroi menjane si shoqerues i sulltan Muratit II ne Anadoll, kur ky abdigoi nga froni, behet perseri Vezir i Madh ne vitet 1481-1482.
Pas ngaterresave per fronin, me 4 maj 1481, Ishak Pasha, qe ishte atehere udheheqesi i jeniēereve, ngriti ne fron Korkut Ēelebiun, djalin e Bajazitit, duke i ruajtur fronin Sovranit, deri sa ai te arrinte vete ne Stamboll. Pas ketij sherbimi te madh, Ishak Pasha se bashku me shqiptarin tjeter Ahmet Gedik Pashen, nderhyne shume ne ēeshtjet e shtetit, duke e lene ne hije Sovranin, prandaj e detyruan Sulltanin t'i shkarkonte nga funksionet.Sovrani osman nuk mund te pranonte qe keta, pavaresisht se i kishin ruajtur fronin ta trajtonin si vegel ne duart e tyre.
Nder veprat qe ka lene Ishak Pasha permendet xhamia Alaca Imaret ne Selanik dhe pallati i tij qe shihni ne figure ne Dogubajazit te Turqise.
Literatura
Zhan Klod Faverial, Historia me e vjeter e Shqiperise, Plejad 2004
Franc Babinger, Mehmet Pushtuesi botesulmuesi ne kapercyell kohe, bot.shqip shtepia botuese "55" viti 2005
