[musl|m]

Basa e pestë: Emrat e Allahut, nuk janë të kufizuar me ndonjë numër të caktuar.


Për këtë tregon hadithi i trasmetuar nga Abdullah Ibnu Mes’udi, se Profeti alejhi selam ka thënë: "Nuk e kap ndonjërin kurrë ndonjë brengë, pikëllim apo vështirësi dhe thotë: “O Allah unë jam robi yt, biri i robit tënd dhe biri i robëreshës tënde. Unë jam në dorën tënde dhe në të drejtën time zbatohet gjykimi Yt. Caktimi Yt për mua është i gjithë i drejtë. Të lus Ty me çdo emër që Ti e ke, me të cilin e ke quajtur vetenTënde, ose e ke zbritur në librin Tënd. Ia ke mësuar ndonjërit prej krijesave të Tua, ose e ke ruajtur në dijen Tënde të fshehtë, e cila është tek Ti. Ta bësh Kur’anin e Madhëruar pranverën (gjallërimin, gjelbërimin) e zemrës time dhe dritën e gjoksit tim.Të tillë që të më largojë brengën, mërzitjen dhe vështirësinë time.” Vetëm se Allahu e zhduk brengën, mërzitjen dhe vështirësinë e tij dhe ia zëvendëson atë me gëzim e lumturi.” (Tr. Ahmedi, Hakimi dhe Shejkh Albani e ka bërë të saktë.)

Ky hadith tregon që emrat e Allahut nuk janë të kufizuar me ndonjë numër të caktuar, sepse emrat që i di Allahu, të cilët janë në dijen e Tij të fshehtë, nuk i di asnjëri prej krijesave të Tij. Prandaj nuk i lejohet askujt, që të kufizojë emrat e Allahut me ndonjë numër të caktuar.

Përsa i përket hadithit, ku Profeti alejhi selam thotë: "Me të vertetë Allahu ka 99 emra të cilët kush i mëson përmendësh hyn në xhenet.” (Tr. Muslim), nuk tregohet në të, se emrat e Allahut janë të kufizuar në 99.
Imam Neveviu ka thënë: "Të gjithë dijetarët janë të një mendimi; “ ky hadith nuk tregon se emrat e Allahut janë të kufizuar në 99”, sepse qëllimi i Profetit në këtë hadith nuk është që emrat e Allahut janë të kufizuar në 99 dhe nuk ka emra të tjerë përveç tyre, por qëllimi i Profetit është se Allahu ka 99 emra prej emrave të Tij, të cilët kush i mëson përmendësh Allahu e fut në xhenet.

Kjo nuk do të thotë që, nuk ka emra të tjerë, por këto 99 emra janë të tillë që nëse njeriu i mëson, i kupton dhe punon me ta hyn në xhennet. Kjo është e ngjashme me fjlalët e mëposhtme: "Filani ka 100 derhemë të pregatitur për ti dhënë sadaka.” Kjo nuk do të thotë se ai nuk ka derhemë të tjerë, të cilët nuk i ka llogaritur t’i japë sadaka. Pra fjala e Profetit alejhi selam në hadith "…kush i mëson ato përmendesh hyn në xhennet " është plotësim i fjalisë së parë e jo fillim i një fjalie të re.

Si përfundim qëllimi i Profetit është lajmërimi për hyrjen në xhennet me mësimin e këtyre emrave përmendësh dhe jo lajmërimi për kufizimin e emrave të Allahut.
Përcaktimi i 99 emrave nuk ka ardhur as në Kur’an e as në sunnet të saktë.

Kurse hadithi i transmetuar nga Tirmidhiu e ky nga Veli bin Muslim për përcaktimin e 99 emrave është i dobët, sepse Velidi është i dobët.
Shejkhu Islam ibnu Tejmie ka thënë: “Të gjithë dijetarët që kanë dituri rreth shkencës së hadithit, janë të një mendimi se Profeti nuk i ka përcaktuar 99 emrat, ndërsa hadithi që ka transmetuar Velidi është i dobët.”.
Në një vend tjetër në fetaua ai ka thënë: “Velid bin Muslim i ka marrë këto emra prej disa mësuesve të tij nga Shami sikurse është sqaruar në disa prej rrugëve të hadithit të tij.”.
Ibn Haxher Elaskalani ka thënë: “Defekti që shkakton dobësin e hadithit, sipas mendimit të Buhariut dhe Muslimit, nuk është vetëm fakti që atë e transmeton vetëm Velid bin Muslim, (i cili është i dobët) por ka edhe difekte të tjera si: "idtirrab" (mosmarrveshje në lidhje me trasmentimin e tij), "idrraxh"(shtesa ne tekst) dhe Velid është "mudel-lis".


Baza e Gjashtë: Devijimi në emrat e Allahut (Ilhadi)

Përkufizimi i Ilhadit është: Devijimi në emrat e Allahut, me mohimin ose shtrembërimin e realiteteve të tyre dhe të domethënieve të tyre, nga e vërteta që është përmendur në Kur’an dhe në Sunnet.

Ilhadi (devijimi) në emrat e Allahut, ndahet në 4 lloje:

1- Ta emërtosh Allahun Teala me emra që nuk kanë ardhur as në Kur’an e as në Sunnet është devijim, sepse ne kemi thënë se emrat e Allahut janë teukifije. Për shembull siç kanë vepruar kristjanët të cilët e quajtën baba Allahun, ose siç vepruan filozofët që e quajtën “arsyeja vepruese”.

2- Të nxjerrësh nga emrat e Allahut emra për idhujt, është devijim gjithashtu, sepse këto emra janë të veçantë për Allahun Teala, ashtu sikursë ibadeti i takon vetëm Atij. Prandaj emërtimi i të tjerëve me këto emra, në atë mënyrë që i takojnë vetëm Alllahut, me qëllim që tu kushtohet adhurimi përveç Allahut, ose tu dedikohen cilësi që nuk u takojnë, është “Ilhad”. Si psh.: Veprimi i mushrikëve, të cilët nxjerrnin nga emri i Allahut " العزيز El-Azijz – I Potfuqishmi, emër për idhullin e tyre "El-uz’za" dhe El-lat. Nga emri i Allahut "El-Ilah"– I Adhuruari. Menat nga emri i Allahut "El-Menan"– Dhuruesi.

3- Të mohosh emrat ose domethëniet dhe cilësitë që i përmbajnë ata, si dhe të mohosh rregullat dhe veprimet, që rrjedhin prej tyre, është gjithashu deviijim, sepse besimi në emrat e Allahut nuk plotësohet vetëm se duke besuar në të gjithta këto.

P.sh.Devijimi) “Ilhadi” i جهمية i Xhehmive, është mohimi i emrave dhe cilësive të Allahut.(Devijimi) “Ilhadi” i المعتزلة Muëtezilëve, është mohimi i cilësive që përmbajnë emrat e bukur të Allahut. Ata thonë: “Allahu është Mëshiruesi (Err-rrahman), pa mëshirë.

4- Ti përngjasosh cilësitë që përmbajnë këta emra me cilësitë e krijesave është devijimi në emrat e Allahut, sepse ngjasimi i Allahut me krijesat, ose i cilësive të Tij me ato të krijesave është diçka e pamundur dhe jo e saktë.

Allahu në Kur’an ka thënë: "Asgjë nuk i përngjan Atij, Ai është Dëgjuesi Shikuesi".
Nuejm bin Hamad El Huzai ka thënë: "Kush e përngjason Allahun me krijesat e tij bën kufër dhe kush i mohon cilësitë, me të cilat Allahu ka cilësuar veten e Tij, bën kufër.

Nuk ka dyshim, se cilësitë që Allahu, ka përshkruar me to veten e Tij, nuk janë të ngjashme me ato të krijesave.”

Këta ishin katër llojet e “Ilhadit”. (Divijimi)“Ilhadi”, me të gjitha llojet e tij është i
palejuar, sepse Allahu i ka kërcënuar për ndëshkim të rëndë, ata që devijojnë ( bëjnë ilhad) në Emrat e Tij.

Allahu i lartësuar ka thënë: “Allahut i takojnë emrat më të bukur, ndaj luteni atë me ta dhe largohuni shoqërisë së atyre të cilët i përgënjeshtrojnë Emrat e Tij. Ata do të shpërblehen për çfarë kanë vepruar”. [El A’raf:180]
E kundërta e njësimit të Allahut, në emrat dhe cilësitë e tij (teuhidul esma ues’sifat), është shirku dhe ilhadi (Devijimi).

Shirku në cilësitë e Allahut, do të thotë ti vësh ortak ose rival në cilësitë e Tij, ndërsa “Ilhad-in”(Devijimin) e sqaruam më lart.

Për të cilësuar një person të veçantë (i cili pretendon se është musliman, sipas termit të dijetarëve të akides: prej ehlul kible) si qafir, nuk lejohet të nxitohemi, derisa të plotësohen kushtet e tekfirit dhe të elminohen pengesat e تكفير tekfirit. Jo çdo njeri që bie në kufër, bëhet qafir.

Njeriu mund të thotë thënien e kufrit, ose të bëjë punën e kufrit, por nuk cilësohet qafir, përderisa në të drejtën e tij, nuk janë plotësuar kushtet dhe nuk janë eleminuar pengesat e tekfirit. Prej pengesave më të rëndësishme të tekfirit, në lidhje me këtë temë, është interpretimi dhe imitimi. Për më gjerë rreth rregullave të tekfirit mund të kthehemi në librat e akides.

“Kufri në emrat dhe cilësitë e Allahut, bëhet me mohimin e ndonjë emri ose cilësie, që ka ardhur në argument të saktë, pas informimit rreth tyre (d.m.th; mbërritjes së argumentit ). Gjithashtu bëhet me“ilhad-in” (devijimi dhe shtrembërimi i tyre nga e vërteta ), duke ndryshuar domethënien, që tekstet e tyre tregojnë për të, pa ndonjë dilemë(mëdyshje), e cila është e tillë, që personi mund të justifikohet me të”.(Marrë nga komisjoni i përhershëm i fetvasë.)