Shtegu i Njohjes

[musl|m]

Në emër të Allahut, të Gjithmëshirshmit, Mëshirëplotit.
Falënderimi i qoftë Allahut i Cili ka ndriçuar zemrat e njohësve (gnostikëve) me përkujtim gjuhët e tyre i ka përgatitur që t’i falënderohen Atij, trupat e tyre i ka formësuar që t’i shërbejnë Atij. Në kopshtet e intimitetit ata enden, dhe shmangen në strehimoren e dashurisë së Tij. Ai di për ta dhe ata e përmendin
Ai i do dhe ata e duan. Ai është i kënaqur me ta dhe ata me Të.
Pasuria e tyre është varfëria kundruall Atij; e ndiejnë nevojën për zbatimin e asaj çka Ai u ka urdhëruar. Dituria e tyre është shërim për mëkatet; Ai u bëri të njohin mjekimin për zemrën, e kështu u bënë fenerë për dëshmitë e Allahut në tokë dhe çelësa të thesarit të urtësisë që Ai krijoi. prijesi i tyre është hëna në të lindur; udhëheqësi i tyre është drita e shndritshme – më i afërmi dhe më i zgjedhuri ndër njerëz, Muhamedi as, fryti i pastër nga trungu i bekuar, rrënja e të cilit është njëshmëria e Zotit kurse degët, përkushtimi (devotshmëria); trung “as i lindjes as i perëndimit, vaji i tij ndriçon edhe pa e prekur zjarri. Dritë mbi dritë. Allahu udhëzon kah drita e Vet atë që do. Allahu sjell shembull për njerëzit. Allahu çdo gjë di shumë mirë.” (en – Nur, 35)
“Atij të cilit Allahu nuk i bën dritë, ai dritë nuk ka për të pasur.” (en – Nur 40)
Lavdia dhe mëshira e Allahut i takojnë të Dërguarit të Tij; lavd dhe mëshirë, gjurmët e të cilave shndrisin në qiej e ndriçimi i tyre lartohet në kopshtet e përjetësisë. Lavdi dhe mëshira e Allahut qofshin mbi familjen e tij të ndershme dhe shokët e tij të pastër.

[musl|m]

Ndjekësi i shtegut të njohjes

Ndjekësi në shtegun e njohjes është i lidhur për tre gjendje themelore:

1. Frika
2. Shpresa
3. Dashuria

Frika është degë prej diturisë
Shpresa është degë prej bindjes së sigurte
Dashuria është degë prej njohjes.

Dëshmia për frikën është ikja nga mëkati;
Dëshmia për shpresën është të kërkuarit e mëshirës;
Dëshmia për dashurinë është dhënia përparësi të dashurit mbi veten pra sakrifice.
Shëmbëllim për sa u përmend më lart janë qabja, xhamia dhe "haremi:"
Kush hyn në Haremin e vullnetit është i siguruar nga dëmi i krijesave; kush hyn në xhami është i siguruar për gjymtyrët e tij prej të gabuarit ndaj Allahut të madhëruar; kush hyn në Ka’be e ka ruajtur zemrën e tij nga të preokupuarit me diç tjetër veç të përmendurit të Allahut të Madhëruar.
Kur zgjohet njeriu në mëngjes le të shikojë në errësirën e natës dhe dritën e ditës dhe le të mësojë se kur shfaqet njëra, tjetra zhduket. I këtillë është rasti edhe me dritën e njohjes; kur ajo shfaqet, zhduket errësira e të gabuarit të gjymtyrëve të njerëzve (ajo që në errësirë nuk shquhej, në dritën e dijes dallohet në është e drejtë apo jo e kështu mundësohet rregullimi).
Nëse gjendja e njeriut është e atillë që ta bëjë të qetë dhe të gatshëm për vdekjen, ai i është mirënjohës Zotit të Lartësuar në përudhjen (udhëzimin) dhe ruajtjen që Ai i bëri nga mëkatet. Por nëse gjendja e tij është e tillë që nuk e dëshiron takimin me vdekjen, atëherë duhet të vendosë që me përkushtim madhor t’i hyjë rrugës për zgjidhje, duke ditur se nuk ka strehimore tjetër prej Allahut përveç se tek Ai; ashtu si nuk ka mënyrë të ardhjes deri tek Ai përveç se me Të.
Pastaj robi duhet të pendohet për veprat e tij të këqia të cilat i ka vepruar gjatë jetës mbështetur në zgjidhjen e tij të gabueshme; duhet të kërkojë ndihmë nga Zoti i Lartësuar në të pastruarit e jashtësisë së tij nga mëkatet dhe brendisë nga mangësitë; duhet ta këpusë nga zemra e tij brezin e harresës përhumbëse; ta nënshtrojë zjarrin e epsheve; të vazhdojë me ngulm në rrugën e drejtë sepse me të vërtetë dita është dëshmi e Ahiretit (përjetësisë), nata dëshmi e kësaj botë kurse gjumi shembull i vdekjes.
Njeriu përparon po aq sa vepron, kurse pendohet për atë që kalon.
Allahu i madhëruar thotë: “Atë ditë njeriu do të njihet me atë që çoi para dhe atë që la prapa.” (el-Kijameh, 13).

[musl|m]

Gjendjet e zemrës

Gjendjet e zemrës ndahen në katër lloje:
Lartësimi
Zbulimi
Rënia
Pezulli .
Lartësimi i zemrës është në të përmendurit e Zotit të Lartësuar.
Zbulimi është në kënaqjen me Të.
Rënia është në të preokupuarit e zemrës me tjetër përveç Zotit.
Pezulli (stagnimi) është në shkujdesjen e zemrës ndaj Allahut të Lartësuar.

Shenjat e lartësimit janë tre:
Harmonia,
Moskapërcimi i kufijve të Allahut, dhe
Përmallimi i përhershëm (për afëri me Zotin).

Shenjat e zbulimit janë tre:
Mbështetja në Zotin
Sinqeritet
Bindja me qartësi (Siguri).

Shenjat e rënies janë tre:
Vetkënaqësia/narcisizmi ,
Syfaqësia
Përkujdesja e tepruar ndaj jetës së kësaj bote.

Shenjat e pezullit janë tre:
Mungesa e ëmbëlsisë në adhurime,
Mosneveritja ndaj mëkatit,
Luhatshmëria në dallimin e të lejuarës.

[musl|m]

Perkujdesja

Celësi i saj është përkujtimi i vdekjes sepse kështu vjen çlirimi nga preokupimet e ngushta të kësaj bote, shpëtimi nga armiku, përforcimi i të kuptuarit se jeta ka kohëzgjatjen e një dite e kjo mund të përmblidhet me të përsiaturit e përhershëm.
Dyert e të përsiaturit janë të zbrazurit e zemrës nga kjo botë. Cfare shpie deri tek kjo zbrazje është mospërfillja ndaj kësaj bote. Shtylla e misticizmit është devotshmëria , kurse kulmi i devotshmërisë është frika ; udhëzuesi i frikës është bindja e pastër dhe e sigurte, rregullimi i bindjes është në të veçuarit dhe në të ndenjurit uritur , kurse plotësimi i veçimit është përpjekja dhe durimi, rruga e tyre është sinqeriteti, dëshmi e të cilit është kërkimi i diturisë. I Dërguari i Zotit sal ka thënë: “Kërkimi i diturisë është detyrë për çdo musliman.” (Ibn Maxheh).

[musl|m]

Qëllimi

Eshtë e domosdoshme për robin që të vendosë një qëllim për çdo lëvizje dhe ndeje të tij. Percillet se i Derguari i Zotit ka thënë: “Veprat janë sipas qëllimeve dhe çdokujt i takon ajo që ka për qëllim…” dhe “Qëllimi (nijeti) i besimtarit është më i mirë se vepra e tij.”
Qëllimet ndryshojnë sipas rrethanave. Ai që vendos dicka për hir të Zotit është në luftë të vazhdueshme me veten; e ndërkaq njerëzit janë të qetë prej tij, sepse njeriu që ka qëllim Zotin kërkon shpërblim prej Tij dhe jo prej krijesave. Për ndjekesin e shtegut hyjnor s’ka asgjë më të rëndë se ruajtja e qëllimit.

[musl|m]

Të përmendurit e Zotit

Bëje zemrën drejtim të gjuhës tënde. Derisa e përmend Zotin përpiqu të ndjesh ndrojën e robërimit tek Zoti dhe madhështinë hyjnore. Dije se Zotit të Madhëruar i është e njohur fshehtësia e zemrës tënde; Ai sheh edhe veprimin tënd të jashtëm, dëgjon edhe bisedat e tua të fshehta. Kështu pra, pastroje me trishtim (ndaj gjendjes tënde) zemrën dhe ndize në të flakën e frikës, e kur të digjet e të bjerë veli i përhumbjes nga zemra jote, atëherë të përmendurit tënd kundrejt Tij, do të jetë ne lidhje te drejperdrejte me të përmendurit e Tij kundrejt teje : me permendni mua qe dhe Une t'ju permend ju ...(bekareh) " “…kurse permendja e Zotit është më e madhja” (el-Ankebut, 45) sepse Ai të përmend edhe pse është i mëvetshëm nga ti, e ti e përmend Atë nga nevoja për Të.
Zoti i madhëruar thotë: “Vërtet, përmendja e Allahut i qetëson zemrat.” (er-Rraa’d, 28).
Qetësia e zemrës do të jetë në të përmendurit e Allahut, kurse ndroja në zemër është pasojë e kësaj përmendjeje. I Madhëruari thotë: “Besimtarët e vërtetë janë vetëm ata zemrat e të cilëve dridherohen kur përmendet Zoti.” (Enfal, 2).
Drifherimi eshte per dy shkaqe, nga dashuria per Zotin dhe nga frika ndaj tij.
Permendja është e sinqertë kur e përcjell zemra dhe kur prej saj rrënohen të gjitha botëvështrimet dhe mendimet të cilat nuk lidhen me Zotin.