Duhet te lexohet!

[Metro]

Në nderim të punëtorëve të rënë


Kurrë nuk kam dëgjuar që pronarët sundues të jenë vrarë në vendin e punës. Gjithë kohën, nga spikerë të merzitshëm e bezdisës, dëgjojmë lajme që tregojnë për vdekjen e punëtorëve. Na tregojnë se si treqind minatorë që nxirrnin metale fisnike u vranë në minierat e Turqisë, dymijë tjerë në Kinë teksa kishin nxirë fytyrat për të nxjerrë qymyr, në Bangladesh shpërtheu zjarri në një fabrikë të xhinsave që veshë perëndimorët që ndjekin modën, dhe njëmijë njerëz që paguheshin më pak se dy dollarë në ditë, humbën jetën. Në Kosovë, disa punëtorë që punonin ditë e natë për të ndriçuar shtëpitë e kosovarëve, për të mbajtur ftoht pijet e për të mos lejuar që të thartohej kosi, u vranë, e shumë të tjerë u dogjën. Pronarët dalin në televizion dhe na tregojnë se u vije keq, se vrasja e tyre ishte aksident dhe se kjo mund t'i ndodhte kujtdo. Përveç vetes së tyre. S'ka se si të rrezikohen në zyrën tyre të sigurt, ku ngopen me bukë, mish e lëngje frutash, ku tymosin cigaren e pasbukës, e ku këmbëmbikëmbë flladiten nën aparatin e klimës, e ku punëtorët e ndytë, të zhytur në punë nuk lejohen të hyjnë se u ndragin kolltuqet e pastërta dhe të shtrenjta. Edhe kur lejohen, duhet të kalojnë më parë nëpërmjet shumë zyreve tjera. Derisa të mbërrijë në fundin e spirales burokratike, punëtori do të djersitet, do të kundërmojë e prapë do t'i ndalohet hyrja. Nuk durohet dot kutërbimi i tij prej shefit fodull që lahet në parfumet me aromë dehëse.
Zjarrin e ferrit, flakët e tij, nxehtësinë e padurueshme dhe errësirën e rëndë ia la minatorit që futet dy kilometra nën dhe. E varrosi për së gjalli. E futi nën dhe. Për të mos e lënë keq, i dha një dritë në kokë. Jo për të mirën e minatorit, kuptohet, por për shkak që pa këtë dritë nuk do të mund t'i gjente bosit metalet e nevojshme për shitje. Minatori punon, pronari fiton. Minatori nga poshtë minierës dërgon arin lart në sipërfaqe, aty ku pronari, i rrethuar nga adoleshentë që në nevojë për të fituar ca para për të paguar faturat e studimeve, ngarkojnë karrocat me ar dhe ia mësyjnë me vrap tregut. Kështu, për pronarin, minatori dhe adoleshentët bëhen surrogatë që i mundësojnë lindjen e profitit. Në një skaj të botës, disa minatorë, përtacë të pandreqshëm, të sojit të njerëzve që nuk ua do puna, kërcënuan me bojkot, por bosat premtuan se do tu rrisin rrogën për pesëdhjetë centë të majmë, motivim ky mjaftueshëm levërdisës për të vazhduar punën. Me pesëdhjetë centë ata mund t'u çojnë fëmijëve një bukë më shumë në shtëpi, e me pak kursime do të blejnë edhe ilaçet e nevojshme. Tani e tutje ata do të mbushullojnë xhepat me nga pesëdhjetë centë dhe do të kursehen nga të qarat dhe të kolliturat bezdisëse të fëmijëve neveritës me tuberkuloz. E ata që nuk punojnë, le të mos bëjnë fëmijë hiç.
Por, që të jemi korrekt, duhet të themi se askush nuk u ka faj punëtorëve. Punëtorët dhe pronarët u pajtuan që t'i ndanin punët. Ata u morën vesh që rreziku tu takonte punëtorëve, kurse profiti pronarëve. Fit-fit. Kontrata shoqërore është dëshmija mbi dëshmitë. Edhe pse disa të çmendur si Rusoja e shpallën mashtrim, ajo vazhdon të jetë valide dhe në fuqi. Ata që dinin shkrim lexim nënshkruanin, kurse analfabetët jepnin gisht. Nuk mund të thoni që këtu nuk janë treguar fer. Këtë kontratë madje e nënshkruan edhe dhjetë njerëzit që zotëronin gjithë tokat.
Marrëdhënia e punëtorit me pronarin ngjan me marrëdhëniet e shoqërisë patriarkale mes patriarkut dhe gruas që bashkë bëjnë bukën. Burri zgjedh se çka duhet të ketë për drekë, kurse gruaja gatuan. Burri, me të drejtë, krekoset dhe rrah gjoksin e tij duke thënë se kryen pjesën më të vështirë. Këtu, besoj, pajtohemi të gjithë, sepse nuk është bash bash e lehtë t'ia qëllosh se çka të hahet. Në altar gruaja ishte betuar se nuk do ta braktiste kurrë burrin. Do të jetonte me të, do t'i bënte bukën, do t'i lante teshat, do t'i shtronte shtratin dhe jo vetëm atij, por të gjithë anëtarëve të familjes, e kur të vinte mbrëmja do t'i ofronte burrit të lodhur e të tensionuar nga shfrytëzimi që i bëhet në vendin e punës shërbime seksuale. Edhe nëse ajo nuk është mirë me shëndet. Anipse ky është përdhunim. Ajo nuk ka zgjidhje tjetër, apo jo, sepse burri i bie bukën në shtëpi, po e lejon të jetojë në pronën e tij dhe njëherë në muaj po e lejon që të vizitojë familjen e saj tek nëna. Ndonjë shuplakë, grusht, terror psikologjik, apo ndonjë ofendim aty-këtu është më se normal. Nuk bëhet nami. Burri gëlltit sharjet e shefit të vet gjatë katërmbëdhjetë orëve të plota në punë. Duron poshtërimin dhe ulë kokën për të intensifikuar punën e të jetë më produktiv. E ne e dijmë mirë që të ofendosh burrin është shumë më keq, sepse burri është më i mirë, më i vlefshëm e më krenar.
Por burri e gruaja diku gjejnë ngushëllimin. Ata priten në pikën marrëdhënieve të shfrytëzimit. Burri nuk guxon t'i kthejë fjalën shefit se tjetërqysh pushohet nga puna, kurse gruaja nuk guxon t'i kthejë fjalën burrit se s'ka hise as në shtëpinë e burrit, e as tek pasuria e babait që me krenari ua ndau bijve të tij. Në rast se përplaset me shefin, ku do të punojë ai? Nëse përplaset me burrin, ku në dreq do të thejë qafën ajo?
Të pakënaqurit, nëse një ditë lodhen e stërkeqen, mund të mos punojnë nëse nuk duan. "S'ka problem" - thonë pronarët. "Ka të tjerë të interesuar në mesin e "Armatës së të papunëve" që presin në rradhë për të shitur veten e tyre. Falë perëndisë, ne kemi mjaft para për t’i blerë. Ne nuk e kemi krijuar kot këtë armatë rezervistësh. Pa ata, një ditë, ju do të mund të ankoheshit e të kërkonit pagë më të lartë. Një ditë do të mund të kërkonit përqindje në fitim, e mbase një ditë, kush e di, nëse ne lëshojmë pe, ju do të na shpronësonit nga mjetet e prodhimit. Atëherë do të ishim të gjithë të barabartë e kjo është punë koti sepse ne të gjithë mirë e dimë qe njerëzit nuk janë të barabartë. Barazia dhe shoqëria pa klasa është utopi. Përrallë e njejtë me atë të utopistëve të mëhershëm që projektonin shoqëri ku liqenet do të bëheshin limonadë. E kemi ditur se do të na duhej kjo armatë. Tani po e dëshmon vlerën e saj. Dhe merreni këtë mësim, nuk ka shoqëri që mund të mos ketë marrëdhënie shfrytëzimi, prandaj mund të bani bythën nëse nuk punoni ashtu si ne kërkojmë nga ju!"
Disa janë të specializuar për të pasur sukses, disa të tjerë për tu përballë me rreziqe. Të vrarët në vendin e punës e perfeksionuan këtë rol. Pronarët makutë, fshehtazi, i vranë ata, sepse gjithashtu përsosën armën e tyre të vrasjes. Dhëmbët e tyre nepsqarë e të mprehur të ngulur në fytin e punëtorëve nuk duken. Ideologjia luan rolin e perdes që mbulon gjithë vendin e krimit. Ideologjia zhduk gjurmët. Çizmja e hekurt mbulohet me pëlhurë të mëndafshtë, zinxhirët mbulohen me trëndafilë, kurse vrasësi përdor zhurmëmbytës. Rezultatet gjithmonë tregojnë se bëhet fjalë për aksidente edhe pse tani janë bërë rregullsi. Të dënuar nuk ka. Por hetimet vazhdojnë.

[ToNjiTo]

Kapitalizmi=Skllaveri moderne