Marrëveshja e GATT, rënia e saj, lindja e WTO dhe dallimi mes tyre

[roadrunner]

Megjithëse ekzistonte presioni nga bashkësitë e bizneseve si dhe brenën se ITO kërcënonte sovranitetin Amerikan, senati Amerikan “fundosi” këtë traktat duke refuzuar miratimin e tij, duke mos pranuar të kthente valutën e dollarit në ari, dhe të njejtën kohë duke lënë GATT-in të zhvillohet vetë.
Negociatorët e shteteve anëtare rishikuan ligjet e GATT-it dhe liberalizuan tregtinë botërore disa herë gjatë konferencave disa vjetëeshe të ashtuquajtura “Runde”.

Faza e parë ishte Rundi Torquay prej vitit 1947, e cila kishte brengën më të madhe se cilat komoditete do të mbuloheshin nga marrëveshja dhe ngrirja e niveleve të tarifave. Faza e dytë ishte e përcjellur me tri runde prej vitit 1959 deri në vitin 1979, e cila rundë ishte e përqendruar vetëm në zbritjen e nivelt të tarifave, si dhe faza te tretë e cila përfshinte vetëm Rundin Uruguay prej vitit 1986 deri më 1994, e cila edhe zgjati marrëveshjen duke e shpikur direct në fusha të reja siq ishte prona intelektuale, kapitali, shërbimet dhe agrikultura. WTO kishte lindur nga ky rund

Runda e fundit dhe ajo më e frikshmja, Runda e Uruguay, e cila kishte konkluduar në vitin 1993, ku mori miratimin e këtij përfundimi nga Kongresi i Shteteve të Bashkuara të Amerikës në Nëntorin e vitit 1994. Kjo rundë kishte qëllimin të rezultojë zbritjen e tarifave për 38% për shtetet me ekonomi të zhvilluar, zbritjen e tarifave përafërisht 6.3% deri në 9.3%, në krahasim me përqindjen e zbritjes së tarifave anembaë botës menjëherë pas Luftës së Dytë Botërore, e cila ishte 40%.