[hasanmehmeti]

ES-SELAMU ALEJKUM UE RAHMETULL-LLAHI UE BERAKATUHU.

Falënderimi i takon All-llahut. Atë e falënderojmë dhe prej Tij falje dhe ndihmë kërkojmë. Kërkojmë mbrojtje nga All-llahu prej të këqijave të vetvetes dhe të veprave tona. Kë e udhëzon All-llahu s'ka kush e lajthit dhe kë e largon nga rruga e vërtetë, s'ka kush e udhëzon. Dëshmoj se s'ka te adhuruar tjetër përveç All-llahut , i Cili është Një dhe dëshmoj se Muhammedi është rob dhe i dërguar i Tij.
"O ju që keni besuar, keni frikë All-llahun me një frikë të denjë dhe mos vdisni, pos duke qenë muslimanë!" (Ali Imran: 102)
"O ju njerëz! Keni frikë Zotin tuaj që ju ka krijuar prej një veteje dhe nga ajo krijoi palën e saj, e prej atyre dyve u shtuan shumë burra e gra. Dhe keni frikë All-llahun që me emrin e Tij përbetoheni, ruajeni farefisin, se All-llahu është Mbikqyrës mbi ju." (En-Nisa:1)
"O ju besimtarë, keni frikë All-llahun dhe thuani fjalë të drejta. Ai (All-llahu) ju mundëson të bëni vepra të mira, jua shlyen mëkatet e juaja,e kush respekton All-llahun dhe të Dërguarin e Tij, ka shpëtuar me një shpëtim të madh." (El-Ahzab:70:71)
Thënia më e vërtetë është thënia e All-llahut, kurse udhëzimi më i mirë - udhëzimi i Muhammedit sal-lall-llahu 'alejhi ue ala alihi ue sel-lem.
Veprat më të këqia janë ato të shpikurat, ç`do shpikje është bid'at dhe ç`do bid'at është lajthitje, e ç`do lajthitje çon në zjarr.



Disa këshilla të dobishme për muajin e bekuar të Ramazanit.


Thotë All-llahu s.u.t:
O ju që besuat, agjërimi u është bërë obligim sikurse që ishte obligim edhe i atyre që ishin para jush, me qëllim që të bëheni të pëkushtuar në besimin e pastër islam.

Në këtë ajet All-llahu s.u.t. informon Ummetin e Muhammedit (salall-llahu alejhi ue ala alihi ue sel-lem) se Ai e ka bërë agjërimin obligim për ta, ashtu siç e ka bërë për popujt para tyre.
Kjo është një çështje e njohur tek të gjithë muslimanët që e lexojnë këtë ajet dhe e kuptojnë domethënien në mënyrë të qartë.
Por unë dëshiroj të flas për diçka tjetër, një çështje të cilën shumë pak njerëz e vënë re dhe ajo është thënia e All-llahut s.u.t:
Me qëllim që të bëheni të devotshëm.

All-llahu s.u.t. ku i urdhëron robërit e Tij ose i obligon ata me ndonjë ligj, zakonisht vetëm e jep urdhërin pa e shpjeguar urtësinë e këtij urdhëri.
Kjo sepse Urtësia e All-llahut s.u.t. duke dhënë urdhra mbi robërit e Tij, është që t’i provojë ata dhe në këtë mënyrë të bëhet e dukshme se kush i bindet Atij dhe kush jo.
Por në këtë ajet, All-llahu s.u.t. përmend diçka që nuk gjindet shpesh në Kur’an, e ajo është arsyeja për urdhrin e agjërimit.
Me qëllim që të bëheni të devotshëm.

Kështu, urtësia e agjërimit të besimtarëvë, nuk është vetëm që ata të provojnë veten e tyre nga kënaqësi, nga gjëra të lejuara dhe të mira edhe pse këto janë të obligueshme për agjëruesin, por kjo nuk është e vetmja gjë që kërkohet nga ky agjërim.

Urtësia e urdhërimit të agjërimit është që muslimanët të shtojnë bindjen ndaj All-llahut s.u.t. në muajin e agjërimit dhe të bëhen më të bindur sesa ishin para këtij muaji.
Profeti (salall-llahu alejhi ue ala alihi ue sel-lem) e ka qartësuar këtë pikë të urtësisë me thënien e tij:
Ata të cilët nuk braktisin fjalët dhe veprat e këqija, All-llahu s.u.t. nuk ka nevojë që ata të lënë ushqimin dhe pijen e tyre.
Tra: Bukhariu.

Kuptimi i këtij hadithi është se All-llahu s.u.t. nuk dëshiron që agjërimi të jetë për besimtarët vetëm largim nga ngrënia dhe pirja, ata duhet gjithashtu të largohen nga ajo ç`farë All-llahu s.u.t. na e ka ndaluar, nga veprimet e pabindura ndaj Tij dhe nga fjalët dhe veprat e këqija.
Kështu pra i Dërguari i All-llahut (salall-llahu alejhi ue ala alihi ue sel-lem) e thekson ajetin:
Me qëllim që të bëheni të devotshmëm.

Duhet që veprimet e adhurimit të na afrojnë tek All-llahu s.u.t. si rezultat i të larguarit nga ngrënia dhe pirja , gjithashtu nga veprimet e ndaluara si përgojimi, trillimet për të shkaktuar tek të tjerët zemërim, gënjeshtra etj.

Duhet që të gjithë muslimanët të jenë në dijeni se veprimet që e prishin agjërimin, nuk janë vetëm veprimet fizike (siç janë të ngrënit, të pirët dhe marrëdhëniet seksuale).
Disa nxënës dije i ndajnë gjërat që e prishin agjërimin në dy kategori dhe kjo është ajo ç`ka kam dëshirë të flas.

Është mjaft e rëndësishme për ata të cilët mbajnë hutbe dhe paralajmërojnë njerëzit gjatë ramazanit, që kur i përkujtojnë njerëzit, të përqendrohen më shumë në kategorinë e dytë të gjërave të cilat prishin agjërimin.

Kjo sepse njerëzit mendojnë se agjërimi është vetëm përmbajtja nga kategoria e parë pra të përmbahen nga gjërat materiale. Por gjindet dhe një kategori tjetër që e prish agjërimin dhe që mund të quhen gjëra jomateriale.

Sapo e lexuat se Profeti (salall-llahu alejhi ue ala alihi ue sel-lem) ka thënë se:
Ata të cilët nuk braktisin fjalët dhe veprat e këqija, All-llahu s.u.t. nuk ka nevojë që ata të lënë ushqimin dhe pijen e tyre.

Prandaj ç`do agjërues duhet ta testojë vetveten, A është duke u përmbajtur vetëm nga gjërat materiale apo gjithashtu po përmbahet edhe nga gjërat jomateriale?

Qëndrimet dhe sjelljet a janë të mira kur vjen ky muaj i bekuar? Nëse përgjigjia është pozitive atëherë ai e ka përmbushur fjalën e All-llahut s.u.t.
Me qëllim që të bëheni të devotshmëm.

Ndërsa ai që e kufizon veten e tij gjatë agjërimit vetëm nga ushqimi dhe pija dhe vazhdon me sjelljet e këqija të cilat i kishte vazhdimisht dhe para Ramazanit, ky nuk është agjërimi që është kërkuar nga urtësia që është prapa urdhrit për agjërimin e këtij muaji të bekuar. Prandaj ne i këshillojmë dhe i kujtojmë vëllezërit muslimanë që ata t ‘ia kujtojn edhe kategorinë e gjërave jomateriale që e prishin agjërimin.

Kjo është ajo për të cilën unë desha t’ia kujtoj vëllezërve tonë, kështu që të mund të jetë shkak për shtimin e adhurimeve për tu afruar sa më shumë tek All-llahu s.u.t. në këtë muaj të bekuar të agjërimit, ku ne shpresojmë se All-llahu s.u.t. të na udhëheqë në përmbushjen e sukseshme të kësaj detyre me vlera të mëdha.

Për më tepër unë shpresoj se ju do të tregoni vëmendje në disa çështje të cilat janë neglizhuar nga shumica e muslimanëve, edhe nga ata që kanë njohuri.

Gjendet një hadith i cili shpesh neglizhohet për shkak të disa haditheve të tjera të cilët njerëzit nuk mund t’i pranojnë në praktikë dhe të veprojnë me të dy njëkohësisht.

Profeti (salall-llahu alejhi ue ala alihi ue sel-lem) ka thënë:
Ummeti im do të vazhojë të ketë të mira për aq kohë sa të shpejtojë iftarin dhe ta vonojnë syfyrin.

Në këtë hadith përmenden dy çështje, të cilat janë lënë pas dore nga shumica e njerërzve dhe ato janë:
Shpejtimi i iftarit dhe vonimi i syfyrit.

Neglizhimi në lidhje me çështjen e parë e cila është shpejtimi i iftarit, në pikpamjen e disa njerëzve, ndodh se hadithi bie në kundërshtim me hadithin tjetër ku thotë Profeti (salall-llahu alejhi ue ala alihi ue sel-lem):
Në ummetin tim do të vazhdojë të ketë mirësi për aq kohë sa të shpejtojnë namazin e akshamin.

Kështu këtu kemi dy udhëresa për shpejtimin e dy çështjeve. Ajo shfaqet tek disa njerëz si pamundësi për të shpejtuar të dyja së bashku.
Por pranimi mes urdhërit për shpejtimin e iftarit dhe urdhërit për shpejtimin e namazit të akshamit është një çështje e lehtë. Është diçka që Profeti (salall-llahu alejhi ue ala alihi ue sel-lem) na e ka bërë të qartë përmes veprimit dhe praktikës.
Profeti (salall-llahu alejhi ue ala alihi ue sel-lem) e ka prishur agjërimin me tre kafshata, pastaj falte namazin e akshamit dhe hante përsëri nëse kishte nevojë që të hante përsëri.

Por sot ne kemi rënë në dy shkelje:

Së pari
Ne vonojmë ezanin nga koha e tij e ligjëruar. Pas kësaj vonese vjen një vonesë tjetër e cila është ulja për të ngrënë pa falur akshamin, përveç një pjese të vogël njerëzish të cilët kanë shumë dëshirë të falin namazin e akshamit në xhami.
Por shumica e njerëzve presin dëgjimin e ezanit dhe ulen në tavolinë për të ngrënë sikurse janë dukë ngrënë darkën apo drekën e jo vetëm duke prishur agjërimin.

Ezani këto ditë në shumë vende islame fatëkeqësisht dhe në Jordani (këtë e di nga studimet në shumë vende islame) ezani i akshamit therritet pas kohës së duhur, arsyeja e së cilës është se ne kemi braktisur rregullat islame dhe në të vërtetë ne varemi nga llogaritjet astronomike, varemi nga ora por këto orë janë bazuar në llogaritjet astronomike të cilat e llogarisin vendin sikur të ishte planet i rrafshët.
Në realitet toka ndryshon mes uljes së luginave dhe ngritjes së maleve. Nuk është korrekte që e njëjta orë të jepet për zona që përfshin bregdete, male etj. Jo, secila pjesë e tokës (vendit) ka kohën e saj, prandaj kudo është e mundur që në vendbanimin e tij, në qytetin apo fshatin e tij të shohë perëndimin e diellit me sytë e tij, ç`farëdo ore qoftë ajo.

Pastaj është shpejtimi për të cilin jemi urdhëruar jemi urdhëruar nga Profeti (salall-llahu alejhi ue ala alihi ue sel-lem) në hadithin:
Në ummetin tim do të vazhdojë të ketë mirësi për aq kohë sa të shpejtojnë namazin e akshamin.

Profeti (salall-llahu alejhi ue ala alihi ue sel-lem) ishte i kujdesshëm duke e zbatuar sunnetin dhe duke na e mësuar atë.

Në hadithin e transmetuar nga Bukhariu, Profeti (salall-llahu alejhi ue ala alihi ue sel-lem) na ka mësuar duke thënë:
Nëse nata shfaqet nga kjo anë (duke bërë me shenjë nga lindja) dhe dita është larguar nga këtej (dhe bëri me shenjë nga perëndimi) dhe dielli ka perënduar, agjërimi i agjëruesit është prishur (prishet).

Ç`farë do të thotë agjërimi i agjëruesit është prishur ?

Kjo nënkupton se ai ka hyrë në rregullin që duhet të prishë agjërimin. Më pas vjen rregulli i sipërpërmendur ku Profeti (salall-llahu alejhi ue ala alihi ue sel-lem) nxit në shpejtimin e iftarit.
Profeti (salall-llahu alejhi ue ala alihi ue sel-lem) e ka vënë në zbatim këtë gjatë një udhëtimi.

Transmeton nga Bukhariu se Profeti (salall-llahu alejhi ue ala alihi ue sel-lem) urdhëroi një nga shokët e tij të përgatiste iftarin për të.
Ai i tha:
O i Dërguari i All-llahut, ka akoma kohë dita para nesh, (kuptimi është se drita e diellit e cila nuk kishte perënduar, ishte e qartë në perëndim).
I Dëruari (salall-llahu alejhi ue ala alihi ue sel-lem) nuk iu përgjigj asaj ç`farë Sahabi i tha por ia theksoi urdhërin për të përgatitur iftarin.

Transmetuesi i hadithit thotë:
Ne mund të shihnim dritën para nesh (dritën e diellit). Kur ne e prishëm agjërimin thashë, nëse njëri prej nesh do të hipte mbi një deve ai do e kishte parë diellin.

Dielli kishte perënduar dhe Profeti (salall-llahu alejhi ue ala alihi ue sel-lem) i tha njërit prej shokëve të përgatiste iftarin, Pse ?

Që të shpejtohen të mirat:
Në ummetin tim do të vazhdojnë mirësitë derisa të shpejtojnë yftarin.

Ajo që është e rëndësishme është se ne vëmë re se iftari që është ligjëruar të shpejtohet duhet të bëhet me disa hurma, pastaj ne duhet të shpejtojmë në kryerjen e namazit dhe pas kësaj njerëzit mund të ulen dhe të hanë ashtu siç dëshirojnë.
Kjo është çeshjta e parë të cilën dua t’jua kujtoj dhe kjo është si pranojmë dy çështje të cilat Profeti (salall-llahu alejhi ue ala alihi ue sel-lem) ka urdhëruar në shpejtimin e tyre.

Urdhëri i parë është shpejtimi i prishjes së agjërimit dhe urdhëri i dytë është shpejtimi i kryerjes së namazit të akshamit.
Iftari duhet të prishet me disa hurma arabie, siç ndodhet në sunnet dhe nëse hurmat nuk janë të mjaftueshme edhe ndonjë gllënke ujë.
Pastaj mund të falemi me xhemat në xhami.

Çështja tjetër që dëshiroj të sqaroj është se ç`farë ndodhet në hadithin e mësipërm dhe të vonojnë syfyrin.

Ajo ç`ka kërkohet këtu është e kundërta e rastit të iftarit, më parë Profeti (salall-llahu alejhi ue ala alihi ue sel-lem) na urdhëronte në shpejtimin e iftarit, ndërsa për syfyrin, ai duhet të vonohet.
Ajo ç`ka ndodh sot në të gjithë vendet është krejtësisht ndryshe. Disa njerëz e hanë syfyrin para shfaqjes së agimit, ndoshta një orë para.
Kjo nuk është e dobishme dhe është në kundërshtim me sunnetin e treguar nga Profeti (salall-llahu alejhi ue ala alihi ue sel-lem) dhe nga praktika e tij.

Shokët e Profetit (salall-llahu alejhi ue ala alihi ue sel-lem) e linin syfyrin aq vonë saqë njëri prej tyre e dëgjonte gjithnjë ezanin dhe vazhdonte të hante, pra e vononte syfyrin.

Në të vërtetë është një hadith i saktë i thënë nga Profeti (salall-llahu alejhi ue ala alihi ue sel-lem) i cili tregon lehtësimet që na ka ofruar islami.
Është një nga shtyllat e islamit (lehtësimi) për të cilën muslimanët janë krenarë për këtë veçanërisht në lidhje me agjërimin ku All-llahu s.u.t. përfundon ajetin e agjërimit me thënien:
All-llahu dëshiron lehtësira për ju dhe nuk dëshiron vështërsi.

Profeti (salall-llahu alejhi ue ala alihi ue sel-lem) ka thënë:
Nëse njëri nga ju dëgjon thirrjen për lutje (ezanin) dhe ka enën në duart e tij, mos ta lëshojë atë derisa të ketë plotësuar nevojën e tij nga ajo (derisa të jetë ngopur).

Nëse donjëri nga ju dëgjon ezanin dhe ka enën në të cilën ka ushqim, si qumësht, ndonjë pije, ujë apo diçka tjetër ta marrë për syfyr dhe ai dëgjon ezanin, thotë ushqimi është i ndaluar për atë që ka ngrënë mjaft nga ajo dhe nuk është e lejuar për të, që të marrë përsëri qoftë pije apo frut kur ai ka ngrënë më parë.

Ndërsa per ate qe ka degjuar ezanin dhe nuk ka marrë as ushqim e as pije, Profeti (salall-llahu alejhi ue ala alihi ue sel-lem) ka bërë të lejueshme për të. Prandaj ai e ka thënë në mënyrë të kuptueshme dhe në gjuhën e qartë arabe:
Nësë njëri nga ju dëgjon ezanin dhe e ka enën në duart e tij, mos e lini që ta lërë atë derisa të ngopet prej saj.

Në lidhje me thirrjen e ezanit këtu flitet për ezanin e dytë, dhe nuk është ezani i parë për të cilin thonë disa gabimisht se është ezani i agimit.
Ne duhet të dimë se nuk ka bazë se ezani i parë është ezani i agmit. Ezani i dytë është kur ne duhet të përmbahemi dhe kjo është thënë qartë në Kur’an ku All-llahu s.u.t. thotë:
Dhe hani e pini derisa qartë të dallohet peri i bardhë nga peri i zi në agim Bekare 187.

Pra ngrënia bëhet e ndaluar kur fillon koha e faljes së sabahut dhe nuk ka ndarje mes këtyre dyjave. Nuk ndalohet ushqimi dhe pija për më pak apo më shumë se 15 minuta para se të fillojë kaha e faljes së sahahut.
Për këtë nuk ka asnjë transmetim të sakte, sepse falja bëhet e detyrueshme dhe uqshqimi bëhet i ndaluar kur shfaqet agimi.

Hadithi i transmetuar nga Bukhariu dhe Muslimi nga Abdullah Ibn Umer ibn Hattabi (radiall-llahu anhuma) se Profeti (salall-llahu alejhi ue ala alihi ue sel-lem) ka thënë:
Mos t’ju gënjejë ju ezani i Bilalit (nënkupton ezanin e parë) sepse ai e thërret ezanin për të zgjuar njerëzit që janë në gjumë dhe ai person që dëshiron për të ngrënë syfyr mund të hajë, prandaj hani e pini derisa Ibn Ummi Mektumi të thërrasë ezanin.

Ibn Ummi Mektumi (radiall-llahu anhu), emri i të cilit ishte Amr, ishte një burrë i verbër për të cilin zbriti fjala e All-llahut s.u.t:
Ai vrenjti (fytyrën) dhe u kthye. Ngase atij i erdhi i verbëri. Abese 1-2.

Ai thërriste ezanin e dytë ezani ku kuptohet se ngrënia dhe pirja bëhen të ndaluara dhe ajo është koha e faljes së sabahut.
Lind pyetja se si e ka thirrur ezanin kur ka qënë i verbër ?

Amr Ibn Ummi Mektumi (radiall-llahu anhu) ka hipur mbi çatin e xhamisë por nuk mund të shihte agimin. Ai priste derisa kalonte ndonjëri rrugës gjatë agimit dhe kështu kur ndonjëri shihte agimin duke u përhapur nepër horizont, i thonte atij është mëngjes, është mëngjes dhe pastaj ai thërriste ezanin.
Pra ezani i Amr Ibn Ummi Mektumit (radiall-llahu anhu) ishte pasi dukej agimi dhe shihej nga njerëzit ndërsa ecnin.

Siç shihet në këtë çështje ka gjërësi. Muezini mund të vonohet në thirrjen e ezanit derisa dëgjon njerëzit duke i thënë atij se është mëngjes. Pastaj i Dërguari i All-llahut (salall-llahu alejhi ue ala alihi ue sel-lem) ka thënë:
Nësë njëri nga ju dëgjon ezanin dhe e ka enën në duart e tij, mos e lini që ta lërë atë derisa të ngopet prej saj.

All-llahu s.u.t. thotë në fund të ajetit në lidhje me agjërimin:
All-llahu ju dëshiron juve të lehtën dhe Ai nu do që t’i vështërsojë gjërat për ju. (Ai do që ju) duhet të plotësoni të njëjtin numër (ditësh) dhe që ju duhet të lartësoni All-llahun për atë që Ai ju ka udhëzuar juve drejt me qëllim që të jeni shumë mirënjohës dhe falenderues ndaj Tij. Bekare 185.

Bëhen disa kritika që bien në kundërshtim me këtë sunnet ku njëri thotë:
Nëse dikush dëgjon ezanin dhe ka ca ushqim në gojë ai duhet ta hedhe atë.
Kjo është e kritikueshme në Islam dhe tejkalon kufirin e fesë. Zoti i gjithë krijesave na paralajmron dhe na kujton neve në librin e Tij dhe në sunnetin e Profetit (salall-llahu alejhi ue ala alihi ue sel-lem) që ne nuk duhet të tejkalojmë kufijtë e fesë tonë.

Thotë All-llahu s.u.t. në Kur’anin fisnik:
O njerëz të librit mos kapërceni kufijtë e fesë tuaj dhe mos thoni për All-llahun asgjë përveç të vërtetës.

Profeti (salall-llahu alejhi ue ala alihi ue sel-lem) ka thënë:
Rujuni nga tejkalimi i kufijve në fe, sepse ata që ishin para jush u shkatërruan nga tejkalimi i kufijve të fesë së tyre.

Pra kur i Dërguari i All-llahut (salall-llahu alejhi ue ala alihi ue sel-lem) na ka bërë të qartë se ngrënja e syfyrit është në dorën e personit për të marrë anën më të thjeshtë duke thënë:
Nësë njëri nga ju dëgjon ezanin dhe e ka enën në duart e tij, mos e lini që ta lërë atë derisa të ngopet prej saj.

Pra është në kundërshtim me All-llahun s.u.t. dhe Profetit të Tij (salall-llahu alejhi ue ala alihi ue sel-lem) kur një person thotë se ai që dëgjon ezanin dhe ka ushqimin e tij në gojë duhet ta hedhë atë në tokë.
Kjo është në kundërshtim me sunnetin dhe urdhrin e qartë të Profetit (salall-llahu alejhi ue ala alihi ue sel-lem).

Më kanë pyetur shumë herë për këtë hadith, për të cilin unë do t’ju paraprij juvë duke ju treguar se ky hadith gjindet në librat më me famë të sunnetit, tek suneni i Ebu Daudit dhe ky është libri tretë nga gjashtë librat e njohur, i pari i të cilëve është Sahihul Bukhari, i dyti Sahihul Muslim dhe i treti Suneni i Ebu Dautit.
Ky hadith gjindet gjithashtu në mustedrekun e Hakimit dhe musnedin e Ahmedit.
Kështu që hadithi është mjaft i njohur dhe i tregur nga Imamët e sunnetit në kohët e hershme dhe me një zinxhir të vërtetë transmetuesish.

Tani për të përfundur këtë bisedë, po e mbyll me thënien e të Dërguarit (salall-llahu alejhi ue ala alihi ue sel-lem):
All-llahu s.u.t. dëshiron të lejuarat të veprohen ashtu siç do që detyrat të kryhen.
Dhe në një thënie tjetër:
Ashtu siç urren që kundërshtimet ndaj urdhrave të tij të veprohen.


Nga Shejkh:
Muhammed Nasiruddin Albani (All-llahu s.u.t. e meshirofte).

Lus Allahun xh.h qe te perfitoni nga keto keshilla dhe kete muaj te Madheruar ta prisni ashtu siq eshte me se miri dhe siq eshte i knaqur Allahu s.u.t.Duke lutur Allahun te jua pranoj .

Lutja jone e fundit eshte :Falenderimi dhe i tere Suksesi i takon vetem Allahut xh.h.

Es-selamualejkum we rahmetullah nga vellau juaj ne Islam