[Dilaver]

E martë 21 shkurt 1991.
Me dhjetra mijra protestues ndodheshin paradite tek Ura e Lanës pranë Hotel Dajtit me qëllim që të sulmonin Bllokun qeveritar, nga që ishin përhapur lajme të rreme sikur Ramiz Alia kishte dhënë dorëheqjen si President i Republikës. Për të penguar protestuesit që të realizonin qëllimin e tyre, ishin të angazhuar forca të shumta të policisë dhe të ndërhyrjes së shpejtë të shoqëruara edhe me tanke të pajisura dhe me mitroloza të rëndë. Në këto momente tepër të acaruara pranë demostruesve rastësisht vjen Z. Neritan Ceka (ish Drejtor i Institutit Arkeologjik dhe anëtar i kryesisë së PD-së) i cili me një megafon në dorë dhe hipur në një makinë ju bën thirrje protestuesve që të ktheheshin tek Sheshi Skënderbej që të shmangesh gjakderdhja. Turma e protestuesve prej afro 50 mijë vetësh ju bashkua thirrjes së tij dhe u drejtua për në Sheshin Skënderbej duke bërtitur: “Poshtë burokratët, Nuk duam gjak etj.”. Populli protestues ishte shumë i irrituar sepse në rradhët e tyre kishte shumë provokatorë dhe punonjës të sigurimit të fshehtë komunist. Në këtë kohë një grup i madh protestuesish kryesisht ish të burgosur politik të Rrugës së Kavajës ju bëjnë thirrje protestuesve që të shkojnë të djegin veprat e diktatorit komunist pranë Dyqanit Flora që ndodhesh në krye të rrugës së Dibrës fare pranë Sheshit Skënderbej. Turma e protestuesve e irrituar së tepërmi, drejtohen për tek librari Flora dhe pasi shpërthyen derën, rrëmbenin veprat e diktatorit komunist. Ata filluan t’i grisnin këto libra dhe pasi i grumbulluan aty pranë Rrugës së Dibrës i vunë flakën duke krijuar një zjarr gjigant i cili vazhdoi të digjesh për disa orë. Gjithashtu një grup tjetër i përbërë nga Saimir Maloku, Xhovalin (Asim) Çokani, Arben Beli, Arben Rama dhe të tjerë nisen në drejtim të Pallatit të Kulturës për të hequr parullën “Lavdi Partisë së Punës së Shqipërisë”. Tek Pallati i Kulturës nuk kishte policë. Duke përfituar nga ky rast Xhovalini që kishte me vehte një çantë me çelsa të mëdhej mekanikë, së bashku me një qytetar tjetër e me ndihmën e disa protestuesve, hipën me shumë vështirësi në taracën e Pallatit të Kulturës duke u kacavjerrur pas disa hekurave që ndodheshin në pjesën e mbrapme të shkallëve të këtij pallati. Xhovalin Çokani lagu me alkool metilik bullonat e dadot e ndryshkura që mbanin gërmat metalike gjigante që formonin parullën afro 50 metra të gjatë, e vendosur sipër Pallatit të Kulturës. Pastaj ai i bëri një zbërthim provizor këtyre dadove. Në të njëjtën kohë ai u bërtet nga lart qytetarëve protestues që ndodheshin në shkallët e Pallatit të Kulturës të spostoheshin më tutje në mënyrë që të mos binin sipër tyre gërmat gjigante metalike të parrullës. Ishte ora afërsisht 12 kur Xhovalini i ndihmuar dhe nga qytetarë të tjerë filluan të rrëzonin një nga një këto gërma gjigante metalike të parrullës “LAVDI PARTISË SË PUNËS SË SHQIPËRISË”. Një gëzim i jashtëzakoshëm përshkoi mijra qytetarë protestues të mbledhur në Sheshin Skënderbej sepse populli rrëzoi dhe hoqi simbolet kryesore të diktaturës komuniste. Se sa domethënëse është kjo gjë e pasqyrojnë më së miri fjalët e Z. Saimir Malokut që udhëhoqi popullin protestues. Më 28 gusht 1976 në gjyqin e tij politik para dy mijë vetave në një sallë kinemaje, ai tha: “Me pushkatimet, arrestimet, internimet dhe dënimet e shumta që po bën Enver Hoxha ndaj popullit dhe grupit të Beqir Ballukut, populli shqiptar mbas vdekjes së Enver Hoxhës, do t’i thotë atij diktator ashtu siç i thanë Stalinit, dhe do të shkatërrojnë monumentet dhe do të djegin veprat e tij”. Ideali për demokraci i Z. Saimir Maloku dhe i gjithë popullit shqiptar u realizua.
Populli demokrat i Tiranës në momentin e rrëzimit të monumentit të diktatorit komunist luteshin me fjalët: “ O Zot,të falenderojmë se na e shporre komunizmin dhe mbas gjysëm shekulli na bashkove me Europën”. DEMOKRACIA – FITOI. Populli tashmë ishte i lirë të fliste, të jetonte, të lëvizte dhe të mendonte.

I lutemi Shenjtërisë së tij Papa Benedikti XVI si dhe Shkëlqesisë së tij Jose Manuel Barroso – President i Komisionit Europian, që në shenjë respekti ndaj popullit demokrat të Tiranës të presin një përfaqësi të protagonistëve kryesorë të kësaj ngjarje kaq të madhe historike.

Ndonëse kanë kaluar kaq shumë vite, i takon Z. Bamir Topi, President i Republikës, i cili rrjedh nga familjet më të vjetra, më të nderuara dhe më demokrate të Tiranës, që në shenjë respekti ndaj popullit demokrat të qytetit ku ai ka lindur dhe është rritur, të dekorojë ata ish protestues protagonistë, të cilët
sakrifikuan më shumë për këtë ditë më të shënuar historike, në bazë të ligjeve në fuqi për dhënien e dekoratave në Republikën e Shqipërisë.

I lutemi Z. Sali Berisha, Kryeministër i Shqipërisë dhe Znj. Jozefina Topalli, Kryetare e Kuvendit, që në nderim të datës 20 shkurt 1991, kjo ditë, me vendim të Këshillit të Ministrave dhe me miratim nga Parlamenti, të shpallet: “ Dita e Rrëzimit të Simboleve Komuniste”. Gjithashtu ata të urdhërojnë dikasteret shtetërore të poshtëshënuara të plotësojnë kërkesat tona.

I lutemi Ministrisë së Kulturës, Turizmit, Rinisë dhe Sporteve si edhe Drejtorisë së Radiotelevizionit Shqiptar dhe Institutit të Mediave, të mundësojnë realizimin e një filmi dokumentar me metrazh të gjatë me konsulent Saimir Malokun dhe me regjisor edhe skenarist Z. Saimir Kumbaro. Është dëshira e madhe e popullit shqiptar që nëpërmjet të këtij dokumentari të rizgjohet brez pas brezi, kujtimi i ngjarjeve të paharruara të asaj dite që ktheu një faqe të rëndësishme në historinë e Shqipërisë. Kjo ngjarje kaq e rëndësishme është anashkaluar nga disa analistë politikë të mediave të ndryshme. Shtojmë gjithashtu se në dispozicion të këtij dokumentari, operatori Agim Buxheli do të japë të gjithë arkivën e tij filmike. Gjithashtu edhe arkivi filmik i Televizionit Publik Shqiptar dhe i Ministrisë së Brendëshme duhet të japin ndihmën përkatëse për këtë qëllim.

I lutemi po kësaj ministrie që të mundësojë botimin e kësaj deklarate në formën e një broshure në gjuhët shqip, anglisht, frëngjisht, gjermanisht, italisht dhe greqisht. Kjo i jep mundësi qytetarëve të Shqipërisë si dhe opinionit ndërkombëtar që të njihet me ngjarjen kaq të rëndësishme të 20 shkurtit 1991.

Gjithashtu i lutemi edhe Ministrisë së Arësimit dhe Shkencave, Muzeut Historik Kombëtar, Akademisë së Shkencave dhe Institutit të Historisë që të marrin masat që kjo ngjarje kaq e rëndësishme të pasqyrohet në librat e historisë dhe në pavionin e demokracisë të Muzeut Historik Kombëtar.

Gjithashtu jemi mirënjohës edhe ndaj Qendrës Shqiptare për Rehabilitimin e Viktimave të Traumës dhe të Torturës që drejtohet nga Zoti Adrian Kati (ish i internuar familjarisht dhe me babanë ish i burgosur politik). Kjo qendër që ndodhet në Rrugën e Kavajës ka mbi 10 vjet që ka dhënë dhe u jep një ndihmesë të madhe për rehabilitimin moral dhe mjekësor të shtresës së shumëvuajtur të ish të përnjdjekurvet politikë, protestuesve të asaj dite të shënuar si dhe dhjetra mijrave refugjatëve kosovarë.

Falenderojmë Z. Alfred Moisiu ish President i Republikës, Z. Aleksandër Meksi ish Kryeministër, shumë deputetë të Kuvendit të Shqipërisë, kryetarë partish politike, drejtuesit e komuniteteve fetare të vendit, Shoqatën Tirana, Çamëria, zotërinjtë Mentor Petrela, Hysen Heta, mjaft kryetarë Njësish Bashkiake të Tiranës si dhe pesëdhjet kryetarë shoqatash, organizatash dhe sindikatash më të rëndësishme të Shqipërisë, që janë firmëtarë në mbështetje të deklaratës dhe të kërkesave tona.

Ne ish protestuesit, populli demokrat i Tiranës dhe i Shqipërisë i jemi mirënjohës Shenjtërisë së Tij Papa Gjon Pali i II, Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhe vendeve të Komunitetit Europian për ndihmën e dhënë popullit shqiptar në vendosjen e demokracisë.

Ju falenderojmë për bashkëpunimin dhe mirëkuptimin.

Presim përgjigje për kërkesat tona.
Me respektin më të madh