[ebu Hamza]

Falenderimi i takon All-llahut, atë e falenderojm dhe prej Tij falje dhe ndihmë kërkojm. Kërkojmë mbrojtje nga All-llahu prej të këqijave të vetvetes dhe të veprave tona. Kë e udhëzon All-llahu ska kush e lajthit dhe kë e largon nga rruga e vërtet Ai, ska kush e udhëzon. Dëshmoj se ska hyjni tjetër përveç All-llahut ,i cili është një dhe dëshmoj se Muhamedi është robi dhe i Dërguari i tij. Paqja dhe mëshira e All-llahut qofshin mbi të, mbi familjen dhe shokët e tij dhe mbi të gjithë ata të cilët i pasojnë ata me të mira, deri në ditën e gjykimit.

Vëlla musliman, çdo krijesë në këtë botë jeton me furnizim (rizk) të caktuar…..

vite të caktuara, e në qoftë se kryhet furnizimi (rizku) i tij dhe vitet e tij kalojn, vjen koha e udhëtimit(vdekjes).

,,Thuaj(O Muhamed): Pikëtakimi për ju është për një ditë të cilën ju as nuk mund ta afroni qoftë për një orë (për një qast) e as ta shtyni” Sebe36.

“Çka përgadite për vdekjen” - Stacion prej stacioneve të llogaritjes, ndalu pak në këtë stacion., se shumica e njerëzve kalojnë në këtë pa u ndalur fare .


Dunjaja- iluzion i rastit!! Hije kalimtare!!

Dunjaja-shtëpi mashtrimi!! Banesë dëshprimi!!

Dunjaja-respekti ndaj saj zhgënjim!! Lakmija në të mashtrim!!

Njerëzit në të janë udhëtarë, së shpejti do të udhtojnë.


Abdullah ibn Mes’udi thotë: Nuk ka njeri prej juve., i cili kur të ngrihet në mëngjes vetëm se është i dobët, pasurija e tij është e huazuar, udhëtarë i cili do të udhëton, borxh i cili duhet të kthehet.


Hudhejfja r.a thotë: Në mbrëmje dhe mëngjes thërret një thirës: “O ju njerëz, vdekja!! argument për këtë është fjala e All-llahut: “Vërtet që ai (xhehenemi, ose mohimi i të Dërguarit, ose vdekja ) është një nga fatkeqësitë më të mdha. Këshill për njerëzimin, për çdonjërin prej jush që zgjedh të shkoj përpara (duke punuar drejtësi) ose të mbetet pas (duke bër padrejtësi, gjunahe)” El Mudethir 35-37

Vdekja!! Premtim i sinqertë ….takim i vërtet.

Vdekja!! Vendim i zbatuar…urdhër i nënshtruar…

Vdekja!! Shigjet që nuk gabon ..kërkues që nuk e kap plogështia…

Vdekja!! Pije që çdo krijesë do ta shijoj…


Vëlla i dashur musliman:

Ç’farë ke përgaditur për shtangit e saj?

Ç’farë ke përgaditur për tmerrin e saj?

Vëlla, a ke menduar për idhtësin e saj? A ke menduar për tragjeditë e saja?

Ebu Derda r.a. thotë: “Në qoftë se i kujton të vdekurit, llogarite veten para se të bëhesh njëri prej tyre”.

Ibrahim Et-Tejmi thotë: “Dy sende më ndërpren kënaqësin e kësaj bote, kujtimi i vdekjes dhe dalja para duarve të All-llahut (namazi)”.

Esh-athi thotë: “Shkonim tek Hasan el Basriu dhe nuk bisedonim tjetër vetëm se: zjarr, çështje të ahiretit (botës tjetër) dhe përmendjen e vdekjes.

Vëlla musliman! A nuk shiqon njerëzit se për çdo ditë përcjellin të dashurit e tyre apo shokë. Vëlla, a është shqetësuarë zemra yte nga ky shikim, a ështe kjo ndodhi mësim për ty.

O i mençur, pyete veten tënde (çka përgaditur për vdekjën).

Llogarite vetën tënde …para vdekjës……para përfundimit në varrë!!!! Fillo bisedën, shqyrtimin, llogaritjen: me kujtimin e vdekjes ….meditimin e tmerrit, vuajtjeve!! Sa prej njerëzve janë të pavëmendshëm nga këto momente, e sa prej tyre i kanë harruar ankthet, dhimbjet, agonit, brengat, pikëllimet e varrit!!

Hamid El-lefaf thotë: “Kush e shton përmendjen e vdekjës, shpërblehet me tri gjëra: shpejtimin e teubes (pendimit), kënaqje me furnizim dhe zellshmëri në adhurime, e kush e le pas dore, dënohet me tri gjëra: zvarritjen, shtyrjen, vonimin e teubes (pendimit), moskënaqje me furnizim dhe përtaci në adhurim”.

Në qoftë se e din, o i menqur, se ke kthim, takim tek All-llahu s.v.t, kujdesu për këto qaste…puno për këtë..para se të jesh prej te pikëlluarve!!!

All-llahu s.v.t thotë: “Aq sa, kur t’i vijë vdekja ndonjërit prej tyre (politeistëve, mosbesimtaëvë) thotë: ”Zoti im! Më kthe prapë, që të mund të bëjë mirësi në qfar kam lënë (pa bërë) mbrapa! Jo! Është veq një fjal që ai e flet, ndërsa pas është berzahu (perde, penges ndarëse) deri Ditën kur do të sillen përsëri në jetë!” Mu-minun99 –100

“Dhe shpenzoni (në bamirësi) nga ajo me të cilën Ne ju kemi furnizuar, para se ndonjërit prej jush ti vjen vdekja e të thotë: ”Zoti im! Veç sikur të më jepje fare pak kohë (të kthehesha në jetën e dunjas ), se do të jepja sadakan (zeqatin, bamirësi tjetër) nga pasurija dhe të isha prej të drejtëvë (të punoja në rrugën tënde, të plotësoja detyrimet ndaj Teje, të përmbushja shtyllat e fesë e të kryeja haxhin).

“Dhe All-llahu nuk ia shtyn askujt afatin kur atij t’i vijë exheli (koha e përcaktuar vdekja). Dhe All-llahu është i mirënjohur për gjthçka që ju bëni” El-Munafikun10-11

Mjerë për atë rob të cilit i zbret vdekja dhe nuk ka vepruar vepra të mira!!!

Shiqoje vetvetën, o njeri, ….medito gjendjen tënde … me çfarë fytyre (gjendje) do ti dalësh All-llahut s.v.t në qoftë se je prej atyre që kundërshtojnë urdhërat e All-llahut?!

Me çfarë fëtyre (gjendje) do të dalësh para Zotit të botërave, në qoftë se je mëkatarë… largë adhurimit të All-llahut?!

Vëlla musliman, kujdes nga shtangit e vdekjes! Sa të tmerrëshme dhe të dhimbëta janë për mëkatarët!!

Transmetohet nga Ibrahimi a.s se ai i tha melekut i cili i mer shpirtrat: A mundesh të më tregosh fizionomin kur ua mer shpirtitin mëkatarit? Nuk mundësh të rezistosh (durosh), Tha, mundem. U largua nga unë dhe u largova prej tij, pastaj erdhi një njeri i zi me flokë të çoroditura, me erë të keqe, roba të zeza, nga goja e tij del zjarr dhe tym, u alivanos Ibrahimi a.s. pasi që erdhi në vete i tha melekut i cili i mer shpirtrat: O melek mjafton dënim për një mëkatar të të takoj në këtë fizonomi !!!

Vëlla musliman, çka ke përgaditë për këto tmerre?! Mendon se kjo është larg?!!

Sa personave u vjen vdekja dhe janë të shëndosh!!

Përgaditu, o njeri, për këtë ditë dhe çastet e agonis!!! Në këto çaste nuk ke dobi vetëm prej punëvë të mira, nuk do të ndihmojnë prej tmerrit, në këto çaste vetëm se veprat me sinqeritet……..Mos të të mashtrojnë begatitë e kësaj bote ….e as shëndeti …e ti shikon vdekjen, vërsulet mbi të sëmuarin dhe të shëndoshin ….. kujdes nga sulmi i vdekjes …befasija e udhtimit!!!

Transmetohet prej Muadhit se i tha të Dërguarit [salallahu alejhi ve selem]: Më këshillo? I Dërguari i All-llahut i tha: Të adhurosh All-llahun,,sikur se je duke e parë, llogarite veten prej të vdekurve, përmende All-llahun në çdo gurë dhe dru, në qoftë se bën mëkat vepro pran, afër saj vepër të mire.

Thotë Omer ibn Abdulazizi: Në hutben (fjalimin) e tij “çdo udhëtim ka nevoj për paisje (mjete, ushqim). Merni paisjet e udhëtimit prej kësaj bote për në botën tjetër (frikën e All-llahut) veproni, punoni sikur të kishit shikuar atë çka përgaditi All-llahut prej mirësive apo dënimëve, frikohuni dënimit të All-llahut, shpresoni në rahmetin (mëshirën), mos shpresoni shumë që të ngurosen zemrat tuaja”.

Prej fjalëvë të të devotshmit ishin: “Përgadituni për ditën e udhëtimit(vdekja)”….


Ebu Musa El-Eshari para vdekjes shtoi zellshmërin në adhurim. I është thënë sikur të mos bësh kështu, që te mos e shkatërrosh vetën?!

U përgjigj r.a: “Kalorsi, kur të afrohet në pikëtakimin e tij jep gjithë forcën për të arritur …e ajo që më ka mbetur mua prej jetës (dunjas) është më afër se kjo.

All-llahu e mëshiroftë Ebu-Musën, ndërroi jetë duke qenë në këtë gjendje.

Thev-ri thotë: “Takova në xhamin e Kufes një njeri duke thënë: 30 vite pres që të më vjen vdekja, e në qoftë se vjen nuk do të urdhëroja në asnjë send por as nuk do të ndaloja nga asnjë send, nuk kam te askush send por as ata tek unë”.

Ka-kau ibn Hakim thotë: “30 vite jam i përgaditur për të vdekur, e në qoftë se vjen nuk kisha dëshiruar shpejtimin e veprës prej vepre!!

Vëlla musliman, nëse ke vendosur të udhëtosh, përgaditu për këtë udhëtim (vdekja) dhe përgaditi paisjet (punët e mira). Vëlla musliman, a je përgaditur për këtë udhëtim të fundit (vdekja)? Çudi për një person i cili kujdeset për kët botë!!! E kush nuk është përgaditur, kujdeset për vdekjen (botën tjetër).

Një njëri i tha të Dërguarit s.a.v.s: Cili besimtar është më i miri? I Dërguari i All-llahut tha: Më i sjellshmi (moralshmi) me familjen e tij,E cili është më i menquri? I Dërguari i All-llahut tha: Ata të cilët më së shumti (tepërti) kujtojn vdekjen, pregaditen për botën tjetër, këta janë të menqurit”.

Hasan El-Basriu thotë: “Katër gjëra janë përgaditje për botën tjetër: agjërimi shëndet për shpirtin,lëmosha penges mes njeriut dhe zjarrit, namazi afron robin tek All-llahu s.v.t dhe lotët shlyejn mëkatet”.

Naser bin Muhamed Es-Samrakadi thotë: “Më i miri prej njerëzve është ai person i cili posedon këta pesë cilësi (virtyte):

E para: zellshmërija në adhurimin e All-llahut.

Dy: Ndihma e tij tek njerëzit të jetë e qartë (dukshme).

Tre: Të ndihen njerëzit të siguruar prej demit të tij.

Katër: Dëshprimi nga ajo çka është në duart e njerëzve.

Pesë: Përgaditja për vdekje.

Vëlla musliman, jeta është pasuri, pra mos e humb përveç se në adhurim.Gjëja më e mirë që përgaditë muslimani për vdekje është frika nga All-llahu dhe veprat e mira, puno pra për atë ditë që nuk ka dobi prej mallit e as fëmis, famës apo karikës.

Këta janë vitet, garojn me ty, mos të jenë pra fituese, e të vjen vdekja, e ti je neglizhent.

Berau r.a thotë: “Ishim me të Dërguarin e All-llahut në një varrim. U ulë pran varrit, qajti derisa u lagë toka e pastaj tha: O vëllezër për këtë përgadituni!

Nasër ibn Muhamed Es-Samrekandi thotë: i Dërguari i All-llahut ka treguar vuajtjet dhe agonit e vdekjes dhe tmerrin e saj duke e këshillur ummetin e vetë për tu përgaditur për këtë dhe për të qenë durimtar në vuajtjet e kësaj bote. Durimi nga vuajtjet e kësaj bote është më i lehtë se nga vuajtjet e vdekjes, vuajtjet e vdekjes janë prej dënimit të botës tjetër, se dënimi i botës tjetër është më i ashpër nga dënimi i kësaj bote!

Vëlla, ajo është vdekja nuk e din kohën se kur vjen (zbret) për tu përgaditur, kujdesu …kujdesu nga papritsija e saj …përgaditu për zbritjen e saj …

Asim El-Ahval thotë: Më tha Fudejl Er-Rukashi pasi që e pyeta: O ti njeri, mos të të pengojnë njerëzit nga vetvetja sepse vdekja të zbret vetëm ty! Mos thuaj do të shkoj këtu e atje e të shkon dita pa vepruar vepra të mira.Vëlla musliman! Tregu i veprave të mira sot është i gatshëm dhe me çmime minimale, pra, shpejto për të marë pjesën tënde para se të vjen vdekja!!! Po sikur të flisnin të vdekurit, do të lajmronin se gjëja më e mire, më e vlefshme që kanë marrë prej kësaj botë janë veprat e mira.

Ebu Hurejra r.a. thotë: “I Dërguari i All-llahut kaloi pran një varri, dhe pyeti kush është personi në varrë. I thanë filani. Tha: Dy reqate namaz janë më të dashura për këtë se sa dunjaja”. Mjerë për atë i cili udhëton prej kësaj bote pa vepra të mira. O vëlla musliman, si të jeshë prej të menqurve, përgaditu për ditën e udhëtimit (vdekjen), përgaditu për agonit, shtangit e vdekjes. Ibn Mes-udi thotë: Një dirhem e jep për hir të All-llahut duke qenë i shëndosh, më mirë se njëqind duke qenë i sëmuar.

Hasan El-basriu thotë: “Puno, puno …jeta është frymëmarrje, e në qoftë se ndërpritet, ndërpriten veprat me të cilat afroheni tek All-llahu xh.sh. All-llahu e mëshiroft një njeri i cili e llogarit vetvetën e qanë për mëkatët e tij. Pastaj lexoi: “Ne vetëm numërojmë për ta një numër të caktuar të ditëve të tyre në këtë botë dhe ua shtym afatin që të zhyten më thellë e të shtojnë të këqijat e mëkatet” Merjem 84.

Mundhiri thotë: Dëgjova Malik ibn Dinarin duke i thënë vetvetës: “Mjer për ty, fillo me vepra të mira para se të vjen vdekja! Mjer për ty, fillo me vepra të mira para se të vjen vdekja! Përsëriti këtë fjalë 60 herë, e dëgjoj e ai nuk më shihte”.

Vëlla musliman, ka shpëtuar ai person i cili e llogarit veten para se të llogaritet. Përgaditu për ditën e udhëtimit (vdekjen). Shto prej veprave të mira. Kujdes nga (gafleti) neglizhimi dhe shtyrja zvaritja e teubes (pendimit) me këta (gafletin, pendimin) shkatërroi shejtani njerëzit e i dërgoi në zjarrë!! Këta janë helm vdekjeprues ….shigjet mbytëse …

Shumica e njerëzve janë kaplosur prej këtij helmi të rrezikshëm (gafleti).

Kjo është ajo e cila i pengoi për përkujtimin e vdekjes, e i ka preokupuar nga përgaditja për agonit e saja, derisa shijuan idhëtin e vdekjes, e u penduan kur nuk ka dobi pendimi.

Thojnë disa të menqur: Kur të jesh fëmi, luan me fëmijët, e në rini argëtim, zbavitje,

në pleqri i dobtë e kur do të adhurosh All-llahun, kur do të punosh vepra të mira?

O biri I Ademit, kujtoje atë ditë kur të arrijë shpirti në fytë, ndërpritet lëvizja e gjuhës .. bllokohen lëvizjet …

Çka ke përgaditur për këto çaste?! Të pengoi dunjaja nga xheneti!! Mos të të hutojë dunjaja me kënaqsitë e saja të përkohshme. Mos të të mashtroj dunjaja me premtime ireale. Para teje ekzistojn kënaqësi të përjetshme (xheneti)….lumturi reale ..

Vëlla musliman, kujdesu për punët e mira ..kujdesu ashtu si kujdesësh per mirësit e kësaj bote. Përgaditu për udhtimin e fundit (vdekjen). Përgaditu për të hyrë në gropë të terrshme, e cila nuk ndriqohet, përveç se me vepra të mira! Takimi është afër, llogaritja është e ashpërt! Atë ditë do të dallohet fituesi prej humbësit! Punoni vepra të mira para se të jeni prej penduesve!! Fillo të veprosh vepra të mira para se të jesh prej të piklluarve!!!

Faleminderimi i takon All-llahut, paqja dhe mëshira e All-llahut qoftë mbi të Dërguarin e tij shokve dhe familjes së tij.