Fetua në lidhje me rregullat e shkurtimit të namazit dhe bashkimit mes dy namazeve

[Pause_Print_Scroll]

Fetua në lidhje me rregullat e shkurtimit të namazit dhe bashkimit mes dy namazeve

(Botuar nën përkujdesjen e kryesisë së drejtorisë së fetuave dhe studimeve akademike)

Parathënia e botuesit



Hamdi i përket vetëm Allahut, salavatet dhe selamet qofshin për atë, pas të cilit nuk ka më profet, edhe mbi familjen dhe shokët e tij.


Me të vërtetë dijetarët janë trashëgimtarët e profetëve, sepse profetët nuk kanë lënë trashëgim pasurinë, por kanë lënë diturinë, të cilën kush e merr, ka marrë diçka shumë të vlefshme. Këtë fakt e përforcon më shumë hadithi, ku Profeti salallahu alejhi ve selem ka thënë:"Kur njeriu vdes, i ndërpriten veprat e tij, përveçse tre gjëra: Sadakaja e rrjedhshme ose dituria, prej së cilës përfitohet, ose pasardhësi i devotshëm që lutet për të (prindin)"1.


Ky libërth që përmban fetua të shejhut të nderuar AbdulAziz bin Baz, është gjëja e fundit që shejhu ka kërkuar të botohet para vdekjes së tij, duke na dërguar kërkesë me shkrim, që mban datën 9 muharrem 1420H, në të cilën thuhej:


"Po ju paraqesim disa çështje në lidhje me rregullat e shkurtimit dhe bashkimit të namazeve, ashtu që të botohen në një broshurë të veçantë, me fonde bamirësie, duke shpresuar që Allahu të bëjë dobi me to. Këto fetua janë shkeputur nga libri ynë Mexhmua Fetaua, nga vëll.12, që nga fq.257 e deri në 314".


Drejtoria e përgjithshme e kontrollit të botimeve fetare, nën drejtimin e kryesisë së departamentit të fetuave dhe studimeve akademike, është e lumtur që po paraqet këtë libërth, i cili përmban fetua të rëndësishme, që kanë të bëjnë me rregullat e shkurtimit dhe bashkimit të namazeve, për të cilat ka nevojë çdo musliman dhe muslimane, sepse ndeshet me këto çështje si në qëndrim, ashtu edhe në udhëtim, të shkëputura nga fetuatë e shejhut të nderuar (Allahu e mëshiroftë). Drejtoria, e cila mori përsipër botimin, ka vendosur titull të veçantë për çdo fetua, që të bëhet më e lehtë gjetja e çështjes, të cilën e dëshiron. E lusim Allahun të bëjë dobi me këtë libërth e të tjerë të ngjashëm si ky, dhe të jetë ndihmesë për muslimanin, që të shtojë dijen e tij fetare dhe kuptimin në fe. Me të vërtetë Allahu është Dëgjues, Përgjegjës i lutjes.

[Pause_Print_Scroll]

Namazi i udhëtarit pas atij që është vendas (mukim) ose e kundërta

Pyetje: Nëse dikush është në udhëtim dhe do që të falë namazin e drekës me xhemat dhe gjen një person vendas që e ka falur drekën, a i lejohet vendasit të falet me udhëtarin dhe a duhet ta shkurtojë vendasi namazin apo ta plotësojë?


Përgjigje: Nëse vendasi falet pas udhëtarit, ashtu që të shërbejë si xhemat për udhëtarin, pasi që vendasi e ka falur farzin e tij, atëherë falet ashtu siç falet udhëtari: dy rekate. Sepse ky namaz për vendasin konsiderohet nafile. Ndërsa, nqs vendasi fal farzin pas një imami udhëtar, duhet të falë katër rekate – nqs është namaz dreke, apo ikindie, apo jacie – pra, e ka detyrë ta plotësojë namazin, pasi që imami udhëtar jep selam pas dy rekateve. Nqs falet musafiri pas vendasit dhe që të dy po falin farzin, atëherë musafiri e ka detyrë ta plotësojë namazin katër rekatë, sipas mendimit më të saktë nga dy mendimet që kanë dijetarët në këtë çështje. Argumenti i kësaj është ajo që imam Ahmedi ka transmetuar në Musnedin e tij (vëll. 1/216, 226-227, 290, 370) dhe Muslimi në Sahihun e tij (me nr. 688) se ibn Abbasi është pyetur në lidhje me musafirin:"Pse kur robi falet pas imamit vendas fal katër rekatë, kurse me musafirët fal dy rekate?" Tha:"Kështu është Suneti".

1. Transmeton Ahmedi vëll.2/372 dhe teksti është sipas transmetimit të tij, dhe Muslimi me nr. 1631.
Po ashtu si argument shërben përgjithësimi në fjalën e Profetit salallahu alejhi ve selem:"Me të vërtetë imami është bërë që të pasohet, prandaj mos e kundërshtoni atë (duke i paraprirë në veprime apo duke u vonuar shumë pas tij)". (Mutefekun alejhi2).

[Pause_Print_Scroll]

Nëse një udhëtar e zë namazi farz në një xhemat që janë vendas dhe udhëtari bëhet imam i këtij xhemati, a duhet të falet si udhëtar apo si vendas?

Pyetje: Nëse një udhëtar e zë namazi farz në një xhemat vendas dhe ky udhëtar është më i meritueshmi për të qenë imam, a duhet të falet si udhëtar apo si vendas?


Përgjigje: Suneti është të falet si udhëtar. Pasi që ai të japë selam, xhemati ngrihen dhe e plotësojnë namazin, secili për veten e tij. Kjo sepse, kur Profeti salallahu alejhi ve selem u fal me banorët e Mekes në vitin e Çlirimit, u fal si udhëtar dhe i urdhëroi vendasit që ta plotësojnë namazin. Nëse udhëtari e fal namazin të plotë (pa e shkurtuar), ka lënë më të mirën që duhet të bënte, por namazi i tij është i saktë. Është saktësuar se Uthmani e ka plotësuar namazin gjatë haxhit, në vitet e fundit të khalifatit të tij. Po ashtu është saktësuar se Aishja e plotësonte namazin në udhëtim dhe thoshte:"Plotësimi i namazit nuk më sjell vështirësi", por më e mira është ajo që Profeti salallahu alejhi ve selem ka vepruar, sepse ai është që i vendos dhe na i mëson ligjet e sheriatit, salavatet dhe selamet qofshin mbi të. Allahu është që jep sukses.

[Pause_Print_Scroll]

Gjykimi i faljes së atij që shkurton namazin pas dikujt që e plotëson

Pyetje: Cili është gjykimi i faljes së atij që e shkurton namazin pas dikujt që e plotëson atë, apo e kundërta, dhe si veprohet?


Përgjigje: Nëse bëhet imam dikush që e shkurton namazin, atëherë, pasi imami të japë selam pas dy rekateve, vendasi duhet të ngrihet dhe t'i plotësojë katër rekate, pra, imami musafir fal dy rekate dhe jep selam, pastaj xhemati vendas ngrihen pas tij dhe i plotësojnë rekatet, derisa të bëhen katër rekate. Kurse, nëse ka në xhemat mysafirë, ata japin selam me imamin musafir. Nëse vendasi bëhet imam dhe musafirët falen pas tij, atëherë ata e plotësojnë namazin me imamin dhe nuk u lejohet shkurtimi, por duhet të falin katër rekate, sepse është vërtetuar në hadithin e saktë se ibn Abbasi është pyetur për musafirin që falet pas imamit:"O ibn Abbas, pse ne kur falemi pas imamit vendas falim katër rekate, ndërsa kur falemi vetëm ne udhëtarët falim dy rekate?" Tha:"Kështu është Suneti". Këtë e ka transmetuar imam Ahmedi, në Musnedin e tij, me zinxhir të mirë, dhe origjina e tij gjendet tek Muslimi. Kjo tregon se është detyrë të plotësohet namazi i udhëtarit, i cili falet pas vendasit. Allahu është që jep sukses.

[Pause_Print_Scroll]

Nuk ka problem për musafirin që ta falë ikindinë të shkurtuar, pasi të japë selam nga namazi i drekës, të cilën e fali me imamin

Pyetje: Një person udhëtar e kishte bërë nijet që t'i shkurtonte dhe t'i bashkonte namazet pasi do ta falte drekën me xhemat. A e ka detyrë të ngrihet menjëherë pasi të japë selam dhe ta falë ikindinë të shkurtuar apo lejohet të vonohet pak? A ka ndonjë përcaktim se sa mund të vonohet?


Përgjigje: Nëse musafiri falet pas vendasit, duhet ta plotësojë namazin, sepse është saktësuar nga Ibn Abbasi se Suneti është që mysafiri, i cili falet pas vendasit, duhet ta plotësojë namazin.

2. El-Fet'h vëll.1/176-177 dhe Muslim me nr.1151, 1154.
Për sa i përket bashkimit, ai është i lejuar. Nuk ka asnjë lloj problemi që ta falë ikindinë të shkurtuar, pasi të japë selam me imamin nga namazi i drekës. Nëse do që ta vonojë ikindinë për ta falur në kohën e saj, nuk ka problem, përkundrazi, kjo është më e mira nëse udhëtari nuk është në ecje e sipër, sepse Profeti salallahu alejhi ve selem bashkonte në mes dy namazeve në udhëtim, në kohën e njërës prej atyre dyjave, nëse ishte në ecje e sipër, ndërsa, kur ishte në qëndrim, e falte çdo namaz në kohen e tij. Kjo është vepra e Profetit salallahu alejhi ve selem në shumicën e rasteve. Kështu veproi dhe në Mina, në haxhin e lamtumirës: E falte çdo namaz në kohën e tij, duke e shkurtuar, por pa e bashkuar. Allahu na dhëntë sukses të gjithëve, që ta pasojmë sunetin dhe t'i përmbahemi atij.

[Pause_Print_Scroll]

Gjykimi për namazin e vendasit pas musafirit dhe a e shkurton musafiri namazin nëse është imam apo xhematli?

Pyetje: Cili është gjykimi për namazin e vendasit pas musafirit ose e kundërta? A i lejohet musafirit shkurtimi në të dyja rastet (imam ose xhematli)?


Përgjigje: Namazi i musafirit pas vendasit ose namazi i vendasit pas musafirit është i lejuar dhe i saktë, pa asnjë lloj problemi. Por, nëse vendasi është imam dhe musafiri xhemati, atëherë musafiri e ka detyrë ta plotësojë namazin në pasim të imamit, sepse është saktësuar në Musnedin e imam Ahmedit dhe Sahihun e Muslimit se, kur ibn Abbasi u pyet për plotësimin e namazit të musafirit kur ai falet pas vendasit, tha:"Kështu është suneti". Nëse vendasi falet pas musafirit në namazet me katër rekate, atëherë duhet të ngrihet pas selamit të imamit dhe ta plotësojë namazin.