Propozimi i Marti Ahtisarit për Kosovën me elementë të një shteti të pavarur

[Naki]

Propozimi i Marti Ahtisarit për Kosovën me elementë të një shteti të pavarur

Linda Karadaku
Prishtinë
26-01-2007


Kryenegociatori ndërkombëtar për statusin e Kosovës Marti Ahtisari i paraqiti sot Grupit të Kontaktit propozimin e tij për statusin e ardhshëm të Kosovës.
Në propozimin e zotit Ahtisari, që ka mundur të sigurojë Zëri i Amerikës, bëhet e qartë se Kosova nuk duhet të qeveriset më bazuar në rezolutën 1244. Propozimit që paraqiti sot zoti Ahtisari, ende mund t’i bëhen ndryshime të fundit, por, ajo që mund të thuhet pasi lexon dokumentin, është se ai e çon qartazi Kosovën drejt pavarësisë. Mënyra, apo rruga që do të arrihet aty, mbetet ende për t’u parë.
Në rekomandime parashikohet që Kosova të mos qeveriset më nga Kombet e Bashkuara, nga rezoluta 12-44, e cila ruante parimin e sovranitetit dhe integritetit territorial të Jugosllavisë, një shtet që sot nuk ekziston më.
Procedura e statusit komplikohet më tej nga qëndrimi rus. Moska ka ngritur kundërshtime deri më sot, por qëndrimi përfundimtar i Kremlinit ende nuk dihet. Prandaj ka dalë edhe teza tjetër e zgjidhjes së statusit, sipas të cilës, pavarësia e Kosovës nuk do të njihej me një akt të vetëm në Këshillin e Sigurimit, por nga njohja prej vendeve të veçanta.
Dhe në dokumentin e zotit Ahtisari ka elementë të shumtë, tregues të funksionimit të Kosovës si një shtet i pavarur, siç është e drejta për të negociuar dhe nënshkruar marrëveshje ndërkombëtare, përfshi të drejtën për të kërkuar anëtarësi në organizata ndërkombëtare.
Propozimi jep kornizat e funksionimit të shtetit të ardhshëm të Kosovës, por në të njëjtën kohë ofron garanci të fuqishme për pakicat. Në propozim parashikohet që në Kosovë të vendoset një mision civil ndërkombëtar me kopetenca te gjera, që do të ketë të drejtën e vetos për vendime të qeverisë dhe të drejtën për të larguar zyrtarë që pengojnë zbatimin e marrëveshjes. Kompetenca të ngjashme me ato të Bosnjes.
Siguria do të garantohet nga prania ushtarake ndërkombëtare. Por Kosova do të ketë një agjensi të shërbimit të sigurisë, agjensi e shërbimit sekret, dhe një forcë të re të sigurisë, profesionale dhe jo-politike, me 2500 ushtarë aktivë dhe 800 rezervistë, të armatosur me armë të lehta.
Sipas dokumentit Trupat Mbrojtëse të Kosovës do të shpërbëhen dhe forca e re që do të formonte bërthamën e një ushtrie të ardhshme, në se mund të shprehemi kështu, do të jetë një forcë e stërvitur nga Natoja.
Sipas dokumentit, Kushtetuta e re e Kosovës do të duhet të bazohet në nenet e marrëveshjes. Çdo ndryshim kushtetues mund të bëhet vetëm më dy të tretat e votave të deputetëve, përfshi edhe dy të tretat e votave të deputetëve të pakicave.
Qytetarët e ish-Jugosllavisë që kanë qenë banorë të Kosovës më 1 janar 1998 dhe pasardhësit e tyre, do të marrin qytetarinë e Kosovës, pavarësisht nga vendi ku jetojnë aktualisht.
Në territorin e komunës aktuale të Mitrovicës, do të krijohen dy komuna të reja, Mitrovica veriore dhe Mitrovica jugore. Një bord i përbashkët i Veriut dhe Jugut, do të krijohet për të realizuar bashkëpunimin funksional në fushat ku kanë kompetenca. Komunat e tjera me shumicë serbe do të kenë kompetenca në çështjet kulturore dhe fetare dhe të drejta më të mëdha pjesëmarrjeje në zgjedhjen dhe heqjen nga puna të komandantëve të stacioneve të policisë në këto zona.
Dokumenti parashikon krijimin e zonave të mbrojtura të kishave dhe manastireve ortodokse dhe objekteve historike serbe. Kosova nuk do të ketë fe zyrtare dhe do të jetë neutrale përsa i përket besimeve fetare. Serbia do të duhet të kthejë objektet arkeologjike të marra nga muzeumet e Kosovës në periudhën 1998-1999, brenda 3 muajsh nga hyrja në fuqi e marrëveshjes. Kosova do të marrë pjesën e saj të borxhit të jashtëm të Serbisë, kjo pjesë do të përcaktohet në negociata midis Kosovës dhe Serbisë, nëse palët nuk arrijnë ta bëjnë këtë, do të caktohet një arbitër ndërkombëtar për ta përcaktuar.
Sipas dokumentit kufijtë do të bazohen në kufijtë e ish-krahinës autonome, ndërsa cështja e kufirit me Maqedoninë, do të duhet të zgjidhet përmes krijimit të një komisioni të përbashkët teknik midis Kosovës dhe Maqedonisë, për të përcaktuar fizikisht vijën kufitare dhe për të trajtuar cështje që kanë lindur nga marrëveshja e vitit 2001 midis Shkupit dhe Beogradit.
Gjuhët zyrtare do të jenë shqipja dhe serbishtja. Kosova do të ketë simbolet e saj, flamurin, vulën dhe himnin.
Zoti Ahtisari do shkojë më 2 shkurt, brenda të njejtes dite ne Prishtinë dhe Beograd për t’u dorëzuar të dy palëve propozimin e tij. Pritet që më pas të ketë përsëri takim mes Prishtinës dhe Beogradit dhe më tej çështja të kalojë në Këshillin e Sigurimit. //rd//

[i_retardumi]

esena eshte se po ndahemi nje e here e pergjithmone nga Serbia...
po degjoj zera, se nuk eshte propopozimi real e sene vene...

shume jemi popull mosmirenjohes...Beogradi u bombardua per hir tonin, tani edhe nga Serbia po na shkoqisin...çka po dojme me shume...pikat n'menyre eksplicite qojne drejt shtetit te pavarur...

e sa per autonomine e serbeve...kete Europa e ka bere qe politikisht dhe 'moralisht' te gjasoje si nje sfatisfaksion ndaj serebeve, dhe jo nje DENIM per shqiptaret, sepse per here te pare prej 1912-tes, Kosova po shkeputet nga Serbia dhe kur kihet parasysh ketu çfare miti kishte krijuar mu kjo Serbia per kete toke qe nuk eshte e saj...atehere vendimi per autonomi megjithate e ka 'nje dere', ngase edhe 'lladicientet', te frustrauarit, te retarduarit tane dolen 2004-ten per te djegur kisha...e tash BAJEEE !

Plani le dy Mitrovica...mirepo per kete problem bashkefajesia eshte e te gjitheve...qe nga Chernomirdini, Bajram Qetka ( lexo : Rexhepi ), Rhahman Hajni ( lexo : Rama ) e sidomos ketu, vendimtare ishte Urdheresa Administrative e PSSP-se Michael Steiner 2002/26 qe me dy kelyshqit e tij te RadioTelevizionit Manipilativ te Kosoves RTMK ( lexo : RTK ) Avni Spahiun dhe Sylejman Shaqirin vie tek Faruk Smuja ( lexo : Spahia ), ne Mitrovice dhe nga 'afer proklamon BASHKIMIN E QYTETIT (!), duke i marre tere komptencat edhe ashtu formale Kuvendit Legal Komunal te Jugut mbi Veriun ! kete e nenshkrou Faruk Smuja ( lexo : Spahia ) me 10 gishta...

tani Mitrovices i eshte ofruar plani me i keq i mundeshem...por jo per faj te AHTISARIT, por te lartepermendurve ! Mitrovica do te jete si Mostari ( e ndare ) dhe si BanjaLluka ( kryeqytet i serbeve te Kosoves )

Ajo çfare me beri pershtypje ishte se sipas propozimit te Ahtisarit nuk do te kete Fe Zyrtare, pra Kosova do te jete neutrale ne aspektin fetar...

Ky per mendimin tim eshte nje potez , fort i qelluar i Ahtisarit , i cili me kete rast ka deshmuar se e njeh mentalitetin auto-qefalis ballkanas duke ditur se politika serbe gjithmone eshte e injektuar nga dogma e Pravosllavles, pra ka ndikim nga kisha ( ku madje disa politikan e veptrimtare gjate historise shpeshehere jane anatemuar nga Kisha serbe per 'TRADHTI' ), por edhe tek ne VAHABIZMI na mbyti koheve te fundit...keshtu qe me mire KOMUNIZEM hahahaha

e perfunidmisht ne piken ku me se shumti shqiptaret 'po dojn me dal mendsh', pra rreth asaj pse Ahtisari nuk do ta permend fjalen PAVARESI, ktu pergjithja eshte fare e thejshte :

jane dy arsye : E para : me kete Ahtisari desheron ti ve hi syve te Rusise dhe ta evitoje veton e mundshme te saj...

si dhe e dyta : Ai nuk deshiron qe ne te ardhmen te krutikohet se ne menyre imlpicite ka mbajtur favorin e shqiptareve !

sa i perket TMK-se, e cila qe krijuar nga vete Bashkesia Nderkombetare eshte shume e logjikshme qe ajo mban te drejten ta shperbeje e ta ri-bej perseri ! Kjo dhemb pak por ky eshte realiteti. Arsye kryesore ktu ka qene perberja etnike prej 80 % shqiptare çka nuk perkon me planet e Ahtisarit per nje Force te Ardhshme te tille Mbrojetese per Kosoven. Plus kesaj TMK-ja e pranoi apo se pranoi ndokush ishte de facto e politiziur ( kujto : Agim Çekun, Sylejman Selimin, Sami Lushtakun, Ramush Haradinajn etj ) !

Per mua ky plan i Ahtisarit eshte 80 % REAL !

[pirro]

Pershendetje.

Me rendesi shume te madhe dhe esenciale eshte ndarja nga serbia(siq e tha i retardumi).
Ne pakon e atihsarit patjter do te jet edhe e drejta e Kosoves per te pasur qasje ne integrimet e ndryshme si:

E drejta e qe te perfaqesohemi ne OKB.

E drejta per te hyre dhe bere partner ne BASHKIMIN EUROPIAN.

E drejta per te hyre ne NATO.

Duhet te kihet parasysh qe sot ne BOTE veqenarisht ne EUROPE nuk ka shtete sovrane (dhe as ne nuk do te bejme perjashtim).Do ta kemi nje mbikqyrje europiane deri ne zgjidhjen e satusit (cka mendoj qe eshte fantastike)dhe me pastaj do te vijn integrimet e ndryshme europiane dhe prap do te kete mbiqkyrje (ashtu siq kan te gjitha shtetet e europes)dhe kjo eshte diqka shume e mire.

Krejt problemi qendron tek RUSIA e cila rrezikon qe te perdor veton ne KS.Nese e perdor atehere mund te ket pasoja te renda,mund te pasoj ndonje deklarate e serbeve te VERIUT te kosoves per shkeputje nga KOSOVA.

[Drinni]

Thaçi i ka siguruar ata se Kosova do të jetë e pavarur, shtet sovran dhe me ulëse në Kombet e Bashkuara.

Në takim me përfaqësues të Shoqatave të dalura nga Lufta, kryetari i Partisë Demokratike të Kosovës, Hashim Thaqi, i ka siguruar ata se Kosova do të jetë e pavarur, shtet Sovran dhe me ulëse në Kombet e bashkuara. Ai ka thënë se zgjidhja e vetme për Kosovën, është pavarësia dhe se askush nuk duhet të ketë frikë për këtë fakt. Nga ana tjetër duke i referuar faktit se pakoja e Ahtisarit mund të sjellë pakaqësi në mesin e qytetarëve, udhëheqësi i shoqatave të dalura nga lufta, Faik Fazliu, pranoj se asnjë zgjidhje tjetër përpos pavarësisë, nuk mund të pranohet nga shoqatat e ish - UCK-së. Në këtë aspekt, kryetari i PDK-s, Hashim Thaqi, i siguroi ish bashkluftëtarët e tij se pavarësia e shtetit të Kosovës, është ndërtuar nga sakrifica dhe angazhimi i të gjithë atyre që kanë luftuar për lirinë e vendit, ndërsa sot po punohet bashkarisht për sëndërtimin e kësaj shtetësie.\31.01.07\ rtv21.tv

Sa bukur dhe ëmbël duket të jetë shprehur kreu i opozitës gjatë takimit me Shoqatat e dala nga lufta, veteranët dhe të pranishmëve. Pyetja mbetet, Çka nëse jo zoti Thaqi, çka atëherë ???

Po të isha unë tash në politik, dhe fjalët e mija të binin në kundershti me atë që kam thënë, unë do ta lërja politiken menjëher dhe do të vishja një par kule(dimija) dhe do të mbyllësha t'mos më shihje kushë!
Kjo nuk vlen vetëm për Thaqin, por të tërë eliten politike Kosovare, por mbi të gjitha Grupin e Unitetit.

[Arb]

F.Uizner: "Ne jemi zotuar para Kosovës dhe ne jemi njerëz të fjalës"

Prishtinë, 1 shkurt - Në prag të vizitës së tij në Kosovë, i dërguari amerikan për statusin e Kosovës Frenk Uizner tha se ka punuar shumë dh përsëafërmi me zotin Ahtisari dhe është i kënaqur me tërë punën e tij.

"Tani është koha që palët ta studiojnë dokumentin me shumë kujdes, sepse, më në fund, qytetarët e Nju Jorkut, Londrës, Berlinit, Parisit apo Romës nuk do të jetojnë me pasojat e vendimeve të Ahtisarit, por kosovarët, shqiptarët e serbët në rend të parë, si edhe populli i Serbisë", tha Uizner për RTV21.



Ai theksoi se i takon secilit që të hapë sytë dhe të mendojë me arsye, ta hapin ketë dokument dhe të mendojë për përgjegjësitë që shtrohen para qytetarëve të zakonshëm, kryetarët e komunave dhe qeverinë e liderët politikë. "Ky është një dokument madhor dhe historik, i cili do ta përcaktojë tempon lidhur me mbrojtjen e minoriteteve në Europë, në vitet e ardhshme".

Uizner u sugjeron të gjithëve që t'i paraqesin idetë e tyre tek zoti Ahtisari, në mënyrë konstruktive, dhe ai do t'i marrë ato në konsiderim. Duke folur për mundësinë e paraqitjes së planit të Ahtisarit para Këshillit të Sigurimit gjatë muajit mars, Uizner tha se është vështirë të parashihet data.

Por megjithatë i tha se marsi është qëllimi i tij, dhe shpreson që të arrihet ky qëllim. "Besoj se kemi shansë të mirë që ta arrijmë, me dy tri ditë më përpara apo më prapa. Pra, marsi do të ishte në rregull, si objektiv", theksoi Uizner.

I pyetur nëse dokumenti i Ahtisarit mund të sjellë zgjidhjen e duhur për statusin final të Kosovës që një herë e përgjithmonë, të qetësohet Ballkani, Uizner iu shmang përgjigjes direkte por tha se do të dëshironte, dhe lutet për paqe në Europën Juglindore. "Europa Juglindore do të bashkohet me forma të ndryshme bashkëpunimi me pjesën tjetër të Europës dhe të ketë paqe, stabilitet, progres ekonomik dhe jetë të mirë për popujt atje", tha Uizner, dhe shtoi se këtë e dëshiron, por, siç u shpreh, në fund do të ndahet përgjegjësia.

"Fundamentalisht, përgjegjësia mbetet barrë e kosovarëve, të cilët do të zgjedhin se cilët do të jenë liderët e tyre politikë, formën që do ta zgjedhin për të punuar së bashku, mënyrën se si do t'i pajtojnë komunitetet midis tyre, vëllimin e punës së rëndë dhe të madhe që ata janë të vendosur ta bëjnë për të rritur prosperitetin ekonomik", theksoi diplomati amerikan.

Sipas tij, puna kryesore u mbetet kosovarëve. Çështje kryesore për kosovarët sot, tha ai, është që ta lexojnë e ta studiojnë propozimin e Ahtisarit dhe ta kuptojnë çka do të thotë ai, në mënyrë që të jenë në gjendje të ballafaqohen me të.

"Ta shtroj çështjen në një formë tjetër. Çdo herë që unë shkoj në Kosovë, njerëzit thonë: "pavarësi, pavarësi, pavarësi..." Po kur do të vijë pavarësia?... Sikur pavarësia të ishte një pilulë që gëlltitet dhe shëndeti ynë përmirësohet menjëherë. Ardhmëria e Kosovës do të shkruhet me punë të kujdesshme e të palodhshme dhe me qeverisje të mirë, me respekt për fqinjin, me zbutjen e dallimeve, me funksionim të mirë të institucioneve, me punë të zellshme të policisë për ta ruajtur rregullin dhe ligjin, ndalimin e krimeve, trafikimit dhe korrupsionit", tha Uizner, duke shtuar se këto e përbëjnë të ardhmen e jo një fjalë.

Ai kërkoi nga miqtë e tij në Kosovë që të mendojnë për pasojat që ky dokument vendos para tyre, për formën e qeverisë, llojin e shoqërisë që do të jetojnë në të, si dhe pergjegjësitë e Komunitetit Nderkombëtar që do t'i përkrahin.

Uizner premtoi se amerikanët do të përmbushin zotimin e tyre në Kosovë: "Ne jemi zotuar para Kosovës dhe ne jemi njerëz të fjalës". Ai tha se SHBA-të që nga fillimi janë me Kosovën, por edhe në ketë fazë finale të negociatave do të qendrojnë deri në fund.

"Unë ndihem mirë me ketë dhe ndihem mirë që t'iu japi miqve të mijë në Kosovë sigurimet e plota për vazhdimësinë e një përkrahjeje të fortë amerikane.

Por përkrahja amerikane, vetëm, nuk mund ta bëjë Kosovën. Amerika do të perkrahë diçka, por qëndrimi dhe sensi kosovar do të jetë vendimtarë dhe atë në punën e madhe, vullnetin për të jetuar në fqinjësi me fqinjin edhe kur ai flet në gjuhë tjetër, vullnetin për të vazhduar në rindertimin ekonomik, vullnetin për ti bërë institucionet shtetërore funksionale si dhe rregullimin e çështjes së sundimit të rendit dhe ligjit", tha mes tjerash Frenk Uizner në këtë intervistë për RTV21.

QIK-u

[sherri]

"Thaçi i ka siguruar ata se Kosova do të jetë e pavarur, shtet sovran dhe me ulëse në Kombet e Bashkuara."

Ta ka then.Baba(Rugove) q´motiiiiii
Eka degju Baben ky more,,veq u bejke ashtu......

[Guri i madh]

Postimi origjinal është bërë nga Drinni

Thaçi i ka siguruar ata se Kosova do të jetë e pavarur, shtet sovran dhe me ulëse në Kombet e Bashkuara.

Në takim me përfaqësues të Shoqatave të dalura nga Lufta, kryetari i Partisë Demokratike të Kosovës, Hashim Thaqi, i ka siguruar ata se Kosova do të jetë e pavarur, shtet Sovran dhe me ulëse në Kombet e bashkuara. Ai ka thënë se zgjidhja e vetme për Kosovën, është pavarësia dhe se askush nuk duhet të ketë frikë për këtë fakt. Nga ana tjetër duke i referuar faktit se pakoja e Ahtisarit mund të sjellë pakaqësi në mesin e qytetarëve, udhëheqësi i shoqatave të dalura nga lufta, Faik Fazliu, pranoj se asnjë zgjidhje tjetër përpos pavarësisë, nuk mund të pranohet nga shoqatat e ish - UCK-së. Në këtë aspekt, kryetari i PDK-s, Hashim Thaqi, i siguroi ish bashkluftëtarët e tij se pavarësia e shtetit të Kosovës, është ndërtuar nga sakrifica dhe angazhimi i të gjithë atyre që kanë luftuar për lirinë e vendit, ndërsa sot po punohet bashkarisht për sëndërtimin e kësaj shtetësie.\31.01.07\ rtv21.tv

Sa bukur dhe ëmbël duket të jetë shprehur kreu i opozitës gjatë takimit me Shoqatat e dala nga lufta, veteranët dhe të pranishmëve. Pyetja mbetet, Çka nëse jo zoti Thaqi, çka atëherë ???

Po të isha unë tash në politik, dhe fjalët e mija të binin në kundershti me atë që kam thënë, unë do ta lërja politiken menjëher dhe do të vishja një par kule(dimija) dhe do të mbyllësha t'mos më shihje kushë!
Kjo nuk vlen vetëm për Thaqin, por të tërë eliten politike Kosovare, por mbi të gjitha Grupin e Unitetit.

ah njeri qe na paska sigurar tani i ka dal boja qysh thot populli athue qfar ulse na paska sigure thaqi ne OKB ndoshta ulse te ritheksuar apo pse nuk esht ne gjendje kurr me u pergjegj ne pytjet kur i parashtrohen se si po jet pjesa veriore e kosoves

[jane]

pasi qe ibrahimi na la ne lloq njejt si paraardhsit para tij, na mbetet te besojm ne hashimin se mos ndoshta ka mesuar diqka nga paraardhsit e tij, e rastsisht po na nxjerr nga lloqi edhepse une mendoj se albini do jet ai qe do e vej gurin ne vend te vet.

[Dilaver]

PLANI I AHTISARIT: MARRJE E RREZIKUT MBI VETE, PA ASNJË GARANCI - “CAVEAT EMPTOR”

Si mund të mendohet që propozimi i cili dobëson kapacitetin e qeverisë qendrore të Kosovës për qeverisjen e territorit të saj dhe në të njëjtën kohë lehtëson të gjitha llojet e marrëveshjeve ligjore dhe ekstra-ligjore midis Beogradit dhe komunave serbe, do të shpjerë në paqe dhe stabilitet në Kosovë dhe në Evropën juglindore?
Si mund të sigurojë një plan i tillë se Mitrovica dhe pjesa tjetër e veriut do të ngelin pjesë integrale e Kosovës, kur Kosova nuk e ka mundësinë madje as të fillojë me sovranitetin e duhur fillestar?
Nga Shirley Cloyes DioGuardi, Këshilltare e Çështjeve Ballkanike e LQSHA

I dërguari i Kombeve të Bashkuara, Marti Ahtisari u ka kërkuar shqiptarëve të Kosovës dhe negociatorëve serbë që në Vjenë për disa javë me radhë t’i shqyrtojnë elementët e “Propozimit të tij përmbajtjesor për zgjidhjen e statusit të Kosovës”, në mënyrë që kah fundi i marsit t’i bëjë rekomandimet e tij finale para Këshillit të Sigurimit të OKB-së.
Më 20 shkurt, Ahtisari deklaroi në një këshill të përhershëm të Organizatës për Siguri dhe Bashkëpunim të Evropës - OSBE, se “Është për keqardhje, por gjasët që palët të arrijnë një kompromis për statusin e Kosovës, pothuajse nuk ekzistojnë fare”.Është e vështirë të besohet që Ahtisari mund të ketë besuar ndonjëherë se serbët dhe shqiptarët do të mund të pajtoheshin për një zgjidhje të përbashkët për Kosovën, aq më shumë kur dihen përpjekjet e Serbisë gjatë gjithë shekullit të njëzet për okupimin, dëbimin dhe vrasjen e shqiptarëve.

Dredhitë që qëndrojnë pas refuzimit serb

Duke i vënë kapak intransigjencës disamujore, më 14 shkurt, parlamenti serb votoi me shumicë votash hedhjen poshtë të propozimit të Ahtisarit dhe miratoi një rezolutë që saktësonte se ky propozim “në kundërshtim me ligjin hap themelet për krijimin e një shteti të ri të pavarur në territorin e Serbisë”. Kryeministri Vojislav Koshtunica ritheksoi thirrjen e tij për ndërprerjen e marrëdhënieve diplomatike me të gjitha ato vende që do ta njohin pavarësinë e Kosovës.
Komuniteti ndërkombëtar duhet ta ketë kuptuar tashmë se vendimi që mori vjeshtën e kaluar për shtyrjen e zgjidhjes së statusit final deri pas zgjedhjeve serbiane të 21 janarit nuk pati asfarë ndikimi në zgjidhjen e statusit përfundimtar.
Të gjitha partitë politike serbe, me përjashtim të partisë së vogël liberale demokratike, të udhëhequr nga Çedomir Jovanoviq, kundërshtojnë pavarësinë e Kosovës. Zgjedhjet në Serbi i fituan radikalët, që udhëhiqen nga Vojislav Shesheli i akuzuar për krime të luftës. Rezultati paraqet të kundërtën e asaj që këmbëngulte Perëndimi, se po që se Kosova hiqej nga lista e angazhimit parësor, në Serbi do të triumfonin forcat demokratike.
Në të vërtetë, thirrja dhe kërkesa e Beogradit për shtyrjen e zgjidhjes së statusit përfundimtar deri pas zgjedhjeve ishte një kurth për blerjen e kohës me qëllim të përshpejtimit të angazhimit të tij disa miliardësh në Uashington dhe Bruksel, për dëmtimin e imazhit të popullit shqiptar dhe dobësimit të mbështetjes Perëndimore për pavarësinë e Kosovës.
Mospranimi i propozimit të Ahtisarit nga Beogradi, është po ashtu një dredhi mashtruese, një dredhi e llojit që synon të krijojë iluzionin e Serbisë viktimë. Kjo është e vërtetë e pamohueshme, me që propozimi i Ahtisarit i jep Serbisë pikërisht atë që ka kërkuar: Një Kosovë me “më shumë autonomi dhe më pak pavarësi” nëpërmjet planit të decentralizimit, i cili do t’i mundësojë Beogradit të ruajë kontrollin mbi serbët e Kosovës dhe nëpërmjet kësaj do t’i mundësojë asaj ta mbajë Kosovën të destabilizuar me qëllim që, në fund të fundit, të rivendosë kontrollin e saj mbi një pjesë apo mbi tërë territorin e Kosovës. Refuzimi serb i planit të Ahtisarit është një dredhi e re për shtimin e presionit mbi komunitetin ndërkombëtar për të fituar koncesione të tjera nga shqiptarët gjatë “raundit të fundit” të negociatave.
Në anën tjetër, me insistimin e Shteteve të Bashkuara të Amerikës, të cilat shqiptarët i përqafojnë si shpëtimtaren e tyre nga okupimi dhjetëvjeçar dhe lufta gjenocidale e Milosheviqit, kryeministri i Kosovës, Agim Çeku, ka “pranuar” propozimin e Ahtisarit. Çeku dhe pjesa tjetër e shoqërisë së shqiptarëve të Kosovës janë prirë të besojnë se plani do ta jetësojë pavarësinë “de facto” nën mbikëqyrjen ndërkombëtare.
Atyre u është thënë dhe po u thuhet vazhdimisht se pranimi i planit të Ahtisarit nga pala shqiptare është veprim thelbësor për të siguruar njohjen e Kosovës nga komuniteti ndërkombëtar.

[Dilaver]

Plani i Ahtisarit nuk do t’i sjellë Kosovës pavarësinë kurrë

Megjithëse klauzolat e përgjithshme të propozimit të Ahtisarit për Kosovën parashohin një mori elementesh solemne të një sistemi progresiv dhe demokratik, sipas këtij plani, Kosova nuk mund ta fitojë pavarësinë asnjëherë, për arsye se “djalli është brenda detajeve” të dymbëdhjetë anekseve që i elaborojnë parimet e këtij plani.
Klauzola më e keqe e planit të Ahtisarit (i cili serbëve u referohet 93 herë, komunitetit ndërkombëtar 133 herë, ndërsa shqiptarëve një herë të vetme) krijon lidhje të drejtpërdrejta dhe të fuqishme midis komunave serbe të Kosovës dhe Beogradit.
Klauzola në fjalë, përfshin të drejtën e serbëve të Kosovës për të marrë fonde të patatimuara nga Serbia duke anashkaluar qeverinë qendrore të Kosovës dhe përfshin po ashtu edhe elementin tjetër shqetësues “eksterritorialitetin” dhe statusin jashtë tatimor të Kishës ortodokse serbe.
Përveç gjashtë komunave serbe që horizontalisht lidhen së bashku ndërsa vertikalisht lidhen me Beogradin, plani cakton 45 kisha dhe manastire si “zona të mbrojtura”. Çfarëdo financimi i komunave serbe do të duhej të kalonte nëpërmjet qeverisë qendrore dhe çfarëdo statusi për një institucion fetar do të duhej të aplikohej edhe për të gjitha fetë tjera.
Në vendin ku 92 për qind e popullsisë janë shqiptarë e 8 për qind minoritete të tjera, në mesin e të cilave 5 apo 6 për qind serbë, plani i Ahtisarit lejon një lloj “plan veprimi të dyfishtë” për serbët e Kosovës, rast i vetëm i këtij lloji në botë.
Nga 120 ulëse në parlament, njëzet do t’u rezervohen minoriteteve, ndërsa dhjetë prej tyre u takojnë serbëve, pavarësisht numrit të ulëseve që mund ta fitojnë në zgjedhje. Por kjo nuk është e tëra. Vjen provizioni tjetër më i rëndësishmi i kësaj natyre: çfarëdo amendamenti në kushtetutë kërkon edhe miratimin e dy të tretave të pjesëtarëve të grupit të minoriteteve.
Kjo nënkupton se plani i Ahtisarit në të vërtetë, lejon pjesëtarët minoritarë, veçanërisht serbët të kontrollojnë plotësisht ligjet dhe të ardhmen politike të shumicës.
Me që në kushtetutë nuk mund të ndryshohet asgjë pa votën e dy të tretave të minoriteteve, atëherë bëhet e qartë se nuk mund të ndodhë asnjë ndryshim, duke përfshirë edhe njohjen e Kosovës si shtet sovran, madje edhe në qoftë se vendet tjera duan ta bëjnë këtë mbi bazë marrëveshjesh bilaterale.
Si mund të mendohet që propozimi i cili dobëson kapacitetin e qeverisë qendrore të Kosovës për qeverisjen e territorit të saj dhe në të njëjtën kohë lehtëson të gjitha llojet e marrëveshjeve ligjore dhe ekstra-ligjore midis Beogradit dhe komunave serbe, do të shpjerë në paqe dhe stabilitet në Kosovë dhe në Evropën juglindore?
Si mund të sigurojë një plan i tillë se Mitrovica dhe pjesa tjetër e veriut do të ngelin pjesë integrale e Kosovës, kur Kosova nuk e ka mundësinë madje as të fillojë me sovranitetin e duhur fillestar?
Plani i Ahtisarit ofron po ashtu edhe praninë e tejzgjatur ndërkombëtare në formë të një pranie ushtarake ndërkombëtare të paqartë dhe të një “Zyre Ndërkombëtare Civile”, përfaqësuesi i të cilës do ta marrë autoritetin nga Kombet e Bashkuara dhe do të ketë pushtet gjithëpërfshirës mbi të gjitha aspektet e jetës në Kosovë. Përfaqësuesi ndërkombëtar do të ketë pushtetin të “sanksionojë dhe largojë çdo zyrtar publik” dhe të anulojë çdo vendim ose legjislacion që bie ndesh me “përmbajtjen apo shpirtin e marrëveshjes”.
Si ka mundësi atëherë të thuhet se, plani i Ahtisarit, duke vënë këto kushte, ka për qëllim të qojë në zgjidhje të qëndrueshme dhe në një Kosovë demokratike? Në qoftë se negociatorët shqiptarë nuk arrijnë dot të sfidojnë gjatë bisedimeve aktuale në Vjenë, atëherë provizionet krejtësisht skandaloze të këtij plani do të rezultojnë në një draft përfundimtar që favorizon Serbinë edhe fut Kosovën në grackën permanente të një shteti të llojit të Bosnjës, të varur nga ndihmat e deri te dëmtimi i plotë i Kosovës, rajonit dhe pjesës tjetër të Evropës.

[Dilaver]

Perëndimi përmbush sërish kërkesat e Beogradit

Në fund të fundit, plani i Ahtisarit nuk mund të funksionojë në terren dhe ai nuk i shpaguan dot vitet e gjata të angazhimit të Perëndimit në Ballkan, për shkak se në masë të madhe mbështetet në supozimet që në thelb shprehin qasjen e dështuar të politikës së jashtme të Perëndimit ndaj ish-Jugosllavisë që nga fillimi i shpërbërjes së saj, në fund të viteve të tetëdhjeta.
Qasjen në fjalë e ka karakterizuar vardisja ndaj Serbisë mbi besimin e gabuar se ajo është makina e ardhshme politike dhe ekonomike e Evropës Juglindore, në vend që asaj t’i kërkohej në formë të qartë ta ndërpriste shfrytëzimin e çështjes së Kosovës, të ndahej nga e kaluara e saj e tmerrshme dhe të shndërrohej në demokraci të vërtetë.
Nëntorin e shkuar, NATO-ja e pranoi Serbinë në Programin e Partneritetit të saj për paqen - hapi i parë drejt pranimit të plotë në këtë aleancë ushtarake, duke u tërhequr kështu në mënyrë krejt të pakuptimtë nga kushtet paraprake që Perëndimi i kishte vënë Beogradit për dorëzimin paraprak të komandantëve serbë të Bosnjës, Ratko Mladiç e Radovan Karaxhiq në Tribunali për Krime të Luftës në Hagë.
Me gjithë vërejtjet e Departamentit të Shtetit, vendimin në fjalë e ka mbështetur Këshilli për Sigurinë Kombëtare të administratës së Bushit. Më pas ky vendim u hapi rrugë animeve në radhët e Bashkimit historikisht të fragmentuar të Evropës.
Vetëm një javë më parë, në një takim të ministrave të jashtëm të BE-së në Bruksel, komisionari për zgjerimin e BE-së, Oli Rehn tha: “Unë do të bashkëpunoj me qeverinë e re serbe të orientuar drejt reformave, që është e përkushtuar të për të bërë një fillim të ri në integrimin evropian. Qeveria e re meriton një rast të ri dhe fillim të ri, për kthimin në shtegun evropian, në mënyrë që të tejkalohet koha e humbur”. Pastaj, më 19 shkurt, ministri i jashtëm suedez, Karl Bildt, rekomandoi që Serbisë t’i ofrohet pranimi në Bashkimin Evropian, për arsye se “po që se Serbisë nuk i ofrojmë opsionin evropian, rrezikojmë që këtë vend ta shohim të zhytet sërish në nacionalizëm. Në rast të tillë Serbia do të mund ta bllokonte zgjidhjen për Kosovën”. Por Serbia nuk është ndarë nga nacionalizmi ende, prandaj forcimi i iluzionit për Serbinë si demokraci është shërbim i keq për të gjithë, duke përfshirë demokratët e vërtetë në Serbi dhe serbët e Kosovës, integrimi konstruktiv i të cilëve në shoqërinë e Kosovës po kundërshtohet me forcë nga Beogradi në çdo hap të rrugëtimit të këtij integrimi.
Për ta përmbushur nevojën e reformës së vërtetë në Serbi si dhe dëshirën e shqiptarëve për shtet të pavarur në të ardhmen, është me rëndësi thelbësore të njihet brutaliteti i të kaluarës. Forcat ushtarake dhe paraushtarake të Milosheviçit pushtuan Kosovën në vitin 1989, duke shpërbërë me dhunë asamblenë e saj të zgjedhur në rrugë ligjore, duke dëbuar me forcë të gjithë shqiptarët dhe duke i kaluar mijëra prej tyre nëpër duart e policisë, duke i mbyllur shkollat dhe median shqipe dhe duke e zëvendësuar gjuhën shqipe me gjuhën serbe.
Pastaj pasuan dhjetë vjet të okupimit brutal, duke kulminuar me luftën gjenocidale të viteve 1998 - 1999, në të cilën u vranë mbi dhjetë mijë shqiptarë, mijëra të tjerë u arrestuan dhe torturuan dhe u zhvendosën e dëbuan nga Kosova mbi një milion të tjerë.
Organizatore dhe realizuese të këtij terrorizmi shtetëror ishte Serbia, prandaj si rezultat i kësaj, shikuar në aspektin moral dhe ligjor ajo ka humbur çfarëdo preteksti për sovranitet mbi Kosovën që në mbarim të kësaj lufte.
Prandaj, në ven që ta mbështesë e përkrahë Serbinë, Perëndimi duhet të insistojë që ajo publikisht t’u kërkojë falje Kosovës dhe Bosnjës për luftërat e saj gjenocidale kundër tyre në vitet e tetëdhjeta dhe nëntëdhjeta, duhet të heqë dorë nga kërkesat e saj për Kosovën dhe pastaj duhet të transformohet në një vend demokratik. Kjo duhet të jetë arsyeja e shkuarjes për rezolutën e statusit final të Kosovës.

[Dilaver]

Kërcënimi me veton Ruse është mashtrim

Kërcënimi i Rusisë se do të verë veto ndaj çfarëdo rezolute në Këshillin e Sigurimit të OKB-së që njeh Kosovën si “shtetin e dytë shqiptar” (ndërkohë që kërkohet njohja e regjioneve pro-ruse në Moldavi dhe Gjeorgji po që se ngjet një gjë e tillë) pretendon të jetë arsyeja kryesore e rënies së vendosmërisë në ShBA dhe BE për ta mbështetur haptas dhe plotësisht një Kosovë të pavarur. Përmendja e qëndrimit të Rusisë si pengesë, për Perëndimin, është të paktën gjë e pasinqertë. Rusia, aleate historike e Serbisë, e ka shprehur kundërshtimin e saj ndaj pavarësisë së Kosovës pandërprerë, që nga mbarimi i luftës në vitin 1999.
Edhe pse në heshtje, Uashingtoni parasheh tash e sa muaj me radhë që Rusia do të abstenojë me rastin e nxjerrjes së çështjes së Kosovës për votim në Kombet e Bashkuara.
Por, pa marrë para sysh se si do të votojë Rusia, vota e saj nuk do të prish asgjë, për arsye se propozimi i Ahtisarit e lë njohjen e pavarësisë së Kosovës në duart e secilit vend për vete. Interferencë dhe ndërhyrjeve serbe do t’u vijë fundi vetëm po që se Uashingtoni dhe Bashkimi Evropian e njohin pavarësinë e Kosovës konkretisht dhe me emër të plotë, duke vazhduar në të njëjtën kohë të ruajnë një mbikëqyrje të kufizuar me trupat e NATO-s në terren. Në rast të tillë Kosova do të kalonte në shtegun e duhur për t’u bërë një shtet i qëndrueshëm dhe paqësor.
Por kjo gjë nuk ka ndodhur për shkak se prapa specifikave të planit të Ahtisarit, një plan që redukton në mënyrë dramatike prospektin për një Kosovë të pavarur, qëndron suksesi i lobit të Beogradit që ka vazhduar të punojë që pas mbarimit të luftës, me ndihmën e Rusisë dhe Greqisë, duke i paraqitur shqiptarët e Kosovës në mënyrë të rrejshme si forcë myslimane dhe forcë potencialisht terroriste në zemër të Evropës, që me patjetër duhet të kontrollohet me kujdes.
Me fjalë të tjera, është racizmi antishqiptar ai po vazhdon të jetë dinamika e papërmendur që qëndron prapa tërë procesit të statusit final. Mbështetja e angazhimit serb në interpretimin e shtrembëruar të konfliktit në Ballkan si konflikt fetar do të ishte gabim i pafalshëm. Një qëndrim i tillë do të ishte veçanërisht tragjik kur dihet se shqiptarët e Kosovës, ashtu si dje shqiptarët e tjerë, janë myslimanë, katolikë dhe të krishterë të kishës ortodokse të Lindjes, që kanë jetuar krah për krah njëri-tjetrit në harmoni për shekuj të terë me radhë. Veç kësaj ata janë forca më pro-perëndimore, pro-amerikane dhe forca më pro-demokratike në Evropën Juglindore. Pas sulmeve të 11 shtatorit 2001, ndërkohë që mijëra sllavë e grekë dolën për të hedhur valle nëpër rrugë e sheshe, shqiptarët në Kosovë dhe në mbarë Ballkanin me sytë e mbytur në lot dolën e ndezën qirinj par ambasadave amerikane dhe shpërndanë posterë e tablo të shumta të mëdha, në të cilat shquante motoja: “We are with You - Jemi me ju”.


Veprimi kyç është Njohja e Pavarësisë Tani

Braktisja shtatëvjeçare politike, ekonomike dhe shoqërore e ka sjellë Kosovën buzë ekzistencës. Është në interesin jetik të Perëndimit që të ndihmojë bërjen e Kosovës shtet plotësisht të pavarur me ulëse në Kombet e Bashkuara që tani. Kosova dhe fqinjët e saj mund të ecin përpara për të arritur paqen dhe prosperitetin rajonal dhe integrimin në Evropë vetëm po u mor para sysh kjo gjë. Propozimi i Ahtisarit në formën e tanishme po ecën në drejtimin e gabuar. Ai po vazhdon ta kënaq Serbinë dhe si i tillë Kosovën do ta shndërrojë në shtet margjinal të rrezikuar sërish nga armiqësia e racizmit sllav dhe të ndjeshëm ndaj çfarëdo cikli të ri të dhunës.

(Përktheu: Musli Bazhdaraj – Përg.për botim. Elida Buçpapaj)