[ebu Hamza]

El-Kasim (All-llahu e mëshiroftë) ka thënë:

“ Kënga është pjesë e gënjeshtrës. El-Hasan (All-llahu e mëshiroftë) ka thënë: Në qoftë se muzika është e involvuar (sh.p. ka muzikë) në ftesën e darkës (waleemah), mos e pranoni ftesën.”
[el-Xhami, nga el-Kajrawani, f.262-263]

Sheikh el-Islam Ibn Tejmijeh (All-llahu e mëshiroftë) ka thënë:

“ Mendimi i katër Imamëve është se, çdo lloj i instrumenteve muzikore është haram.. Është transmetuar në Sahih el Buhari, si edhe në hadithe të tjera se, i Dërguari i All-llahut (Salallahu Alejhi ve Selem) ka thënë se do të ketë nga Ummeti i tij prej njerëzve, të cilët do t´a lejojnë zinanë, mëndafshin, alkoholin dhe instrumentet muzikore, dhe ka thënë se ata do të shëndrrohen në majmunë dhe derra... Asnjë nga pasuesit e Imamëve nuk ka cekur apo përmendur ndonjë mosmarrëveshje sa i përket çështjes së muzikës."
[el-Mexhmu´, 11/576]

El-Albani (All-llahu e mëshiroftë) ka thënë:

" Katër Medh-hebet janë të pajtimit se të gjitha instrumentet muzikore janë haram."
[el-Sahihah, 1/145]

Ibn el-Kajjim (All-llahu e mëshiroftë) ka thënë:

" Medh-hebi i Ebu Hanifes është më i rrepti në këtë çështje dhe komentet e tij janë ndër më të ashpërtat. Pasuesit e tij, deklaruan qartë se dëgjimi i të gjitha instrumenteve muzikore është haram, sikurse janë fluta dhe daullet, e edhe (tingujt e) rrahjes së shkopit. Ata deklaruan se kjo është mëkat me të cilin tregohet se ai person është fasik ( rebel keqbërës) dëshmia e të cilit duhet refuzuar (nuk pranohet). Ata shkuan edhe më tutje dhe thanë se dëgjuarja e muzikës është fisk (rebelim, keqbërje) dhe kënaqësia me të (me dëgjimin e saj) është kufr (mosbesim). Këto janë fjalët e tyre. Ata transmetuan duke u bazuar në një hadith, i cili nuk mund t´i përshkruhet të Dërguarit (Alejhi Selam). Ata thanë: " ai duhet të përpiqet të mos dëgjojë atë, nëse kalon pranë saj apo ajo (muzika) është në afërsi të tij." Ebu Jusufi ka thënë, në lidhje me shtëpinë nga e cila mund të dëgjohen instrumentet muzikore: " Hyni pa lejen e tyre, sepse ndalimi i veprave të këqija është obligative, dhe në qoftë se nuk do të ishte e lejuar hyrja pa leje, njerëzit nuk do të ishin në gjendje të kryejnë obligimin e tyre (urdhërimin në të mirë dhe ndalimin nga e keqja)."
[Ighaathat al-Lahfaan, 1/425]

Imam Maliku (All-llahu e mëshiroftë) është pyetur në lidhje me lozjen e daulleve apo të flutës, në qoftë se ndodhë që njeriu të dëgjojë tingujt e tyre dhe kënaqet me dëgjimin e tyre, duke ecur apo duke qenë ulur. Ai tha:

" Duhet të ngritet (sh.p. prej atij vendi) në qoftë se vërenë se është duke u kënaqur me dëgjimin e saj duke ecur apo duke qenë ulur."

Ai tha:

" Ai duhet të ngritet në qoftë se vërenë se kënaqet me dëgjimin e saj, përveçse nëse është ulur për ndonjë nevojë, apo nuk është në gjendje të ngritet. Në qoftë se është në rrugë (udhëtim), ai duhet ose të kthehet ose të vazhdojë udhëtimin."
[el-Xhami' nga el-Kajrawaani, 262]

Ai (All-llahu e mëshiroftë) ka thënë:

" Njerëzit e vetëm, të cilët veprojnë kështu, sipas vështrimit tonë, janë fasikët."
[Tefsir el-Kurtubi, 14/55]

Ibn ‘Abd el-Barr (All-llahu e mëshiroftë) ka thënë:

" Nga llojet e fitimit, të cilat janë haram sipas konsensit (mendimit unanim) të dijetarëve janë ribaja (kamata), pagesa e prostitutes (lavires), çdo gjë e ndaluar, rryshfeti, pagesa për të qajturit për të vdekurit dhe këndimi, pagesa e treguesve të fatit dhe atyre që pohojnë se e dijnë të fshehtën dhe astrologët, pagesa për lozjen e flutës, dhe çdo lloj i kumarit (lojës së fatit)."
[el-Kaafi]

Ibn el-Kajjim (All-llahu e mëshiroftë) ka thënë, duke shpjeguar vështrimin e Imam Shafiut:

“ Pasuesit e tij, të cilët njohin medh-hebin e tij (vështrimin e tij), kanë thënë se kjo është haram dhe i kanë denoncuar ata të cilët kanë thënë se ai e ka lejuar atë."
[Ighaathat al-Lahfaan, 1/425]

Autori i Kifaajat el-Ekber, i cili ishte nga Sha´fitë, numëronte instrumentet muzikore si munker (të liga), dhe ai i cili është prezent (aty ku lozen ato) duhet t´i denoncojë ato. Ai nuk mund të arsyetohet me faktin se ka pasur dijetarë të këqinjë, sepse e kanë korruptuar Sheriatin, apo fakirë të ligë – duke kuptuar këtu Sufitë, sepse ata e quajnë veten fukara´ apo fakirë – sepse ata janë injorantë dhe pasojnë secilin i cili bën zhurmë; ata nuk janë të udhëzuar nga drita e diturisë; më parë, mund të themi se ata janë të shtyer nga pothuajse çdo (fryrje e) erë(s).
[Kifaajat el-Ekber, 2/128]

Ibn el-Kajjim (All-llahu e mëshiroftë) ka thënë:

“ Sa i përket mendimit të Imam Ahmedit, i biri i tij ´Abd-Allah ka thënë: “ E kam pyetur babain tim rreth këndimit (këngës). Ai tha: ´Kënga shkakton rritjen e hipokrizisë në zemër; Unë nuk e pëlqej atë.´ Pastaj i përmendi fjalët e Malikut: ´Keqbërësit (fasikët) në mesin tonë e bëjnë atë.´”
[Ighaathat al-Lahfaan]

Ibn Kudameh, hulumtues i medh-hebit Hanbeli (All-llahu e mëshiroftë) ka thënë:

“ Tri lloje të instrumenteve muzikore janë haram. Këto janë kordoni (sh.p. veglat muzikore me tela) dhe të gjitha llojet e flautës dhe të llautës, daullet dhe rabaab (instrument me tela), e kështu me rradhë. Kushdo që instiston në dëgjimin e tyre, dëshmija e tyre duhet rrefuzuar.”
[el-Mughni, 10/173]

Ai (All-llahu e mëshiroftë) poashtu tha:

“ Në qoftë se njeriu ftohet në njeriu ftohet në ndonjë tubim, në të cilin ka diçka të kundërshtueshme, siç është vena dhe instrumentet muzikore, dhe ai ka mundësi t´i denoncojë ato, atëherë le të prezentojë dhe të shprehet kundër tyre, sepse në këtë rast ai i kombinon dy obligime. Nëse nuk ka mundësi të veprojë kështu, atëherë le të mos prezentojë."
[el-Kaafi, 3/118]

El-Tabari (All-llahu e mëshiroftë) ka thënë:

“ Dijetarët e të gjitha vendeve janë të pajtimit se këndimi është mekruh dhe se duhet penguar. Edhepse Ibrahim ibn Sa´d dhe Ubejd-Allah el-´Enbari dalluan nga shumica, (duhet të ceket se) i Dërguari i All-llahut (Salallahu Alejhi ve Selem) ka thënë: “ Bashkangjituni shumicës.” Dhe kushdo që vdes duke u dalluar nga shumica, vdes xhahil."
[Tefsir el-Kurtubi, 14/56]

Në gjeneratat e hershme, fjala ´mekruh´ është përdorur për të cekur haramin, pastaj morri kuptimin ´e papëlqyer´. Mirëpo, kjo duhet kuptuar si haram, sepse ai (el-Tabariu) ka thënë “duhet penguar” dhe asgjë nuk largohet, pos haramit; dhe pasi që në dy hadithet e cekura, muzika është denoncuar me fjalë të ashpëra. El-Kurtubiu (All-llahu e mëshiroftë) është një prej atyre që kanë transmetuar këtë hadith, pastaj ka thënë:

“ Ebu´l Faraxh dhe el-Kaffaal, kanë thënë: “Dëshmija e këngëtarit dhe vallëzuesit nuk duhet pranuar.” Unë them: nëse është vërtetuar se kjo çështje nuk është e lejuar, atëherë pranimi i pagesës për të, poashtu nuk lejohet.”

Sheikh el-Fawzaan (All-llahu e mëshiroftë) ka thënë:

“ Atë që Ibrahim ibn Sa´d dhe Ubejd-Allah el-´Enbari kanë thënë rreth këndimit, nuk është sikurse mënyra e këndimit të kohës sonë, andaj ata asnjëherë nuk do t´a lejonin këtë lloj të këndimit, që është shtyerje në imoralitet dhe në humbje të turpit."
[el-I´laam]

Ibn Tejmijeh (All-llahu e mëshiroftë) ka thënë:

“ Nuk është e lejuar bërja e instrumenteve muzikore.”
[el-Mexhmu´, 22/140]

Ai poashtu tha:

“ Duke u bazuar në shumicën e fukahave, lejohet shkatërrimi i instrumenteve muzikore, siç është tanburi ( instrument me tela, i ngjashëm me mandolinën). Ky është mendim i Malikut, dhe është mendimi më i fortë nga dy mendimet, të transmetuara nga Ahmedi.”
[el-Mexhmu´, 28/113]

Dhe ai tha:

" Ibn el-Mundhir ka cekur se dijetarët janë të pajtimit se nuk është e lejuar të paguhen njerëzit për të vajtuar dhe kënduar… konsensi i të gjithë dijetarëve, vështrimet e të cilëve i cekëm më sipër, është se vajtimi dhe këndimi nuk janë të lejuara. El-Shu´bi, el-Nekha´i dhe Maliku i cilësuan si mekruh (d.m.th. haram). Ebu Thawr, el-Nu´maan – Ebu Hanife (All-llahu e mëshiroftë)- dhe Jakubi dhe Muhammedi, dy nxënësit e Ebu Hanifes kanë thënë: “ Nuk është e lejuar kurrëfarë pagese për këndim dhe vajtim. Ky është vështrimi (mendimi) ynë". Dhe ai tha: “Instrumentet muzikore janë verë e shpirtit, dhe ajo se çka i shkakton ajo shpirtit është më e keqe se ajo që shkaktojnë pijet dehëse.”
[Mexhmu´ el-Fetawa, 10/417]

Ibn Ebi Shejbah (All-llahu e mëshiroftë) transmeton se, një njeri theu (shkatërroi) mandolinën e një njeriu, dhe ky i fundit e paraqiti rastin tek Shurejhu. Mirëpo, Shurejhu nuk i pëercaktoi atij kurrëfarë dëmshpëblimi- d.m.th. ai nuk e obligoi personin e parë që të paguaj dëmin e mandolinës, sepse ajo ishte haram dhe kështu e pa vlerë.
[el-Musannaf, 5/395]

El-Baghawi (All-llahu e mëshiroftë) deklaroi në një fetwa se shitja e çdo lloji të instrumenteve muzikore, siç janë mandolinat, flautat, etj. Pastaj, ai tha:

“ Në qoftë se fotografitë janë shlyer dhe instrumentet muzikore janë vjetruar, atëherë lejohet shitja e pjesëve të tyre, wofshin ato nga argjendi, hekuri, druri apo diç tjetër.”
[Sharh el-Sunnah, 8/28]

Një përjashtim i përshtatshëm Përjashtim nga të përmendurit e mësipërm është defi- pa kurrëfarë unazash (d.m.th., daulle e dorës e cila duket si tamburinë, mirëpo pa rraketake të çfarëdo lloji)- kur ato përdoren nga gratë në Festa dhe martesa. Kjo është cekur në transmetime Sahih.
Sheikh el-Islam (All-llahu e mëshiroftë) ka thënë:

“ Mirëpo, i Dërguari i All-llahut (Salallahu Alejhi ve Selem) ka lejuar disa lloje të instrumenteve muzikore, në darsma dhe të ngjashme, dhe ai (Alejhi Selam) ua lejoi grave t´i bien defit në martesa dhe raste tjera festive. Mirëpo, burrat në kohën e tij nuk i binin defit apo duartrokitnin. Është transmetuar në Sahih se, ai (Alejhi Selam) ka thënë: “Duartrokitja është për gra, ndërsa tesbihët (të thënurit SubhanAll-llah) është për burrat.” Dhe ai mallkoi gratë që i emitojnë burrat dhe burrat që emitojnë gratë. Sepse këndimi dhe lozja e defit janë gjëra që bëhen nga gratë, Selefët i quanin ata burra të cilët vepronin kështu ´mukhannath´ (mashkull i femërizuar), ndërsa këgëtarët meshkuj, i quanin ´femërorë´- dhe sa ka prej tyre tani !!! Është e njohur se Selefët e kanë thënë këtë.

I ngjashëm është edhe hadithi i Aishes (All-llahu e mëshiroftë), kur i erdhi babai (All-llahu e mëshiroftë) për vizitë në kohë të festës, dhe aty ishin dy vajza të reja me të, të cilat këndonin vargjet të cilat ensarët i kënduan në ditën e Bu´aathës. Ebu Bekri (All-llahu e mëshiroftë) tha:

” Instrumentet muzikore të Shejtanit në shtëpinë e të Dërguarit të All-llahut (Salallahu Alejhi ve Selem) !”
I Dërguari i All-llahut (Salallahu Alejhi ve Selem) ishte kthyer kah muri – andaj disa dijetarë kanë thënë se Ebu Bekri (All-llahu e mëshiroftë) asnjëherë nuk do të kritikonte dikë në prani të të Dërguarit (Alejhi Selam), mirëpo ai mendoi se i Dërguari i All-llahut (Salallahu Alejhi ve Selem) nuk ia kishte vënë mendjen se çka po ndodhte. Dhe All-llahu (Subhanehu ve Teala) e di më së miri. Ai (Salallahu Alejhi ve Selem) tha:

„ Leri, O Ebu Bekr, sepse çdo popull ka festën e vet, dhe kjo është festa jonë, e popullit të Islamit.“

Ky hadith tregon se, nuk ishte shprehi e të Dërguarit (Salallahu Alejhi ve Selem) dhe Sahabëve që të mblidhen dhe të dëgjojnë këngë, andaj Ebu Bekri e quajti këtë „instrumentet muzikore të Shejtanit“. Dhe i Dërguari (Alejhi Selam) e aprovoi këtë apelim, ku tha “Leri, sepse çdo popull ka festën e vet dhe kjo është festa jonë.” Kjo tregon se arsyeja e lejimit ishte sepse ishte koha e festës, ndërsa ndalimi mbeti në fuqi kohëve tjera jashtë festave, duke pasur parasysh edhe rastet e martesave, të pëmendura në hadithet tjera.

Sheikh el-Albani e shpjegoi këtë në librin e tij të çmuar “Tahrim Alaat el-Tarab” (Ndalimi i Instrumenteve Muzikore). I Dërguari i All-llahut (Salallahu Alejhi ve Selem) lejoi ato dy vajzat të këndojnë për festë, sikurse transmetohet në hadithin: “Ashtu që mushrikët të shohin se në fenë tonë ka vend për relaksim.” Nuk tregohet askund në hadith se i Dërguari i All-llahut (Salallahu Alejhi ve Selem) ishte duke i dëgjuar ato (sh.p. duke kënduar). Urdhëresat dhe ndalimet kanë të bëjnë me dëgjimin (sh.p. e qëllimtë dhe me kënaqësi), e jo me dëgjimin, mu ashtu si është rasti me shikimin, rregullat kanë të bëjnë me shikimin e qëllimtë dhe jo me atë të rastit. Poashtu, duhet ta kemi të qartë se kjo është vetëm për fem