Hyrje nė BIBEL (Besėlidhja e Re)
Ungjilli sipas Mateut
Parathėnje nė Ungjillin e shkruan nga Mateu
Mbarė tradita kishtare qė arrin deri nė shek. I na siguron se autori i kėtij Ungjilli ėshtė
Mateu, njėri nga tė Dymbėdhjetėt. Ky Ungjill u shkrua sė pari nė gjuhėn
aramaike pėr tė kishterėt e kthyer prej hebrenjve. Mė vonė, a prej vetė autorit, apo prej ndonjė nxėnėsi, nėn drejtim tė vetė autorit, u shkrua greqisht. Tek ne arriti vetėm nė gjuhėn greke.
Ka pasur ndikim tė madh nė vjetėrsinė e krishterė pikėrisht pse i kushton shumė kujdes fjalėve dhe mėsimit tė Jezusit. Ndėr katėr Ungjijtė, ky ėshtė mė i ploti dhe mė mirė i sistemuar.
Ungjilli i Mateut ėshtė i pėrqendruar nė Personin e Jezu Krishtit: Ai ėshtė Krishti Mesia. Ėshtė profeti i Mbretėrisė qiellore (4, 17 23); ėshtė Biri i Atit qiellor (11, 25 27); Biri i Davidit (20, 30; 21, 16; 22, 41). Mbi Tė vėrtetohet profecia e Isaisė mbi Shėrbėtorin Pėsimtar tė Jahveut (16, 24) pėr themelimin e Besėlidhjes sė Re (26, 26 27). Jezusi ka hyrė nė lavdinė e vet dhe rishtas do tė vijė tė gjykojė tė gjallėt dhe tė vdekurit.
Duhet tė jetė shkruar rreth vitit 70.
Plani:
I. Lindja dhe fėmijėria e Jezusit (1, 1 2, 23)
II. Shpallja e Mbretėrisė qiellore (3, 1 7, 29)
III. Predikimi i Mbretėrisė qiellore (8, 1 11, 1)
IV. Misteri i Mbretėrisė qiellore (11, 2 13, 52)
V. Kisha fryti i parė i Mbretėrisė qiellore (13, 53 18, 35)
VI. Ardhja e Mbretėrisė qiellore nuk do tė vonojė (19, 1 25 46)
VII. Mundimet dhe ngjallja e Jezusit (26, 1 28, 20)
www.bibla.net
vazhdon-->
Titulli: Bibla
Modė E Temėzuar