LASGUSH PORADECI

[Gurbardhi]

MERGIM


U nis burimi zemerak
Prej shkembit te ronitur,
Dhe shkoj i paster si zambak
E dyke peshperitur.


Ahere jargavan ` i ri
Q `e pa me shpirt te gjore,
Nje dege t `ulur siper ti
Ja zgjati si nje dore…


Ahere dega qe veshtroj
Ndaj shkembeve si thyhet,
E drodhi lulen e renkoj
Dhe ja veniti kryet…


Dh ` ahere luleja q `u tund,
E ndoqi larg se koti,
Pa qe prej deges mun ne fund,
Pikoj si pike loti…-


Ish dora qe me perqafon,
Ish kryet e anuar,
Ish lot ` i vashes qe pikon
Pas trimit qe pat shkuar.

[Gurbardhi]

DREMIT LIQERI

Mi zall te pyllit vjeshtarak
Dremit liqeri pa kufi,
Ai ndaj fundesh u perflak
Posi me zjarr e me flori.


Posi me flake-u ndez e kroj,
E vetetiti plot magji,
E yll` i dites perendoj
Ne qetesi dhe dashuri.


Tashti po shuhet nene mal
Qytet`i ngrysur ne te zi,
Po ndizen yjte dal-nga-dal
Plot bukuri!Plot fshehtesi!


Ne kete cas perendimor,
Ndaj po me dehen syte-.e mi,
Kuptoj si shpirtin vjershetor
Ma frymezon nje mall i ri.

[Gurbardhi]

MENGJES


Si shpirt` i zi ne kraharuar,
U mbyll liqeri nene male.
Ndaj fund` i ti e pasqyruar,
Po shuhet nata me – nga – dale.


E shoh ku vdes e ku po vuan,
E syt` e saj dyke pulitur ;
E syt` e saj q`u mavijuan,
Jan` yjt` e qjellit te venitur.


Tashi dh` agimi llambarites
Po svagullon ne fund liqeri,
Po tretet tinez yll` i drites
Posi nje sumbull prej sheqeri.


Pra , ja! pra , ja ! se dita ndezi,
Se fund` i ujit vetetiti ,
Se posi lajmetar – mengjesi,
Del zogu – i bardh` i nje nositi…

[Gurbardhi]

VDEKJA E NOSITIT


Me zjarr ju flas…, me zjarr.
Ne gjirin t`im kam hapur varr…
Qe t´i jap shprese-edhe t`j-a mar…

Un` ik liqerit zemerak
Fatlum dh`i paster si zambak,
Po zemra ime kullon gjak :

Se vijne-urtuar zoqte-e mi,
Dh`u jap ushqim me dashuri-
Nje dashuri per llaftari :

Pa nis ah!gjirin t`a godas…
Dh`e hap ah!-gjirin me nje cas…,
Dh`i nginj ah!zoqte-e vdes me gas!...

Ahere helmohet e bucet
Pas mallit tim liqeri-i shkret.
E rit tallazin posi det.

Ay e tund, ay e shkund,
Ay e hap sa me mund,
Gjer mun ne gjit, gjer mun ne fund.

E shpirtin dyke m`a percjelle,
Me thote ah!shih se sa `sht`i felle
Ky gjir`i em qe te pat pjelle…

…me zjarr ju flas, me zjarr.

[Gurbardhi]

MBI TA

(Poeme për kryengritjen e Malesise se Madhe)
Kujtimit te poetit Risto Siliqi


Risto Siliqi-nisu shpejt
Ku shfren me kob e liga,
Ku ndeshet kombi i ngritur krejt
Me tri Kucedra shtriga.

Shpejt me mauzerin tënd zemrak
Dhe penden e praruar,
Ku mposht halldupin turkoshak
Atdheu duke u deshmuar.

Ne Hot e Grude e Traboin
Puth Ded Gjo`Lul viganin,
Mirdite e Shale e Dukagjin
Puth Mehmet Shpend Luanin.

Dhe puth kuvendin heroik,
Ku ngrihet kombi peshe,
Ku mposht t`urryerin armik
Malsija burrereshe;

Malsija qe bën sulm ne zjarr
Po si dragoj me flete,
Siç bënte sulm ngadherimtar
Gjergj Kastrioti vete.

U zgjua Shkodra me tundim
Prej lajmit te papritur,
se cak me cak leshoj kushtrim
Malsij`e kryengritur.

Leshoj kushtrim shpagimtar
Malsij`e burreruar,
se prapë qeni turk barbar
Për dhunë u pat leshuar.

Dhe prapë djem e pleq e gra
Ngarendin t`armatosur,
te pershendesin krah për krah
Vellezerit e kanosur.

U nismë shokë e miq
Prej Shkodrës ne malsite,
Ku Ded Gjo`Luli me Deciq
I mbron atdheut kufite

Pershkuam Tuz e Grude e Hot
E Shale dhe Tropoje,
Ku Mehmet Shpendi i gjindet zot
Atdheut ne pararoje.

Me Ded Gjo`Lul e Mehmet Shpend
U bujtem gjith nji nate,
Na dha si kush me gaz e shend
N`agim nga nji dhurate :

Nga nji djalosh për lufte e zjarr
Nga kull`e vet krenare,
Nga gjaku i zemrës, gjak shqiptar,
Pere Motren shqiptare.

Ky Deda qe nuk njeh Sulltan
Na dha Kol Marash Vaten,
Ky Shpendi qe s`njeh Turk-Osman
Na dha Zef Bua Shpaten;


Po Gjon Pullumbi xhvat krenar
Prej gozhdes jatagane .
" Do vij dhe vete vullnetar,
Ta skuqim tok mejdane".

Hajt!Digjni plumb n`atë mauzer,
me qitjen e pashare,
perftoni lavd, perftoni nder,
ta ndjeje Evropa mbarë.

Tumirembec i shtrenjte atdhe-
Dh`u nisem shtatë vete,
Dhe fluturonim plot hare,
Si t` ishim zogj me flete.

Dhe krep me krep e zall me zall,
Me shpiert te paduruar,
Nga I madhi shkas, nga i madhi mall,
Plot duf për te luftuar :

Kaptuam shtatë male rresht,
Dhe s`folëm shtatë fjale,
Kaptuam shtatë male rresht
Malesise për t'ju fale.

Dhe ja!Të shtatë burrat tok
Ne kulm teMalesise,
Ku Drin`i Bardhe nën`Istok
Merr fill drejt Shqipërisë.


vazhdon

[Gurbardhi]

vazhdimi


Mes Arberit , me mall rinor,
E zbret kalitas drumi,
Ku Drini plak e perrallor
Buron prej Shendaumi.

Mirë se te gjejmë atdhe bujar!
Malësi e lavduruar!
Pranon ti, oh!Pak gjak shqiptar
Qe vjen për t`u deshmuar.

Për t`u mbuluar me lavdi
Ne sulmet fitimtare,
Të bëhet fli , ku bëhen fli
Heronjet shqipetare.

S`qendronim dot,s`duronim dot
Prej kobit te papritur,
Mirdite e Lume e Shale e Hot
Pa beft ish kryengritur.

Se kish dhen`urdher qeni turk
Të qarmatoset vendi,
te derdhet gjak shqiptari curk,
te lidhet Deda e Shpendi.


Kur zbritem ne shtegim jugor,
nga Drini i zi matane,
kendonin me ze burreror
Hatjan dhe Shaljane :

" Nuk lidhet Ded Gjo`Luli i math
Dragua fis prej fisi,
Të kap sib err, te therr`ne vath
Të vare ne dege lisi .“

" Nuk lidhet Shpendi lart ne Theth,
Pret gjylet njiqind oke,
I pret mbi sup e prap t`i hedh,
Sulltan jezit, mbi kokë.“

Duke shtegtuar gjithnjë,
Degjonim kengetore,
Ia thoshin fort qe cke me te
Lumjane e mirditore.

"S`hyn dot ne Lume, qen zuzar,
Manov anadollaku,
Rrok pushken qindvjeqari,
Dhe shtatvjeqar cunaku".

[Gurbardhi]

vazhdimi

"S`hyn dot, ti turk e turceli,
Ne kullat mirditore,
Të pret ne prite e ne frengji
Mirëdita pushkmizore".

Kendonte vendi ne kushtrim
Perballe me gjith Turqine,
Qe vjen me kob e perdhunim
Të carti Shqipërinë;

Por turku avitet plot maras :
Marshon kuceder`e pare:
Marshon kuceder`e dytë pas-
Dy xhindrit pashallare.

Shefqet Pashai, me peshtjellim
E britme e zjarr e hekur,
marshon për dhunë e carmatim
Drejt Lumes se pa prekur;

Bedri Pashaj, me fe dhe din,
E me trumbete e loder,
Del ne Mirdite e Dukagjin
E Shale e Hot e Shkodër.

„Nuk duam fe ,nuk duam din",
Kendonin Malesia,
ze turfullon e shkrefetin
e shfren e shfryn Bedrija.

Filloi ne Lume sulmi i zi,
Do Lumen ta shkretoje,
Pashai finok, përpara tij,
Dergon një pararoje.

Nji kumadar i eger`halldup,
Hypur serbes mbi kale,
takon me pushken permbi sup
Aty përballë nji djalë.

Kendonte djaloshari i lum
Me delet n`ato shpate,
I shfryu turqeliu-dumdum:
" He!Jep at `armen tate!"

Po shpejt bariu qëllon e shtje,
Permbys perposh barbarin :
Ja shpje Sulltanit për meze,
Kush carmatos Shqiptarin.


Kështu pashane e leu me gjak,
nuk e pandeu tirani,
E leu ne Lume nji cunak,
nji brisk i ri Lumjani.

Nga krism`e rrepte atje mbi shpat,
Sa shtiu djaloshi jonë,
U ngrit gjith Luma fshat me fshat,
Siq kish dhe ka zakone,

Dhe pa vonim e pa durim
Krahin`e tërë ish gati:
Gezoheshin qe për luftim
Erdh me në fund sahati.

Buciten pushket n`at cas,
Mbi gerxhe , mbi livadhe,
Gjemonin si për shend e gas,
Si te ishte dasme e madhe.

U mbush me vrer pashaj allcak
Nga krismat prej çdo anë,
Ndaloj ne prag,ngurroj ne prag
N`ato kufi lumjane.

Mbi katër ushtrira zot
Dhe dyzetmije ushtare,
Prej vrerit s`e permbante dot
Marshimin sa me pare.

Prapo-u shpejt, bre derbede,
Marsh!Me gjithë ushterira!
Vjen Luma dhe t`i shtrin perdhe
Të majmen egersirat.

S`ta le ty nderin Luma aspak
Qe te sulmosh i pari :
M`i pari nëpër lufte e gjak
Sulmon gjithnji shqiptari.