[Arb]

GJYQI

Dëshmitarë të akuzës nxorën kolegët e mi që nuk pranuan të më largonin nga arsimi, duke lëshuar edhe atë karakteristikë pune dhe qëndrimi, me të cilën një një tjetër në vendin tim, mund edhe të dekorohej. Por me ballafaqimin me mua në hetuesi thanë shpifje aq të turpshme, sa duhet të kenë ndenjur shumë kohë për t'i mësuar përmendësh, pasi më paraqitën edhe si kriminel që ëndërroja të therja komunistë me thikë.

Në fund hetuesi më pyeti në kisha njeri që doja të më mbronte në gjyq, pasi këtë të drejtë ma jepte ligja dhe, kur unë i thashë që s'kisha, qeshi me të madhe, i kënaqur që isha i bindur se përballë Sigurimit nuk kish forcë që mund të të mbronte.

Megjithëse ishin të sigurt që kisha një natyrë aspak agresive, në gjyq, pasi më lidhën me hekura, më shpunë të shoqëruar me shefin e policisë dhe dy policë të armatosur me pistoleta dhe pushkë, tamam sikur të isha një terrorist i rrezikshëm.

Brendia e akuzës duhej të ishte në harmoni me inskenimin e gjyqit. Duke iu drejtuar pak sedrës sime të sëmurë që e zgjuar papritur nga ndonjë fyerje dhe e revoltuar mund t'u prishte punë, "shkopinjtë" qenë porositur të procedonin në gjyq "butë" me mua, kurse unë që e dija tashmë se do të dënohesha me maksimumin e nenit të agjitacionit, e pranova që në fillim në heshtje, platformën e kësaj komedie, bile duke mos kundërshtuar ndonjë fakt që mund të ish i pranueshëm për këdo, me qëllim që masa e dënimit në fund të tingëllonte sa më barbare. Ata duket e kuptuan në sallë taktikën time, prandaj përcollën të ftuarit e seancës së parë, mbushën mbasdite sallën me punëtorë që s'kishin dëgjuar asgjë nga zhvillimi i gjyqit dhe, pasi dhanë të përmbledhur "veprimtarinë armiqësore" dhe theksuan "rrezikshmërinë e lartë shoqërore" më komunikuan vendimin e dënimit tim me dhjetë vjet heqje të lirisë, konfiskim të pasurisë si dhe heqjen e të drejtave elektorale për pesë vjet mbas kryerjes së masës së dënimit.

Si kusarë, ndonëse më dënuan për propagandë, më konfiskuan lekët e kursyera, teshat e trupit, radion dhe librat.
Si injorantë xhahilë më kërkuan në gjyq t'u shpjegoja unë ndikimin që kisha pasur nga leximi i veprave të shkrimtarit rus F. Dostojevski dhe në vetë pyetjet që bënin, ngatërronin moralin me humanizmin kristian. Kur ua shpjegoja, zemëroheshin dhe të fyer përplasnin dorën në tavolinë, duke lëshuar sharje kundër Krishtit dhe Dostojevskit që qe frymëzuar prej tij.

Në "aktin" e paraqitjes së dëshmitarëve, të kënaqur që më kishin mbërthyer "me shpatulla për muri", gabuan kur më kërkuan t'u përgjigjesha për ato akuza. Kur unë u ngrita e thashë se këta dëshmitarë duhej të ishin aty, jo akuzuesit, por mbrojtësit e mi si para disa muajsh, trupi gjykues i habitur; u pendua menjëherë që ma kish sjellë "lepurin në shteg". Kërkesës sime që të pyeteshin dëshmitarët në qenë takuar me mua, mbas asaj dite, kur më mbrojtën denjësisht për të mos u larguar nga arsimi, trupi gjykues iu shmang duke kërkuar ai prej meje në kisha pasur ndonjë grindje, a konflikt me ta dhe me të dëgjuar përgjigjen time të sinqertë se me ta kisha shkuar shumë mirë, deklaroi i çliruar se, atëherë deponimet e tyre ishin të vërteta. Ndonëse ky qe kulmi i kësaj komedie groteske, salla kaloi një çast terrori të vërtetë. Sa më shumë të bindet njeriu se mund të jetë viktimë e një shpifjeje që e mbron nga ligja, aq më tepër pasiguria për të nesërmen, në formën e një frike të errët, zë rrënjë në vetëdijen e tij.

Dhe për t'i dhënë gjyqit karakterin "popullor" caktonin që më parë persona që e njihnin të pandehurin, të cilët duke hedhur në sallë mbi të gurë "vërtetonin" akuzën e paqënë dhe dënimin e padrejtë. Mbrojtja e të pandehurit ishte në duart e vet gjyqtarëve dhe prokurorëve, të cilët, sipas sofizmave komuniste, ishin aq të prirur për të dënuar, sa edhe për ta mbrojtur atë. Si mund të përfytyrohej një avokat mbrojtës ndaj një "armiku populli", të cilin vetëm po ta përshëndesje në rrugë, kur të kish dalë nga burgu, tregoje kundërvënie të hapur ndaj qëndrimit të Partisë, e cila, duke e dënuar, kërkonte izolimin e tij politik.
Hetuesi seleksiononte dhe klasifikonte viktimat, kurse gjykatat ishin "kasaphana" ku atyre juridikisht u pritej koka.

Si organe të drejtësisë ato përkundrazi, në praktikë vërtetonin se ishin ngritur për të mbrojtur padrejtësinë. Si aparat i dhunës ato shtypnin pa mëshirë viktimat e saj. Si shpatë e diktaturës mbillnin terror dhe talleshin me drejtësinë. Me shumë vështirësi mund të gjendet në ndonjë rast, ku në konfliktet shtet individ, të ketë fituar ky i fundit. Shprehja "Hidhe në gjyq !" ishte një tallje e egër që i kujtonte viktimës se duhej të nënshtrohej. Prandaj gjyqtarët kishin pak punë me përgjegjësi. Ata s'kishin asnjë luftë me ndërgjegjen e tyre, asnjë skrupull, ata nuk bënin asnjë përpjekje për kulturë. Krimi që kryenin me vendimet e padrejta, ishte kolektiv dhe ata e qetësonin ndërgjegjen duke lexuar veprat e Enver Hoxhës.

Kriteri klasor qe shkolla e parë ku ata mësuan padrejtësinë, sepse çdo goditje kundër nesh quhej e drejtë. Gjyqtarët i pranonin me dëshirë gjyqet kundër nesh, se aty ata tregonin "erudicionin" e tyre politik dhe papajtueshmërinë me armiqtë e mirëfilltë të revolucionit.

"Biografia e keqe" i jepte qëllimin armiqësor çdo "krimi" të të pandehurit dhe rriste fajësinë e tij. Në gjyqin tim u ridënua im atë dhe të afërmit e mi të pushkatuar prej tyre, se sa unë. Ata i "ngritën" të vdekur nga varret, i sollën si fajtorë në sallën e gjyqit për të treguar se unë nuk mund të isha veçse vazhdues i veprës së tyre "kriminale".

Sipas tyre unë trashëgoja të keqen në gjakun tim, mbartja mentalitetin reaksionar të një ambienti armiqësor, mbartja interesa themelore që më lidhnin me botën e vjetër, etjen e paduruar për privilegie, përbuzjen ndaj popuilit, me një fjalë isha insekt i rrezikshëm që infektoja trupin e shëndoshë të një shoqërie të lumtur, i cili duhej izoluar, riedukuar dhe mbajtur vazhdimisht nën mbikqyrje.

Dhe ata u ndanë prej meje me ndërgjegje të qetë e "duke qeshur" siç poetizonin këto lloj dënimesh shkrimtarët e realizmit socialist.
Tani unë isha një numër me një dosje që më vinte pas dhe ndiqte fatin që më caktonin rregulloret e burokracisë policore. Por, duke qënë i pafajshëm, isha për ta më i rrezikshëm se një fajtor, prandaj duhej të dënohesha Si i tillë nga të gjithë, ndërsa vetë të reflektoja mbi "fajësinë" time, duke dënuar i penduar krimet e mia imagjinare.