Stresi post traumatik

[Linka_pz]

Stresi post traumatik
Post Traumatic Stress

Këto janë mendimet dhe ndjenjat e dy njerëzve që kanë përjetuar incidente traumatike.
“Ndjehem tmerrshëm, shumë i shqetësuar dhe i nevrikosur. Nuk kam qenë kështu përpara. Aksidenti me veturë ka ndodh para 6 muajve por unë ende nuk ndjehem i sigurt në veturë, ndjehem shumë i frikësuar dhe mundohem t’i shmangem udhëtimeve kur është e mundshme. Më paraftyrohet aksidenti dhe nuk më hiqet nga mendja edhe gjatë gjumit, natën ëndrrat janë të këqija me skena nga aksidenti duke ndodhur prapë edhe prapë ... jam i rraskapitur nga kjo ....”
“Mënyra se si mendoj për jetën time më është ndryshuar, vetëm mendoj pse na ndodhi neve? Ndjehem shumë fajtore kur mendoj se kam mundur të bëjë më shumë për të ia shpëtuar jeten e shoqes që ka vdekur. E rijetoj përvojën çdo herë, mendoj gjithmonë ‘vetëm ta kisha bërë këtë’, ‘vetëm ta kisha bërë atë’.... Ndjehem shumë e plogësht dhe në depresion dhe shpesh ... nuk mund të qetësohem dhe frigohem, kam mundur të vdes...., nuk mund të mendoj për të ardhmen..., ndjehem e paftë...”
Nëse ju keni vuajtur nga ndonjë përvojë traumatike ju mund të keni ndjenja të njejta.
Kjo fletushkë është shkruar nga psikologët për qëllim që të ju ndihmojë t’i kuptoni këto reagime dhe ju ofron disa sygjerime praktike për të ju ndihmuar t’i përballoni ndjenjat.
Çka është incident traumatik?

Incident traumatik mund të jetë çdo gjë që është jashtë nga ngjarjet ditore dhe është shumë shqetësuese për dikend.
Shumë gjëra mund të kenë këtë efekt. Mund të jetë nga zjarri, aksidenti, vjedhjes në shtëpi apo sulm personal, sulmit, të jeni dëshmitar të ndonjë rasti tragjik si vdekja e dikujt. Mund të jetë rast i madh si fatëkeqësisë së madhe që përfshin disa njerëz apo ngjarje personale që ju përfshin juve, shokët/shoqet apo anëtarët e familjes.
Si reagojnë njerëzit pasë incidentit traumatik?

Këto në vijim janë disa nga reagimet që ju mund t’i përjetoni pas ndonjë ngjarje tragjike. Në përgjithësi reagimet e njerëzve bëjnë pjesë në tri grupe:

• Përsëritja e përjetimit të tragjedisë në mendje.
• Shmangia e gjërave që janë të lidhura me tragjedi.
• Ndjeheni më shumë të tendosur, të nevrikosur apo më shumë vigjilent se zakonisht.
• Jeni në depresion, qani.

Mund të ju ndihmojë të shikoni se a i përjetoni këto simptome.
Ripërtrirja e tragjedisë në mendjen tuaj

• Paraftyrim i ngjarjeve të tragjedisë në mendje (kjo shpesh quhet flashback që do të thotë kthim mbrapa)
• Ëndrra shqetësuese nga tragjedia apo ëndrra për gjërat që ju frikësojnë.
• Ndjeheni që tragjedia do të ndodh prapë – ndjenjë e fortë që do ta përjetoni prapë tragjedinë.
• Nëse kaloni nëpër situatë apo ndejnjë që ju përkujton tragjedinë dhe kjo ju shqetëson shumë.
• Kur ju përkujtohen kujtimet apo situatat e tragjedisë dhe përjetoni reagime fizike shqetësuese për shembull si rrahje e shpejtë e zemrës, marramendje etj.

T’i shmangeni gjërave që janë të lidhura me tragjedi

• Mundoheni t’i shmangeni ndjenjave, mendimeve dhe bisedave rreth tragjedisë.
• Shmangeni aktiviteteve, vendeve apo njerëzve që ju përkujtojnë tragjedinë.
• Nuk jeni në gjendje të mbani në mend gjërat rreth tragjedisë.
• Humbni interesimin për jetë, ndjeheni të ftohtë nga të tjerët apo nuk ndjenheni si përpara tragjedisë.
• Ndjeni që nuk do të keni të ardhme normale – ju duket që jetoni në kohë të huazuar.