[Zero Cool]

Gjykimi i “Çakallëve” dhe terrorizimi i Pejës në emër të Serbisë - I



Vrasjet, përdhunimet, torturat, plaçkitjet dhe djegiet e pronave të shqiptarëve në fshatrat e Dukagjinit, në Qyshk, Pavlan, Lybeniq dhe Zahaq, janë kryer me urdhër të kreut shtetëror serb dhe me qëllimin që shqiptarët e Kosovës të dëbohen për në Shqipëri, në Maqedoni dhe në Mal të Zi. Për këto krime, në Gjykatën e Lartë në Beograd janë gjykuar anëtarët e bandave policore të njohura si “Çakallët”, “Munja” dhe “Grupa 77”. Në fjalën përfundimtare, përfaqësuesi i akuzës ka kërkuar 20 vjet burg për Toplica Miladinovicin, komandant e Njësitit 177 të Policisë së Serbisë, Ranko Romicin, Milojko Nikolicin, Sinisa Misicin dhe Dejan Bulatovicin; 15 vjet për Srecko Popovicin dhe Abdulah Sokicin; si dhe pesë deri në tetë vjet burg për Slavisa Kastratovicin, Boban Bogicevicin, Radoslav Brnovicin dhe Veljko Koricaninin. Telegrafi ju sjell tekstin e portalit e-novine: dëshmitë për krimet mizore të kryera nga shteti serb në rajonin e Pejës.


Të sipërpërmendurit akuzohen se kanë kryer krime të pazakonta brutale ndaj më shumë se 120 civilëve shqiptarë në fshatrat Qyshk, Zahaq, Pavlan dhe Lybeniq (Komuna e Pejës), në prill dhe maj të vitit 1999.

“Krimet e tyre janë dëshmuar qartë gjatë procedurës gjyqësore”, ka thënë në fjalën e tij përfundimtare, Dragoljub Stankovic, zëvendësprokuror për krime lufte.

Kërkesës për shpalljen e tyre për fajtorë i është bashkuar edhe avokati i viktimave, Mustafa Radoniqi, duke paralajmëruar një tjetër kërkesë për kompensim, që do ta dorëzojë në emër të familjeve të dëmtuara.

Dënimi me 20 vjet burg është më i larti që mund të shqiptohet për krime të luftës në Serbi (në kohën e përmbarimit ishte zëvendësim për dënimin me vdekje).Udhëheqës i "Çakallëve" ishte Nebojsa Minic, i njohur “Mrtvi” (i Vdekuri - v.j.), i cili vdiq pa u ndëshkuar në Argjentinë.

Krimi monstruoz i organizuar nga shtet serb dhe hezitimet e Prokurorisë së Serbisë

Në fund të nëntorit 2013 është ngritur një aktakuzë për krime lufte të kryera ndaj shqiptarëve në Komunën e Pejës, kundër tre ish-anëtarëve të Ushtrisë jugosllave, përfshirë anëtarin aktual e aktiv të Xhandarmërisë serbe, Vladan Krstovic Dzudza. Ata, sipas aktakuzës, së bashku me anëtarët e "Çakallëve", kanë marrë pjesë në vrasjen e të paktën 46 civilëve në fshatin Lybeniq, të Komunës së Pejës, më 1 prill 1999. Ata janë akuzuar se kanë kryer krime, së bashku me Nenad Lekicin që banon në Suedi, Predrag Vukovic i cili është ende në arrati, si dhe disa persona tjerë të paidentifikuar.

Në fshatin Qyshk është kryer një nga krimet më monstruoze nga shteti i Serbisë: policia dhe bandat qeveritare, pas një sulmi të egër - gjatë të cilit kanë përdhunuar gratë shqiptare dhe kanë plaçkitur gjithçka që kanë mundur të marrin me vete - kanë vrarë të paktën 44 civilë, në tri shtëpi të fshatit të cilat i kanë djegur. Fshati është rrafshuar me tokë, ndërsa nga aty janë dëbuar më shumë se 400 civilë.

Avokati nga Peja, Mustafa Radoniqi, që përfaqëson palët e dëmtuara, ka thënë në fjalën e tij përfundimtare se po përmbyllet një proces maratonik gjyqësor, që ka filluar para katër viteve, duke shtuar se hetimi i krimeve filloi me dhjetë vjet vonesë. Për këtë proces, sipas tij, Prokuroria serbe nuk ka treguar interes të mjaftueshëm dhe se në mënyrë inerte ka kryer pjesën e saj të punës.

“Shumë gjëra janë fshehur dhe një numër i madh i dëshmitarëve, duke parë plogështinë e Prokurorisë (serbe - v.j.), kanë refuzuar të japin dëshmi, sepse e kanë humbur plotësisht besimin. Ndërsa, ka edhe nga ata që vdiqën gjatë procedurës dhe nuk ishte e mundur të hetohen, ndonëse dëshmia e tyre do të ofronte të dhëna të qarta dhe fakte për të gjitha gjërat që kanë ndodhur, si dhe për të pandehurit të cilët mirë i kanë njohur. Megjithatë, mendoj se ka prova të mjaftueshme për të hedhur dritë mbi këto ngjarje, në bazë të të cilave mund të thuhet se këta të akuzuar ishin pjesëmarrës në këto ngjarje tragjike dhe se ishin autorë të krimeve për të cilat akuzohen.

Të dëmtuarit ankohen që ky proces bëhet jo në vendin ku janë kryer krimet, në gjykatat lokale, por këtu në Beograd. Por, mendojmë se është gjë e mirë që gjykohen këtu, në vendet jashtë zonës së krimit, sepse është e nevojshme që Serbia dhe opinioni serb të njohin krimet që janë bërë në emër të tyre. Serbia, për fat të keq, një kohë të gjatë nuk ka shprehur gatishmëri për t'u përballur me krimet e luftës të anëtarëve të policisë dhe të ushtrisë së saj. Mu për këtë ky proces ka filluar pas kaq shumë kohësh”, ka thënë Radoniqi, i cili i dha mirënjohje Këshillit gjyqësor, duke theksuar se procesi është kryer mirë, paanshëm, pa anime ndaj asnjë pjesëmarrësi në të.


“Nata e Kristaltë” në Pejë

Faktografia e rastit të Qyshkut, të egërsisë së përgjakshme të urdhëruar nga Slobodan Milosevici, Nikola Sainovici dhe monstruozët tjerë nga kreu shtetëror serb, tregon se vrasjen e shqiptarëve, banditët shtetëror serbë i kanë kryer pa pikë shpirti e mizorisht, dhe se shumica e trupave janë djegur që të shmanget identifikimi i viktimave.

Herët, në mëngjesin e 14 majit 1999, kriminelët hynë në fshat Qyshk që ndodhet në Lindje të Pejës. Anëtarët e forcave të sigurimit serb, të veshur me uniforma kamuflazhi dhe me fytyra të maskuara, kanë ndarë - sipas një skenari të planifikuar dhe të përdorur disa herë - burrat nga gratë, fëmijët dhe të moshuarit. E rëndësishme është të thuhet se para sulmit fshatarët nuk e dinin cili do të ishte epilogu, pasi me një shef të policisë në Pejë kishin folur dhe kishin marrë garanci se do të jenë të sigurt, meqë do të trajtohen si “banorë luajalë ndaj Serbisë”.

Më shumë se 200 burra maltretohen; 32 meshkuj, të moshës 16-69 vjeçare janë ndarë në tri grupe dhe janë dërguar në tri shtëpi ku ekzekutohen nga armët automatike. Në njërën nga shtëpitë jeta e disave ka marrë fund me revole.

Të vrarë janë: Rasim Rama, Muhamet Shala, Brahim Gashi, Kadri Çeku, Hasan Çeku, Halit Gashi, Selim Gashi, Sylë Gaszhi, Skender Gashi, Muharrem Gashi, Ibish Gashi, Çaush Lushi, Avdi Berisha. Në shtëpinë e Azem Gashit janë ekzekutuar: Emin Gashi, Jashar Gashi, Ramë Gashi, Halil Gashi, Ibër Kelmendi, Skënder Kelmendi, Demë Kelmendi, Ukë Lushi, Osmani Lushi, Ismet Dima, Gani Avdijaj, Isa Gashi. I mbijetuari i vetëm është Isa Gashi. Në shtëpinë e Demë Gashit janë vrarë: Ahmet Gashi, Brahim Gashi, Besim Kelmendi, Erdogan Kelmendi, Brahim Kelmendi, Mentor Kelmendi, Sefedin Lushi, Hasan Avdijaj, Ramiz Lushi, Rexhë Kelmendi. Nga kjo shtëpi ka mbijetuar vetëm Rexhë Kelmendi. Në shtëpinë e Sahit Gashit u vranë: Musë Gashi, Xhafer Gashi, Abdullah Lushi, Xhafer Lushi, Arijan Lushi, Zeqir Aliaj, Isuf Shala, Emrush Krasniqi, Skender Alushi dhe Hazir Berisha.

Dëshmitari Zoran Raskovic, në gjyq, në dhjetor 2011, tha se në Pejë kishte shkuar në dhjetor të vitit 1998, “atë ditë kur janë varrosur gjashtë të rinjtë, të cilët shqiptarët i kishin vrarë në lokalin ‘Panda’, e ku patriarku i ndjerë Pavle mbajti lutjet për të vdekurit”.

“Pastaj erdhi ‘Nata e Kristaltë’ (sipas Natës së Xhamave të Thyer, kur më 1938 nazistët thyejnë lokalet e hebrenjve duke i vrarë dhe arrestuar ata - v.j.). Serbët thyen të gjitha xhamat e lokaleve shqiptare. Unë isha i punësuar në një lokal si roje e armatosur. Atëherë e njoha Nebojsa Minicin, të quajtur ‘Mrtvi’. Kur filluan bombardimet, ‘Mrtvi’ na thirri ta thyejmë një diskotekë shqiptare. Aty ka marrë çfarë ka mundur. Atëherë më tha se po shkojmë në SUP (Sekretariati i Punëve të Brendshme - v.j.), e pastaj në kazermë.

Bërzheniku dhe Lybeniqi si “paralojë” për Qyshkun

Këtu u takua me komandantin Toplica Miladinovic. Aty ka marrë 20 kallashnikovë dhe afro 40 bomba. Në lokalin ‘Stari Most’ u mblodhën dhjetëra njerëz. Kështu nisën ‘Çakallët’. Aty ishin: Ranko Momic - i cili mburrej se ishte me ‘Tigrat’ e Arkanit, se e kishte kaluar tërë Bosnjën dhe Srebernicën; Zoran Obradovic ‘Buba’, një figurë lokale; Sinisa Misic - i cili shpejtë e kishte bërë për vete një vilë të një shqiptari; Nikolic Milojko ‘Sumadia’, i cili kishte luftëtar me grupin ‘Munj’ në Bosnje; Srecko Popovic, i cili nga dita e parë ishte me ne; Kastratovici ishte aty, kishte mjekër. ‘Mrtvi’ tha se i nevojitemi shtetit, se jemi formacion ushtarak, se jemi legalë. Më shumë kemi ngjarë me ekip se me formacion. ‘Mrtvi’ u bë lideri jonë.

Natën e parë i kemi larguar disa shqiptarë nga tregu. Të gjithë nga ekipi u vendosëm në shtëpitë e shqiptarëve. Morëm armatim, uniforma. Kishte para, xhipa. ‘Mrtvi’ në çdo derë hynte me shkelma. Ai ishte i rëndësishëm në qytet. Kishin dëgjuar për të.

Para fshatit Qyshk, krimet kanë ndodhur në Bërzhenik (paralarje e Pejës) dhe në fshatin Lybeniq (Komuna e Pejës, ku më 1 prill 1999 janë vrarë 66 civilë shqiptarë, por kjo nuk është lëndë e akuzës). Më 14 maj 1998, në ora 8:00, në shtëpinë e një shqiptari të fuqishëm që u dëbua, u mbajt takimi i shtabit. ‘Mrtvi’ tha ta vozis deri te Toplica Miladinovici. Kur u kthyem, tha: ‘Lëvizje. Gjermanët po i ndjekim në gjah’.


Jemi lyer me blozën e tymit të veturave dhe me ngjyrën e këpucëve. Shumica prej nesh nuk e dinim ku jemi duke shkuar. Rreth orës 9:00, ne, rreth 25-30 persona, në 7-10 automjete, kemi shkuar rrugës Pejës-Prishtinë. 3-4 kilometra larg ishte fshati Qyshk, në anën e djathtë. Ishte fshat shqiptar, ku nuk ka shesh, por një shtrirje. Aty ishin dhjetëra anëtarë të njësisë rezerve të Mbrojtjes Territoriale, si dhe të policisë. Filluam sipas planit. Kurrë nuk dihej deri ku do të shkohet. E kam fjalën për vrasje.

Na kanë ndarë në katër grupe. Të parën e udhëhoqi ‘Mrtvi’. Në të dytën ishin: ‘Vampiri’, ‘Cale’ (Srecko Popoviq ), ‘Bulati’ (nuk e di pse ai nuk është në aktakuzë, sepse ishte me ne në Lybeniq), Zoran Obradovic ‘Buba’, Bobani. Në të tretën ishin: Ranko ‘Bosanac’, Mladjo Vukovic dhe ‘Memo’ (ai nuk e vrau askënd, se ishte i ri ). Në grupin e katërt ishin: ‘Sumadia’, Bata Lekic, Vuku. Grupet shkuan në katër drejtime. ‘Mrtvi’ u nis në drejtim nga kemi ardhur. Unë rrija si gjithnjë te vetura.