[Espresso]

Për Zvicrën është vetëm një zgjidhje për të ardhmen e Kosovës - pavarësia


Shkruan: Mishlin Kalmi-Rej

Që prej më shumë se një gjenerate, popullata që vjen nga Ballkani Perëndimor nuk ka pushuar së rrituri në Zvicër, për të arritur aktualisht në 400 mijë persona, pra, më shumë se 5 për qind të tërë popullatës tonë.
Në mesin e saj, kosovarët përbënin komunitetin më të madh edhe para vitit 1998. Ai vazhdimisht është forcuar dhe efektivi i përafërt i këtij komuniteti sot është 200 mijë persona. Afër çdo i dhjeti kosovar jeton në Zvicër. Ishte e pashmangshme që konfliktet që kanë përfshirë këto vende të mos kenë reperkusione të thella po ashtu në Zvicër, duke pasur parasysh afërsinë e tyre gjeografike dhe humane me vendin tim.
Në Zvicër, sikur edhe në Francë, ne kemi interes që ky rajon fqinj të jetë stabil. Banja-Lluka (kryeqyteti i Republikës serbe të Bosnës) është më afër Bernës se Bresti, Bajona apo Barcelona, Sarajeva më afër se Kopenhaga, Prishtina e Shkupi më afër se Stokholmi, Beogradi më afër se Madridi apo Athina.
Tokë pritëse dhe me traditë të gjatë humanitare, Zvicra u ka dalë në ndihmë popullatave më halleliga, nga Kroacia deri në ish-Republikën jugosllave të Maqedonisë. Ajo ka marrë pjesë aktive në përpjekjen ndërkombëtare për kthimin e paqes dhe rindërtimin, duke dërguar personel civil dhe ushtarak, si dhe duke dhënë kontribute substanciale financiare, sidomos në Bosnjë-Hercegovinë dhe në Kosovë, ku Zvicra është bashkuar me Misionin e përkohshëm të Kombeve të Bashkuara dhe me forcën shumëkombëshe të NATO-s në Kosovë (KFOR) me një ë kontingjent të armatosur.
Kudo që ekspertiza e ty ishte e nevojshme, vendi im ka dhënë ndihmën e tij, duke vëzhguar për shembull përshtatjen e sistemit gjyqësor të Bosnjë-Hercegovinës me konventën evropiane të të drejtave të njeriut apo edhe duke e pranuar ish-Republikën
federale jugosllave, Unionin aktual të Serbisë e Malit të Zi, brenda grupit të tij në institucionet e Bretton Ëoodsit. Përveç transfereve financiare, të cilat reflektojnë lidhjet e ngushta që kosovarët që punojnë te ne i mbajnë me familjet e tyre, Zvicra e mbështet rimëkëmbjen e ekonomisë së Kosovës me projekte të infrastrukturës dhe me ndihma për ndërmarrjet e vogla. Pararendëse në përpjek-jen në favor të një dialogu pa pengesa, ajo ka marrë nën patronazh shumë takime joformale të përfaqësuesve të komuniteteve të Kosovës dhe të fqinjëve të tyre.
Duke qenë kështu, mund të konstatohet se statusi i tanishëm i Kosovës, i paqartë dhe kundërthënës, mbetet një problem i madh, i cili hipotekon stabilitetin e Ballkanit perëndimor. Situata e tanishme është e padurueshme. Ne s'mund ta injorojmë vullnetin për vetëvendosje të plotë të shprehur nga shumica shumë e madhe e popullatës së Kosovës. Kështu që, që nga fundi i majit 2005, Zvicra është shprehur para Këshillit të Sigurimit të OKB-së në favor të një rregullimi të shpejtë të çështjes së statusit. Sipas nesh, zgjidhja më e mirë do të ishte pavarësia formale, pa rezerva, as restrikcione, e cila do t'i shërbente interesave afatgjata të të gjitha palëve.
Në mungesë të një forme të pavarësisë, ekziston frika se forcat ekstreme të Kosovës do të vazhdojnë të përqendrohen në zemërimin dhe antagonizmat e tyre. Nëse kjo situatë do të zgjaste, efekti i saj destabilizues do ta dëmtonte në masë të madhe rindërtimin ekonomik dhe social të tërë rajonit. Këto pikëpamje janë konflrmuar nga raporti i Eides, i dorëzuar në Këshillin e Sigurimit më 7 tetor 2005, i cili i ka paraprirë emërimit të një përfaqësuesi special nga sekretari i përgjithshëm i Kombeve të Bashkuar për negociatat rreth statusit të ardhshëm të Kosovës, pra ish-presidentin finlandez Martti Ahtisaari.
Në mungesë të një statusi përfundimtar që do të kënaqte palët kryesore, çështja e të drejtave të pronësisë do të mbetet pa zgjidhje. Po ashtu, pa siguri juridike, nuk do të ketë investime. Si rrjedhojë, banorëve do t'u mungojnë mjetet (mënyrat) për jetesë dhe papunësia do të jetë e pamatur (aktualisht është mbi 50 për qind).
Për më tepër, në gjendjen e tanishme, Kosova nuk ka qasje në shërbimet e institucioneve financiare ndërkombëtare, të cilat janë të hapu-ra vetëm për shtetet. Në një Kosovë të pavarur, ndërkaq, perspektivat e mbështetjes financiare për të nxjerr në pah resurset humane dhe natyrore të vendit do të ishin më të favorshme. Diaspora do të mund të investonte në zhvillimin e vendit të saj të origjinës dhe popullata do të shihte hapjen e një të ardhme të denjë për t'u jetuar.
Në mungesë të pavarësisë, Kosova do të vazhdojë të ecë në një pothuaj zbrazëtirë juridike, zbrazëti që nuk do të ishte e favorshme as për minoritetet, as për forcimin e luftës kundër kriminalitetit të organizuar dhe korrupsionit. Kurse, pavarësia dhe marrja e përgjegjësive institucionale që ajo implikon për komunitetin kosovar përbëjnë shpresën më të qartë për një kthim të qëndrueshëm në përmbajtje dhe tolerancë në Kosovë.
Nuk ka fjalë se respektimi i standardeve ndërkombëtare në fushën e mbrojtjes së minoriteteve dhe të drejtave të njeriut mbetet i një rëndësie primare, sot sikur edhe nesër, në Kosovën e pavarur. Po ashtu, një pranim e fuqishme ndërkombëtare në Kosovë është e domosdoshme dhe do të mbetet edhe për një kohë të gjatë.
Sikur Bashkimi Evropian, i cili që prej gjysmë shekulli ka bërë që të përparojnë vlerat e pajtimit, të demokracisë, lirisë individuale dhe të tolerancës, edhe Zvicra është e vendosur që të promovojë çdo gjë që është esenciale për paqen e Evropës. Më në fund, përmes solidaritetit ne jemi angazhuar në favor të popullatave të vrara të Ballkanit. Prandaj, nëse ky angazhim është vital për vendet që përfitojnë, ai është edhe në interesin tonë gjithashtu, sepse kontribuon në sigurinë tonë dhe në prosperitetin tonë të ardhshëm, Për këtë arsye Zvicra nuk do të heqë dorë nga përpjekjet e saj - për stabilitetin e rajonit dhe për pavarësinë e Kosovës, shkruan ajo sot në të përditshmen franceze "Le Monde".

(Autorja është këshilltare federale, ministre Punëve të Jashtme të Zvicrës)