[LABI]

8/05/2004

Në vorbullën e shumë , dukurive , që trajtohen në lëndën e sociologjisë, është edhe korrupcioni si participues objektiv i studimit të socio-patologjisë. (Këtë dukuri më specifikisht e trajton sociologjia patologjike) .
Motivet të cilat më kanë shtyrë të trajtoj këtë temë , ndër të tjera janë :

• Prezenca e theksuar e këti fenomeni në shoqërinë tonë , në Kosovë ;
• Prezenca e korrupcionit si fenomen përgjatë tërë historisë së njerëzimit, e përcjellur diku më pak apo më shumë .

Korrupsioni si dukuri mund të përceptohet si kategori e shumë llojët ( kategori morale, kategori psikologjike, kategori juridike/ penale, kategori ekonomike ..etj).
Kjo bënë të nënkuptosh, që korrupsioni si dukuri kriminale është objekt studimi i shumë shkencave ;megjithëatë çasjen ndaj kësaj dukurie do t’a bëjë nga perspektiva saj si kategori shoqërore (sociologjike).
Të gjithë mendimtarët e teorive sociologjike mbi kriminalitetin , shkaqet e kriminalitetit përpiqen t’i gjejnë në vetë shoqërinë, në mjedisin konkret shoqëror. Kështu , shpeshëherë,në literaturën kriminologjike, me arsye citohen disa konstatime të tyre të njohura si psh: "<<Vetë shoqëria i krijon dhe përgatit krimet e veta>> ose <<është i rrallë krimineli i lindur, po mos ta krijonte vetë shoqëria >>apo <<shoqëria më me rregull e paguan taksën e krimit , sesa vetë qytetari që paguan tatimin ndaj shtetit>>"[1]
“Korrupsioni në kuptimin etimologjik rrjedh nga fjala latine “corrumpere”, që do të thotë: rryshfet, blerje me para , e ngjashëm . Ky term deri diku është i ngjashëm me fjalën latine “corruptus” – i poshtër.”[2]
Mirepo, në essencë korrupsioni manifestohet me devijimin e qëllimit . Gjërat për cfarë janë të krijuara apo destinuar të funksionojnë, devijojnë nga qëllimi . Dhe në këtë mënyrë konsiderohet që qëllimi i objektit apo subjektit është i korruptuar ( se kryen funksionin e dëshiruar).

Korrupsioni si dukuri ka qenë përcjellës i zhvillimit të shoqërisë dhe ka ekzistuar që nga kohërat antike duke u manifestuar në forma të ndryshme, deri te ato forma të cilat kanë shkaktuar implikime institucionale, politike, sociale etj . Korrupsioni si dukuri futet më thellë në strukturat e aparatit shtetëror , i cili vepronte nëpërmjet nënpunësve shtetëror…Shkalla pranisë së tij në një shoqëri ëshë pasqyrë e gjendjes politike-juridike dhe të sigurisë së ati shtetit .

Prandaj me zhvillimin e civilizimit, korrupsioni edhe mëshumë vepronte në mënyrë shkatërruese në të gjitha sferat e jetës shoqërore , kështu që mund t’thuhet që sot nuk ekziston një vend ku nuk ka thurr fole korrupsioni.
Pranimi i korrupsionit si sjellje deviante mund të shpjegohet me shprehjet ne vazhdim, si: jep rryshfet mjekut që të ofron ndihmë mjekësore, paguan gjykatësin për t’mos shqiptuar denimin , jep rryshfet që ta regjistrosh fëmijën në shkollë, paguan që të sigurosh punë, paguan tatim mbledhësit që t’mos paguash tatim..etj.
Edhe pse nuk ekziston një definicon unik lidhur me korrupcionin, përshkak të tipologjisë dhe formave të shumë llojta të shkallës së korrupcionit , “një prej definimeve më të gjëra lidhur me korrupsionin e ka dhënë Zyra Federale Kriminalistike e Gjermanis, të cilën e përbëjnë këto kritere:”[3]



[1] R.Halili, vep e cit. “Kriminologjia, fq.90

[2] R. Masllesha, vep e cit. “Teoritë dhe Sistemet e Sigurisë , fq.284

[3] R.Masllesha, vep. Cit. “Teoritë dhe Sistemet e Sigurisë, fq.286

[4] Ibid