[Albanian eX|PerT]

A duhet vërtet të pihet duhani !!!???

Përgjigjja më e saktë , më e shpejtë , më e shkurtër, më e drejtë dhe më me vend nga të gjithë studjuesit është : Jo. Jo. Jo. (1.2.4.6.7. 9.10.11.12. ) Dhe pse ?

Organizmi i njeriut nuk ka asnjë lloj dëshire, as prirje, as tendencë as afinitet , por as e ndjenë nevojën e duhanit apo të nikotinës dhe përbërsëve të tjerë të tij, nga ana fiziologjike . Ay nuk sjell as edhe një dobi dhe s’ka asnjë llojë vleretë shendetëshme për organizmin e jetën e njeriut; veçse e demton, bile shumë rëndë.

Njerzit e mësojne ta pijnë duhanin, kryesisht në moshë fare të re, në adoleshencë. Në ato vite ku ç’do gjë fluturon, hahet, pranohet dhe besohet se bëhet. Ata e fillojnë t’a pijnë për qejf, e teke, për kuriozitet, për tu bërë i pranishëm në shoqëri. Për tu dukur i rritur, i pjekur,burrë. Për humor. Për tu futurë në lojë, në garë. Për ta bërë provë. Ndonjë e pi edhe kot së koti, pa ndonjë arsye, apo nevojë. Të tjerë e pijnë kur janë të mërzitur, kur kanë halle ,ose janë të shqetësuar dhe u duket se këshillohen me një “shok” që ja largon mendjen dhe e ngushëllon. Ata nuk e peshojnë mirë dhe nuk e çmojne siç duhet pirjen e duhanit ;irritimet, neveritjen dhe shqetësimin , që i shfaq organizmi qysh në pirjen e cigares së parë; që është një sinjal mjaft domethenës dhe më shumë rendësi ; për ta kuptuar , vlerësuar edhe për ta lenë. Shumica e duan ta pijnë. Kënaqen. E ndjejnë veten krenar, mburren se po rriten , si dhe ëndërrime të tjera prej djaloshari. Ata e vazhdojnë me qejf pirjen e duhanit edhe për inerci. Më pas u behet rutinë, u kthehet në zakon, krijohet ves, joshen, ambjetohen , u trasformohet në një vetkënaqësi të padurueshme dhe pa e kuptuar drogohen, bëhen skllevër dhe molepsen prej tij.

Të mësuarit e pirjes së duhanit kalon nëpërmjet disa fazave apo etapave; që nevojiten të dihen dhe të njihen , për të patur mundësi që të parandalohet. . ( 10 ).

Faza e pare është etapa e joshjes që ka bima për të të afruar . Dëshira, lakmia dhe nepsi që ka personi për t’a provuar dhe shijuar dhe ndikimi që ushtron shoqëria për t’a tërhequr. Kjo fazë është e rëndësishme për të vendosur në se do ta mposhtësh dhe do të fitosh, apo do të mposhtesh dhe do të mundesh!

Faza e dytë është faza e fillimit te pirjes së duhanit.; që përkon me futjen në valle, në këtë “ dasëm të madhe” që të bënë të të kërcesh me pengesa , por pa harre. Më pas vjen

Faza e tretë e stazhionimit. Pirja bëhet rutine, kthehet në zakon , kalon në ves dhe pa e kuptuar “ kridhesh“në

Fazën e katërt, përfundimtare të mvartësisë, të drogimit prej kësaj bime “magjepëse”. Vlerësimi i dozimit të drogës, mund të bëhet me anën e disa pyetjeve. A pi më shumë se 20 cigare në ditë? Pi cigare para dhe pas 30 minutash të zgjimit ? A ka dëshirë , ose shenjë largimi gjatë tentativës për t’a lënë duhanin? Tanimë kjo etapë e vetkënaqësisë, bëhet pjesë përbërëse e trupit të organizmit të duhanpirësit dhe kthehet në një nevojë “ushqimi.”
Akti i të mësuarit të pirjes së duhanit ndihmohet dhe ndikohet edhe nga faktorë të tjerë, veç moshës së re , që mbetet përparësi. Pirja e duhanit favorizohet nga mjedisi familiarë; mbasi fëmijtë e kanë shumë të zhvilluar aktin e imitimit dhe duke parë prindërit e tyre të pinë duhan, u shtohet dëshira për ta provuar dhe mësuar. Kjo dukuri në Sh.B.A. konstatohet në 20.3% te rasteve. Faktor tjetër favorizues për pirjen e duhanit është shoqeria, që në Sh.B.A. luan një rol shumë dominues, deri në 75 % të rasteve, si në edukim, në sjellje dhe në përfitimin e veseve të mira e të këqia, bile edhe më tepër se familja dhe shkolla.
Reklamat e shumta në favor të pirjes së duhanit, prezantimi me komoditet dhe me finesë i cigareve të llojllojshme, paisja me filtër dhe me erëza, si dhe paketimi magjepës i tyre; e kanë bërë pirjen e duhanit me joshës, më tërheqës ,më masivë dhe më popullor, sidomos ndaj moshës djaloshare dhe rinisë. Këto mënyra veprimi e kanë kthyer duhanin në një element shoqëror të domosdoshëm , në zakon dhe në një “edukate” familiare ngushëllimi në raste fatkeqësie, të shoqëruar edhe me raki, që është një ves tjetër i dëmshem për njeriun. Këtë xhest , njerzit e kanë pranuar si një rit shoqëror, që në raste vdekje e shoqërojnë me sjellje paqëtash; duke e justifikuar me shprehjen ” hidhërimi me hidhërim kalon”, të huazuar nga thenia latine : similius similibus curantum est.

Duhani është parapëlqyer të pranohet të pihet në forma dhe mënyra nga më të ndryshme prej njeriut. Fillimisht fiset indiane të amerikës e kanë pirë në forme gjethe të tharë. Ai është përdor edhe duke e përtypur gjethen e njomë me dhembë. Më pas është vazhduar të pihet i grirë ,i mbeshtjellë me fletë.. Më tej është përdore llulla, çibuku, pipza dhe puro. Ndërsa në lindjen e mesme dhe në Turqi , shekuj më parë ështe pirë me nargjilen, si në shqipëri nga Ali Pash Tepelena. Nargjileni pengon shumë kalimin e fenolit, të katranit dhe të nikotinës; por shton mundësinë e marrjes së oksidit të karbonit. Duhani është pirë edhe me të dredhur sidomos në zonat fshatare, si në fshatrat e shqipërisë, që haset në 69 % të rasteve. ( 10). Në ditët tona, duhani fillojë të përdoret në forma më të përsosura. Pihet me cigare të zgjedhur, të llojeve dhe madhësive të ndryshme; si Slim, Marlboro, Diamant etj.. Të paketuara në forma lluksoze , të përzier e me nikotinë të paster për ti shtuar më shumë kënaqësine, sidomos të rinjëve që e preferojnë shumë. Këto mënyra reklamimi i kanë pasionuar dhe nxitur më tepër njerzit për ta blerë dhe për ta konsumuar më shumë duhanin , duke e bërë edhe më masivë përdorimin e tij ; sipasojë është shtuar edhe prodhimi i duhanit dhe i cigareve , për t’a përballuar këtë konsum të madh. Një maksimum i bollshëm i prodhimit, u vërejt në shekullin e XX. Në vitin 1950 ai arriti në shifrat 2.6 milion ton. Oferta për nevojën e duhanit rritej nga viti në vit, duke detyruar kompanitë ta shtojnë prodhimin e tyre. Në vitin 1983 ,u shtua në 5.8 milion ton. Krahas saj rritej edhe prodhimi i cigareve në miliona. Vetëm një firmë kineze prodhonte 1.700 miliard cigare. Po nëKinë, në vitet e fundit janë prodhuar 1. 8 trilion cigare ne vit..( 10. 13.) Kurse në vitin 2005 , janë shitur cigaret me një vlerë 32.5 miliard dollare. ( 13.). Ndërsa në vitin 1997 janë prodhuar 5.3 trilion cigare në bote; duke e çuar në njiqind milion vdekjet në shekullin XX dhe mendohet që vdekjet të arrijnë në një miliard në shekullin e ardhëshëm.( 13.). Në vitin 1998 prodhimi botror i shprehur në përqindje paraqitej në këto shifra: në Kinë prodhohej 34%, ndërsa ne Sh.B.A. ne 11%. (10 ).

[[[...vazhdon...]]]