Tregime

[emine]

Në letërsinë angleze, rrëfehet një ndodhi e cila u mësohet fëmijëve në shkollë.

Gjatë luftës së dytë botërore, ushtarët britanikë ndiheshin të rraskapitur, me moral të rënë dhe u mungonte vullneti për të vazhduar luftën.
Shumë prej tyre ndiheshin të pashpresë dhe ishin të gatshëm që edhe të vdisnin, vetëm të mos luftonin më.
Një nga gjeneralët e luftës, duke menduar mbi një stimulim, i erdhi në mendje një ide interesante.
Ai mendoi që çdo ushtar ta lidhë me korrespondencë me një femër. Kështu, ai u kërkoi vajzave angleze që të lidhen me një nga ushtarët në frontin e luftës, t’i shkruajë dhe t’i japë kurajë.
Si gjithë ushtarët e tjerë, edhe personazhi i kësaj ndodhie lidhet me një vajzë dhe kishte me të korrespondencë të rregullt.
Edhe pse nuk ishin parë asnjëherë, lidhjet e tyre u forcuan, saqë tashmë filluan të lidhen edhe emocionalisht me njëri-tjetrin.Ndërsa lufta po mbyllej, personazhi ynë i shkruan të dashurës së tij se do të ktheje së shpejti në Londër dhe se dëshironte të martohej me të.
Vajza i shkroi se akoma nuk ishin parë dhe nuk ishin pëlqyer fizikisht. Megjithatë, ushtari i shkruan gjithë mirënjohje dhe besnikëri se ajo e kishte shpëtuar nga vdekja e sigurt, me inkurajimet dhe ngritjen e moralit.
Duke parë vendosmërinë e tij, vajza i shkroi:
- ”Kam frikë se kur të më shohësh nuk do më pëlqesh. Prandaj, unë do të pres tek stacioni i trenit dhe në xhepin tim të majtë do të mbaj një trëndafil të kuq. Nëse të pëlqen pamja ime, qëndro dhe më fol, në të kundërt largohu pa më folur, që mos më thyesh zemrën më shumë. “

Sa më shumë që treni afrohem me stacionin ku do të zbriste, zemra e ushtarit tonë e shtonte ritmin e rrahjes.
- Vallë si do të ishte ajo që i kishte dhënë zemër dhe inkurajuar? A do të ishte e bukur siç shpresonte, apo e shëmtuar?

Me të zbritur nga treni, ai u përball me një vajzë që mbante një trëndafil në xhepin e majtë të xhaketës. Ai mbeti i hutuar për një farë kohe, pasi vajza që shihte ishte një shëmtarake që nuk e kishte shoqen. Vajza që kishte përballë, nuk kishte asgjë të përbashkët me atë që ai kishte imagjinuar gjatë gjithë atyre viteve.
Kjo e bëri që ta injorojë atë dhe menjëherë u nis për në shtëpi. Pasi kishte bërë disa hapa, u ndal dhe mendoi me vete:
- ”Ku është besnikëria dhe mirënjohja për atë që i kishte qëndruar pranë, e kishte inkurajuar dhe i kishte dhënë zemër?Vërtet që qenka shumë e shëmtuar, por ajo më shpëtoi jetën.”

Në fund, ai vendos që të jetë besnik dhe mirënjohës me atë që e kishte shpëtuar nga vdekja e sigurt. Kështu, ai kthehet, qëndron para vajzës dhe i thotë:
- ”Unë jam personi të cilin po kërkon.” Vajza i buzëqeshi dhe ia ktheu:
- ”Por unë nuk jam ajo që kërkon ti. Vajza që kërkon ti është ajo vajza e bukur atje. Është ajo që ma dha trëndafilin ta mbaj në xhep, që të testojë nëse je besnik dhe mirënjohës apo jo.

[emine]

I dashur babi, jam unë, vajza jote e vogel Klea.
Kohet e fundit jam perpjekur shume te jem e forte.
Megjithate, ti me ke ndihmuar te krijoj kujtimet me te mrekullueshme te jetes sime, prandaj kjo leter do te jete e gezueshme.
Ka kaq shume gjera per te cilat dua te te falenderoj Ty.
Faleminderit qe ishe atje qe nga dita ime e pare.
Faleminderit qe me ndihmove te ngrihesha sa here qe rrezohesha ndersa po mesoja te ecja mbi kembet e mia te vogla e te shkurtra.
Dikur mendoja se e beje thjesht qe une te mos vritesha.
Sot kam kuptuar qe po me mesoje te ecja drejt rruges se jetes.
Faleminderit qe nuk me lije kurre ti zgjidhja e vetme problemat super te veshtira te matematikes.
Dikur mendoja se e beje vetem per notat e mira.
Sot kam kuptuar qe po me pergatisje per problemet akoma me te veshtira qe me prisnin ne te ardhmen.
Faleminderit per te gjitha netet qe i ke kaluar pa gjume, prane shtratit tim kur un isha e semure.
Kam kuptuar se ishin provat e dashurise dhe perkujdesjes tende ndaj meje.
Faleminderit qe me mesoje gjithmone te dalloja te miren nga e keqja.
Dikur mendoja se doje te me beje mua, femijen perfekt.
Sot kam kuptuar se po me mesoje cilat jane gjerat qe kane vertet rendesi ne jete dhe njera prej tyre ishte te behesha nje njeri i drejte, ashtu si ti.
Si mund ta pershkruaj me fjale dashurine qe ruaj per ty ne zemer? E pamundur!
Por, e di babi? Ke qene heroi im, frymezimi im i heshtur.
Shpresoj qe duke lexuar keto rreshta aty ne parajse se vetem aty e meriton te ndodhesh...
Te kuptosh se ne kete bote te poshter eshte nje vajze e vogel, vogelushja jote, qe nuk e beson kurre se ti nuk jeton me...
Ty te moren engjejt lart ne parajse,se ti ishe engjelli im ba..
Miss you dad.. :(((

[emine]

Mami mbreme ne darke po enderroja...Ti trokisje ne deren time disi e humbur ne portret.Ishe hera e pare qe pashe ne syte e tu nje ndienje te cuditeshme.Ti e ndjeve per here te pare qe une e ti nuk ishim njesoj.E duke me perqafuar fort u cudite kur pe ne syte e mi gjithe ate trishtim e qetesine qe nuk e kisha me.Sa kohe e gjate kishte kaluar qe nuk te kisha perqafuar e ne ate qetesi qe u kriua ngadale te thashe me fal .Por mjaftoj nje zhurme per te me zgjuar nga gjumi.Per te me bere te qaj e per te me kthyer ne femijerine time .Ne ate femijeri kur qielli ne vere behej det.Une i krahasoja me ty kukullat e mia.Me ty mesoja te gjithe perrallat me te bukura qe ti mi tregonte me ze te ulet.E kur ne krahet e tua me zinte gjumi akoma nuk e kuptoja cfare ishte te ndjeheshe e lumtur.Por kur bera 18 vjec une ndryshova-Tani e shikoj veten se si kam qene atehere.dhe ne nje moment u ndjeva e vetme e deshperuar, sepse une nuk isha vajza qe ti meritoje te kishe.Dhe aty mbaroj kofidenca jone.Ato pak momente qe flisnim bashke ishin per mua gjeja me e madhe.Shpesh here fshihesha ne nje padurim te ftohte sepse mendoja qe ne ato momente ti po qaje per djalin qe kurre se pate.Kaloja shume kohe jashte shtepise.Nuk i duroja dot parashikimet e tua per gjera te kota.Fillova te behesha dhe xheloze sepse ti ishe e madhe e paarriteshme dhe me e bukur se une.E keshtu ju dhurova nje endrre kalimtare duke mbyllur zemren time ne nje shishe,Me mungonte kurajoja te te thoja 2 fjale sepse me vinte keq qe isha une vajza jote.Por ti nuk troket me ne deren time ndaj une kam pare nje enderr qe nuk mund ta realizoj.Sepse une e kam mendimin te mbushur plot me asgjen time dhe krenarija nuk do qe te me fal .Por nese do te trokisje ne deren time me te vertet.Nuk do te mundja te te thoja as edhe nje fjale.Ti do te me flisje me ate shikimin tend pak te eger e une do te ndihesha perseri e vetme.Ndaj te shkruajta kete leter konfuze.te pakten per te rigjetur pak paqe tek vetja.Jo per te kerkuar 100 here falje por vetem qe te mundem te te them mami me vjen keq.Nuk eshte me e vertet qe une kam turp nga vetja.Sepse e ndjej qe ne shpirt jemi shume te ngjashme.Une do te pres me padurim nje tjeter enderr.
Te dua shume mami,
Me shkruaj nje leter ne enderr.
Vajza jote.

[emine]

Ne sallen e operimit ajo rrezikoi shum te vdiste.. Ju shfaq fytyra e Zotit dhe gruaja e pyeti: "Mos valle koha ime mbi toke ka mbaruar tashme?" Ai ju pergjigj: "Jo akoma. Te kan mbetur edhe 43 vite, 2 muaj dhe 8 dite te tjera per te jetuar." Pas sherimit, gruaja vendosi qe te qendronte ne spital dhe te bente nje terheqje lekure, heqje dhjami dhe nje transplant gjoksi. Ajo ndryshoi edhe ngjyren e flokeve dhe zbardhi dhembet. Meqenese i kishte mbetur shume kohe per te jetuar, gruaja mendonte se duhej ta shfrytezonte ate kohe ne maksimum. Pas operacionit te fundit, ajo doli nga spitali, dhe ndersa po kalonte rrugen e shtypi 1 makine. Kur arriti perballe Zotit u ankua: "Ti me the qe kisha edhe 43 vjet, 2 muaj dhe 8 dite per te jetuar. Pse nuk me shpetove nga aksidenti?" dhe Zoti ju pergjigj: "Epo nga ndryshimet qe kishe ber, nuk munda te te njoh

[elvio]

Leter babait nr 2

Atëherë ky qe vetëm fillimi, por ndjesia e hiçit, që shpesh më kaplon të tërin (ndjesi që në rrethana të tjera është madje fisnike dhe produktive), e ka zanafillën sidomos në ndikimin tënd.
Do të kisha pasur nevojë për dikë që të më jepte zemër, për pak mirësjellje, që do të ma lehtësonte udhën, ndërsa ti, qëllimisht, më fusje shkopinj në rrota, edhe pse e bëje pa të keq. Por ja që nuk isha i zoti. Për shembull, më lëvdoje kur përshëndesja siç duhej dhe marshoja me hap të rregullt, por unë s’isha tip për ushtar; ose më jepje zemër kur haja si ka, madje kur pija edhe birrë, kur nëpërdhëmbja këngë që s’i kuptoja apo përsërisja si papagall thëniet e tua të parapëlqyera, por asgjë nga këto s’kish të bënte me të ardhmen time.
Kjo pasqyrohej edhe në epërsinë tënde shpirtërore. Kishe kapur majat me forcat e tua dhe për rrjedhojë kishe besim të verbër në to. Kjo s’më bënte dhe aq përshtypje në fëmijëri sesa më vonë, kur u rrita. Nga kolltuku ku rrije ulurmbizotëroje botën mbarë. Vetëm këndvështrimi yt ishte i drejtë, gjithçka tjetër ishte e padrejtë, e çuditshme, çmendurake, anormale. I ushqeje vetes një besim të tillë që, edhe kur përcartje, të dukej sikur të drejtën e kishe në anën tënde. Rastiste që për një problem të caktuar të mos kishe kufarrë mendimi, duhej të ishin të gabuara, pa asnjë përjashtim. Fjala vjen, mund të flisje keq për çekët, pastaj për gjermanët, për hebrenjtë dhe jo vetëm për raste të veçanta, por në përgjithësi, dhe si përfundim, përveç teje, të gjithë dilnin të njollosur. Në sytë e mi ishte skicuar figura enigmatike e tiranit, ligji i të cilit i ka rrënjët te personi, jo te mendimi. Të paktën kjo ishte përshtypja ime.
Edhe në lidhje me mua, e drejta anonte, rëndom, nga ti, jo vetëm kur bisedonim, pasi dialogu thuajse nuk ekzistonte mes nesh, por edhe në realitet. Dhe s’duhet shumë për të kuptuar arsyen: gjithë mendimet e mia i nënshtroheshin shtypjes sate marrafrymëse, edhe ato që nuk puqeshin me të tuat, madje sidomos ato. Të gjitha idetë, në dukje të çliruara nga thundra jote, ishin, që në shpërgënj, të damkosura nga gjykimi yt negativ; dhe ishte thuajse e pamundur të shfaqje një mendim të pacunguar e të arrirë në një situatë të tillë. Nuk flas këtu për mendime të stërholluara, por edhe për trillet më të papërfillshme fëmijërore.

Franz Kafka.

[elvio]

Letra nr 1

I dashur baba...
Isha fëmijë frikacak; por edhe kokëfortë, siç janë fëmijët. Padyshim, mamaja m’i plotësonte tekat, por nuk mund ta besoj se kam qenë aq i azdsur, s’mund ta besoj se një fjalë e ngrohtë, një vështrim i përdëllyer, duke më marrë qetësisht për dore, të mos e platitnin qenien time dhe të arrije çka dëshëroje. Dhe ti, në thelb, je njeri babaxhan dhe i dhembshur (ato çka po them nuk bien në kundërshti, flas për përshtypjem që kisha krijuar për ty në vogëli), por jo të gjithë fëmijët janë aq këmbëngulës dhe të guximshëm që të rendin kaq gjatë pas dashurisë, derisa të gjejnë atë. Ti di ta trajtosh një fëmijë vetëm sipas midesë sate, gjithë forcë, rrapëllimë e nerva të cingërisura dhe, në rastin tim, kjo të duket kaq e qëlluar, pasi doje të shihje tek unë një djalosh të fortë e guximplotë.
Sot, është e qartë, arrij t’i përshkruaj vetëm tërthorazi metodat edukative që përdorje në hapat e parët ëjetës sime, por, sidoqoftë, arrij t’i ravijëzoj sërish në mendje, duke pasur parasysh periudhat e mëvonshme dhe mënyrën se si sillesh me Feliksin. Veç kësaj, duhet mbajtur parasysh se atëherë ishe mjaft më i ri, pra më i fuqishëm, më energjik, më i shpërqendruar, ishe më pak i kujdesshëm nga ç’je tani dhe i përpirë nga puna jote; mezi të shihja një herë në ditë dhe përshtypja që ngjallje tek unë ishte e thellë dhe kurrë nuk u nemit e s’u bë monotone.
Nga vitet e para të jetës ndërmendësohej vetëm një ndodhi. Ndoshta e kujton edhe ti. Një natë qarravitesha paprerë, sepse doja ujë, sigurisht jo për shkak të etjes, por ndoshta për të të bezdisur dhe për t’u zbavitur. Meqë kanosjet fjalërënda s’kishin bërë punë, më ngrite nga shtrati, më nxore në ballkon, mbylle derën dhe më le aty, për pak çaste, vetëm, në fill të këmishës. S’dua të them se nuk veprove drejt; ndoshta atë natë, me të vërtetë, s’ia dilje dot ndryshe që të preheshe në paqe; desha vetëm të të përshkruaj mënyrat e tua edukative dhe vragat që lanë mbi mua.
Ai ndëshkim, sigurisht, më bëri më kokëulur, por më trallisi në thellësi të shpirtit. Kurrë nuk arrita të vë në kandar ujin që kërkoja, kokëngjeshur si mushkë, dhe frikën pa anë e fund që ndieja teksa gjendesha jashtë. Edhe vite më vonë më kallte datën fantazia brejtëse sikur burri i stërmadh, im atë, vendi i fundit ku mund të përplasja kokën, mund të vinte natën, pa kufarrë shkaku dhe të më nxirrte vrikthi, nga shtrati në ballkon; pra, për të, s’isha veçse një zero me xhufkë.
.....................

Franz Kafka.

[emine]

Ishte njëherë një mbret i cili ishte martuar me katër gra. Mirëpo gruan e katërt e donte çmendurisht dhe bënte çdo gjë vetëm që ta lumturonte atë. Kurse gruan e tretë gjithashtu e donte mirëpo e ndjente sikur ajo po e tradhëtone me dikë tjetër.
Gruan e dytë, çdo herë kur mbreti kishte vështirësi kthehej te ajo, dhe ajo çdo herë e dëgjonte kur ai ishte ngushtë …
Por gruan e parë e linte pas dore dhe nuk kujdesej për të e as nuk ja jepte hakun edhe pse ajo e donte shumë dhe luante rolë të rëndësishëm në ruajtjen e mbretërisë.Një ditë sëmuret mbreti dhe e ndjeu se po i vinte fundi. Filloi të mendoj e tha: “Unë i kam katër gra, e nuk dua që të shkoj në varrë I vetëm …”
E pyet gruan e katërt: “Të desha më shumë se gratë e tjera, ta plotësova çdo dëshirë e çdo kërkesë… a dëshiron të më bësh shoqëri në varrë?” “Kurrë…” – ia kheu ajo, dhe u largua pa mëshirë dhe pa asnjë ndjenjë për mbretin, sikur të mos e njihte fare.
Mbreti e thërret gruan e tretë dhe e pyet: “Të kam dashur gjithë jetën time, a më shoqëron në varrë? Ajo ia kthen: “Natyrisht që jo, jeta është e bukur, kur të vdesësh ti do të martohem me tjetërkënd…”
E thirri të dytën dhe i thotë: “Çdo herë kur kisha ndonjë hall vija te ti dhe çdo herë ke sakrifikuar për mu dhe më ke ndihmuar, a më shoqëron për në varrë?” Gruaja e dytë i përgjigjet: “Më fal, por nuk mundem ti përgjigjem kërkesës tënde, por atë çka mundem ta bëj është të çoj deri në varrë…”
U mërzit mbreti tepër shumë nga kjo mosmirënjohje nga gratë e tij.
Kur një zë nga larg po vjen dhe po i thotë: “Unë do të shoqëroj ty në varrë, un do të jem me ty ku do që të shkosh…”
E ngriti kokën mbreti dhe e pa se ajo ishte gruaja e parë.
Ajo ishte në gjendje të mjerueshme, dukej tepër e dobësuar dhe e sëmur për shkak se burri i saj e kishte hedhur prapa shpinës. Në atë moment mbreti u pendua shumë për moskujdesin e tij ndaj saj deri sa ai ishte i shendosh dhe tha: “Ka qenë dashur të përkujdesëm më shumë për ty se sa për tjerat dhe nëse shërohem të premtoj se do të kujdesëm dhe do të kushtoj rëndësi më shumë ty se sa grave tjera…”
Në realitet secili prej nesh i ka katër gra.
E katërta: Trupi (epshi) – sa do që të kujdesemi për trupat tonë dhe t’i nënshtrohemi epsheve tona, kur të vdesim menjëherë do të na lënë të vetmuar.
E treta: Pasuria – do të na braktis neve dhe do të shkoj te tjetri.
E dyta: Familja dhe Shoqëria – sa do që të sakrifikohen për ne në jetën tonë, nuk presim më shumë se sa të na dërgojnë deri te varri.
E para: Veprat e mira – duhet të kujdesemi dhe t’i kushtojmë më shumë rëndësi se sa epsheve, pasurisë apo shokëve, sepse veprat e tona do të jenë të vetmet që do të jenë me ne në varrë.
Sikur të personifikohen punët tona në formë të njeriut (ashtu si do të personifikohen kur të jemi në varrë), si do të ishte forma e tij? Si do të dukej?
I mjerueshëm i dobët e i lënë pas dore!!! Apo i fuqishëm, i pastër e i shëndoshë

[ssara]

Kur shkova te nate ne shtepi, gruaja ime me sherbeu darken. I kapa doren dhe i thashe se kisha dicka per t'i thene.Ajo u ul ne karrike dhe filloi te hante qetesisht. Veshtrova dhembje ne syte e saj. Nuk dija si te hapja gojen serish porduhet t'ia thoja te qe kisha ne mendje.
"-Dua divorcin" i thashe. Ajo nuk u duk e shqetesuar, dhe m'u pergjigj butesisht "-Pse?"
Iu shmanga pyetjes se saj. Kjo e beri te nervozohej. Hodhi lugen qe mbante ne dore dhe uleriti "-Ti nuk je burre"
Ate nate nuk i folem njeri tjetrit. Ajo po qante, donte te dinte c'kishte ndodhur me martesen tone. Dhe pergjigja i e ishte se zemra ime i perkiste dikujt tjeter, ia kisha dhene te dashures dhe per gruan ndjeja vec meshire.
Me nje ndjenje faji hartova nje marrevshje ku i lashe gruas shtepine tone, makinen dhe 30% te aksioneve te kompanise. Ajo e lexoi dhe e grisi ne qindra copeza. Njeriu qe kisha ndare 10 vjet me te,tani ishte kthyer ne nje e huaj. Me erdhi keq per kohen e saj te humbur dhe energjite e shpenzuara kot por nuk mund ta ktheja mbrapa qe qe kisha thene, doja te dashuren tashme. Filloi te qante me te madhe, dicka qe e prisja. Ta shihja te qante ishte si nje lloj lehtesimi per mua, duke qene se ideja e divorcit me kishte torturuar per jave me rradhe. Diten tjeter shkova ne shtepi shume vone dhe e pashe te shkruante dicka. Nuk e pyeta dhe shkova te flija pas nje dite te ngarkuar ne pune dhe me te dashuren. Ne mengjes me dha marreveshjen e saj te divorcit, nuk donte asgje prej meje pervecse nje muaj vemendje. Kerkoi qe ne ate muaj te perpiqeshim te benim nje jete normale dhe arsyeja e saj ishte shume e thjeshte:djali yne kishte provime ate muaj dhe nuk donte qe div orci yne te ndikonte tek ai. Kjo ishte e pranueshme per mua, por ajo kerkoi edhe dicka me shume. Donte ta ngrija ne krahe cdo mengjes nga krevati deri tek dhima e ndenjies ashtu sic kishim bere ne ditet e para te marteses sone. Mendova se ajo po cmendej, gjithsesi pranova. Kur ia tregova kete te dashures, filloi te qeshte me te madhe dhe iu duk absurde. Une dhe gruaja ime nuk kishim pasur kontakte fizike per nje kohe te gjate.
Kur e ngrita ne krahe diten e pare, djali yne erdhi mbrapa nesh dhe bertiti i lumtur -"Babi po ngre mamin ne krahe"
U ndjeva shume ne faj ne ato momente. Eca me te ne krahe per rreth 10 metra. Ajo me tha me ze te ulet"Mos i trego djalit tone per divorcin" . Serish vura re dhembje ne syte e saj. Diten e dyte ishte e lehte per ne. Ajo u mbeshtet ne gjoksin tim dhe munda te ndjeja parfumin e saj. Kisha kohe qe nuk e shihja me si femer. Vura re se nuk ishte me e re, floket i ishin bere gri dhe rrudhat i ishin shtuar. U ndjeva keq per ate cka i kisha bere. Ne diten e katert kur e ngrita serish ne krahe ndjeva njefare intimiteti te rikthehej. Ne ditet ne vazhdim filloi te rritej edhe me shume. Nje mengjes ajo po kerkonte cte vishte, pornte gjitha rrobat i rrinin me te medha. Ne ate moment vura re sesa ishte dobesuar, ja pra pse e ngrija aq lehtesisht ne krahe. Ndjeva dhembje ne shpirt, ajo kishte mbledhur kaq shume vuajtje dhe lot ne zemren e saj. Pa vetedije iu afrova dhe i perkedhela floket. Ne ate moment vjen djali dhe thote " Babi eshte koha te ngresh mamin ne krahe". Kjo ishte bere tashme si pjese e jetes se tij. E ngrita serish, ajo me hodhi duart rreth qafes dhe cuditerisht u ndjeva si ne diten e pare te marteses. Diten e fundit te " marreveshjes" kur e ngrita serish ne krahe, nuk doja ta leshoja me.
Me pas shkova te takoja te dashuren.
"Nuk dua te divorcohem me " - i thashe. Me pa, me vuri doren ne balle e me tha mos kisha temperature e ndaj flisja percart.
"- E degjove mire c'te thashe, nuk dua te divorcohem me". Me dha nje shpulle dhe perplasi deren e iku. Martesa ime ishte bere e merzitshme sepse une nuk kisha vleresuar me gjerat e vogla, jo sepse dashuria nuk ishte me. Shkova ne nje dyqan me lule dhe prosita nje buqete, ku ne nje shenim shkruajta " Do te te ngre ne krahe derisa vdekja te na ndaje". Vrapova ne shtepi me lulet ne dore dhe me buzeqeshje ne fytyre. Ngjita shkallet dhe ne krevat gjej gruan time ne shtrat....te vdekur....
Ajo kishte luftuar me kancerin per muaj me rradhe dhe une isha shume i zene me te dashuren , per ta vene re. Ajo e dinte qe do te vdiste shpejt , por donte qe ne syte e djalit tone une te mbetesha nje bashkshort i mrekullueshem...
Vleresojini gjerat, perpara se ti humbisni, sepse atehere do te jete shume vone per t'i kthyer pas.

[ssara]

Diku në një qytet bregdetar, kishte dy shok që duheshin aq shumë saqë mund të sakrifikonin gjithçka për njëri tjetrin. Ishin njohur gjatë studimeve universitare dhe kishin qëndruar në të njëjtën shtëpi. Njëri prej tyre dukej si më kurnac, kurse tjetri shumë bujar.
Vjen një ditë që shokut kurnac i ishin prishur punët e biznesit. Asnjë përpjekje nuk ndikonte në përmirësimin e punës së tij. Shkon tek shoku i tij bujar dhe i kërkon që ta ndihmojë me një shumë të caktuar të hollash. Miku i tij nxorri ç’kishte dhe ia dhuroi me shumë dëshirë. “Urdhëro vëlla, gjithçka kam le të jetë e jotja”, i tha dhe ashtu u ndanë.
Shoku që nuk kursehej për asgjë, tashmë ishte fejuar dhe priste që së shpejti të martohej. Miku i tij kurnac, vjen dhe e fton për një kafe. “Dua të të them diçka shumë të rëndësishme, por nuk e di se si”, i tha ai.
Të ketë vallë gjë më të rëndësishme se miqësia jonë? – ju kthye miku bujar.
Dëgjo vëlla, mua më pëlqen shumë e fejuara jote, prandaj edhe dua të martohem me të, tha ai duke ulur kokën përdhe.
Pas një qetësia të dyfishtë, miku bujar u mendua gjatë dhe nga dashuria që kishte për shokun e tij nuk ia refuzoi atë. “Le të bëhet ajo që thua ti”,- i tha dhe kështu u nda nga e fejuara për të bërë të lumtur mikun e tij.
Kalojnë dy tre vjet dhe punët e mikut të mirë po shkonin keq e më keq. “Të shkoj të kërkoj punë tek miku im”, tha ai me vete. “Ai duhet të më ndihmojë patjetër.”, vazhdoi ai. Kur trokiti në portën e mikut të tij dhe i kërkoi punë, ç’të shikonte e ç’të dëgjonte. “Nuk kam si të të ndihmojë”, i tha ai dhe ashtu e përcolli deri në fund të sokakut.
I miri, i mërzitur për atë që kishte ndodhur nisi të mendonte sërish pozitivisht. “S’ka gjë, nuk dihet si i kanë ardhur punët, prandaj edhe nuk më ndihmoi dot”, tha me vete.
Kaluan disa ditë dhe djali bujar takon në rrugë një burrë të vjetër e të sëmurë. Dukej që atij po i afronte vdekja. E merr, e çon në shtëpinë e tij dhe e ndihmon dhe e përcjell deri diku ku mund të gjente shtëpinë e tij. Pas disa ditësh ai tashmë kishte vdekur. Një avokat troket në derën e shtëpisë së djalit bujar dhe i thotë që plaku të cilin kishte ndihmuar kishte qenë shumë i pasur dhe se i kishte lënë atij të gjithë pasurinë që kishte. Kalojnë ditë e javë dhe djali, tashmë i pasur, merr një shtëpi pranë asaj të mikut të tij. Një ditë, teksa po kthehej në shtëpi, pranë portës takon një grua të lodhur e të sëmurë që i kërkon diçka për të ngrënë pasi ishte shumë e uritur. Djali, e merr në shtëpi, e ushqen dhe duke qenë se jetonte i vetëm i kërkon asaj që të qëndrojë me të. “Ti merru me punët e shtëpisë dhe me gatimin, kurse unë shkoj në punë e vij. Kështu as ti nuk mbetesh rrugëve, as unë nuk vuaj nga këto gjëra”, tha ai. E moshuara pranoi me kënaqësi.
Pas disa kohësh, gruaja, tashmë e kthyer në një nënë për djalin që e kishte ndihmuar aq shumë, i kërkon atij që të gjej një vajzë dhe të martohet. “Në fakt, edhe unë kam menduar, por deri më tani nuk më ka dalë ndonjë njeri i përshtatshëm përballë”, thotë djali. Gruaja i propozoi të martohej me një vajzë që e njihte nga afër. Dy të rinjtë njihen dhe më në fund vendosin të martohen. Erdhi koha për dasmën dhe të riut bujar i duhej të mendonte për të ftuarit. Sido që punët kishin ardhur, atij i duhej të ftonte edhe mikun e tij të vjetër. “Miqësia jonë duhet të jetë me e fortë se keqardhjet. Prandaj do ta ftoj edhe atë në këtë ditë të lumtur timen.”, mendoi dhe i dërgoi ftesën.
Në ditën e dasmës, dhëndri dhe nusja dukej se ishin më të bukur se gjithkush tjetër. Lumturia dhe gëzimi pasqyroheshin nga sytë e tyre. Në një sallon të zbukuruar mjaft këndshëm, u futën nën shoqërinë e duartrokitjeve të të ftuarve. Nisi muzika dhe të gjithë po argëtoheshin më se miri.
Dhëndri, merr mikrofonin dhe nisi të shpjegojë historinë e jetës së tij.
-Një herë e një koha, kam pasur një mik për kokë. E doja shumë, madje mund të jepja edhe kokën për të. Një ditë, kur punët po i shkon më së keqi, më kërkoi para dhe i dhashë gjithçka kisha. Një ditë tjetër, më kërkoi të fejuarën që e doja aq shumë. I mërzitur, i dhashë edhe atë, sepse në ishim miq, e donim njëri tjetrin dhe nuk duhet të kishte ndonjë gjë që të na ndante. Pas disa kohësh, kur unë isha në gjendje të keqe ekonomike, ju drejtova atij dhe i kërkova punë. Nuk më dha, madje me një zë të vrazhdë gati sa nuk më përzuri. U mërzita shumë, por përsëri nuk mund të mendoja keq për të. Ishte miku im i shtrenjtë.
Pas këtyre fjalëve, miku kurnac, me sytë e përlotur merr mikrofonin dhe nis të tregojë:
- Një herë e një kohë edhe unë kisha një mik për kokë. Kur punët nuk po më ecnin siç duhet, i kërkova ndihmë dhe më dha gjithçka kishte. Më pas, i kërkova edhe të fejuarën dhe edhe atë ma dha. Arsyeja se pse i kërkova të fejuarën, ishte se ajo vajzë nuk ishte e duhura për të. Ajo ishte një grua e pamoralshme. Në këtë mënyrë, shpëtova mikun tim të shtrenjtë nga ajo grua jo e denjë për të. Një ditë, kur punët nuk po i shkonin siç duhej, miku im erdhi dhe kërkoi punë nga unë. Unë nuk i dhashë diçka të tillë, pasi nuk mund të urdhëroja atë që të bënte diçka në atë ambient. Ndërsa, burri i moshuar që miku im takoi në rrugë, ishte babai im. Im atë ishte në prag të vdekjes dhe unë e dërgova pranë mikut tim. I kërkova babait që të gjithë pasurinë që kishte t’ia linte atij. Kurse, gruaja lypsare që i erdhi shtëpi, është nëna ime. E dërgova atë që të kujdesej për mikun tim e ta ndihmonte që të kalonte një jetë sa më të qetë. Ndërsa vajza me të cilën miku im po martohet, është motra ime. Unë e binda atë që të martohej me mikun tim.

[Zero Cool]

Koha lëviz në procesin e vet të pandalshëm... ajo nuk është e varur prej nesh! Ne po, ne jemi në varësi të saj! Ne numërojmë sekonda, minuta, orë, ditë, vite... Disa thonë se koha shëron plagët, por kjo nuk më duket e qëndrueshme: sa më tepër që koha kalon, aq më e ndjeshme bëhet dhembja e tyre... por për një gjë u binda në kontekst me kohë: Ajo na bënë ta kuptojmë se sa i fuqishëm është malli i dashurisë.

Ditët e janarit janë të ftohta!... Edhe kur rrezaton dielli, përveç shkëlqimit që reflektohet mbi borë e ngrica, acari mbetet sunduesi i heshtur dhe i plotfuqishëm i këtij muaji. Ndryshe nga rrezet e diellit pranverorë, kur gjithçka frymon, merr jetë... kjo gjallëri është e zbehur në këtë muaj të akullt. Dhe kjo atmosferë e zymtë shtresohet edhe në qenien time në trajta të lloj-llojshme duke provokuar lojën e dhembjes por edhe të mallit. Megjithëse fjalët nuk arrijnë ta zgjidhin asnjëherë enigmën e shpirtit, unë do të vazhdoj t’i rendis ato mbi letër të bardhë, si udhërrëfyese të ndjesive më të thella shpirtërore... Thellësitë shpirtërore janë të pafundme m’u sikurse edhe universi... ndoshta edhe vet shpirti është univers në vete - pa fillim e pa mbarim!

Renditja e shkronjave nuk është edhe aq e lehtë, sepse shpeshherë dora rrëmbehet nga emocionet e çastit dhe ndjek plagët e zemrës, plagë të pashërueshme... Dhe derisa lundroj me shkronja mbi valët e kujtimeve, nuk mund t’i ik ndjesisë së mallit... sa më thellë që depërtoj, aq më e fuqishëm bëhet edhe kjo ndjesi e cili papërshkrueshëm pushton gjithë qenien time... Përpiqem e përpiqem me gjithë fuqinë që kam për t’i kapur ato copëza të shpërndara nëpër vite e për t’i vendosur në mozaikun e dikurshëm, për ta përmbushur sërish atë - s’paku virtualisht! E në kërkim të shtigjeve për zgjidhjen e kësaj enigme shpirtërore, vërtitëm pafund në labirintin e ngatërruar të jetës.... pa shtegdalje...

Nuk kam frikë e as nuk vuaj nga temperamenti mashkullor! Jo, jo, as nga komplekset e gjinisë së fuqishme e as nga mentaliteti patriarkal. Unë jam ky që jam dhe nuk mund ta mohoj as ndryshoj realitetin, andaj as nuk dua t’i fsheh dhembjet e zemrës... para askujt - ndjej mall! Po a ka ndonjë mendje të ndritur që nuk e ka ndjerë peshën e mallit, ju lutëm më thoni?!...

...dhe lexoj vargje të Çajupit:

Doje dritë o qiell more dritën time
dhe ma mbushe jetën plot me hidhërime
Tani rroj pa shpresë ndaj s'dua të rroj
Se dhe perëndinë tani s'e besoj.

Pastaj edhe të Kadaresë:

Ca pika shiu ranë mbi qelq
Dhe unë për ty seç ndjeva mall...

...edhe të Agollit:

Trupi m’u nda nga shpirti pak e nga pak.
Tani të dy jetojmë më vete me ditë e me net,
Trupi djersitet, ecën në rrugë, ha në tryezë e prehet në shtrat,
Shpirti me ëndrrat, mendimet e dhimbjet flet...

Ah vargjet e Fatosit:

Unë e desha përtej vdekjes,
Ashtu dashurova unë
Edhe prapë s'ia fal dot vetes:
S'i s'e desha pak më shumë...

... e kështu me radhë valëvitëm mbi vargje si një varkë në mes të stuhisë!
Por malli nuk është dukuri organike, edhe pse pasojat e tij reflektohen fuqishëm në botën materiale, malli është ndjenjë, ndjenjë e thellë shpirtërore, dhembje dhe dashuri njëkohësisht!... Kot mundohet ta fsheh ndokush mallin, ai shpërthen në brendi me fuqinë e vullkanit dhe llava e derdhur prej tij është përvëluese... Atë e ndjen, e përjeton secili në botën “sekrete” të unit të tij, pavarësisht kamuflimit që mundohet t’ia bëj!...

Edhe ky vit që kaloi, sikurse edhe tre vitet e tjerë, përveç zgjimit të kujtimeve për kohën e kaluar, përfytyrimeve imagjinare dhe bredhjes nëpër to, nuk e lehtësoi aspak mungesën e pranisë së saj... por unë, megjithatë, provoj ta mbajë ritmin e tingujve të shthurur. E di se ato nota nuk mund t’i kap e rendis më asnjëherë sipas dëshirës sime në pentagramin e jetës, por përpiqem të ndjek valëzimin e pakoordinuar të tonalitetit të tyre! Thjesht, t’i vë në lojë ndjenjat - t’i gënjej ato!!! Të aktroj në teatrin e jetës për hir të engjëjve të dritës. E keni parë ylberin?! Fenomen që të mahnit me ngjyrat e bukura të tij... dhe sado që të mundohemi, ne nuk do të arrijmë kurrë ta prekim madhështinë e atyre nuancave!

Koha lëviz në procesin e vet të pandalshëm... ajo nuk është e varur prej nesh! Ne po, ne jemi në varësi të saj! Ne numërojmë sekonda, minuta, orë, ditë, vite... Disa thonë se koha shëron plagët, por kjo nuk më duket e qëndrueshme: sa më tepër që koha kalon, aq më e ndjeshme bëhet dhembja e tyre... por për një gjë u binda në kontekst me kohën: Ajo na bënë ta kuptojmë se sa i fuqishëm është malli i dashurisë.
Mall i përjetshëm...

[natyra]

Pershendetje juve larte...

Me pak shtes..dhe nga Një tregim – Novel nga Suzana Kuqi

Atij ju errën sytë nga dhëmbja. Ajo qënie që dergjej mbi atë shtrat nuk kish asgjë të ngjashme me bijën e tij të dashur. Kërkoi sytë e saj por ata nuk shiheshin në atë fytyrë të enjtur e të shtrembëruar, ku vende të enjtura e të nxira kishin zënë vendin e tipareve të ëmbla. Me dorë të dridhur tërhoqi pak çarçafin e vëreu se edhe trupi nuk ish në gjendje më të mirë. Dënesat e së shoqes ju pështollën si peshqirë të akullt në shpirt dhe ai u kthye nga ajo dhe e përqafoi me kujdes sikur të ishte prejqelqi, pasi e dinte se ç’forcë të madhe dërrmuese kish kjo pamje për të dhe priti derisa dënesat u shuan ngadalë mbi krahërorin e tij. Kur hyri doktori në dhomë e largoi ngadalë të shoqen por duart e tij ishin të forta e agresive kur kapën jakën e bluzës së tij dhe ja afroi aq shumë fytyrën pranë vetes sa ndjeu frymën e tij që binte erë duhan e kafe dhe kjo e acaroi edhe më shumë. Si kish mundësi që e bija e tij dergjej aty në atë gjendje ndërsa ai në vend që të rrinte pranë saj e ta mjekonte shkonte e pinte kafe. Ndjeu sytë t’i digjnin nga lotë zemërimi dhe nuk e njohu zërin e tij tek i ulëriti: “E dua gjallë doktor…Dua vajzën time gjallë, ndryshe mjerë ti…” Pastaj sytë ju errën dhe pati ndjesinë se po rrëshqiste poshtë në humnerë.

- 0 -

Ai dergjej atje poshtë në humnerën e lagësht e të errët që i ngjante qelisë së burgut të tij. Ftohtë, terr, tmerr. Ai pak shpirt i mbetur në atë trup të dobët e të rraskapitur klithte: “Ndihmë o Zot, ndihmë, të paktën një rreze drite”. Atëherë një engjëll i vogël zbriste nga lart me një qiri në dorë, e ky engjëll kish fytyrën e vajzës së tij. Atij i drithërohej zemra kur mendonte se atje jashtë ndodhej ajo krijesë e pafajshme në një botë të pamëshirëshme dhe ai nuk mund ta mbronte. E kishin futur në burg kur ajo gjëndej ende brenda barkut të ngrohtë të së ëmës dhe nuk e kish parë as kur kish lindur. Kish munguar në ditëlindjet e saj për tetëmbëdhjetë vjet me rradhë. Kujtimi i çasteve te pakta kur i linin t'i vinin për vizitë, ata sy që ibuzëqeshnin ëmbël e bënin të kuptonte se nuk i mbanin mëri që i kish lënë vetëm. Jo, ai nuk ishte kriminel, nuk kish vrarë njeri, nuk kish vjedhur, nuk i kish bërë keq askujt
në jetë të tij por ai kish bërë krimin më të tmerrshëm që mund të bëhej në atë kohë, kish folur kundër regjimit. Ah ç’po them dhe unë, kujt rregjimi, thjesht kish thënë se nuk mund t’i siguronte fëmijës që priste të lindte ato që ai do të dëshëronte, pasi tregjet ishin bosh. Se nuk kish as rroba dhe as ushqim as edhe fruta… po ku i kish thënë, kujt, ah po kolegut të zyrës që i tmerruar nga shkurtimi i personelit dhe frika se mos i binte gërshëra e kish hequr qafe pa ngurruar… Dhe atë natë të bekuar kur gruan e kishin kapur dhimbjet e lindjes, e kish çuar në maternitet dhe në kthim kish gjetur në shtëpi dy policë që pa i dhënë asnjë sqarim i kishin vënë prangat, e kishin hipur në një makinë dhe e kishin zbrazur si një thes bosh në një qeli, e kishin lënë në errësirë… Dhe një qenie hije që rrëshqiste ngadalë nga muri, zvarritej në dysheme drejt tij… oh sa neveri…Po është shumë errësirë, ku është engjëlli im… ku je o bijë, ku ke humbur. I alarmuar brofi më këmbë duke dihatur dhe pa se gjendej në një dhomë spitali. Doli me vrap nga dhoma dhe në fund të korridorit pa dy policë që rrinin para një dere. U kujtua se atje ndodhej vajza e tij e masakruar dhe u drejtua drejt tyre. Një polic i doli përpara dhe i tha se nuk mund të hynte pasi do të vinte oficeri ihetuesisë e do t'a merrte vajzën në pyetje. Ai e shtyu me forcë por ndërkohë ndërhyri polici tjetër dhe i bllokuan derën. Kur po bëhej gati të fuste në punë grushtet, u afrua një djalë i ri, veshur me një kostum gri dhe u bëri shenjë policëve të largohen.

- Ju lutem, - i tha duke i bërë shenjë nga dera, - hymë bashkë.

- Jo, dua të hyj vetëm.
Tjetri e vështroi një çast në sy dhe pastaj orën.

- Dhjetë minuta, pastaj do të hyj unë për ta pyetur. Mjeku tha se është në gjëndje të përgjigjet.
Shtyu derën dhe hyri me hap e zemër të dridhur. Pra ka shpresë, nëse mund të flase e të përgjigjet, ka shpresë. O Zot, ti vetëm shpëtoje se hakun do t’ja marr unë… të lutem!

- Baba!- një fill zëri e bëri të fërgëllonte.
Ai ju afrua edhe me pranë e u përkul sipër saj aq sa fytyrat gati u cekën. C’nuk do të jepte për të ndërruar vend me të.

- Fol moj bijë, fol moj e mira ime. Tregoji babait kush ishte dhe ç’të ka bërë.

- o -

Një pëshpërimë u ngrit nga ato buzë të enjtura e të deformuara dhe ai afroi veshin edhe më shumë për t'a dëgjuar. Kur mbaroi i foli ngadalë pranë veshit me ton urdhërues:-“Askujt bija ime, askujt, as edhe vetes tënde nuk dua t’ja përsëritësh më këto fjalë. Ti nuk ke parë njeri, ti nuk e ke idenë se kush ishin. ” Pastaj u përkul edhe një herë për t’i dhënë një të puthur me kujdes mbi ballë, aty ku mendoi se do t’i dhimbte më pak e doli. Tek dera hasi oficerin e hetuesisë.

- Eshtë e tëra jotja. Pyete!
Kur u gjend jashtë ndezi një cigare. U ul tek shkallët e hyrjes së spitalit duke fiksuar një pikë në hapësirë pa vënë re se kush hynte e dilte nga porta e spitalit. Diku ju afrua e shoqja dhe i foli diçka por ai nuk u përgjigj biles nuk i luajti as edhe një qerpik. Ajo me hap të trishtëm hyri përsëri brenda për t’i qëndruar pranë së bijës. Ai djali simpatik që ishte hetues i kaloi përpara por pastaj siç duket ndërroi mendje, u kthye e u ul pranë tij. Ndenji disa çaste në heshtje.

- Më vjen keq për ç’ka i ka ndodhur vajzës suaj, por doktori tha se është jashtë rrezikut. Por ajo për të cilën më vjen më shumë keq është se tani për tani nuk kemi as edhe një pistë. Vajza nuk ka arritur ta shohë në fytyrë personin që e ka sulmuar…Por të siguroj se do të bëj ç’të jetë e mundur për ta gjetur.
Ai nuk i ktheu përgjigje. Djali i ri ndenji dhe pak e u çua, edhe ai i kredhur në mendime duke u përpjekur të provonte se ç’farë do të ndjente ai po të ish në vendin e atij burri. U rrënqeth për atë që hamendësoi por ishte i vetëdijshëm se edhe kjo ishte shumë, shumë larg realitetit, pasi ai ishte djale i ri, nuk ishte i martuar e nuk kishte fëmijë...

- o -

Tani themi se ka ardhur momenti të bëjmë prezantimin e disa personazheve. Vajza që gjendet në shtratin e spitalit quhet Vesa, është përdhunuar dhe e rrahur gati për vdekje, tani është jashtë rrezikut dhe ndoshta me kalimin e kohës ç’do gjë do të shkojë mirë ose nuk di sesi do të mund të thuhet mirë në këto raste kur mbetesh e sakatuar në shpirt për gjithë jetën, por megjithatë do të ishte një farë soji “mirë” nëse nuk ka mbetur shtatzënë, gjë të cilën nuk e dime ende dhe nëse do të jetë e vërtetë do të duhen akoma edhe shumë ditë për ta marrë vesh. Ajo është pak më shumë se tetëmbëdhjetë vjeç, sa ka mbaruar gjimnazin dhe po përgatitet për të konkuruar për drejtësi. E bukur, e edukuar dhe mbi të gjitha tepër inteligjente me pak fjalë një vajzë qëe ka të ardhmen përpara. Të fejuar akoma asnjë, ndonjë simpati tek tuk, një herë që i pëlqeu vërtet një djalë dhe që mendoi se e dashuronte, hoqi dorë sapo mori vesh se ishte i biri i personit që kish futur në burg babanë e saj. I ati, Shpendi, ish inxhinier në uzinën e traktorëve, ish i burgosur politik për agjitacion e propagandë, banues jo pak por për tetëmbëdhjetë vjet në burgun e Spaçit, burgosur natën që lindi e bija. Rita, e shoqja, ish mësuese në një shkollë tetëvjeçare, më pas puntore magazine pasi dihej që nuk mund të vazhdonte të punonte në arësim pas burgosjes së të shoqit, bile ishte fat i madh që nuk e internuan së bashku me vajzën e vogël. Themi fat por në fakt qe një miku i babait të saj i cili ndërhyri aty ku duhej për të mos e internuar. Grua fjalëpakë e me karakter mjaft të fortë që bjen në kundërshtim me pamjen e saj të brishtë e delikate, i bëri ballë vështirësive e nuk e ndau të shoqin as edhe formalisht siç këmbëngulën të afërmit e miqtë e saj për t'i shpëtuar përndjekjes e bezdive tëdegës së brendëshme dhe që jetën ja kushtoi vajzës. Besim quhet oficeri i hetuesisë që në tregimin tonë nuk luan ndonjë rol kushedi se çfarë por gjithsesi do të jetë mjaft prezent pasi është i pranishëm në jetën e qytetit. E lëmë këtu prezantimin e personazheve që do të vazhdojmë t'a bëjmë më vonë, po të shohim se çfarë do të ndodhë tani me këtë familje që i ka rënë kjo fatkeqësi mbi kokë.

- o -

Shpendi ndenji orë të tëra i ulur tek shkallët e hyrjes qëndrore të spitalit e refuzoi të hante e të pinte por vetëm thithte cigaret me shikimin ngulur hapësirës që ndërronte ngjyrë sipas orëve derisa u kthye në errësirë të plotë pasi nata ishte e vranët e nuk kish as hënë dhe as yje. Afër mëngjesit ju afrua doktori që e njoftoi se gjendja e së bijës ishte në përmirësim dhe pasi u largua ai, i shkoi pranë e shoqja. Ai i bëri shenjë të ulej pranë tij. Folën me zë shumë të ulët edhe pse nuk kish asnjë aty rrotull për t'i dëgjuar apo përgjuar, folën gjatë. Në fillim u duk sikur Rita nuk ishte dakord por ai këmbënguli dhe nëse dikush do të ishte aty pranë do të shikonte se ai mundohej të shprehej me tërë mimikën e duart e tij bënin gjeste ngalutëse deri kërcënuese. Më në fund gruaja u duk sikur ju nënshtrua vullnetit të tij dhe kokëulur e ngadalë, me gjunjë të prerë u fut brenda në spital. Ja tek u ndal një çast tek porta, u kthye duke e parë me sy të përlotur e përgjërues por ai as nuk e ktheu kokën drejt saj. Ajo u zhduk brenda ndërtesës ndërsa ai mbeti atje, tashmë pjesë e shkallëve si një statujë që dikush e kish harruar padashje. Ndenji kështu deri në orën e ndërrimit të turneve të natës me të mëngjesit dhe kur shkallët filluan të gjallëroheshin nga lëvizjet e personelit, me rrezen e parë të diellit shpërtheu dhe ulërima e tij e parë çjerrëse e cila u pasua nga një tjetër e të tjera akoma, e vazhduan pa pushim derisa erdhi një mjek me dy infermierë të cilët e ngritën peshë dhe e futën brenda pa ja vënë shumë veshin kundërshtimeve, grushtave e shkelmave të tij. Ndërkohë mjeku i nguli një shiringë në rrugë e sipër. Më vonë u hap fjala se Shpendi ishte çmendur dhe e kishin shtruar në psikiatri.

- o -

Kush i dëgjoi këto fjalë në qytet dhe nuk i erdhi keq. U hap edhe një herë historia se si kish hyrë në burg dhe tërë qyteti dënoi, themi dënoi nëse do të quhet kështu, të shprehësh ndonjë mendim me gjysëm zëri dhe prapa krahëve kundrejt dikujt që për momentin është bërë goxha i fuqishëm, qoftë ekonomikisht po ashtu edhe me pushtet. Arifi, kështu quhet ish kolegu i Shpendit i cili e spiunoi se bënte agjitacion e propagandë, gjë e cila e futi brenda. Ky kish qenë vetëm fillimi, pasi e bëri edhe për një tjetër më vonë e do ta bënte pambarimisht po t'i jepej rasti por, meqënëse nuk dihet se si u mor vesh kjo, të gjithë i ruheshin e flisnin me kujdes në prani të tij. Kjo nuk e pengoi të bënte karierë dhe ai nga inxhinier u bë kryeinxhinier, e më pas bram, është e vërtetë që ndodhin çudira me natyrën e njeriut, ai u bë demokrat i flaktë dhe në demokraci u bë drejtor i po asaj uzine. Me privatizimin bleu pjesën më të madhe të saj dhe nëse dikush don të dije se ku i gjeti paratë do të ishte shumë e lehtë nëse do të gjente librat e llogarisë dhe gjendjet e magazinave të ndërmarrjes disa muaj para privatizimit, por për fat të keq kjo nuk mund të bëhet pasi tamam në zyrën e llogarisë ra zjarr një ditë të bukur. Dhe fati e desh që po këtë ditë në këtë zyrë të gjendeshin edhe librat e magazinave pasi po bënin rakordimet e inventarit. Siç ndodh shpesh kur njerëzit kanë para dhe pozitë gëzojnë edhe respektin e të tjerëve. I paskrupullt ai dinte ta shfrytëzonte këtë. E vetmja pikë e dobët e tij ishtei biri, Luani, kërkesave të të cilit nuk i rezistonte dot pasi e kish djalë të vetëm. Jo vetëm kaq por edhe ja ushqente egon dhe prapësitë, sepse shihte në to ato anë të errëta të shpirtit të tij që nuk i kish kënaqur dot në rininë e tij. Nëpërmjet të birit, ai sikur rijetonte rininë e tij, kështu që i plotësonte gjithshka vetëm me një kusht, i biri duhej t'i tregonte gjithshka bënte dhe ai përpinte çdo fjalë të tij e çdo natë tek binte të flinte fantazonte gjërat që i tregonte i biri sikur i bënte ai vetë dhe kjo e eksitonte, e bënte të ndjehej i ri…Atë e kish eksituar pa masë dashuria e të birit për të bijën e Shpendit. Jo, ai nuk mendonte që ajo të bëhej nusja e Luanit, por dëshëronte që i biri të dëfrehej me të ashtu siç kish dashur të bënte ai me të ëmën e saj, Ritën. I kujtoheshin netët në të cilat nuk e zinte gjumi ndërsa dëgjonte gërhimën e lehtë të së shoqes në shtrat ndërsa... ai ëndërronte Ritën. Ajo po që ishte grua e bukur, siç do ta kish dashur ai të tijën po ta kish zgjedhur vetë, por nuk kish mundur, i ati kish vendosur për të… Ai i ishte vardisur Ritës pasi Shpendi ish futur brenda dhe për shumë e shumë herë por ajo ja kish treguar gjithnjë vendin e marazi sa vinte e i shtohej por nuk kish se çfarë të bënte. Ajo kish një kushëri me pozitë, në një vend kyç në ministrine e brendëshme dhe ai hoqi dorë kur e kërcënoi se do të shkonte ta denonconte. Nga ajo ditë ai bënte sikur nuk e shikonte kur e haste rrugës por kurrë nuk e kish harruar atë refuzim që e kish ofenduar e lënduar në sedër. Kur e bija e saj i dha duart të birit, atij ju mblodh një lëmsh në grykë e i tha: “Mos e lë të të bëjë budalla, vepro, hakmerru!”

- o -
vijon...

[natyra]

Ndjeu kënaqësi kur mendoi se i biri do t’i bënte keq asaj vajze të pafajshme. Të shikonte njerëz që vuanin dhe aq më tepër për shkak të tij, i jepte ndjesinë se ishte i fortë, i jepte pushtet. E kish ndjerë për herë të parë në shkollë të mesme kur kish spiunuar shokun e tij të bankës që ndërkohë ishte dhe shoku i tij i ngushtë, se lexonte një libër të ndaluar. Pasojat kishin qenë të rënda, atë djalë e kishin pezulluar nga shkolla për dy javë dhe i vunë fletërrufe shoqëruar me një karikaturë. Të nesërmen në mëngjes, mes nxënësve që qeshnin me karikaturën ai kish ndjerë gjakun t’i lëvrinte në damarë duke i dhënë një kënaqësi shumë të madhe, biles ishte eksituar e kish ndjerë pantallonat t’i fryheshin përpara. Kjo kënaqësi e fundit kish fshirë edhe hijen më të vogël të dyshimit apo të brerjes së ndërgjegjes që kish patur një natë më parë. Vetja ju duk si një zot i vogël që mund të luante me fatet e të tjerëve e ai kish ndjerë dëshirën e nevojën ta bënte përsëri. Sa herë që e ndjente veteninferior karshi dikujt e kompensonte duke i punuar ndonjë rreng nga prapa. Ah, këta djem inteligjentë, të zgjuar e të edukuar, ata nuk e dinin se me kë kishin të bënin. Mjerë kush i dilte përpara dhe i zinte rrugën. E kjo i jepte shumë kënaqësi, më shumëkënaqësi se sa seksi. Me kalimin e kohës ju bë nevojë e domosdoshme, një lloj droge që i duhej për të harruar se ishte një njeri pa dhunti, pa merita apo talent të veçantë që të shkëlqente, një njeri i rëndomtë që duhej të bënte një jetë të rëndomtë me një grua të rëndomtë që nuk e kish dashur kurrë por që i kish falur një alamet djali, dhe me një baba që kurrë nuk e kish vlerësuar por gjithmonë e kish poshtëruar e urdhëruar. Përsa i përket gruas, doemos nje tip si ai nuk kish se si t'i qëndronte besnik. U vinte syrin gjithnjë grave të martuara edhe pse i ati shpesh i kish tërhequr vëmendjen për këtë, por çfarë lezeti kish të shkonte me dikë kur nuk kish askënd për t'a lënduar. Mendimi se i hynte në pjesë dikujt tjetër, se i bënte të shoqen e eksitonin dhe e kënaqnin pa masë. Ai edhe tani që Rita nuk ish më e re dhe e bukur si më parë e dëshironte me gjithë shpirt, jo sepse e dashuronte, kjo ndjenjë ishte e huaj për të, por sepse kështu realizonte plotësisht atë që kish patur ndërmend t’i bënte Shpendit, ja kish futur atij por do të ishte një mrekulli nëse ja fuste edhe së shoqes…Nejse, çfarë nuk kish mundur të bënte ai, do ta bënte i biri me vajzën e tyre që ishte drita e syve të Shpendit. Ai përfytyroi dhimbjen që do t’i shkaktonte këtij të fundit dhe buzëqeshi me ligësi në errësirë ndërsa ndjente organin e tij të ngrihej e të krijonte një xhungë mbi sipërfaqen e jorganit të atllasit e filloi të masturbohej ngadalë që të mos zgjonte të shoqen. Nëse e shoqja do të ishte zgjuar atë moment do të ish tmerruar jo nga ajo që po bënte, por nga ajo buzëqeshje e ligë dhe e pështirëshme që i kish ngrirë mbi fytyrë.

- o -

Atë natë që Shpendi qëndronte si statujë mbi shkallët e spitalit, një makinë me drita të shuara u afrua e ndali pranë hyrjes. Nuk dallohej se kush ishte brenda, herë pas here shihej vetëm xixëllima e një cigareje të ndezur. Asnjë tingull, radio efikur, qetësi e plotë. Shpendi nuk e kish vënë re, dhe më mirë për të. Po ta kish parë se kush ishte brenda ndoshta kjo histori do të mbyllej atë natë dhe gjërat do të ishin shuar pak e nga pak derisa të harroheshin për të mos u zgjuar më. Por ai i humburnë mendimet e veta, i poshtëruar përsa i kish ndodhur së bijës dhe ndjenja e dobësisë dhe pafuqisë karshi së keqes që sundonte në botë e që shkonte e godiste gjithnjë më të pafajshmit, nuk e la t'a shikonte makinën. Jo, nuk kish se si, ai ndërkohë po i bënte vetes një betim, se ai… Para tij qëndronte ajo hije e zezë e pështirëshme që i afrohej në qeli çdo natë duke u zvarrisur e i kërkonte shoqëri, që donte të bëheshin miq, se i thosh se duhej të ndryshonte e pastaj ajo do ta këshillonte se ç’duhej të bënte për të dalë sa më shpejt që andej, nuk ishte e vështirë, biles mjaft e lehtë se sa mund ta përfytyronte, duhej veç…të spiunonte ata që ndanin burgun me të... Ai e kish shtyrë përherë me neveri. Por këtë natë kjo masë e neveritëshme e kish gjetur përsëri e për më tepër nuk zvarritej por qëndronte drejt më këmbë para tij, gjë e cila siç dukej e lodhte duke e bërë të dihaste dhe ai ndjente frymën e saj që kutërbonte si një kufomë e kalbur dhe e pyeste nëse ai do të vazhdonte të ishte “i miri” apo do të reagonte. Nëse kish vendosur të merrte hak, nuk mund ta bënte dot vetë, ai ishte tashmë shumë “plak” për të ndërruar stil, ai kish nevojë për ndihmë, për një aleat si puna e saj që t'a mësonte, t'a udhëhiqte. Dhe ajo ishte gati. Por rregullat e lojës do t'i bënte ajo, ndërsa ai duhej ti bindej. Së pari duhej të mësonte të zvarritej. Të zvarritej!? A nuk po zvarritej vallë shpirti i tij e po çirrej në çdo centimetër të rrugëve të këtij qyteti të dashur të cilin e kish ëndërruar çdo natë në atë qeli të errët tek përzinte me përbuzje këtë gjënë neveritëse? Ai kish ëndërruar të ecte mbi këto rrugë krenar pasi e keqja e shpirtit nuk e kish mundur. E ç’kish vlejtur vallë e gjithë kjo, tani që lot gjaku e plagë shpirti, pamja e Vesës mbi atë shtrat spitali i kishin thërrmuar e hedhur tutje tërë krenarinë e të mirën që kish patur në zemër?

“Dakort”- tha dhe sytë i shkrepëtinë si shenjë vulosje e këtij pakti. Njeriu në makinën me drita të shuara nuk e vuri re shkëlqimin e syve të Shpendit, nuk kish sesi pasi ndodhej relativisht larg, por edhe sikur të ish më afër ishte aq i mbushur me veten dhe kënaqësinë që po provonte këto çaste me dorën futur thellë në zinxhirin e hapur të pantallonave, sa nuk do ta vinte re. Në rast të kundërt do ta kish vënë veten në mendime dhe do të kish qenë më i kujdesshëm

- o -

Nuk thonë kot se mrekullia më e madhe zgjat vetëm tri ditë. Qyteti ynë tashmë ishte rritur shumë, kish shumë të ardhur dhe shumë lëvizje, kështu që shpesh ndodhnin ngjarje të cilat tërhiqnin vëmendjen e njerëzve, e nga ana tjetër njerëzit nuk ishin mësuar ende me ritmet e ekonomisë së tregut, të sapodalë nga sistemi i vjetër, ishin shumë të stresuar. Por ne, banorët e lagjes, dhe lagja jonë është nga më të vjetrat e qytetit, merrnim informata për njëri tjetrin tek klubi në fund të rrugës, të cilin Miri, biri i Dëshirës e cila arriti ta privatizonte lokalin. Pasi punoi një vit jashtë shtetit, Miri u kthye me paisje jo të reja por goxha të mira dhe e shndërroi vërtet në një klub simpatik ku u pëlqente të shkonin njerëz të të gjithë brezave, nga pleqtë e lagjes deri tek djemtë e rinj, biles shpesh shihje dhe vajza. Dhe ishte këtu që unë me Shpendin si dhe me tre shokë të tjerë që ishim rritur bashkë në këtë lagje, mblidheshim mëngjeseve e pasditeve për të pirë një kafe. Dhe ishte po këtuqë mora vesh se Rita me të bijën kishin ikur në Itali. I shkreti Shpend! Psherëtimë të katërt dhe ndërruam muhabet. Pak nga pak kishim filluar të mos e zinim më në gojë. Tek tavolina që ishte pranë derës shpërthyen të qeshura që na bënë të kthejmë kokën. Ah, është Luani me tre a katër djem të tjerë që po ngacmojnë kamarieren që është vajzë e re dhe goxha e mirë. Miri, i cili ndodhej në banak u skuq, vajza ishte kushërira e tij që kish nevojë për punë dhe atij i erdhi keq për të se ishte i detyruar ta pushonte. Jo, ai nuk do të merrte më vajza si kamariere, nuk donte sherre në lokalin e tij. E thirri dhe diç i tha me zë të ulët. Ne nuk dëgjuam gjë por kur vajza u afrua të merrte paratë e kafeve i kishte sytë e skuqur. E dinim të gjithë se nuk ishte faji isaj por nuk kish rëndësi kjo, rëndësi kish të mos kruheshe me Luan Zikon, të birin e Arifit, që ja tek po hyn, ashtu i kapërdisur, me barkun e kërcyer mbërthyer në një kostum blu dopjopetë prej cohe të shtrenjtë dhe drejtohet nga tryeza e tyre. Nga shprehja e fytyrës kuptohet sa krenar është për të birin. Ata i tregojne diçka duke qeshur e ai kthen kokën, shikon kamarieren, e qesh edhe ai. Pasi pin kafenë dhe i lë një shuk parash të birit mbi tavolinë, e këtë e bën në mënyrë që ta shohin të gjithë, ngrihete ikën duke na përshëndetur të gjithëve. Me kapadaillëk drejtohet tek “benzi”i tij që e pret tek cepi i rrugës dhe ne shikojmë nga dritarja shoferin që nxiton e i hap derën e makinës e qëndron aty deri sa ai të zërë vend në ndenjësen e pasme. Tek kthej kokën për të ndjekur makinën që largohet, sytë me hasin Besimin, oficerin e hetuesisë, në tryezën pranë, që megjithëse sytë i ka tek xhami e shikon rrugën, mua më lë përshtypjen se është tjetër gjë dhe jo rruga ajo që i intereson, po përpiqej të dëgjojë se për çfarë flitet në tavolinën e zhurmëshme. E pse jo? Kisha dëgjuar se i biri i Arifit po kurdiste ca biznese të leverdisëshme, por ajo për të cilën pëshpëritej në qytet ishte pluhuri i bardhë. Vështrova filxhanin e kafesë që e kisha mbaruar dhe u ngrita. Me mua u ngritën edhe miqtë e mi dhe u shpërndamë të gjithë, secili në punët e hallet e veta.

- o -

Tani dashur padashur më duhet të prezantoj veten. Edhe unë kam mbaruar studimet për inxhinieri mekanike dhe kam punuar në të njëjtën byro teknike me Shpendin dhe Arifin. Por nuk isha unë, ai i talentuari dhe i shkathëti siç ishte i pari e që për fat të keq i mungonte ambicja për të bërë karrierë megjithëse shkëlqente me punën që bënte dhe kjo nuk mund të kalonte pa u vënë re. Nuk isha ambicioz si i dyti që urrente këdo që ja kalonte. Me mbylljen e uzinës e kalimin në asistencë, vjehrri më ndihmoi me disa lekë dhe sajova një kjoskë të cilën e vendosa aty në lagje, jo shumë larg klubit. Në fakt duhet të përshkruaj lagjen time që shtrihet në të dy anët e një rrugice e cila është mjaft e ngushtë, me shtëpitë pothuaj ngjitur me njëra tjetrën. Ka qenë një lagje e qetë me djem të mirë që dinin të shikonin punën e tyre, t'a kishin mirë me partinë e pushtetin dhe në darkë të shikonin lajmet tek raiuno që jepte lajme më të sakta dhe jo vetëm ato të rendimenteve të larta nëpër fusha e të lëvizjeve nacionalçlirimtare nëpër botë, që jepte televizioni ynë. Rruga apo më mirë rrugica jonë, zbriste nga kodra e mbaronte perpendikularisht tek një rrugë më e madhe nga ku, në anën tjetër të saj, mund të hyhet në një rrugicë tjetër akoma më të vogël që po ta vazhdosh, të nxjerr tek bulevardi kryesor. Këto rrugica ishin të ndërthurura me të tjera më të vogla apo më pak të rëndësishme dhe në to gjeje ndërtesa të kohëve e të stileve të ndryshme, nga ato të “italisë” deri tek ato më të rejat. Ajo që të bënte më shumë përshtypje ose më mirë gjëja që kishin më të shëmtuar këto rrugica kaq të dashura për ne, ishin bunkerët. Nuk e di përse i bënë, e akoma nuk e di se pse i bënë kaq të shëmtuara, megjithëse nuk kish se si të ishin ndryshe, frut i një psikologjie e mendjeje akoma më të shëmtuar. Kam patur bindjen se hije apo forca të errëta e të kobshme gjenin strehë në to dhe nuk do të habitesha aspak sikur dikush, ndonjë ditë do të tregonte se kish parë lugatër të dilnin natën prej tyre. Unë do ta kisha besuar…

- o -
vijon...