[pokeri]

Ku ka dashuri, aty është edhe xhelozia, thonë. Ndoshta kjo edhe nuk është tërësisht e saktë, por thuajase shumica pajtohen që xhelozia është një fenoman natyror, i cili (përjashto rastet e rralla), bën pjesë në ndjenjat normale dhe të shpeshta të njeriut. Ajo shpesh është ireacionale dhe e drejtuar ndaj tjetrit, edhepse buron nga Ne vetë. Në thelb, xhelozinë e përbëjnë disa gjendje emocionale. Aty janë frika, tërbimi, ndjenja e pafuqisë, malli apo vuajtja, dhembja, zilia apo smira, dëshpërimi. Kur është fjala për frikën, ajo më së shpeshti është frikë nga nervozizimi, apo frikë nga humbja (karakteristike për mashkujt), si dhe frika nga nga vetmia (karakteristike për femrat). Edhepse xhelozia shpesh bazohet në dëshirën iracionale që të posedosh dikend apo diçka, është fakt që për posedim, as që mund të bëhet fjalë. Askush, askend nuk mund ta posedoj në atë mënyrë. Prandaj, xhelozia drejtpërdrejt ndërlidhet me vetbesimin. Kur, për shkak të xhelozisë rrezikohet vetbesimi, atëherë partenrit-res i jepet fuqi, dhe kësisoj vjen deri te rënia nën ndikim të saj-atij.
Xhelozinë e konsiderojnë si një ndjenjë të zakonshme të njeriut, mirëpo ajo shumë herë (sikur ndryshku), brenë marëdhëniet-raportet ndërnjerëzore, e sidomos raportet në dashuri. Numri më i madh i njerëzve janë xheloz, sepse duan ta posedojnë të dashurën-in, sepse kanë frikë se ai person do ta dashuroj dikë tjetër më shumë se atë. Pasiqë xhelozia konsiderohet si fenomen moral dhe psikologjik, dhe poashtu pranohet si i tillë, ajo rrallë mund të jetë barometër i saktë, i shkallës së vërtetë të dashurisë.
“Nëse nuk je xheloz, atëherë je Indiferent, e, nëse je indiferent, atëherë nuk më dashuron – edhepse kjo formulë nuk është tregues se sa dashurojmë, personi xheloz niset nga paragjykimi se ka të drejtë eksluzive në dikend që dashuron, dhe dëshminë e përkatësisë ta shfaq me xhelozi.
Njëkohësisht ai person dëshiron të jetë i poseduar, dhe e bind vetën që me çdo kusht “posedimin e vet” ta mbroj nga rivalët eventual. Hapi tjetër në “logjikën” e xhelozisë duket kështu: „Pasiqë jemi çift, duhet të ndajmë gjithçka (mendimet, ndjenjat, planet, festat, kohën e lirë, miqtë etj.). Xhelozia nuk respekton asnjë formë të pavarsisë, individualitetit, por shkon në simbiozën e madhe në të cilën pala e shëndoshë përmbytet, apo gëlltitet në përqafimin e hekurt të xhelozisë. Personi xheloz është në atë masë i varur nga personi tjetër, pra i(e) dashuri-a, saqë nuk është i(e) aftë të vendos vetë për nevojat dhe sjelljet vetanake, dhe është i(e) shtërnguar që patologjikisht ta kontrolloj partnerin-en. Një marëdhënie e tillë te pala e shëndoshë (partneri), nxitë ndjenjën e humbjes së identitetit vetanak, refuzim, ndjenjtë të keqe etj. Është bindje se personi xheloz-e është egoist i madh, i(e) papjekur, tepër posesiv-e, dhe që e tepron në kërkesat e veta. Aq më shumë, pafundësisht dyshon se sa, dhe si dashurohet, dhe pamundësia që diç e tillë të dëshmohet, e sjell partnerin buzë çmendurisë... Xhelozia është shenjë e një krizë të thellë, sepse ajo ndan, nuk bashkon. Psikologjia thotë se xhelozia përmban në vete frikën ekzistenciale nga humbja e të dashurit-rës dhe ndjenjës paranoike për të mos mbetur vetëm, gjë që shkakton nevojë të sëmurë, për kontroll të secilit veprim të partnerit-ës. Psikologët thonë se te xhelozia, përgjithësisht bëhet fjalë për personat që nuk kishin (apo kishin fare pak) dashuri në jetën e tyre, andaj këtë mungesë (etje për dashuri) e shfaqin në partnerin i cili kurrë nuk do të mund ta dashuroj në masën që e kërkon Ai(Ajo). Atyre, që jetojnë me ta, pozicioni i tyre mund t’u duket si një “burg vullnetar” ... Xhelozia është dëshmi e varfërisë emocionale dhe nevojës së theksuar për afërsi, butësi, siguri, kujdes. Kjo ndjenjë është aq e madhe, saqë personi nuk mund ta shfaq në ndonjë mënyrë normale, të pranueshme, por e tepron deri në atë masë, saqë insiston që partnerin ta kontrolloj tërësisht. Kundërthënia më e madhe e xhelozisë, mund të përshkruhet kësisoj: në frikën e madhe që të mos humbet personi që dëshuron, ai(ajo) që është xheloz-e nuk lejon që të jetoj, „nuk e lë me marrë frymë“, të lëvizë shlirshëm, por e ngulfatë vazhdimisht.