|
Postimi origjinal ėshtė bėrė nga Pupi
Derisa po "garohet" se kush do ta luaj rolin tash dhe nė tė ardhmėn nė Ballkan, pėr fillim njė historik tė shkurtėr se kush ėshtė dhe ēka quhet "Gadishull Ballkanik".
Gadishulli Ballkanik
Nga Wikipedia, Enciklopedia e Lirė
(Pėrcjellė nga Ballkani)
Gadishulli Ballkanik
Harta e Gadishullit Ballkanik
Gadishulli Ballkanik shtrihet nė Evropėn Jugore dhe ka formėn e njė trekėndėshi, qė futet thellė nė Detin Mesdhe, midis Detit Adriatik, Detit Jon nė perėndim, dhe Detit Marmara e Detit Egje nė lindje. Konsiderohet se kufiri verior shkon deri nė Triestė, Lubljanė, rrjedha e lumenjve Sava dhe Danub nė gjatėsi 1.200 km. Kufiri verior mė tepėr ėshtė kufi konvencional se natyrorė. Kushtet natyrore tė gadishullit Ballkanik ofrojnė lidhje tė mirė me Evropėn e Mesme, dy gadishuj tjerė tė Evropės Jugore , orientim kryesor kanė shtetet mesdhetare. Gadishulli Ballkanik shėrben urė lidhėse nė mes tė Evropės dhe Azisė. Nėpėr tė kalojnė rrugė tė rėndėsishme tokėsore nėpėr luginat e lumejve Moravė, Vardar, Nishavė, Maricė, Shkumbin etj.
Demografia
Nė Gadishullin Ballkanik jetojnė rreth 55 milion banorė, me dendėsi mesatare 100 b/km katrorė. Nė vendet veriore dhe lindore tė Gallkanit dhe nė Greqi shtimi natyrorė ėshtė i ulėt (0,2-1,2 promila) nė vendet e tjera ėshtė mes 5 dhe 8 promila, kurse nė Kosovė dhe Shqipėri mes 12 dhe 15 promila.
Pėrbėrja kombėtare e popullsisė nė shumicėn e vendeve ballkanike ėshtė heterogjene. Ballkani ishte tėrheqės pėr banim e pushtime qė nga antika e mesjeta. Popujt mė tė mėdhenj nė numėr janė: grekėt - rreth 10 milion, bullgarėt - 6.7 milion, serbėt 6.5 milion dhe shqiptarėt rreth 7 milion. Pastaj radhiten turqit, kroatėt, boshnjakėt, maqedonasit, romunėt dhe mazezėt. Sa i pėrket strukturės fetare nė Gadishullin Ballkanik mė shumė ka ortodoks 55% dhe mysliman 35%, mė pak katolik rreth 8% e tė tjerė 2 %.
Pjesa dėrmuese e popullsisė sė Gadushullit Ballkanik jeton nė qytet. Mė parė pjesa mė e madhe e popullsisė jetonte nė fshatra. Rreht 58 % e popullsisė jeton nė qytete. Nė Bullgari dhe Greqi rreth 68 % e popullsisė jeton nė qytete. Ndėrsa nė Kosovė e Shqipėri rreth 40 % e popullsisė jeton nė qytete.
|