Nexhmije Pagarusha, legjendë e këngës shqipe

[Dilaver]

Nexhmije Pagarusha, legjendë e këngës shqipe

Nexhmije Pagarusha, legjenda e gjallë e këngës shqiptare, ka lindur më 7 maj të vitit 1933, në Pagarushë. Baba i Nexhmijes Veseli, mësues, siç thotë Nexhmija, është më meritori që nuk e la këtë yll të shuhet, po na e dhuroi të gjithëve deri në shkallë krenarie.
Dikush e quajti Bilbili i Kosovës, dikush Mbretëresha e Këngës Shqipe, dikush tjetër Primadona e Melosit Popullor, Ema Sumak Shqiptare, Madam Baterflaj, Fyti i Kristaltë, e të tjera, e të tjera.
Të gjitha këto epitete janë bërë sinonim për emrin e Nexhmije Pagarushës dhe mbase të gjithë kanë të drejtë, sepse të gjithë gjejnë diçka të veçantë në zërin e saj magjik. Rëndësia dhe vlera e veprës së Nexhmijes është çmuar e vlerësuar nga kompetentët dhe njohësit e artit dhe kjo siç e dimë është bërë në superlativ.
Nexhmija dhe kënga ishin një, këtu mbase e ka shpjegimin fakti se ajo as që ka mbajtur ndonjë evidencë për koncertet as për këngët e kënduara.
Opusi i këngëve të Nexhmijes ishte shumë i gjerë dhe ajo ka shkëlqyer në të gjitha zhanret. Shumë artdashës edhe sot e kujtojnë koncertin e Nexhmijes me ariet operistike (të përkthyera shqip) të Bethovenit, të Puçinit, Verdit … Majat më të larta Nexhmija i arriti me këngën “Baresha” (me tekst të Rifat Kukajt e me kompozim të bashkëshortit të saj, Rexho Mulliqit), po me sukses të jashtëzakonshëm i interpretoi edhe këngët, si ”Ani mori nuse”, ”Mora testin”, “Kur më shkon si zog n'hava”, “Kur më del në derë”, ”Ke selvitë”, “Ç'u ngrit lulja në mëngjes”, “Çil njat zemër plot kujtime”, “Dallëndyshe”, “Një lule”, "Zambaku i Prizrenit", “Të kam dashtë dhe të dua moj ije”, “O moj bukuroshe” e kështu me radhë.

Nexhmija- edhe aktore

Në Beograd vijoi shkollën e muzikës për solo kanto, ku edhe e kishte paraqitjen e parë muzikore në skenë. Në vitin 1948 është pranuar këngëtare në Radio Prishtinë.
Nexhmija me sukses e provoi veten edhe si aktore filmi e teatri. Interpretoi role të rëndësishme në “Dasma e përgjakur”, (1967), “Jugovizioni” (1973), “Gëzuar viti i ri” (1976), "E kafshoja terrin" (1977), "I ikuri" (1980), "Tre vete kapërcejnë malin" (1981), "Lepuri me pesë këmbë", "Fluturimi i Micakut", "Daullet e të çmendurve", "Rexha i nënës në grazhd të kalit", "Vrasësit bëjnë dasmë natën" (1997) etj., etj.
Për fat të keq, nuk janë të evidentuara të gjitha koncertet dhe i tërë repertori i këngëve të kënduara nga ajo. Ajo ka thënë një herë, për të ishte vetëm muzika me rëndësi. Ajo dhe muzika ishin një. Mendohet se ajo ka interpretuar mbi 150 këngë.
Ajo ishte pjesëmarrëse e koncerteve nëpër Kosovë, nëpër ish-Jugosllavi, Shqipëri, Bullgari, Izrael, Turqi, etj. Karrierën muzikore e përfundoi në vitin 1984, pas një koncerti në Sarajevë.
Në jetën artistike Nexhmija mori shumë çmime, të cilat ajo nuk mund t’i veçojë. Ne po e veçojmë çmimin – titullin “Këngëtare e Shekullit “ e këtë e meriton padyshim. Nexhmije Pagarusha vulosi me emrin e saj shekullin XX.
Pas 16 vjetëve larg skenës, u paraqit në vitin 2000 me këngën "Për ty", në një emission të Ardit Gjebreas, i cili e shtyri të bëjë këtë.

[Dilaver]

Thanë për Nexhmije Pagarushën

Esat Mekuli: Nexhmija është kjo – Bilbili i Kosovës, bilbili i këngës sonë.

Rexhep Munishi: Nexhmije Pagarusha për së gjalli po I përjeton dy jetë: atë derisa ishte në skenën e këngës dhe muzikës dhe atë pas ndërprerjes së këndimit aktiv. Ajo I përjetoi dy kënaqësi që janë privilegj i ruajtur vetëm për njerëzit e mëdhenj. Sa këndonte, e adhuruan! Kur pushoi së kënduari, nuk e harruan! Këngëtare si Nexhmija vështirë se do të përsëritet në skenat shqiptare. Vështirë të përsëritet një cilësi zëri e dhunti muzikore që ka ajo. Për të do të ketë gjithmonë shumëçka të themi. Për një gjysmë shekulli ishin të kënaqur të gjithë ata që e njohën, të gjithë ata që e dëgjuan, ata që patën miqësi me të dhe të lumtur janë ata që itakuan kohës së saj, kohës së shënuar me zërin e Nexhmije Pagarushës.

Kristë Lekaj: E kemi quajtur “Bilbili i Kosovës”, por ajo në të vërtetë ishte Kosova vetë! I falënderohem Zotit që kam punuar me të, se prej saj kam mësuar shumë. Nexhmijaështë Nexhmije! Është këngëtare që lind
vetëm një herë.

Avni Mula: Në Shqipëri la mbresë të jashtëzakonshme, jo vetëm pse këndoi mirë, po u tregoi edhe atyre artistëve tanë shqiptarë, të Tiranës, të Shkodrës dhe të gjithë qyteteve të tjera të Shqipërisë, u dha një mësim se si duhet të këndohet kënga popullore, si duhet të interpretohet kënga popullore, çfarë koloriti duhet të ketë kënga popullore. Ajo mbetet një ndër këngëtaret më të shkëlqyeshme të mbarë Shqipërisë jo vetëm të Kosovës.

Ardit Gjebrea: Është një ndër kujtimet më të bukura të jetës time dueti që kam kënduar me Nexhmijen. Po të mos jesh njeri i madh, nuk mund të jesh artiste e madhe. Them se janë pak ata artistë që janë vërtet artistë dhe që e meritojnë këtë fjalë. Nuk është thjesht artiste e skenës, është artiste njeri, është artiste në shpirt. Të gjithë ne shqiptarët duhet të jemi të lumtur që ekziston fenomeni Nexhmije Pagarusha.

Ymer Shkreli: Nexhmije Pagarusha është institucioni ynë i lartë muzikor, akademia jonë e vetme muzikore, opera jonë e vetme, muzeu ynë i vetëm etnografik, monumenti ynë i vetëm folklorik-e megjithatë nuk ishte dhe nuk është nën mbrojtjen e shoqërisë si disa kisha e xhami. Fundja, në mungesë të tempullit të kulturës e kemi Nexhmijen, në mungesë të filarmonisë e kemi Nexhmijen, në mungesë të galerisë e kemi Nexhmijen.
Nexhmija është një!

Lutfi Turkeshi: Ajo përmes dritës artistike ndriçoi brendshëm visarin e pashtershëm tradicional. Në mënyrë spontane Nexhmija bën përpjekje “orfeane” për të mishëruar këngën e vet me traditën gjithëshqiptare.
| F.M.K

[Linka_pz]

Ne vitin 1948 eshte pranuar si këngëtare.

“Radioja aso kohe ka pasur vetëm një zyrë dhe një studio të vogël prej së cilës programi përcillej drejtëpërdrejtë. Duhej të zgjoheshim në orën pesë të mëngjesit e të shkonim e të këndonim drejtëpërsëdrejti...Koncertet kanë ardhur më vonë , shumë më vonë, në kohen kur shkova në shkollen e muzikës në Beograd, pasi ketu nuk kishte. Atje kam pasur edhe paraqitjen e parë para publikut. Mirëpo e ndërpreva shkollën e muzikës ne vitin e tretë. Nuk mundesha u humba. mënyra e punës për kanto mua nuk më pelqente, më pengonte. Nuk di pse por unë fillova ta humb zërin. Thjeshte nuk dija të kendoja”,

[Linka_pz]

A K T R I M I



Qe nga viti 1967 Nexhmije Pagarusha luajti edhe në disa filma e shfaqje, si:

♀ “Dasma e përgjakur”, 1967
♀ “Tre vete kapercejne malin”, 1981
♀ “E kafshoja terrin”, 1977
♀ “Lepuri me pesë këmbë”,
♀ “Fluturimi i Micakut”,
♀ “Daullet e të çmendurve”,
♀ "I ikuri". 1980
♀ "Vrasësit bëjnë dasmë natën",1997 etj.



Në jetën artistike Nexhmija mori shumë çmime të cilat ajo nuk mund t’i veçojë. Ne po e veçojmë çmimin – titullin :
“Këngëtare e Shekullit “

[Linka_pz]

Krijimtaria

Disa nga këngët e saj:

• “Baresha“
• ”Ani mori nuse”
• ”Mora testin”
• “Kur më shkon si zog n'hava”
• “Kur më del në derë”
• ”Ke selvitë”
• “Ç'u ngrit lulja në mëngjes”
• “Çil njat zemër plot kujtime”
• “Dallëndyshe”
• “Një lule”
• "Zambaku i Prizrenit"

Interpretoi në filmat dhe shfaqjet teatrale:

• “Dasma e përgjakur”, (1967)
• “Jugovizioni” (1973)
• “Gëzuar viti i ri” (1976)
• "E kafshoja terrin" (1977)
• "I ikuri". (1980)
• "Tre vete kapërcejnë malin" (1981)
• "Lepuri me pesë këmbë"
• "Fluturimi i Micakut"
• "Daullet e të çmendurve",
• "Rexha i nënës në grazhd të kalit"
• "Vrasësit bëjnë dasmë natën" (1997)

[prishtinasi]

http://www.youtube.com/watch?v=2suFQ...related&search=

[luckyman]

Nese e ka dikush kengen nga Nexhmije Pagarusha *BARESHA*ju lutem postone ,......vetem origjinale!!se nuk po muj e gjej askund!!!!!!!!

[Kavaleri]

Legjend.

[Kavaleri]

Postimi origjinal është bërë nga luckyman

Nese e ka dikush kengen nga Nexhmije Pagarusha *BARESHA*ju lutem postone ,......vetem origjinale!!se nuk po muj e gjej askund!!!!!!!!

Do mundohem mbrenda keti muaji nese te gutet suksese.
Nuk po te premtoj, vetem se angazhohem ta gjej.

[^katunari^]

Postimi origjinal është bërë nga luckyman

Nese e ka dikush kengen nga Nexhmije Pagarusha *BARESHA*ju lutem postone ,......vetem origjinale!!se nuk po muj e gjej askund!!!!!!!!

O djali i mire, une e kam po qysh pe don me ta qu?

[doGzona]

Zerit më të bukur Shqipëtarë
Kengëtares Nexhmije Pagarusha

Legjendë

Ish një Vashë e ish një Zanë
ish një këngë, një melodi…,
Jo` jo` jo`! , ishte më shumë…
Është dhe sot, gjer n`përjetësi !

Vasha ish bijë e një Nëne,
që aq shumë e kishin varare…,
kish jo veç Nëntë` djem Legjënde
por një popull Shqipëtarë !

Dhe kur Nëna nëpër dhëmbje
klithte gjamëve nëpër vaje,
ajo shprese seç i jepte…
me të bukurat Këngë të sajë !

Me të ëmblat melodi…
ajo i falte aq shumë gëzime
nëpër Krojet plot freski...
nëpër Fllad të çdo Lëndine.

Dhe ja fshinte aq herë Lotin,
nëpër gjamë` e gjithë mundimet...
Sa herë nënës ja nxinin motet...
ajo këngen seç e niste…

Vetë Kreshnikët e dëgjonin
lart në bjeshkë e nëpër maja…
edhe mjeshtrat tek latonin…
Gurët për kalatë e mdhaja…!

Dhe lumenjtë në Det kur shkonin
nëpër rrjedhë e gurgullima…
meloditë seç ja dëgjonin,
tek këndonte për Gjeraqina…!

Dhe heronjtë tej në varre…
ngriheshin netëve të vona
dhe dëgjonin zërin e sajë
tek dy Drinat dhe tek Valbona…!

E dëgjonte me mall dhe fëmija,
edhe plaku me i moshuar,
e dëgjonte Iliria…
gjithë një komb i mrekulluar !

Thonin se ajo ishte Zanë,
thonin se ishte Legjendë...!
Jo nuk thonin veç se e donin,
por ajo është e vërtetë !

Ishte malli që nuk shuhet,
Ish` si drita në mëngjes,
Ishte Zëri i Pagarushës,
Ishte Kënga që kurrë nuk vdes !

Ish një Vashë e ish një Zanë
ish një Këngë, një Melodi…
Jo` jo` jo`! , ishte më shumë…
Është Legjendë në përjetësi !


LLEMADEO DUKAGJINI

[progress]

Valla te flasi realen nuk me pelqejn kenget e saj aspak . Po ne shqiptaret e lavdrojm se eshte gjall ende dhe na duket se eshte bylbyl per kengen. Po cila kenge e kesaj bre eshte mir per veshe lene pash zote :Bilbila jan Shyhretja Shkurtja, e jo Negjmija nje keng ka me te njohur ooooooooo bari oj bareshe huhuhuhuhuhuhuhuhuhuhbla -bla -bla vetem ket e kuptoj se tekstin tjeter ase qe e di cfar thot.

[Murgesha]

Postimi origjinal është bërë nga progress

Valla te flasi realen nuk me pelqejn kenget e saj aspak . Po ne shqiptaret e lavdrojm se eshte gjall ende dhe na duket se eshte bylbyl per kengen. Po cila kenge e kesaj bre eshte mir per veshe lene pash zote :Bilbila jan Shyhretja Shkurtja, e jo Negjmija nje keng ka me te njohur ooooooooo bari oj bareshe huhuhuhuhuhuhuhuhuhuhbla -bla -bla vetem ket e kuptoj se tekstin tjeter ase qe e di cfar thot.

Valla bash e cuditshme, me lavdru shqiptaret dikend per te gjall, kjo rrall ndodh e sigurisht eshte fatlum ai njeri qe e perjeton nje gje te tille.

[panta_rhei]

Nuk ka mundsi dikush tjeter me këndu sikur Nexhmije Pagarusha - shqip.

Në të vërtetë, unë mendoj, po të mos ishte Nexhmije Pagarusha dhe këngët e saj, nuk do të kishim pasë mundsi me e dijtë saktë se cila është këngë shqip e cila jo., cila është muzikë shqiptare e cila jo.
Është ajo që e ka vendosur standardin e interpretimit të këngës së mirëfilltë shqiptare. Deshtëm apo nuk deshtëm, vetvetiu nivelin e secilit këngëtar/e shqiptar e krahasojmë me nivelin e Nexhmijes.

Shyqyr që e patëm (e kemi), e mëkat që nuk kemi tjetër sikur ajo.

[Sibora]

Nexhmije Pagarusha & Vaqe Zela=thesaret e kenges shqipe.