Kein Macromedia Flashplayer? Klick bitte hier!
Dardania.de
Kethu Mbrapa   Dardania.de > Bota Shpirtėrore > Feja e Shqiptarit
Emri
Fjalėkalimi
Feja e Shqiptarit Besimi dhe njeriu! Fetė, librat e shenjtė, mėnyrat e besimit ....



 
 
Funksionet e Temės Shfaq Modėt
Prev Postimi Mėparshėm   Postimi Tjetėr Next
Vjetėr 25-03-09, 16:35   #1
Scooby-Doo
 
Avatari i Scooby-Doo
 
Anėtarėsuar: 28-02-09
Postime: 81
Scooby-Doo i vlerėsuar jo keq
Gabim Fenomeni i vdekjes se befasishme ndermjet shkences dhe besimit

I Dėrguari i Allahut, lavdėrimi dhe paqja e Allahut qoftė mbi tė, thotė: "Prej shenjave tė kiametit ėshtė qė tė shfaqet vdekja e papritur." Shėnon Taberani.

Nė kėtė hadith paraqitet njė mrekulli shkencore, tė cilėn do ta vėrtetojmė me fakte mjekėsore tė cilat nuk pranojnė polemikė. Kjo mrekulli dėshmon pėr tė Dėrguarin, paqja e Zotit qoftė mbi tė, se ai ėshtė i Dėrguar nga ana e Allahut Fuqiplotė, i cili nuk flet nga hamendja, por ēdo fjalė tė cilėn e ka thėnė ėshtė shpallje nga Allahu i Lartėsuar.
Organizata e Kombeve tė Bashkuara ēdo vit na sjell statistika tė reja rreth numrit tė atyre qė vdesin si rezultat i goditjeve tė zemrės. Kėto shifra gjithnjė janė nė rritje e sipėr. Gjithashtu kėto statistika na bėjnė me dije se sėmundjet e zemrės konsiderohen shkaku i parė pėr rastet e vdekjes nė botė kėto ditė. Gjatė kėtij studimi do tė vėrejmė se nuk ka qenė e mundur nė kohėn e tė Dėrguarit, paqja e Zotit qoftė mbi tė, tė imagjinohej se do tė vijė njė kohė kur do tė paraqitet, madje tė shpeshtohet vdekja e papritur, vetėm nėse ka qenė i lidhur me shpalljen hyjnore, e cila do ta mėsonte lidhur mė kėto.

I pari qė e ka studiuar kėtė fenomen nga aspekti shkencor

Fenomeni i shfaqjes sė vdekjes sė papritur konsiderohet njė dukuri relativisht e re. Studimi i parė rreth vdekjes sė befasishme konsiderohet studimi i Framingham Heart, i cili ka filluar nė vitin 1948. Gjysma e numrit tė atyre tė cilėt morėn pjesė nė kėtė studim, tashmė kanė vdekur. Studimi i rasteve tė vdekjes sė tyre ėshtė bėrė nė njė formė shumė tė pėrpiktė. Framingham e pėrkufizon vdekjen e papritur se ėshtė vdekje e cila realizohet brenda njė periudhe e cila nuk kalon njė orė pas paraqitjes sė simptomave. Shumica e rasteve tė vdekjes sė papritur janė si rrjedhim i sėmundjeve tė arterieve koronare tė zemrės. Kjo vdekje quhet Sudden Cardiac Death (Vdekje e Papritur e Zemrės), shkurtimisht SCD. Studimi i tij ka sqaruar se burrat nė moshėn 45-75 vjeēare, tė cilėt kanė vdekur pėr shkak tė sėmundjeve tė zemrės, 60 % e tyre kanė vdekur me vdekjen e papritur pa paralajmėrim!

Studimi ka shpjeguar gjithashtu se shkaku i vdekjes sė papritur ėshtė ērregullimi i papritur, i cili lind si rrjedhojė e mosnormalizimit psikologjik dhe sado tė jetė kujdesi i shtuar, edhe nėse i sėmuri ndihmohet me tė gjitha format e mundshme, kjo lloj vdekjeje arrin suksesin e saj.

Ē’ėshtė vdekja e papritur?

Nė tė kaluarėn ėshtė thėnė se shkaqet janė tė shumta, kurse vdekja njė. Nga kjo thėnie mund tė kuptojmė bindjen mbizotėruese nė tė kaluarėn rreth vdekjes se ajo e ka shkakun ashtu siē e ka sėmundja, aksidenti, vetėvrasja etj. Por tė flitet rreth vdekjes pa shkak, kjo ėshtė vdekje e befasishme, e cila si e tillė nė tė kaluarėn nuk ka qenė e njohur.

Me zhvillimin e mekanizmave tė mjekėsisė moderne dhe aparateve tė saj, njeriu ka mundur tė zbulojė shkaqet e vdekjes, p.sh, kancerin, sėmundjet epidemike, ato tė stomakut etj. Kėto sėmundje paraqiten dhe konsiderohen sinjale pėr afrimin e vdekjes, mirėpo shkaku kryesor i vdekjes nė kėtė shekull ėshtė goditja e befasishme e zemrės, e cila vjen pa paralajmėrim.

Shkencėtarėt vdekjen e befasishme e pėrkufizojnė si vdekje e papritur qė ndodh gjatė njė periudhe tė shkurtėr, e cila nuk e kalon orėn. Ėshtė bėrė e ditur se gjysma e tė goditurve nga sėmundjet e zemrės do tė vdesin me vdekjen e papritur! Shumica e rasteve tė sėmundjes sė zemrės shfaqen pėr shkak tė ērregullimeve tė arterieve koronare tė zemrės. Vdekja e papritur e sulmon njeriun e sėmurė madje edhe duke qenė nė spital. Studimet tregojnė se 10% e tyre vdesin brenda spitalit, ndėrsa 90% e tyre jashtė spitalit.

Statistikat

Shkaku i parė i vdekjes nė Shtetet e Bashkuara tė Amerikės konsiderohen sėmundjet e zemrės, gjegjėsisht goditjet e saj. Raporte tė hollėsishme statistikore vėrtetojnė se nė vitin 2001, vetėm nė Shtetet e Bashkuara tė Amerikės kanė vdekur rreth 700 mijė njerėz pėr shkak tė kėsaj sėmundjeje.

Sa ėshtė numri i atyre tė cilėt vdesin ēdo vit pėr shkak tė kėsaj sėmundjeje?

Nė Shtetet e Bashkuara ēdo vit vdesin mė tepėr se 300 mijė njerėz me vdekje tė befasishme pėr shkak tė sėmundjeve tė zemrės. Statistikat vėrtetojnė se pėrqindja e kėsaj vdekjeje pėrgjithėsisht rritet ēdo vit nė nivel botėror, kurse meshkujt i ekspozohen kėsaj sėmundje trefish mė tepėr sesa femrat.

Kjo vdekje vjen pa paralajmėrim, madje ndonjėherė edhe pa shenja rreth sėmundjes sė zemrės. Megjithėse shpenzohen miliona dollarė pėr hulumtimin e sėmundjeve tė zemrės nė Shtetet e Bashkuara tė Amerikės, pavarėsisht se ata arritėn reduktimin e vdekshmėrive si rrjedhojė e sėmundjeve tė zemrės, tė cilat shkaktojnė vdekjen jo tė befasishme, pėrqindja e vdekjes sė papritur mbetet konstante.

Duhani dhe presionet psikologjike

Duhani rrit mundėsinė e vdekjes sė befasishme trefish pėr shkak se duhani ėshtė shkaktar i 1/4 tė sėmundjeve koronare tė zemrės nė botė dhe shumica e kėtyre sėmundjeve pėrfundojnė me vdekje. Presionet psikologjike ndikojnė nė rritjen e mundėsisė sė shfaqjes sė vdekjes sė papritur, por ndikon edhe mosha. Studimet bėjnė tė ditur se mosha e cila i ekspozohet mė sė shumti kėsaj vdekjeje ėshtė 40 deri nė 50 vjeē. Kjo konsiderohet mosha kur njeriu arrin pjekurinė e vet. Gjithashtu edhe te tė sėmurėt nga diabeti ekziston njė mundėsi e madhe pėr tė vdekur nga ky shkak.

A ekziston ilaēi mjekėsor pėr kėtė fenomen?

Shumica e mjekėve flasin rreth ilaēit pas ndodhjes sė goditjes, pėr faktin se deri mė tani nuk ekziston ndonjė ilaē pėr kėto goditje tė rrezikshme. Pėrkundėr kėsaj, mundėsitė e shpėtimit nga kjo vdekje janė shumė tė vogla. Mjekėt konfirmojnė se metoda ideale pėr parandalimin e kėtij lloji tė vdekjes ėshtė sigurimi nė njė shkallė tė lartė tė stabilitetit tė punės sė zemrės.

Ilaēi ekzistues sot ėshtė qė i sėmuri tė gjendet nėn kujdesin e plotė dhe mė pas tė ndėrhyhet me operacion tė shpejtė. Madje edhe kėto metoda nuk japin rezultate, pėrveē rasteve tė rralla. Mjekėt gjithashtu kėshillojnė pėr zvogėlimin e sasisė sė sheqerit dhe tė kolesterolit nė ushqimin e atyre tė sėmurėve, madje edhe kjo nuk bėn dobi nė kėto situata. Cili ėshtė ilaēi sa u pėrket atyre tė cilėt nuk e dinė gjendjen e tyre dhe nuk supozojnė se vdekja e papritur mund t’u vijė pa paralajmėrim? Mjekėsia deri mė sot ka dėshtuar tė parashikojė rastet e tyre, por a thua i ka lėnė i Dėrguari i mėshirės, lavdėrimi dhe paqja e Allahut qoftė mbi tė, apo u ka pėrshkruar atyre ilaēin?






__________________
"O biri Ademit! Ti nuk je asgje tjeter vetem se nje grumbull ditesh.Me kalimin e nje dite,kalon edhe nje pjese e jotja"
Scooby-Doo Nuk ėshtė nė linjė  
Nyje Interesante
 


Anėtarėt aktiv qė janė duke parė kėtė Temė: 1 (0 Anėtarėt dhe 1 Guests)
 

Rregullat E Postimit
You may not post new threads
You may not post replies
You may not post attachments
You may not edit your posts

BB code is ON
Figurinat Janė ON
Kodi [IMG] ėshtė ON
Kodi HTML ėshtė OFF



Hyrja | Chat | Diskutime | Muzik Shqip | Poezi | Lojra | Kontakt


1999 - 2014 Forumi Dardania

Te gjitha kohėt janė nė GMT +1. Ora tani ėshtė 15:21.
Powered by vBulletin Version 3.8.7
Copyright ©2000 - 2025, Jelsoft Enterprises Ltd.