Fundi i turizmit patriotik

[Dilaver]

Fundi i turizmit patriotik

Ata pushues kosovarë që munguan këtë sezon, kanë bërë zgjedhjen e duhur, ndërsa ata të vonuar që ende nuk e kanë vendosur se ku do të shkojnë, bëjnë mirë ta harrojnë njëherë e përgjithmonë tundimin e turizmit patriotik.


Biznesi shqiptar i turizmit po korr këtë sezon atë që mbolli përgjatë tre viteve më parë. Numri i turistëve nga Kosova ka rënë ndjeshëm krahasuar me sezonet e tjera. Por, ndërsa debati për shifrat pritet të qartësohet në përfundim të stinës së nxehtë, perceptimi i fluksit turistik është mëse evident. Makinat me targa të Kosovës që në të njëjtën periudhë të dy-tre viteve më parë bllokonin trafikun në rrugën e plazhit në Durrës, apo i hasje shpesh përgjatë rivierës së jugut, këtë vit numërohen me gishta. Pjesa dërrmuese e hoteleve në plazhin e Shëngjinit apo të Durrësit, më të frekuentuarit nga pushuesit kosovarë, janë thuajse bosh, ndërsa restorantet nuk kanë më punë. Tregtarët ambulantë ankohen nga rënia e fitimeve dhe nuk parashikojnë ndonjë boom gjatë periudhës së gushtit.
Por, çfarë ka ndodhur që pushuesit nga Kosova e braktisën këtë vit bregdetin shqiptar? Pse u ftoh kaq ndjeshëm entuziazmi i dikurshëm që e shihte turizmin nga veriu si një mundësi të madhe për lulëzimin e ekonomisë shqiptare? Ku shkuan idetë për turizmin patriotik dhe parashikimet për rritjen e të ardhurave nga ky sektor? Ka shumë arsye që mund ta shpjegojnë fenomenin e krizës aktuale. Arsye që shkojnë nga moti i paqëndrueshëm e deri te paaftësia e strukturave shtetërore të turizmit. Ata që kanë investuar në turizëm dhe tashmë përballen me dhomat e boshatisura dhe çadrat që bëjnë hije mbi rërë, duan ta shpjegojnë këtë rënie vetëm me përgjegjësinë e shtetit. Është e vërtetë që infrastruktura është e rrënuar dhe udhëtimi nga Kosova në Durrës mbetet një strëmundim. Është e vërtetë gjithashtu se kushtet e bregdetit shqiptar janë të mjerueshme dhe t'u mbijetosh atyre është një aventurë e vërtetë: hapësira e ngushtë, deti i pistë, rëra e mbuluar nga plehrat, ndotja akustike, mungesa e ujit të pijshëm, ndërprerja e energjisë, janë shumë për t'u suportuar nga një familje që ka ardhur për të pushuar. Po kështu, alternativat e turizmit në Shqipëri mbeten të kufizuara: mungojnë paketat turistike që ofrojnë udhëtime, divertimente, atraksione kulturore, mungojnë risortet e organizuara, aq të nevojshme për familjarët, nuk ka aktivitete argëtuese mbrëmjeve e plot mungesa të ngjashme. Të gjitha kushtet e mësipërme dhe alternativat e larmishme janë mundësi që i ofrojnë me shumicë dhe me cilësi të lartë vendet e tjera që konkurrojnë fort në fushën e turizmit dhe mungesa e tyre nuk është pak për të larguar fluksin e pushuesve.
Por, megjithë këto mundësi të kufizuara dhe kushte të vështira, pushuesit nga Kosova, të paktën për tre vite me radhë, nuk munguan, madje, kurba e tyre erdhi në rritje.
Të shumtë qenë ata që këtë fluks të madh të atyre viteve e shpjeguan me të ashtuquajturin turizëm patriotik, me dëshirën e kosovarëve për të parë dhe për të shijuar bukuritë natyrore të vendit amë, që ua kishin ndaluar për dekada me radhë apo për të njohur nga afër sivëllezërit e tyre, me të cilët ishin ndarë padrejtësisht një shekull më parë. Por, kur flitet për ekonomi, patriotizmi është një argument që nuk mban dot gjatë. Malli, gjuha apo gjaku i përbashkët mjaftuan ndoshta për të përballuar rrugën plot andralla, kushtet e rënda dhe varfërinë turistike, por jo deri aty sa të sfidonin mundësitë financiare dhe spekulimin e "biznesmenëve" shqiptarë të turizmit. Pikërisht tregu i turizmit shqiptar është arsyeja kryesore pse këtë vit mungojnë pushuesit nga Kosova, të cilën operatorët privatë ose nuk e kuptojnë vërtet për shkak të injorancës së tyre, ose nuk duan ta pranojnë.
Për disa sezone rresht, pushuesve kosovarë iu ofruan çmime të frikshme, spekulative dhe shpeshherë një trajtim racist. Naiviteti i tyre patriotic përgjithësisht u shfrytëzua për t'i rrjepur deri në qindarkën e fundit dhe ata u panë më shumë si viktima sesa si një burim të ardhurash që duhej trajtuar me kujdes për të dhënë vazhdimisht fryte. Ky "kapitalizëm" dritëshkurtër po i jep tani pasojat e para, që sa vjen e do të rëndohen. Sepse, është pak si shumë që në emër të turizmit patriotik të paguash disa herë më shtrenjtë, financiarisht dhe moralisht, dy javë pushime në kushte mbijetese. Sepse, vetëm emri i Shqipërisë është shumë pak për të refuzuar paqen, bukuritë dhe trajtimin e shkëlqyer që gjen në Malin e Zi, Kroaci apo Turqi, me çmime shumë më të mira nga ato të spekulantëve këtu. Prandaj dhe ata pushues kosovarë që munguan këtë sezon, kanë bërë zgjedhjen e duhur, ndërsa ata të vonuar që ende nuk e kanë vendosur se ku do të shkojnë, bëjnë mirë ta harrojnë njëherë e përgjithmonë tundimin e turizmit patriotik.

(autori është drejtor
i informacionit në TV Klan)
Armand Shkullaku