Të ruajmë Shqipen!

[Arb]

Le te përdorim këtë tëmë për të ruajtur (përdorur) fjalët e gjuhës sonë, në vend të fjaëeve të huaja që "jo-qellimisht' mund të kenë depertuar neëtë shkruarit dhe të folurit tonë.

Ja disa nga fjalet (fjala e parë, të ketë burim të huaj, ndërsa fjala e dytë të ketë burim të Shqipes):

tendencë - shtytje
identitet - qenjësi
identifikoj - dalloj

Tani, vazhdoni ju të tjerët, me fjalët që ju kujtohen!

[Arb]

Sa për të ri-kujtuar, kur nuk ekziston një fjalë shqipe, shqipërimi i fjalëve të huaja është i pranueshëm pasi që pasurohet dhe nuk varferohet gjuha Shqipe me fjalë të reja.

Ja disa nga fjalët që mund të jenë të shqipëruara (pershtatura gramtikës së Shqipes):

Konferencë
Samit
Intervistë
Deklaratë
Simpozium

[Arb]

linguistik - gjuhësor
influencë - ndikim
avancuar - përparuar
akceptuar - pranuar
internacional - ndërkombëtar

[Arb]

blu - e kaltër
jeshile - e gjelbërt
evoluim - zhvillim
prosperitet - përparim
ese - hartim

[Arb]

integrim - pranim/afrim
konkluzion - përfundim
nacionalitet - kombësi
lider - kryetar
religjion - fe

[Arb]

E tash, urdheroni e vazhdoni ju të tjerët me fjalë të reja...

[Arb]

verdikt - vendim
muhabet - bisedë
indeks - tregues

[Arb]

servis - shërbim
startim - fillim
kalkulator - llogaritës

[Arb]

final - përfundimtar
special - i/e veçantë
kampanjë - fushatë
elektorale - zgjedhore

[Arb]

fundamental - qenjë_sor, themelor
sekret - i/e fshehte
abuzim - shpërdorim, keqpërdorim, ofendim

adekuat/e - i/e përshtatshëm/me
altruizëm - vetëmohim
konstruksion - ndërtim

konsumim - hargjim
kontaminim - ndotje
kontinuacion - vazhdimësi

linguistik - gjuhësor
i konvenueshëm - i volitshëm, i lavërdishëm
konvertim - ndërrim, kthim
konverzacion - bisedë

Pra,
JO kompozim, por përbërje
Jo dekompozim, por shpërbërje
Jo koncentrim, por përqendrim
Jo dekoncentrim, por shpërqendrim

deçiziv - vendimtar
dedikim - përkushtim

definim - përcaktim, përkufizim
ekstazë - dalldisje

[Arb]

elevacion - ngritje
elaborim - përpunim

ton - zë
eminent - i dukshëm, dalluar

union - bashkim, njësi
abandonoj - braktis, lë, heq dorë

surprizë - befasi
autorizoj - i jap të drejtën, lejoj

shef - udhëheqës, prijës, përgjegjës
eliminoj - largoj, asgjësoj

duplikim - dyfishim, bërje në dy kopje
elevator - ngritës, ashensor

elitë - ajkë (ajka e kombit)
logjik - i arësyeshëm

nuklear - bërthamor
konzervativ - tradicional

progresiv - përparimtar
human - njerëzor

selektoj - zgjedh, përzgjedh
selektor - përzgjedhës

divers - i larmishëm, i shumëllojshëm
kapacitet - aftësi

korrekt - i saktë
korrektoj - saktësoj

digitron - telekomandë
modifikim - ndryshim

atribut - tipar, veti
emocion - ndjenjë

implementim - zbatim, vërje në jetë
komunitet - bashkësi

[Arb]

korrespondencë - letërkëmbim, letërshkëmbim
korrozion - brejtje, gërryejtje

kredibilitet - besueshmëri
krucial - vendimtar

kultivoj - mbjell
i kurueshëm - i shërueshëm

kurioz - kurreshtar
kuriozitet - kurreshtje

korent - rrymë
cikël - rrotullim

dative - dhanore
diler - shitës

decimal - dhjetor
dekodoj - deshifroj

dedikoj - përkushtoj
dedikim - përkushtim

dekoncentrim - shpërqendrim
definicion - përkufizim, përcaktim

delicioz - i shijshëm

demolim - shëmbje
densitet - dendësi

[Arb]

deodorant - erëheqës
deskripcion - përshkrim

deskriptiv - përshkrues
devijim - shmangie

diferent - i ndryshëm
diferencë - ndryshim

difuzion - përhapje
dilemë - mëdyshje

dimension - përmasë
direkt - i drejtëpërdrejtë

disorientoj - çorjentoj
disorientim - çorjentim

distribucion - shpërndarje
distributiv - shpërndarës

divorc - ndarje
dominant - mbizotërues

dominim - mbizotërim
donator - dhurues

donacion - dhurim
ekscentrik - jashtëqendror

edikt - dekret
efektshëm - rrezulltues

efort - përpjekje, orvatje
elongacion - zgjatje

eluziv - i pa-kapshëm
emitoj - shkarkoj, lëshoj, dërgoj

environment - ambient, mjedis
ekuivalent - i barabartë

erupcion - shpërthim
eskalim - shkallëzim

[Arb]

eskalator - shkallare
eskortim - shoqërim

esencë - thelb
estimacion - vlerësim

eternal - i përjetshëm
evakuim - strehim

evaluim - vlerësim
evidencë - dëshmi, provë

evident - i dukshëm
evitoj - shmang, mënjanoj

evokacion - përjetim
egzagjerim - zmadhim, teprim

egzaminim - shqyrtim
eskavacion - gërmim

eskavator - gërmues
eksepcional - i jashtëzakonshëm

ekspirim - skadim
eksplodim - shpërthim

ekspres - i shpejtë
ekstraordinar - i jashtëzakonshëm

fer - i pa-anshëm, i ndershëm
fascinant - magjepsës

favorit - i parapëlqyer
fikcion - trillim

fiktiv - trillues
finalizoj - përfundoj

final - përfundimtar
finish - mbarim, përfundim

fleksibil - i lakueshëm, i përkulshëm
fluent - i rrjedhshëm

[Arb]

formë - trajtë
folklorik - popullor

fontanë - shatërvan, burim
fondacion - themel

frakcion - pjesë
fragment - pjesë, copë

fundamental - thelbëshqiponj
furioz - i furishëm

gjeneral - i përgjithshëm
gjenerozitet - bujari

global - rruzullor, tërëshqiponj
glob - rruzull

gradual - i shkallëzuar
gravitet - rëndesë

hezitim - ngurrim
injorant - i pa-ditur

iluminacion - ndriçim
imun - i paprekshëm

imunitet - paprekshmëri
implementim - zbatim

impresion - përshtypje, mbresë
impresionues - mbresëlënës

inagurim - përurim
inagurues - përurues

independencë - pavarësi, mëvehtësi
independent - i pavarur, i mëvehtësuar

indeks - tregues
incident - rast

indikator - tregues
indiferencë - moskokëqarje