Anemia

[Naki]

Anemia nuk është sëmundje







Deri ta pagjaksia vjen shpesh pas një gjakderdhje të madhe dhe të fuqishme; mirëpo çrregullime mund të vijnë edhe shkallë shkallë, ushqimi i dobët dhe i keq.

Pagjaksia apo anemia është një gjendje kur nuk ka hemobglobinë apo (edhe) eritrocite të mjaftueshme në gjak, çka rezulton në furnizim të dobët të indeve me oksigjen.

Hekuri dhe oksigjeni
Gjaku përbën rreth 8 % të masës trupore, është pjesë e pazëvendësueshme e organizmit sepse bart oksigjenin dhe materjet ushqyese deri te të gjitha indet dhe largon prodhimet e metabolizmit.
Bartësi i oksigjenit është hemoglobina e cila gjendet në rruzat e kuqe të gjakut - eritrocitet.
Për ndërtimin e hemoglobinës është e nevojshme një sasi e hekurit.

Llojet më të shpeshta të anemisë
Forma më e shpeshtë e anemisë e cila paraqitet tek fëmijët dhe tek shtatëzënat është pagjaksia e cila shkaktohet nga sasia e pakët e hekurit.
Shkaktarët kryesorë të kësaj forme të anemisë janë mangësia e hekurit në ushqim, rritjet e kërkesave të organizmit gjatë rritjes, shtatëzania dhe dhënja e gjirit, çrregullimi i apsorbimit të hekurit dhe gjakderdhja e gjatë.
Grupet më të rrezikuara janë fëmijët dhe adoleshentët për shkak të rritjes së kërkesave të trupit për hekur gjatë rritjes, gratë në kohën gjenerative, shtatëzënat dhe dhënja e gjirit, sportistët.
Në njeriun e shëndoshë gjendet prej 4 deri 5 litra gjak. Në një milimetër kub tek meshkujt gjenden rreth 5 milionë rruza të kuqe të gjakut (eritrocite), kurse tek femrat rreth 4.5 milionë. Detyra kryesore e rruzave të kuqe është me ndihmën e hemoglobinës në vete të lidhë oksigjenin dhe dioksid karbonin. Oksigjeni bartet në të trupin dhe në kthim deri te mushkëritë kthen dioksid karbonin i cili lirohet pastaj me frymëmarje.
Deri te pagjaksia vjen shpesh edhe pas gjakderdhjeve të mëdha dhe të forta, mirëpo çregullime mund të vijnë edhe shkallë shkallë, nga gjakderdhja e pavërejtur e brendshme, nga ushqimi i dobët dhe i keq.
Nuk është ndonjë sëmundje e rrezikshme, por nëse nuk mjekohet mund të vijnë edhe pasoja të rënda siç janë dobësim i përgjithëshëm, shpejtohet puna e zemrës etj.

Simptomet
Të sëmurët janë të zverdhur, ndjehen të lodhur dhe shpesh nuk kanë vullnet për punë. Shpesh kanë dhembje koke, zemra i rrah më fortë kur ecin, nuk kanë apetit dhe ankohen për dhimbje në lukth dhe në kapsllëk.
Simptomet e pagjaksisë janë lodhja e shpejtë gjatë punës, ngulfatje, shpejtim i punës së zemrës, kokëdhembje të shpeshta...

Preventiva
Duhet që të jepen ushqime të llojllojshme dhe të pasura me hekur (mish, peshk, mushkëri, vezë, perime të gjebërta, pemë) si dhe pemët e freskëta që përmbajnë vitamin C e cila ndihmon në apsorbimin e hekurit.
Nëse pijmë kafe, çaj, kakao apo edhe lëngje tjera që përmbajnë kofein, teotrombin apo tanin, ato duhet ti marrim dy orë para ose pas ushqimit sepse vështirësojnë apsorbimin e hekurit.

marrë nga dodadent






NKS |