Dialog mes prof.dr.El Butit dhe disa Jomedhhebistëve

[Maxi]

I thashë: Sot nuk mund të hasish në asnjë njeri që beson në
këtë fantazmë të pabazë. Po, është transmetuar gjatë kohëve të
fundit të periudhës osmane se e kanë zënë për të madhe që
hanefiu ta ndërroj medhhebin e tij e të kalojë në medhheb të
tjetër. Kjo nuk ka dyshim -nëse është e vërtetë- se ka qenë një
lloj inati i verbët.
Mandej i thashë: Në çka po bazohesh se ekziston dallim
mes fjalës mukalid dhe mutebi', a është dallim gjuhësor apo
terminologjik?
Tha: Mes tyre ekziston dallim gjuhësor. Ia solla të gjitha
burimet dhe literaturën gjuhësore që t'a vërtetojë dallimin
gjuhësor mes dy fjalëve por nuk hasi në asgjë.
Mandej i thashë: Ebu Bekri r.a. i ka thënë beduinit i cili
kundërshtoi rreth rrogës të cilën e kanë pranuar muslimanët:
"Kur të pranojnë muhaxhirët për juve nuk mbetë tjetër përpos
t'iu bëheni tabi'". Është shprehur me fjalën tabi' për pëlqimin që
nuk ka aspak të drejtë që askush të diskutoj ose të hulumtoj
rreth saj.
Tha: Le të jetë dallim terminologjik ... a nuk kam të drejtë
të terminoj për diçka?

vazhdon....

[Maxi]

I thashë: Si jo, por terminimi yt nuk e ndërron realitetin.
Këtë që e quani "mutebi" ose është i njohur me argumentet dhe
metodat e nxjerrjes së dispozitave, atëherë ai është muxhtehid.
E nëse nuk është i tillë atëherë ai është mukalid. E nëse në disa
mes'ele është i tillë e në disa jo atëherë ai është në disa
muxhtehid e në disa mukalid. Pra sidoqoftë ndarja bëhet në dy,
e hukmi i secilit prej tyre është i ditur.
Tha: Mutebiu është ai person i cili mund t'i dallojë
mendimet dhe argumentet e muxhtehidëve, e mandej
përcaktohet në njërin mendim prej tyre. Kjo është një gradë e
dalluar nga teklidi i pastërt.
I thashë: Nëse ke për qëllim me dallimin mes mendimeve,
dallimin e njërit prej të tjerëve sipas fuqisë së argumentit ose
dobësisë, atëherë kjo është grada më e lartë e ixhtihadit. Ju
personalisht a keni mundësi të jeni të tillë?
Tha: Unë e bëj atë sipas mundësisë.
I thashë: Unë e di se ju jepni fetva se talaki thelath (tri të
lëshuara) në një vend konsiderohen si një, vallë para se të jepni
fetva rreth kësaj çështjeje a i keni lexuar mendimet e imamëve
muxhtehidë, e që i ke dalluar mes tyre që më në fund në bazë të
saj keni dhënë këtë fetva?. Uvejmir el-Axhlani e ka lëshuar
gruan e vet (tri të lëshuara) në mexhlisin e Muhamedit a.s. pasi
që bëri mulaane (ndarje e burrit prej gruas së tij me anë të katër
betimeve) prej saj.

Vazhdon.....

[Maxi]

E që ka thënë: Nëse e mbaj o i Dërguari i Allahut atëherë e
kam gënjyer ate, ajo është e lëshuar tri herë, çka di rreth këtij
hadithi dhe vendit të tij prej kësaj mes'ele dhe çka di rreth
argumentimit të tij sipas medhhebit të xhumhurëve ose Ibn
Tejmijes.
Tha: Nuk e kam parë këtë hadith.
I thashë: Si jep fetva në këtë mes'ele e që kundërshtohesh
me katër medhhebet pa i lexuar argumentet e tyre dhe se sa
janë të dobëta ose të forta? Ju pra e keni lënë pas dore metodën
tuaj që po thoni se e keni detyruar veten me te dhe përpiqesh që
të na detyroni edhe neve t'i përmbahemi, e ajo është metoda
"el-itiba" sipas kuptimit që terminuat vetë.
Tha: Nuk kam pasur libra të mjaftueshme që t'i lexoj
mendimet e medhhebeve dhe argumentet e tyre.
I thashë: Çka të detyroj që të shpejtosh në fetva, e që e ke
kundërshtuar me te xhumhurin e muslimanëve, pa lexuar ende
asgjë prej argumenteve të tyre.
Tha: Çka të bëj pasi u pyeta ... në kohë kur nuk posedoj
përveç një numër të kufizuar të librave!
I thashë: Ke pasur mundësi të bësh atë që e kanë bërë
gjithë dijetarët dhe imamët, e ajo është të thuash: nuk e di, ose
t'i tregosh mendimet e medhhebeve dhe mendimin e
kundërshtarëve pa anuar kah njëri prej dy mendimeve.

Vazhdon.....

[Maxi]

Ke pasur mundësi që ta bësh këtë, po bile ke qenë i obliguar,
sidomos pasi që nuk ke qenë i detyruar që të marësh ndonjë
mendim të caktuar. Ndërsa sa i përket fetvasë sate sipas
mendimit që kundërshton ixhmain e katër medhhebeve pa i
lexuar argumentet e tyre, duke mjaftuar në atë se zemra yte
është e qetësuar në argumentet e kundërshtarëve. Kjo është
pika e fundit e inatit që po na akuzoni neve me te.
Tha: I kam lexuar mendimet e katër medhhebeve në librin
e Shevkanit, Subulus-selam dhe Fikhus-sunne të Sejjid Sabik.
I thashë: Këto janë librat e hasmëve të katër medhhebeve
në këtë mes'ele, të gjitha janë të njëanshme ku i cekin
argumentet që përforcojnë mendimin e anës së tyre. A
pajtohesh që të gjykosh mbi njërin nga dy hasmet në bazë të
asaj që e dëgjon nga njëri prej tyre ose dëshmitarët apo të
afërmit e tij?
Tha: Unë nuk shoh në sjelljen time asgjë që meriton
qortim. Isha i detyruar t'i përgjigjem pyetësit, ky ishte fundi që
kam arritur me të kuptuarin tim.
I thashë: Ju po thoni se jeni "mutebi "duke kërkuar që të
gjithë të jenë të tillë. Keni komentuar "el-itiba" se duhet të
studiohen mendimet e gjithë medhhebeve me argumentet e
tyre, e më në fund të pranohet mendimi që është më afër
argumentit të vërtetë. Ju me këtë sjellje e keni hudhur poshtë
metodën e punës siaj. Ju e dini se ixhmai i katër medhhebeve
është në atë se tri të lëshuara me një shqiptim konsiderohen tri,
poashtu e dini se ato për këtë vendim posedojnë argumente, që
nuk i ke lexuar.

Vazhdon......

[Maxi]

Megjithatë ke hequr dorë nga ixhmai i tyre në mendimin që
dëshironi ju vetë. Vallë a e ke ditur qysh prej fillimit se
argumentet e katër medhhebeve janë të papranuara.
Tha: Jo, por nuk i kam lexuar sepse nuk posedoj literaturë.
I thashë: Për çka nuk ke pyetur? Për çka ke shpejtuar në
kohë kur Allahu xh.sh. nuk të ka angazhuar me këtë gjë. A po
ndoshta mosleximi yt i argumenteve të xhumhurit është
argument që përforcon mendimin e Ibn Tejmijes? Vallë inati
që po na akuzoni neve me te a është gjë tjetër pos kësaj?
Tha: Kam hasur në librat që i posedoj në argumente që më
kanë bindur, Allahu nuk më ka angazhuar me më shumë se kjo.
I thashë: Nëse has muslimani në ndonjë libër që e ka lexuar
në ndonjë argument për diçka, a mjafton kjo që të heqë dorë
prej medhhebëve që e kundërshtojnë atë edhe pse nuk i ka
lexuar argumentet e tyre?
Tha: Mjafton.

I thashë: Një njeri që ka pranuar islamin, e që nuk posedon
dituri të mjaftueshme rreth islamit, ka lexuar fjalën e Allahut
xh.sh. "E Allahut është lindja dhe perendimi kado që të
ktheheni aty është Ai" dhe e ka kuptuar se lejohet për
muslimanin të drejtohet në namaz kah të dojë sipas kuptimit të
ajetit.

vazhdon.....

[Maxi]

Në të njëjtën kohë ka dëgjuar se katër medhhebet janë të
mendimit se është pa tjetër të drejtohet drejt Qabes dhe e dinë
se ato për këtë çështje posedojnë argumente, mirëpo nuk i ka
lexuar, çka duhet të bëjë nëse don të falë namaz a duhet t'i
përmbahet bindjes së tij prej argumentit që e posedon apo
duhet t'i përmbahet mendimit të medhhebeve që është në
kundërshtim me atë që e ka kuptuar?
Tha: I përmbahet bindjes vetijake të tij.
I thashë: Të falet në drejtim të lindjes për shembull dhe
namazi i tij të jetë i saktë.
Tha: Po, sepse ai është i angazhuar t'i përmbahet bindjes
vetijake të tij.
I thashë: Paramendo nëse bindja e tij e inspiron se nuk ka
dëm nëse bën zina ose të mbush barkun me alkool ose të marrë
pasurinë e njerëzve me pa të drejtë, a i bëhet e gjithë kjo hallall
ngase është "bindja e tij vetijake "?
Heshti njeriu pak dhe tha: Sidoqoftë, për këtë mënyrë që
po më pyetni është fantazmë që nuk mund të ndodhë.
I thashë: Jo nuk është fantazi, por shpeshëherë ndodhë. Një
njeri që nuk di për islamin e as për Kur'anin dhe sunetin, ka
lexuar ose ka dëgjuar rastësisht këtë ajet dhe ka kuptuar siç e
kupton çdo arab se nuk ka dëm nëse drejtohet namazxhiu drejt
cilës do anë qoftë edhe pse i sheh njerëzit se drejtohen drejt
Qabes.

Vazhdon.....

[Maxi]

Një supozim i tillë është normal dhe realizimi i tij është
normal derisa në mesin e muslimanëve të ekzistojnë aso lloj
njerëzish që nuk dinë asgjë rreth islamit. Sidoqoftë gjykove për
këtë çështje (fantazi qoftë ose realitet) me gjykim që është i
pafantazuar dhe konsideruat bindjen vetijake pikëvendim rreth
çdo gjendje, kjo hudhë poshtë ndarjen tuaj që ua bëtë njerëzve
se ndahen në tri grupe: mukalidët, mutebiinët dhe muxhtehidët.
Tha: Ka për detyrë që të hulumtojë, a nuk ka lexuar asnjë
hadithë apo ndonjë ajet tjetër?
I thash: Nuk posedon burime ose literaturë për hulumtim,
sikur që ju nuk i posedonit kur dhatë vendim në mes'elen talaki
thelath, kështu që nuk ka pasur mundësi që të lexoj më shumë
se këtë ajet që ka të bëjë me kiblen dhe caktimin e tij. A ende je
këmbëngulës se duhet t'i përmbahet bindjes së tij vetijake duke
lënë anësh ixhmain e imamëve?
Tha: Po, nëse nuk ka mundësi të hulumtoj i arsyetohet,
mjafton që të mbështetet në atë që e ka udhëzuar hulumtimi i
tij!
I thashë: Unë do ta informoj opinionin me këtë që po e
thua, kjo është fjalë e rrezikshme dhe e çuditshme!
Tha: Informo çka të duash sepse unë nuk frikohem.
I thashë: Si të frikohesh prej mua, në kohë kur nuk
frikohesh prej Allahut, ku e hudhni poshtë fjalën e Allahut ku
thotë: "Pyetni dijetarët nëse nuk e dini" .

Vazhdon.....