Mallkimi i të pafeve !

[Preshevar]

Karen Armstrong (”The Guardian”).Një shekull më parë intelektualët myslimanë e admironin perëndimin. Përse e humbën


Para kryqëzatave evropianët kishin shumë pak njohuri për myslimanët. Por pas pushtimit të Jerusalemit, dijetarët nisën të kultivojnë një portret shumë të ndryshuar të Islamit dhe kjo islamofobi e ndërthurur me një antisemitizëm kronik, do të bëhej një prej ideve të pranuara të Evropës. Të krishterët mund të kenë qenë të vetëdijshëm se kryqëzatat e tyre shkelnin mendimin e Ungjijve: Jezusi u kishte mësuar përkrahësve të tij t’i donin armiqtë e tyre, jo t’i asgjësonin ato. Kjo mund të jetë arsyeja përse dijetarët e krishterë e hodhën shqetësimin e tyre mbi ata njerëz të cilët i kishin dëmtuar.


Në një kohë kur të krishterët po zhvillonin luftëra të shenjta mizore kundër myslimanëve në Lindjen e Mesme, Islami u bë i njohur në Evropë si një besim i dhunshëm dhe jo tolerant, si fe e shpatës. Në një kohë kur papët po përpiqeshin t’ua impononin beqarinë priftërinjve, të cilët nuk ishin të gatshëm, biografitë e perëndimit për profetin Muhamed, të shkruara nga priftërinjtë dhe murgjit, e përshkruajnë atë me zili si një pervers seksual dhe të shthurur, i cili i nxiste myslimanët t’i kënaqnin instinktet e tyre më të ulëta.


Faktikisht, realiteti ishte shumë ndryshe. Për shembull Islami nuk është feja e dhunshme dhe jo tolerante e fantazisë perëndimore. Muhamedi u detyrua të luftojë kundër parisë së qytetit të Mekës, e cila ishte zotuar të asgjësonte komunitetin e ri mysliman, por Kurani, shkrimi i shenjtë i frymëzuar që ai ua solli arabëve, e dënon luftën agresive dhe lejon vetëm luftën për vetëmbrojtje. Pas pesë vitesh lufte, Muhamedi iu kthye metodave më paqësore dhe si përfundim pushtoi Mekën me anë të një fushate të zgjuar jo të dhunshme. Pas vdekjes së profetit, myslimanët krijuan një perandori të madhe që shtrihej nga Pirenejtë deri në Himalaje, por këto luftëra pushtimi ishin laike, atyre iu bë një interpretim fetar vetëm pasi ndodhën.


Në perandorinë islame, hebrenjtë, të krishterët dhe zoroastrianët kishin liri fetare. Kjo bëhej sipas mësimeve të Kuranit, që është një shkrim i shenjtë pluralist, pohues i traditave të tjera. Zoti i urdhëron myslimanët t’i respektojnë “njerëzit e librit” dhe u kujton se ata ndajnë të njëjtin besim dhe kanë një Zot. Muhamedi nuk kishte si qëllim krijimin e një feje të re; ai thjesht po u sillte arabëve fenë e vjetër të të krishterëve dhe hebrenjve, të cilët kurrë më parë nuk kishin pasur profet. Kurani vazhdimisht shpjegon se Muhamedi nuk ka ardhur për të anuluar shpalljet e Ademit, Ibrahimit, Musait dhe Jezusit. Dijetarët myslimanë kanë treguar se nëse Muhamedi do t\’i kishte njohur budistët dhe hindutë, amerikanët vendas apo australianët vendas, Kurani do t\’i kishte përkrahur njerëzit e tyre të mençur dhe shamanët e tyre, sepse të gjitha fetë e drejta vijnë nga Zoti.


Por idetë e vjetra mesjetare janë kaq të konsoliduara, sa që njerëzit e kanë të vështirë ta besojnë këtë. Ne vazhdojmë ta shohim Islamin përmes filtrit të nevojave dhe çoroditjes tonë. Çështja e grave lidhet me çështjen në fjalë. Asnjë prej besimeve të mëdha botërore nuk është sjellë mirë me gratë, por ndryshe nga Krishterimi, Islami nisi me një mesazh shumë pozitiv dhe më vonë feja u ndryshua nga qëndrimet e vjetra patriarkale. Kurani u jep grave të drejtën ligjore të trashëgimisë dhe divorcit, gjë të cilën gratë perëndimore nuk e kishin arritur deri në shekullin e XIX. Kurani e lejon që burri të martohet me katër gra, por kjo nuk kishte si qëllim kënaqjen e epshit të burrave, por ishte një çështje e mirëqenies sociale; ajo u dha mundësinë vejushave dhe jetimëve të gjejnë një mbrojtës, pa të cilin ata nuk do të mund të mbijetonin në kushtet e vështira të Arabisë së shekullit të VII.


Në Kuran nuk ka asgjë për mbulimin e detyrueshëm të të gjitha grave, apo për izolimin e tyre neper hareme. Kjo hyri në Islam vetëm tre breza pas vdekjes së profetit, nën ndikimin grekëve të Bizantit të krishterë, të cilët kishte kohë që i kishin mbuluar dhe i kishin izoluar gratë në këtë mënyrë. Mbulimi nuk ishte as një praktikë qendrore, as universale, zakonisht vetëm gratë e shkallës së lartë vinin perçe. Por kjo ndryshoi gjatë periudhës koloniale.


Kolonizuesit si Lord Cromer, konsulli i përgjithshëm i Egjiptit nga viti 1883 deri në vitin 1907, ashtu si misionarët e krishterë të cilët erdhën pas tyre, treguan për tmerrin e perçes. Cromer argumentoi në veprën e tij monumentale “Modern Egypt”, se derisa myslimanët të hiqnin dorë nga kjo praktikë barbare, nuk do të përparonin asnjëherë në botën moderne dhe kishin nevojë për mbikëqyrjen e perëndimit. Por Lord Cromer ishte një anëtar dhe themelues i Lidhjes së Burrave për Kundërshtimin e të Drejtës së Votës së Grave në Londër. Përsëri perëndimorët po e shihnin Islamin përmes paragjykimeve të tyre të ngatërruara, por ky cinizëm dëmtoi kauzën e feminizmit në botën myslimane dhe i tha perçes një rëndësi të re si një simbol i integritetit islam dhe kulturor.


Ne nuk mund ta përballojmë më këtë pikëpamje të çekuilibruar për Islamin, që është dëmtuese për ne dhe për myslimanët. Ne duhet të sjellim në mendje se gjatë shekullit të XII, dijetarët dhe shkencëtarët myslimanë të Spanjës i kthyen perëndimit mësimin klasik që e kishte humbur gjatë Mesjetës. Ne duhet të mbajmë mend gjithashtu se deri në vitin 1492 hebrenjtë dhe të krishterët jetuan në paqe dhe ishin produktivë në Spanjën myslimane, kjo ishte një bashkëjetesë që ishte e pamundur diku tjetër në Evropë.


Në fillim të shekullit të XX, pothuajse të gjithë intelektualët myslimanë e donin perëndimin, e admironin shoqërinë moderne dhe zhvilluan fushata për demokraci dhe qeveri kushtetuese në vendet e tyre. Në vend që ta shohin perëndimin si armikun e tyre, ata e pranuan si të pajtueshëm me traditat e tyre. Duhet të pyesim veten, përse e kanë humbur dashamirësinë e tyre?