Studentja me shami lobon për njohjen e shtetit të Kosovës

[Llapjani_HH]

Studentja me shami lobon për njohjen e shtetit të Kosovës

Intervistë me studenten e dalluar Nora Hysenaj

Intervistoi: Avni Xhemajli

Nuk është James Berisha i vetmi që bën përpjekje përtej mundësive njerëzore për të lobuar për njohjen e shtetit të Kosovës në vende që ende nuk e kanë njohur atë. Përpjekje të ngjashme, megjithëse ende studente, i gjejmë edhe të Nora Hysenaj, një vajzë me shami e cila i ndjek studimet e saj në një vend shumë larg Kosovës, në vitin e katërt të fakultetit juridik në Universitetin Ndërkombëtar Islamik në Malajzi. Dallimi mes James-it dhe Nores është se, James-i duke qenë se është pilot bëri dhe është i gatshëm të bëjë lobim duke fluturuar mbi hapësirat ajrore të vendeve që ende nuk e kanë njohur Kosovën, me sloganin e shënuar në aeroplanin e tij: “Please Recognize The Independence of Kosovo” -“Ju lutëm njiheni pavarësinë e Kosovës”; kurse Nora Hysenaj ndikimin e saj përpiqet ta ushtroj përmes pjesëmarrjes në aktivitete të garave të ndryshme të dijes, të atyre nacionale brenda Malajzisë dhe të atyre ndërkombëtare, duke synuar në këtë mënyrë t’i sfidojë kundërshtarët e saj në atë që do të mund të quhej arenë e dijes. Por ajo që James Berishën dhe Nora Hysenajn prapë i bashkon, është se asnjëri prej tyre nuk kanë gëzuar kurrfarë mbështetje institucionale për punën dhe aktivitetet e tyre që po përpiqen t’i bëjnë në dobi të shtetit tonë të ri.



Ju lutëm, a mund të prezantoheni shkurt?

Nora: Unë jam Nora Hysenaj me prejardhje nga Plava – Mali i Zi. Shkollën fillore e kam kryer në Plavë, ndërsa shkollimin e mesëm e kam përfunduar në medresenë e mesme “Alauddin” në Prishtinë. Tani jam studente e vitit të katërt, fakulteti juridik, Universiteti Ndërkombëtar Islamik në Malajzi.


Arsimimi i juaj i mesëm sikundër e përmendet është medreseja “Alauddin” në Prishtinë. Çfarë domethënë për ju mbulesa islame, respektivisht çfarë paraqet ajo për një vajzë apo një grua myslimane dhe a do të mund ta paramendoni jetën tuaj pa mbulesë dhe nëse jo, përse?

Nora: Siç e dimë të gjithë, mbulesa është një obligim fetar të cilin duhet ta zbatojnë të gjitha femrat myslimane të moshës madhore. Mbulesa islame është një mburojë e intimitetit të femrës nga syri i publikut. Ajo është shenjë e modestisë dhe mbrojtje e dinjitetit të femrës. Me një fjalë, mbulesa është pjesë e pandarë e identitetit të femrës myslimane. Në anën tjetër, njeriu që zhvishet nga identiteti shumëshekullor i popullit të tij, rrezikon të asimilohet, është jo origjinal, në një mënyrë i pavlerë dhe si i tillë pasues i verbër i së huajës. Ai që me vet dëshirën e tij zhvishet nga identiteti, është njeri që në fakt nuk e respekton dhe nuk e vlerëson veçantinë e asaj që trashëgoi brez pas brezi. Njerëzit e tillë, i kërcënojnë vlerat autentike të një populli, madje edhe shuarjen e tij duke i përmbysur kështu vlerat që ka dhe që e dallojnë në esencë nga popujt e tjerë. Prandaj, ai që tëhuajsohet ‘vdes’, sepse njeriu i tillë do të konsiderohet si një personalitet i dobët, bosh, i paqëndrueshëm që lëkundet dhe pason erën kah të fryn! Për arsyet e përmendura më lart, unë nuk do të mund të paramendoja jetën time pa mbulesën islame.


Që 3 vite ju studioni fakultetin e drejtësisë në Malajzi. Sa e konsideroni të drejtë Udhëzimin Administrativ Nr. 6/2010 që është aprovuar më dt.: 11.05.2010 nga MASHT-i për ndalimin e vijimit të rregullt të procesit mësimor në shkollat e mesme publike për vajzat që bartin mbulesën islame sikur që e bartni edhe ju; dhe se a mendoni që ky udhëzim administrativ duhet të shfuqizohet dhe nëse po, përse?

Nora: Udhëzimi Administrativ Nr. 6/2010 i aprovuar nga MASHT-i, që ndalon vijimin e rregullt të procesit mësimor të shkollimit të mesëm për vajzat me mbulesë, e shoh si të pabazë dhe antikushtetues. Pasi kushtetuta është akti më i lartë juridik i një shteti, çdo ligj apo dispozitë nënligjore duhet të jetë në harmoni dhe pajtim më të. Nga kjo rrjedh se çdo ligj apo akt nënligjor që është në kundërshtim me kushtetutën, herët ose vonë do të ketë fatin dështues. Po ashtu, MASHT-i që paraqiti dhe aprovoi këtë udhëzim administrativ, ka bërë një akt në tejkalim të kompetencave (ultra vires) si dhe vet udhëzimi administrativ është një dispozitë nënligjore ultra vires – në kundërshtim me kushtetutën. Në lidhje me këtë, po që se ndalemi vetëm të neni 38, paragrafi 3 i Kushtetutës së Republikës së Kosovës, ku thotë: “Askush nuk mund të detyrohet ose të ndalohet, në kundërshtim me ndërgjegjen e vet, që të marrë pjesë në praktikimin e fesë si dhe të bëjë publike bindjet ose besimin e tij/saj.” shihet qartë se udhëzimi administrativ në fjalë bije direkt ndesh me kushtetutën. Njëjtë bije ndesh edhe me të gjitha konventat ndërkombëtare të cilat janë të adaptuara në nenin 22 të Kushtetutës së RKS, si p.sh. me “Deklaratën Universale për të Drejtat e Njeriut” dhe me “Konventën Evropiane për Mbrojtjen e të Drejtave dhe Lirive Themelore të Njeriut dhe Protokollet e saj”. Këto argumente dhe fakte të tjera si këto me bazë të plotfuqishme juridike, nuk i lejnë vend udhëzimit administrativ në fjalë, dhe si i tillë, është mirë që ai të shfuqizohet sa më parë nga vet autoritetet përgjegjëse, për të mos e detyruar që kjo lëndë të shkojë, po e them pa nevojë, në Gjykatën Kushtetuese.


Në lidhje me çështjen e shamisë që është bërë së fundi temë e nxehtë debati në Kosovë, ju në Prill 2010 në bashkëpunim me rrjetin e gazetarisë hulumtuese BIRN, e keni bërë një raport në lidhje me rastin e Arjeta Halimit e përjashtuar nga shkolla “Kuvendi i Lezhës” në Viti, për shkak të mbulesës; e cila, edhe pse Gjykata e Qarkut në Gjilan pati marrë vendim për kthimin e saj në procesin e rregullt mësimor, nuk mundi të kthehej në shkollë, pasi u pengua nga Drejtori Komunal i Arsimit, Fehri Qerimi. A mund të na tregoni shkurt se cilat ishin reagimet qoftë të profesorëve, qoftë të kolegëve tuaj në Malajzi, kur dëgjuan se vendimi që del prej një gjykate shkelet dhe nuk përfillet nga ana e një drejtori?

Nora: Është e vërtetë se raporti i lartpërmendur doli si rezultat i një bashkëpunimi të frytshëm me rrjetin e gazetarisë hulumtuese BIRN, i cili u publikua edhe në ueb-faqen e BIRN-it. Është po ashtu e saktë, që raportin tim e kam prezantuar në universitet, ku u testua edhe për nivelin e tij akademik. Profesorët dhe kolegët e universitetit ishin sa të befasuar po aq edhe të shqetësuar për gjendjen alarmuese të shkeljes së të drejtave dhe lirive themelore të njeriut në Kosovë. Ata nuk mund të perceptonin, si është e mundur, që në një shtet demokratik dhe me popullsi shumicë myslimane prej 98%, të adoptohet një dispozitë e tillë nënligjore diskriminuese, posaçërisht kur e drejta për manifestimin e fesë lidhet drejtpërdrejt me të drejtën për edukim. Shqetësimi i tyre ishte edhe më i thellë kur nga këto masa diskriminuese preket gjinia femërore, ajo që ndërton bazat e një familjeje dhe shoqërie të shëndoshë. Mospërfillja e vendimit të gjykatës nga ana e një drejtori, sipas tyre, është fyerje e trupit gjykues që përbën vepër penale në vete. Fakti që gjyqi nuk ndërmerr masa ndaj drejtorit i cili refuzon të zbatojë vendimin në fjalë, dëshmon për dobësinë e sistemit të drejtësisë në Kosovë dhe mungesën e masave që garantojnë zbatimin e ligjit.