[Zana_ch]

vazhdim


Refuzim postit që i ofroi Ahmet Zogu
Në kthim, vizitojnë Ahmet Zogun, që i ofron Dom Shtjefnit cilëndo detyrë i pëlqen, por prej tij merr përgjigjen: “Jam prift e dëshiroj t’i shërbej vetëm kishës!” Pas shtrëngimit miqësor të duarve, mbreti i premton: “Unë të çmoj e kam me të dashtë gjithmonë. Për çdo nevojë, ke me ardhë te unë!”
Në vitin 1930 është famullitar në Shna Prende, i emëruar nga Arqipeshkv Gjura, ku bën shumë për pronat dhe pasuritë e Kishës. Në vitin 1932 vjen në Gurëz dhe fillon ndërtimin e kishës, të cilën, me ndihmën e fshatarëve, arrin ta përfundojë me mikun e tij, Dom Luigj Gashin. Në vitin 1933 ndërton qelën e re, në 1935 kishën e re dhe themelon Kongregacionin “Zoja e Këshillit të Mirë” etj.
Konflikti për meshën për Geraldinën
Më 21 prill 1938 merr në dorëzim famullinë e Tiranës (para tij ishte Jul Andreini, jezuit italian) që atë mëngjes ishte nisur për në Itali.
Fillon edhe atje veprimet për ndërtimin e kishës e ngritjen e jetës kishtare në qytet. Ka konflikte me delegatin apostolik Leoni De Nigris për meshën për Geraldinën në pallatin mbretëror, konflikt që e fiton vetë. Punon me rininë, me të rriturit, vajzat e gratë. Njeri që di dhe mundet të bëjë e të japë shumë, i ngarkuar me shumë impenjime e detyra, gjatë gjithë periudhës, para e pas luftës. Pasi shërben si famullitar në Tiranë për shumë vite, në 1946 i propozohet nga qeveria drejtimi i Kishës Unite, por ai nuk e pranon.
Akuzat si agjent i të huajve
Por pavarësisht punës dhe veprimtarisë në drejtim të kishës, erdhi momenti kur edhe për Dom Shtjefën Kurtin do të gjendeshin akuza dhe mënyra për ta shkatërruar aktivitetin e tij. Më 27 tetor të vitit 1946, Dom Shtjefën Kurti
U arrestua në Tiranë së bashku me At Pjetër Meshkallan. Gjykata Speciale Ushtarake dha dënimin me vdekje, që më pas u kthye në 20 vjet heqje lirie, duke u akuzuar si “agjent i shërbimeve franceze, amerikane e angleze”. Dënimin e kreu në burgun famëkeq të Burrelit, nga ku i lirua pas 17 vjetësh, më 2 maj 1963.
Dënimi me vdekje, për pagëzimin e fëmijës
Pas daljes nga burgu Dom Shtjefën Kurti shkon në Gurëz tek i vëllai, Kel Kurti, ku bën jetë private. Më pas, si anëtar kooperative i jepet një dhomë nga kryesia, po në Gurëz. Aty detyrohet të punojë si punëtor në kooperativën bujqësore të fshatit. Por sërish do të vinin ditët e vështira për Dom Shtjefnin. Arrestohet sërish më 11 qershor 1971. “Pagëzoi një fëmijë” kur feja ishte e ndaluar, pas revolucionit kultural të 1967-ës. Sigurimi e akuzoi se donte edhe të helmonte popullin në furrat e bukës. Prifti i moshuar u akuzua, bashkë me të tjerë, për aktivitetin e sabotazhit dhe spiunazhit në favor të të huajve. Akuza ishte qesharake, por qëllimi ishte tjetër, duhej likuidimi i tij fizik. Autoriteti i tij ishte i padiskutueshëm, ai u ndodhej afër njerëzve të varfër të Gurëzit, për të dëgjuar rrëfime e për të mbështetur shpirtrat e vuajtur nga shtypja, varfëria dhe ndalimi i çdo praktike fetare. Dom Shtjefën Kurti kishte pagëzuar fëmijë me kërkesën e prindërve, si në Gurëz, Laç e Shkodër dhe për këtë “krim”, ai u gjykua e dënua me pushkatim. Gjykatësi e pyeti nëse me të vërtetë kishte pagëzuar fëmijë(!) Dom Shtjefni u përgjigj: “Po, unë jam prift dhe detyra ime është të kremtoj pagëzimin dhe sakramentet e tjera, për gjithë ata që i kërkojnë”. Pas 7 muajve birucë, në moshën 73-vjeçare e ekzekutuan në një vend sekret, në mënyrë të fshehtë, aq sa edhe sot nuk dihet varri i tij.
Vatikani vajtoi zyrtarisht
Kur lajmi i ekzekutimit arriti në Perëndim, Vatikani e vajtoi zyrtarisht atë. Agjencitë e lajmeve italiane, austriake, amerikane, angleze etj, i bënë jehonë këtij akti tragjik. Gazetat prestigjioze dhe diaspora shqiptare, kudo në botë, protestuan fuqishëm ndaj kësaj barbarie. Pas një periudhe heshtjeje, qeveria komuniste dhe mediat e saj reaguan. Ata pranuan pushkatimin e Dom Shtjefën Kurtit, por e prezantuan si sabotator dhe e cilësuan protestën e Vatikanit “antikomunizëm patologjik”. Me ardhjen e demokracisë filloi zbardhja e figurave të ndritura të kombit dhe në nderim të jetës e veprës së tij, Gurëzi i ngriti lapidar martirit.
Lufta e papajtueshme me idetë komuniste
Arkiv:
...Kërkesa e Dom Shtjefën Kurtit pritet me gëzim nga Ipeshkvia e Durrësit. Jo shumë kohë më pas vjen përgjigja pozitive për pranimin e tre meshtarëve dioqezanë në shërbim meshtarak. Dom Shtjefni pati fatin e mirë të fillojë detyrën e shenjtë në famullinë e Kurbinit, pikërisht në kishën e Shna Prendes.
Kjo kishë kishte një histori të lavdishme, prandaj Dom Shtjefni punoi me përkushtim për rritjen e lavdisë së saj. Fakti se në këtë kishë, në vitin 1636 ishte hapur shkolla e parë shqipe dhe mësuesi i parë kishte qenë meshtari i njohur Mark Skura, e bënte krenar për të ecur me guxim dhe krenari në rrugën e paraardhësve të tij. Dimri i vitit 1942 erdhi i egër. Populli kishte filluar të zgjohej dhe kishte nisur lëvizjen kundër pushtuesit. Njëherazi kishin nisur të përhapeshin kudo idetë komuniste, me të cilat Kisha Katolike ishte në luftë të papajtueshme. Lufta kundër ideologjisë komuniste diktohej edhe nga orientimet që i jepeshin asaj nga Selia e Shenjtë. Pikërisht atë vit, kur këto ide u përhapën se tepërmi, kleri katolik shqiptar ndërmori një fushate të egër, duke dalë haptas kundër “murtajës së kohës”, siç e kishte quajtur Papa Piu XII. Kundër komunizmit u përfshinë të gjithë njerëzit e fesë, edhe autoritetet e hierarkisë kishtare, që këtë vit ishin njerëzit më të shquar të fesë, ata që nuk kursenin asgjë për lirinë dhe barazinë e këtij populli.
Se cilët ishin këto njerëz të shquar, antikomunistë të vendosur, e marrim vesh nga letra nr.24/42, datë 15.01.1942, e Dom Shtjefën Kurtit, dërguar agjencisë “Drini”: Zyra Famullitare e Kishës Katolike, Tiranë.
Pra. Nr.24/42 PT. Agjencia Turistike “Drini”, Tiranë 15.01.1942.
Në përgjigje të shkresës suaj, dt. 14 të këtij muaji, kjo Zyrë Famullitare e Tiranës ka nderin me nxitë përgjigjen mbi kërkesën që na sillni:
Gjerarkija e naltë katolike në Shqipni, asht kjo:
1- Imzot Leon Giovanni Battista Nigris, Delegat Apostolik, Shkodër
2- Imzot Gaspër Thaçi, Arqipeshkëv Metropolit i Shkodrës
3- Imzot Vinçenc Prennushi O.F.M., Arqipeshkëv i Durrësit
4- Imzot Luigj Bumçi, ipeshkëv i Lezhës
5- Imzot Bernardin Shllaku O.F.M. ipeshkëv i Pultit-Dukagjin
6- Imzot Frano Gjini, ipeshkvi – abat i Mirditës
7- Imzot Anton Harapi O.F.M., Provincial i françeskanëve të Shqipnise.
Me nderime
Famullitari Katolik i Tiranës
Dom Shtjefën Kurti
..Tiranë, më 27.III.1946-1-
1- AQSH, Fondi 131, viti 1942, dosja 2, fleta 13.