Lulishta e dritave

[Pause_Print_Scroll]

vazhdimi...

Kur Muhamedi (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) ishte njëzet vjeç, në vendin e quajtur Pazari i Ukadhit filloi një luftë midis fiseve Kurejsh dhe Kinan nga njëra anë dhe fisit Kajs Ajlani nga ana tjetër. Patën ndodhur katër grindje në katër vjet midis atyre fiseve. Tri të parat përfunduan vetëm me grindje dhe me një acarim të lehtë. Vetëm në të katërtën ndodhi lufta. Lufta u ashpërsua shumë. U vranë disa veta nga të dy palët. Pastaj, bënë armëpushim, që të numëronin të vrarët. Ajo palë që do të kishte të vrarë më tepër do të merrte shpagimin e gjakut që ishte derdhur më shumë. Kështu vendosën, e pushuan luftën e i hoqën armiqësitë dhe sherrin që ishin krijuar midis tyre. Në atë luftë mori pjesë edhe i Dërguari i Allahut (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!). Ai i përgatiste shigjetat xhaxhallarëve të vet që luftonin. Kjo luftë është quajtur Lufta e Fuxharit, sepse fiset ndërluftuese shkelën shenjtërinë e Mekës dhe të muajit të shenjtë. Pakti i drejtësisë Në muajin Dhul Ka’ade, fill pas luftës së Fuxharit u vendos Pakti i Drejtësisë (Hilful Fudul) ndërmjet pesë barqeve të fisit Kurejsh: Benu Hashim, Benu el-Muttalib, Benu Esed, Benu Zehre dhe Benu Temim. Cila qe arsyeja e vendosjes së paktit? Një burrë nga Zebidi erdhi në Mekë me një plaçkë, të cilën ia bleu Asib Uail es-Sehmiu, por ai nuk i dha atë që i takonte. Burri kërkoi ndihmë nga fiset Benu Abdu Dar, Benu Mahzum, Benu Xhemeh, Benu Selim dhe Benu Adj, por ata nuk ia vunë veshin. Atëherë, ai hipi në majë të malit Ebu Kubejs dhe tha me vjershë padrejtësinë që i kishin bërë. Pastaj bëri thirrje që ta ndihmonin të merrte të drejtën që i takonte. Menjëherë shkoi atje Zubejr ibn Abdul Muttalibi dhe qëndroi aty, derisa ato barqe që përmendëm më lart, u mblodhën në shtëpinë e Abdullah ibn Xhed’anit, kryetar i fisit Benu Temim. Dhanë besën dhe bënë paktin që të ndihmonin në Mekë çdo njeri që do t’i bëhej padrejtësi. Atij duhej t’i kthehej e drejta që i takonte, qoftë vendas a i huaj. Pastaj u çuan dhe shkuan tek Asi, i biri i Uail es-Sehemiut dhe ia morën me forcë atë që i takonte Zubejdiut e ia dhanë atij. Në këtë pakt mori pjesë edhe vetë i Dërguari i Allahut (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) bashkë me xhaxhallarët e vet. Pasi Allahu e nderoi me mesazhin profetik, tha: “Në shtëpinë e Abdullah ibn Xhed’anit kam marrë pjesë në një pakt, që për mua ishte më i dashur sesa pasuria më e shtrenjtë. E sikur të bëhej thirrje për një pakt të tillë në Islam, unë do ta pranoja.” Jeta dhe puna Dihet se Profeti (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) lindi jetim dhe u rrit nën kujdestarinë e gjyshit e më pas të xhaxhait dhe nuk trashëgoi nga babai i vet ndonjë pasuri. Kur u bë në moshën, kur mund të punonte, zakonisht ruajti delet bashkë me vëllezërit e vet nga qumështi të fisit Benu Sa’ad. Kur u kthye në Mekë, ruajti delet e vendasve, me njëfarë pagese të vogël, që në kohën tonë mund të jetë dhjetë rijal4. Ruajtja e deleve është një traditë profetike, në fillim të jetës së tyre. Pasi e nderoi Allahu me misionin profetik, Profeti (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) ka thënë: “Cdo profet ka ruajtur delet.” Kur u rrit e u bë burrë, Profeti (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) filloi të merrej ca e nga ca me tregti. Eshtë kumtuar se ai ka pasë bërë tregti me Seib ibn Ebu Saibin, të cilin e kishte bashkëpunëtorin më të mirë, që nuk bënte padrejtësi dhe nuk grindej. Në marrëdhënie me njerëzit, Profeti Muhamed (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) është njohur dhe shquar për besnikëri, për çiltëri dhe ndershmëri. E tillë ka qenë sjellja e tij në çdo hap e në të gjitha fushat e jetës, ndaj e mbiquajtën El Emin (Besniku). Udhëtimi për në Sham dhe tregtia me pasurinë e Hatixhes Hatixhja, bija e Huuejlidit (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) ka qenë më e mira e grave të fisit Kurejsh, si për nga nderi, ashtu edhe për nga pasuria. Ajo u jepte pasuri tregtarëve, që të tregtonin me të përkundrejt një pjese fitimi. Kur dëgjoi për Profetin (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!), i propozoi që të shkonte në Sham, të tregtonte për të dhe t’i jepte atij më shumë nga ç’u kishte dhënë të tjerëve. Profeti (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) u nis për në Sham bashkë me shërbëtorin e Hatixhes, Mejserin. Në Sham shiti e bleu dhe pati një fitim të madh. Kështu pasuria e Hatixhes pati një begati që nuk e kishte pasur kurrë. Pasi bënë tregti në Sham, i Dërguari i Allahut (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) u kthye në Mekë dhe çoi në vend amanetin. Martesa me Hatixhen Hatixhja pa te Muhamedi (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) besnikëri dhe mirësi, që nuk e kishte parë asnjëherë dhe u habit. Shërbëtori, Mejseri i tregoi çfarë kishte parë te Profeti (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!). Thuhet edhe për ndodhi të jashtëzakonshme; për shembull, kur ishte vapë e madhe, atij i jepnin ujë dy engjëj. Hatixhja e kuptoi që do të ishte lumturi e madhe të martohej me të. Iu propozua Profetit (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) për martesë dhe ai pranoi. Për këtë bisedoi edhe me xhaxhallarët e vet. Ata i dërguan fjalë xhaxhait të Hatixhes, Amir ibn Esedit. Xhaxhai e martoi Hatixhen me Profetin (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) në prani të njerëzve nga fisi Benu Hashim dhe të kryetarëve të fisit Kurejsh, me një prikë prej 20 deve ose 6 deve të reja. Fjalën e martesës e mbajti xhaxhai i Profetit (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!), Ebu Talibi. Ai e falenderoi dhe e lavdëroi Allahun. Pastaj përmendi prejardhjen e nderuar dhe të mirat e Profetit (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!). Pastaj shpalli lidhjen e martesës dhe tregoi sasinë e prikës. Martesa e Muhamedit (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) me Hatixhen u bë dy muaj e ca ditë pas kthimit të Profetit (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) nga Shami. Atëherë, Muhamedi (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) ishte 25 vjeç, ndërsa Hatixhja (sipas versionit më të njohur) ishte 40 vjeçe. (Thuhet edhe se ka qenë 28 vjeçe; dikush ka thënë edhe ndryshe). Ajo qe martuar më parë me Atik ibn Aidh El Mahzumiun, por ai vdiq. Pastaj u martua me Ebu Halid Timinun, por edhe ai vdiq. Me të pati një djalë. Më pas kryetarët e mëdhenj të fisit Kurejsh deshën të martoheshin me të, por ajo nuk pranoi, derisa u martua me të Dërguarin e Allahut. Martesa me të qe një lumturi, që e kishin lakmi të gjithë njerëzit. Hatixhja është gruaja e parë e Profetit (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) dhe deri sa vdiq ajo, ai nuk ka marrë tjetër për grua. Profeti (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) i pati të gjithë fëmijët me Hatixhen, përveç Ibrahimit, të cilin e pati me Marien, që ishte nga Koptet e Egjiptit. Fëmijët që pati me Hatixhen Fëmijët që pati Profeti (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) me Hatixhen janë: Kasimi, Zejnebja, Rukija, Ummu Kulthumi, Fatimja dhe Abdullahu. (Ka edhe thënie të tjera përsa i përket numrit dhe radhës së tyre.) Djemtë kanë vdekur të vegjël, ndërsa vajzat kanë jetuar të gjitha. Ato u bënë myslimane dhe u shpërngulën nga Meka në Medine.

vazhdon...

[Pause_Print_Scroll]

vazhdimi...

Tri vajza vdiqën para se të vdiste Profeti (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!). Fatimja (Allahu qoftë i kënaqur me të!) jetoi edhe gjashtë muaj pas vdekjes së Profetit (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!). Ndërtimi i Shtëpisë së Shenjtë Kur Muhamedi (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) ishte në moshën 35 vjeç, ndodhi një furtunë e madhe. Ajo i çau dhe i mbuloi muret e Qabes. Muret qenë dobësuar edhe më parë për shkak të një djegieje. Kurejshët u detyruan që ta ndërtonin atë rishtaz. Ata vendosën që të përdornin pasuri të pastër në të. Nuk do të hynte në ndërtimin e Qabes asnjë lloj pasurie e grabitur a e fituar me kamatë ose me padrejtësi. Ata i trembeshin dënimit të Allahut. U çua Uelid ibn Mugira dhe tha: “Allahu nuk i dënon ndërtuesit.” Dhe nisi të shembë muret. E ndihmuan edhe të tjerët. U shembën muret dhe arritën te themelet e Ibrahimit. Pastaj filluan ndërtimin. Secilit fis i caktuan pjesën që do të ndërtonte. Vetë kryetarët e fiseve mbartnin gurë. Ndër ta, edhe i Dërguari i Allahut (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) dhe xhaxhai i tij, Abbasi. Ndërtimin e Qabes e mori përsipër një ndërtues romak, që quhej Bakum. Meqënëse pasuria e pastër nuk u mjaftonte për ndërtimin e Qabes mbi themelet e Ibrahimit, lanë pa ndërtuar 6 kutë nga veriu. Në kufirin e 6 kutëve ndërtuan një mur të vogël për të treguar se është prej Qabes. Kjo pjesë njihet me emrin “Guri” dhe “Hatimi”. Kur, ndërtimi arriti në vendin e Gurit të Zi, secili prej kryetarëve donte të ishte vetë i nderuari, duke vënë Gurin e Zi në vendin e tij. Ata filluan të grindeshin. Kështu vazhduan 4 ose 5 ditë. Për pak grindja desh u kthye në një luftë të përgjakshme në Haram5. Vetëm se Ebu Umejje ibn Mugire el Mahzumiu arriti ta kalojë situatën me urtësi. Ai ishte më i vjetri i kurejshëve. Ai propozoi që i pari që do të hynte në derën e xhamisë, të gjykonte. Të gjithë e pranuan dhe ranë në një mendje për këtë. Ishte vendimi i Allahut që i pari që do të hynte në xhami pas vendimit të kurejshëve të ishte i Dërguari i Allahut (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!). Posa e panë atë, kurejshët brohoritën dhe thanë: “Ky është i Besueshmi, ne jemi të kënaqur.” Kur ai arriti tek ata, i shpjeguan ngjarjen. Atëherë, i Dërguari i Allahut (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) mori një velencë dhe e vuri Gurin e Zi në të. Pastaj urdhëroi secilin prej kryetarëve të kapë një cep të velencës dhe ta ngrinin atë të gjithë së bashku. Kur e afruan Gurin te vendi ku do të vihej, e mori në dorë i Dërguari i Allahut (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) dhe e vendosi në vendin e vet. Kjo qe një zgjidhje e zgjuar dhe e arsyeshme e të gjithë u kënaqën me të. Gurin e zi e ngritën nga toka një metër e gjysmë, ndërsa derën e Qabes e ngritën rreth 2 metra nga toka, me qëllim që të mos hynte askush tjetër aty përveç atij që donin ata. Muret i ngritën tetëmbëdhjetë kutë, kurse më parë patën mbetur përgjysmë. Brenda Qabes bënë gjashtë shtylla në dy rreshta dhe tavanin e vunë në një lartësi prej pesëmbëdhjetë kutësh. Më parë, Qabja ka qenë pa tavan dhe pa kollona. Jeta e Profetit (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) para se të bëhej Profet Që i vogël, Muhamedi u rrit me mendje të shëndoshë, i zhvilluar fizikisht dhe i pastër shpirtërisht. Ai u rrit, u burrërua dhe u zhvillua duke trashëguar tërë cilësitë e mira. Muhamedi karakterizohej nga largpamësia, mendimi i drejtë dhe zgjuarsia e rrallë. Ishte shembull i përkryer në mor al. Dallohej për çiltëri, për mbajtjen e amanetit, për sjellje të njerëzishme, për moral të lartë, urtësi, durim, mirënjohje, sedër, thjeshtësi dhe dashamirësi. Ai ishte në majën më të lartë të mirëbërësisë e të humanizmit. Për këtë, xhaxhai i tij Ebu Talib ka thënë: “Ai e ka fytyrën të bardhë, ndihmon jetimët dhe mbron të vejat.” Ai shikonte farefisin. Ai e mbante vetë atë që rëndonte shpatullat e njerëzve. Ai ndihmonte ata që nuk kishin, derisa të mëkëmbeshin; ai ndihmonte më të dobëtit; ai ndihmonte atë që i kishte ndodhur ndonjë fatkeqësi. Allahu e kishte rrethuar me ruajtjen dhe kujdesin e Vet. E kishte bërë që t’i urrente ato vese dhë gjëra të kota e të këqija që gjallonin në popullin e tij. Prandaj, Muhamedi (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) nuk merrte pjesë në festat e paganëve dhe të idhujtarëve. Ai nuk hante kurrë nga ai mish që therej për idhujt ose për dikë tjetër përveç Allahut. Ai nuk i duronte dot as betimet në Latin dhe Uzzanë, as prekjet me dorë a afrimin tek ata. Ai u qëndronte pijeve alkoolike më larg se të gjithë njerëzit dhe nuk shkonte për të dëgjuar muzikë. Ai nuk ka shkuar asnjëherë në vendet ku kalohej koha me gjëra të kota a në klube ku mblidheshin të rinjtë e ku takoheshin të dashuruarit në Mekë.

[Pause_Print_Scroll]

Shenjat dhe sihariqet

Me sa u përmend më lart, duket qartë se ishte zgjeruar e çara midis Profetit (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) dhe popullit të vet. Ai shqetësohej kur i shikonte njerëzit në punë të këqija dhe në vuajtje dhe donte të largohej prej tyre e të qëndronte në vetmi, për të menduar një rrugë që mund t’i shpëtonte ata. Ky shqetësim sa vinte e bëhej më i madh dhe me përparimin e moshës iu forcua më tepër dëshira për t’i shpëtuar njerëzit nga shkatërrimi. Dukej sikur dikush e thërriste për të qëndruar në vetmi dhe për t’u shkëputur nga njerëzit. Prandaj, filloi të shkonte në shpellën Hira6. Atje adhuronte Allahun sipas asaj që kishte mbetur nga feja e Ibrahimit (paqja qoftë mbi të!). Ai shkonte atje çdo vit një muaj, muajin e Ramazanit. Pasi kalonte koha e caktuar dhe plotësohej plot një muaj, kthehej në Mekë në mëngjes dhe bënte tauaf rrotull Shtëpisë së Shenjtë. Pastaj kthehej në shtëpinë e vet. I Dërguari i Allahut (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) vazhdoi kështu tri vjet rresht. Kur Muhamedi (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) arriti moshën 40 vjeç, që është mosha e zhvillimit të plotë të njeriut, moshë në të cilën u bënë profetë edhe Profetët para tij, nisën t’i shfaqen shenjat e profetësisë dhe sihariqet e lumturisë. Filloi të shikonte ëndrra të mira, të cilat dilnin siç i shikonte. Shikonte ndriçimin dhe dëgjonte zërin. Një herë ai tha: “Unë di një gur në Mekë, që më përshëndeste me “Selam!”, para se të bëhem Profet.” Zbritja e Zbulesës Ishte muaji i Ramazanit, kur Muhamedi (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) pati arritur moshën 41 vjeç dhe ndodhej në shpellën Hira duke përmendur Allahun dhe duke e adhuruar Atë, kur papritmas i erdhi Xhebraili (paqja qoftë mbi të!) me mesazhin profetik dhe Zbulesën (Revalatën). Për këtë le të dëgjojmë fjalën e Aishes (Allahu qoftë i kënaqur me të!), e cila na e tregon hollësisht këtë ngjarje: “Në fillim, i Dërguari i Allahut (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) e ka marrë zbulesën në formë ëndrrash të mira. Pra, sa herë që ai shikonte ndonjë ëndërr, i vinte një ndriçim, ashtu siç shkëlqen kur zbardh agimi. Më pas, atij i pëlqente të rrinte në vetmi. Prandaj, shkonte e rrinte i vetëm në shpellën Hira. Aty e adhuronte Allahun disa net dhe për këtë merrte ushqim me vete. Pastaj kthehej te Hatixhja dhe i linte asaj ushqim dhe çfarë i nevojitej. Vazhdoi kështu, derisa i erdhi e Vërteta aty, në Shpellën Hira. Profeti ka thënë,- vijoi Aishja: “Më erdhi engjëlli Xhibril dhe më tha: “Lexo!” Iu përgjigja: “Unë nuk di të lexoj.” Engjëlli më mori e më shtrëngoi aq fort, sa mu zu fryma. Pastaj më lëshoi dhe më tha: “Lexo!” Unë i thashë: “Nuk di të lexoj.” Atëherë, engjëlli më kapi e më shtrëngoi përsëri sa desh më mbyti. Pastaj më lëshoi dhe më tha: “Lexo!” Unë i thashë: “Unë nuk di të lexoj.” Ai më shtrëngoi për të tretën herë, pastaj më lëshoi dhe më tha: “Lexo, me emrin e Zotit tënd, i Cili krijoi (çdo gjë). Krijoi njeriun prej një pike gjaku të ngjizur. Lexo! Se Zoti yt është më bujari. Ai e mësoi njeriun të shkruajë me penë. I mësoi njeriut atë, që nuk e dinte.” Me këto ajete, i Dërguari i Allahut (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) u kthye, duke iu dridhur zemra dhe hyri te Hatixhja, bija e Huuejlidit (Allahu qoftë i kënaqur me të!) dhe i tha: “Mbulomë! Mbulomë!”. E mbuluan dhe ai qëndroi ashtu, derisa i kaloi frika. Pastaj i tregoi Hatixhes atë që i kishte ndodhur. “Pata frikë se nuk mund ta kryeja këtë detyrë”,- i tha ai Hatixhes. “Mos ki frikë,- i tha Hatixhja. Për Zotin, Allahu kurrë nuk do të të turpërojë ty. Ti e shikon farefisin; ti i duron vështirësitë; i jep atij, që nuk ka; ti e mirëpret të dobëtin; ti ndihmon që të vihet në vend e drejta.” Pastaj Hatixhja shkoi te Uaraka ibn Esed ibn Abdu Uzza, biri i xhaxhait të Hatixhes, i cili ishte i krishterë. Ai dinte ta shkruante Librin në hebraishte. Në atë kohë Uaraka ishte plakur dhe ishte verbuar. “O biri i xhaxhait tim!”,- i tha Hatixhja. Dëgjo nga biri i vëllait tënd.” Uaraka i tha Muhamedit (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!): “O biri i vëllait tim, çfarë ke parë?” I Dërguari i Allahut (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) i tregoi atë që kishte parë në shpellën Hira. “Ai është Xhebraili, që Allahu ia zbriti Musait”,- tha Uaraka. “Ah, sikur të isha i fuqishëm! Ah, sikur të isha gjallë, kur populli yt të të nxjerrin ty prej Mekës.” “Vërtet, do të më nxjerrin mua ata?”,- pyeti i Dërguari i Allahut (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!). “Po,- iu kthye Uaraka. Cdo njeri që ka ardhur me atë që vjen ti, është luftuar e në qoftë se do të isha gjallë kur të vinte dita jote, do të të ndihmoja sa të mundja.” Nuk kaloi shumë kohë dhe Uaraka vdiq. Ndërkohë, Zbulesa u ndërpre. </SPAN>

[Pause_Print_Scroll]

Fillimi i profetësisë

Fillimi i profetësisë dhe i shpalljes së Zbulesës është muaji Ramazan, nata e Kadrit. Për këtë Allahu i Madhëruar ka thënë: “Muaji i Ramazanit, në të cilin zbriti Kurani.” Dhe: “Vërtet, Ne e zbritëm atë natën e Kadrit.” (97:1) Hadithet e vërteta, autentike na njoftojnë, gjithashtu se ngjarja ka ndodhur natën e së hënës, para agimit. Me qenë se nata e Kadrit bie në dhjetë ditët e fundit të muajit të Ramazanit në numër tek, dhe shkencërisht është vërtetësuar se dita e hënë e Ramazanit të atij viti ka qenë data 21, del se profetësia e Muhamedit (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) ka filluar natën e 21-të të muajit Ramazan. Kjo datë bie më 10 gusht të vitit 610 të erës sonë. Sipas vitit hënor në atë kohë ai ishte 40 vjeç, 6 muaj dhe 12 ditë. Sipas vitit diellor i bie të ishte 39 vjeç, 3 muaj dhe 22 ditë. Pra, Profeti (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) ishte në krye të 40 vjetëve sipas vitit diellor, kur i ka ardhur profetësia. Ndërprerja e Zbulesës dhe kthimi i saj Pas zbritjes së parë të Zbulesës në Shpellën Hira, pati një ndërprerje. Kjo ndërprerje vazhdoi disa ditë. Profeti (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) u mërzit dhe u hidhërua. Mirëpo, e mira qe pikërisht në këtë ndërprerje, sepse iu hoq frika Profetit (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!); ai u bë i vendosur në çështjen e tij dhe u përgatit të mbajë mbi vete diçka tjetër si ajo që kishte zbritur. Profeti (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) qe kthyer nga Uaraka ibn Neufeli dhe pati shkuar përsëri te Shpella Hira për të vazhduar adhurimin ndaj Allahut dhe për të plotësuar ditët që kishin mbetur prej muajit të Ramazanit. Mbaroi muaji i Ramazanit dhe ai plotësoi adhurimet në shpellë. Në mëngjesin e parë të muajit Sheual zbriti nga shpella për në Mekë. Profeti (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) ka thënë: “Kur hyra në luginën e Mekës dikush më thirri. Hodha sytë në të djathtë, por nuk pashë njeri. Hodha sytë edhe në të majtë, por nuk pashë njeri. Hodha sytë përpara, por nuk pashë njeri, as prapa meje nuk pashë njeri. Atëherë, ngrita kokën lart dhe pashë diçka! Engjëlli që më pat ardhur në shpellën Hira, ishte ulur në një karrige midis qiellit dhe Tokës. U tremba aq shumë, sa rashë për tokë. Shkova te Hatixhja. Më mbuloni, më mbuloni, më mbuloni dhe më hidhni ujë të ftohtë,- i thashë. Më mbuluan dhe më hodhën ujë të ftohtë. Atëherë, ka zbritur: “O, ti i mbuluar. Ngrihu dhe paralajmëroi (njerëzit për dënimin)! Dhe Zotin tënd madhëroje! Dhe rrobat e tua pastroji! Dhe të neveritshmes largoju!” Kjo ka ndodhur para se të bëhej detyrim namazi. Pas këtij çasti Zbulesa ka ardhur pa ndërprerje. Këta ajete janë fillimi i mesazhit të tij dhe janë shpallur pak më vonë shpalljes së parë, e cila ishte edhe fillimi i Profetësisë së Profetit (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!). Këta ajete përfshijnë dy lloj detyrimesh: -Lloji i parë është detyrimi i Profetit (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) për të shpallur mesazhin dhe për të paralajmëruar njerëzit. Këtë e thotë fjala e Allahut: “Ngrihu dhe paralajmëroi (njerëzit për dënimin)!” Ajeti do të thotë: Paralajmëroi njerëzit për dënimin nga Allahu nëse ata nuk largohen nga mashtrimi e humbja, të mos adhurojnë idhujt, por vetëm Allahun, të mos i vënë shok Atij, as në Veten e Tij, as në cilësitë e Tij dhe as në të drejtat e Tij. Lloji i dytë është detyrimi i Profetit (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!), që të zbatojë urdhrat e Allahut të Madhëruar, t’i zbatojë ato plotësisht në veten e tij, për të fituar kënaqësinë e Allahut dhe për të qenë shembull për çdo njeri që i beson Allahut. Këto shprehen në ajetet: “Dhe Zotin tënd madhëro!” që do të thotë: “Vetëm Allahun madhëro dhe mos i shoqëro Atij askënd dhe asgjë.” “Dhe rrobat e tua pastro!”, që do të thotë: pastroji rrobat dhe trupin tënd, sepse nuk i ka hije atij njeriu që madhëron Allahun e qëndron para Tij, të jetë i papastër. “Dhe së neveritshmes largoju!”, do të thotë largohu nga ajo që shkakton zemërimin e Allahut dhe dënimin e Tij. E kjo arrihet duke iu bindur Allahut dhe duke mos e kundërshtuar Atë. “Dhe mos prit për atë që jep (të të shpërblejnë më) shumë.”, do të thotë mos bëj mirësi, për të marrë më shumë se e mira që ke bërë. Ajeti i fundit tregon dëmet që do t’i vinin nga populli i vet, kur të ndahej nga feja e tyre e t’u bënte thirrje vetëm në rrugën e Allahut, siç thotë Allahu: “Dhe për hir të Zotit tënd, duro!” Thirrja Për të vënë në jetë ajetet e zbritura, i Dërguari i Allahut (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) filloi menjëherë t’i ftojë njerëzit në fenë e Allahut të Madhëruar. Në atë kohë njerëzit ishin të pafe. Ata adhuronin shenjtorët e idhujt. Për këtë nuk kishin asnjë argument, veçse kishin parë prindërit e tyre që i adhuronin. Morali i tyre ishte vetëm mendjemadhësia dhe kryelartësia. Rruga e tyre e vetme për zgjidhjen e problemeve ishte vetëm me shpatë. Prandaj Allahu i Madhëruar e urdhëroi Muhamedin (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) që të fillonte thirrjen në Islam fshehurazi, duke iu drejtuar vetëm atij që e njihte për njeri të mirë dhe që e donte të vërtetën, vetëm atij njeriu, që i besonte e tek i cili ishte i qetë. Allahu e urdhëroi atë të fillonte më së pari me familjen e vet, me të afërmit e vet dhe pastaj me miqtë e shokët e vet, më pas me të tjerët. </SPAN>

[Pause_Print_Scroll]

Besimtarët e parë

Pasi Profeti i Allahut (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) e filloi thirrjen në Islam, i besuan menjëherë disa njerëz, nga ata, për të cilët Allahu kishte vendosur lumturinë dhe mirësinë. 1. E para qe Hatixhja, bija e Huuejlidit (Allahu qoftë i kënaqur me të!). Hatixhja (Allahu qoftë i kënaqur me të!) i dinte sihariqet dhe kishte dëgjuar për shenjat profetike dhe i kishte parë shenjat e para profetike te Muhamedi (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!). Ajo tashmë kishte parë edhe sihariqet e Zbulesës, prandaj priste që Muhamedi të ishte i Dërguari i Allahut. Atë e siguroi edhe fjala e Uarakas, kur tha se ai që kishte zbritur në Hira, kishte qenë engjëlli Xhebrail dhe se ajetet që kishte sjellë ai ishin Zbulesa e Allahut. Hatixhja i kishte parë vetë çastet që kaloi Muhamedi (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!), kur i zbriti surja Mudethir. Prandaj qe e natyrshme që ajo të ishte e para e besimtarëve. 2. Më pas Profeti (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) shkoi menjëherë te shoku i tij i ngushtë, Ebu Bekr Siddiku (Allahu qoftë i kënaqur me të!) dhe i tha se Allahu e kishte nderuar duke e bërë profet dhe të dërguar dhe e ftoi për t’i besuar. Ai i besoi Profetit (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) pa mëdyshje dhe pohoi dëshminë e vërtetë7. Ebu Bekr Siddiku qe i pari që i besoi plotësisht Muhamedit (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!). Ai ishte dy vjet më i vogël se Profeti (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) dhe shok i tij prej shumë kohësh. Ai i njihte Profetit Muhamed (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) botën e brendshme dhe të jashtme. Besimi i tij ishte dëshmia më e drejtë për vërtetësinë e fjalës së Profetit (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!). 3. Ndër të parët që i kanë besuar Profetit (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) është edhe Ali ibn Ebi Talibi. Në atë kohë pati rënë zia e bukës në fisin Kurejsh. Ebu Talibi ishte i varfër e kishte shumë fëmijë. Kështu që Abbasi – xhaxhai i Profetit (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) i mori Xhaferrin, Profeti (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) i mori Aliun. Pra, Aliu (Allahu qoftë i kënaqur me të!) ishte nën kujdestarinë e Profetit (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!). Ai rrinte te Profeti (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!), aty hante, aty pinte dhe të gjitha nevojat ia plotësonte Profeti (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!). Muhamedi (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) e kishte Aliun (Allahu qoftë i kënaqur me të!) si fëmijët e vet. Kur Profetit (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) i erdhi Zbulesa, Aliu (Allahu qoftë i kënaqur me të!) ishte dhjetë vjeç. Ai e ndiqte Muhamedin (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) në të gjitha veprat. Prandaj kur ai e thirri në Islam, Aliu iu përgjigj menjëherë. Aliu (Allahu qoftë i kënaqur me të!) është i pari i ri që i ka besuar Profetit (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!). Ndër të parët që i kanë besuar Profetit (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) është edhe skllavi i tij, Zejd ibn Harith ibn Sherahil el Kelbi. Përpara Islamit ai ishte zënë rob dhe ishte shitur. E kishte blerë Hakim ibn Hizami dhe ia kishte dhuruar hallës së vet, Hatixhes. Hatixhja ia kishte 7) Dëshmia: "Eshhedu en la ilahe il-lallah ue eshhedu en-ne Muhameden resulullah." dhuruar të Dërguarit të Allahut (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!). Kur e morën vesh për të, babai dhe xhaxhai i Zejdit shkuan te Profeti (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) dhe iu lutën atij që t’ua kthente Zejdin. I Dërguari i Allahut (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) e thirri Zejdin dhe e la të lirë të shkojë me babanë dhe xhaxhanë e tij ose të qëndronte tek ai. Zejdi parapëlqeu të rrinte me të Dërguarin e Allahut (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!). Atëherë, i Dërguari i Allahut (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) shkoi te paria e Kurejshëve dhe u tha: “Dëshmoni se ky është biri im, ai më trashëgon mua dhe unë e trashëgoj atë.” Është koha, kur ende nuk i kishte ardhur profetësia Muhamedit (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!). Zejdi thërritej biri i Muhamedit, derisa erdhi Islami. Islami e anuloi adoptimin dhe tashmë ai u quajt Zejdi, biri i Harithit. Këta të katër e kanë pranuar Islamin brenda një dite, atë ditë kur i Dërguari i Allahut (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) u urdhërua që të paralajmëronte dhe të thërriste në rrugën e Allahut. Për secilin nga këta thuhet se është i pari që e ka pranuar Islamin. Ebu Bekr Siddiku (Allahu qoftë i kënaqur me të!) u bë krahu i djathtë i Profetit (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) për thirrjen në Islam. Ai ishte i ndershëm, i sjellshëm, i dashur, fisnik dhe i respektuar.

vazhdon..

[Pause_Print_Scroll]

vazhdimi...

Ai i dinte më mirë se të gjithë prejardhjen e arabëve dhe historitë e tyre. Burra nga populli i tij shkonin dhe këshilloheshin me të, sepse ishte i njohur për dije dhe virtyte, ishte i thjeshtë dhe bujar, kishte marrëdhënie të mira me njerëzit dhe bisedonte ëmbël me ta. Ebu Bekr Siddiku (Allahu qoftë i kënaqur me të!) thirri në Islam ata njerëz, te të cilët shikonte mirësinë dhe besnikërinë. Kështu, një grup nga njerëzit më të mirë iu përgjigjën e u bënë myslimanë. Më i pari ndër ta qe Othman ibn Affan Emeriu. Më pas, të tjerë, si Zubejr ibn Auam Esediu, Abdurr Rrahman ibn Auf Zuhriu, Sa’ad ibn Ebi Uekkas Zuhriu dhe Talha ibn Ubejdullah Tejmiu. Ebu Bekri (Allahu qoftë i kënaqur me të!) shkoi bashkë me ta te Profeti (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) dhe të gjithë ata e pranuan Islamin. Këta i ndoqën i besueshmi i këtij Ymeti Ebu Ubejde – Amir ibn Xherrahu, Ebu Seleme ibn Abdul Esedi dhe e shoqja, Ummu Selemeja, Erkam ibn Ebi Erkami, Othman ibn Madh’umi dhe dy vëllezërit e tij, Kudame dhe Abdullahu, dy djemtë e Madh’unit, Ubejde ibn Harith ibn Muttalib ibn Abdul Menaf, Seid ibn Zejd ibn Amru ibn Nefili dhe e shoqja, Fatimja, bija e Hattabit – motra e Omer ibn Hattabit, Habbab ibn Erethi, Xhaferr ibn Ebu Talib dhe gruaja e tij Esma, bija e Umejsit, Halid ibn Seid ibn El Asi dhe e shoqja Emine e bija e Halefit. Pastaj u bë mysliman vëllai i Halidit, Amru ibn Seid ibn Asi, Hatib ibn Harithi, e shoqja Fatimja, bija e Mixhlelit dhe vëllai i tij Hattab ibn Harithi, e shoqja Fakiha, e bija e Jesarit dhe vëllai tjetër Muamer ibn Harithi; Muttalib ibn Ez’heri dhe e shoqja, Ramle, bija e Ebu Aufit, Naim ibn Abdullah ibn Usejid Nahhami. Të gjithë këta ishin kurejshë nga barqe të ndryshme të fisit. Nga myslimanët e parë, por jo nga fisi Kurejsh qenë edhe: Abdullah ibn Mes’ud el Hedhliu, Mes’ud ibn Rabia el Karijj, Abdullah ibn Xhahshi dhe vëllai i tij, Ebu Ahmed ibn Xhahshi, Suhejb ibn Sinan Rumiu, Ammar ibn Jasir Anesi, babai i tij, Jasiri dhe nëna e tij Sumejja dhe Amir ibn Fehire. Nga gratë e para që u bënë myslimane, përveç atyre që u përmendën më lart janë: Ummu Ejmen Berika Habeshija, skllave e të Dërguarit të Allahut dhe shërbyesja e tij, Ummu Fadl Lubbabe Kubraja, bija e Harith Hilalijes, shoqes së Abbasit – bir i Abdul Muttalibit dhe Esmaja, bija e Ebu Bekr Siddikut. Myslimanët e parë u njohën me emrin Es Sabikinel Euuelin. Sipas hulumtiveve që janë bërë, del në pah se numri i atyre, për të cilët thuhet se janë të parët që e pranuan Islamin, arrin afërsisht 130. Megjithatë, nuk dihet me siguri, nëse janë bërë myslimanë para se të thirrej hapur për në Islam apo disa prej tyre janë bërë myslimanë, kur thirrja bëhej hapur. Adhurimi që bënin besimtarët dhe edukata e tyre Zbulesa (Kurani) vazhdoi t’i zbritej Profetit (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!). Zbritën ajetet e para të sures Mudethir. Thuhet se surja e parë që ka zbritur pas këtyre ka qenë “El Fatiha”. Kjo sure përfshin falenderimin dhe lutjen ndaj Allahut. Kjo sure përfshin, gjithashtu të gjitha qëllimet e rëndësishme të Kuranit dhe të Islamit. Adhurimi i parë, me të cilin u urdhërua Profeti (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) ishte namazi; dy rekatë në mëngjes dhe dy rekatë në mbrëmje. Për këtë zbriti engjëlli Xhebrail dhe i mësoi avdesin. Pastrimi i plotë ishte shenja dalluese e besimtarëve dhe avdesi kusht i namazit. Fatihaja ishte themeli i namazit. Ndërsa falenderimi dhe madhërimi i Allahut ishin një nga pjesët e namazit. Pra, namazi ishte adhurimi i besimtarëve. Ata e kryenin atë në vende larg syve të njerëzve. Ndoshta, këtë e bënin që ta kryenin vetëm e vetëm për hir të Allahut dhe jo për dyfytyrësi e formalizëm. Në ditët e para të Islamit, nuk njihet për besimtarët ndonjë adhurim, urdhër a ndalim tjetër, përveç namazit. Zbulesa u tregonte atyre anë të ndryshme të Teuhidit (besimit që Allahu është Një), si të pastronin veten moralisht dhe fizikisht, i nxiste për të mirë, u përshkruante Xhenetin dhe Xhehenemin dhe i këshillonte ata në mënyrën më të përsosur, kështuqë ua hapte zemrat dhe ua kënaqte shpirtin. Profeti (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) i pastronte ata dhe u mësonte Kuranin dhe Urtësinë. Ai i çonte në shkallët e zemrave të dëlira, moraleve të pastra dhe shpirtrave të virtytshëm. Ai i bënte të ishin të çiltër në marrëdhëniet me njëri-tjetrin. Me një fjalë, i nxirrte ata nga errësira në dritë dhe i udhëzonte në rrugën e drejtë. Ai i edukonte që t’i përmbaheshin Fesë së Allahut, Islamit, të kapeshin pas lidhjes së Tij si dhe të qëndronin të palëkundur në zbatimin e urdhrit të Allahut. Kaluan tre vjet dhe thirrja për në Islam ende përqëndrohej vetëm tek individët. Profeti (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) nuk e kishte shpallur haptaz nëpër mbledhje e kuvende. Megjithatë thirrja u bë e njohur te Kurejshët e disa prej tyre e urrenin atë dhe disa herë i sulmuan besimtarët. Por, në përgjithësi ata nuk i kushtuan shumë rëndësi, sepse Muhamedi (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) ende nuk u ishte paraqitur si i dërguar dhe nuk u kishte folur për zotat e tyre. </SPAN>

[Pause_Print_Scroll]

Thirrja haptazi

I Dërguari i Allahut (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) kaloi tre vjet duke bërë thirrje më vete dhe gjeti njerëz që e dëgjonin; njerëz të mirë brenda fisit Kurejsh dhe jashtë tij. Kështu u zgjerua rruga e thirrjes në Islam dhe u përgatit trualli për ta bërë atë haptazi. Atëherë, Allahu i Madhëruar i zbriti të Dërguarit të Vet (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!): “Dhe (paralajmëro) fisin tënd më të afërt. Dhe shtriji krahët ndaj besimtarëve që të ndoqën ty. E nëse ata të kundërshtojnë, ti thuaj: “Unë jam i pastër (pa përgjegjësi) nga ajo që bëni ju.” (26:214,216) Atëherë, i Dërguari i Allahut (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) mblodhi farefisin e vet më të afërt, Benu Hashimët dhe bashkë me ta edhe një pjesë të fisit Benu Muttalib. Falenderoi Allahun dhe dëshmoi se nuk ka zot tjetër përveç Allahut dhe tha: “Vërtet, nismëtari nuk i gënjen njerëzit vet. Për Allahun, sikur të gënjeja të gjithë njerëzit bashkë, nuk do t’ju gënjeja ju. Edhe sikur t’i mashtroja të gjithë njerëzit, nuk do t’ju mashtroja ju. Për Allahun, përveç të cilit nuk ka zot tjetër, unë jam i Dërguari i Allahut te ju në veçanti dhe te njerëzit mbarë. Për Allahun, ju do të vdisni ashtu siç flini dhe do të ringjalleni ashtu siç zgjoheni nga gjumi, do të jepni llogari për atë që veproni: për veprën e mirë do të shpërbleheni me të mira, për të keqen me të këqija. Me të vërtetë, Xheneti është i përhershëm dhe Xhehenemi është i përhershëm.” Njerëzit filluan të flisnin fjalë të buta, përveç xhaxhait të tij, Ebu Lehebi, i cili i tha: “Kapeni atë përpara se të grumbullohen, sepse po ta dorëzoni tek ata do të poshtëroheni; e po ta mbroni, ata do t’ju vrasin.” U ngrit Ebu Talibi: “Për Allahun, do ta mbrojmë atë (Muhamedin) sa të jemi gjallë.” Pastaj shtoi: “(O, Muhamed!) Vazhdo me atë që të ka urdhëruar Allahu, sepse unë betohem në Allahun që sa të jem gjallë, do të të mbroj ty, vetëm se nuk më pëlqen të ndahem nga feja e babait tim, Abdul Muttalibit.” Në malin Safa Fill pas kësaj bisede, Profetit (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) i zbriti fjala e Allahut: “Bëje të njohur atë, për të cilën urdhërohesh dhe largohu prej idhujtarëve.” (15:94) Atëherë, një ditë, i Dërguari i Allahut (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) hipi në malin Safa, gjeti majën më të lartë të tij dhe thirri: “O shokët e mi!” Kjo shprehje ishte si thirrje që lajmëronte sulmin e ndonjë ushtrie ose kur kishte ndonjë çështje me rëndësi të madhe. Pastaj filloi t’u thërriste barqeve Kurejshe me emër: “O Beni Fehir! O Beni Adij! O Beni Abdi Menaf! O Beni Abdil Muttalib! “Kush thërret kështu?”,- pyesnin ata. “Është Muhamedi!”,- thanë. Atëherë, njerëzit nxituan për tek ai. Madje, edhe ai që nuk kishte mundësi të shkonte vetë atje, çonte ndonjë njeri të vetin që të shikonte se çfarë ka ndodhur. Pasi u tubuan njerëzit, Profeti (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) pyeti: “Si mendoni ju, nëse unë ju njoftoj se ka ardhur një kalorësi armike në luginën e këtij mali t’ju sulmojë ju, a do të më besonit?” “Po! Tek ti nuk kemi provuar kurrë ndonjë gënjeshtër.”,- iu përgjigjën ata. “Tek ti kemi provuar gjithmonë të vërtetën.” “Vërtet,- vijoi Profeti (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!), unë po ju paralajmëroj se jeni para një dënimi të fortë! Shembulli im me ju, i ngjan shembullit të një burri që sheh armikun dhe kërkon ndonjë vend të lartë për njerëzit e vet, që të mos i sulmojë armiku dhe pastaj thërret: “O shokët e mi!” Pastaj i ftoi që të dëshmojnë se nuk ka zot tjetër përveç Allahut dhe se Muhamedi është i Dërguari i Tij. U tregoi, gjithashtu se kjo fjalë është sunduese në këtë botë dhe shpëtuese në botën tjetër. Më pas, i paralajmëroi ata për dënimin e Allahut, nëse do të vazhdonin idhujtarinë e tyre e nuk do t’i besonin asaj që Profeti (paqja e Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) kishte sjellë nga Zoti i tij dhe se ai, megjithëse i dërguar, nuk mund t’i shpëtonte nga dënimi dhe nuk mund të bëhej ndërmjetës tek Allahu. Më pas tha: “O kurejsh! Bëjeni veten tuaj t’ju blejë Allahu dhe shpëtojeni veten tuaj nga Zjarri, sepse unë nuk mund t’ju bëj as dëm dhe as dobi. Unë nuk mund të bëhem arsye, që ju të përfitoni nga Allahu! O bijtë e Ka’b ibn Luejit! Shpëtojeni veten tuaj nga Zjarri, sepse unë nuk mund t’ju bëj juve as dëm dhe as dobi. O bijtë e Murre ibn Ka’bit! Shpëtojeni veten tuaj nga Zjarri, sepse unë nuk mund t’ju bëj ju as dëm dhe as dobi. O bijtë e Kusajit! Shpëtojeni veten tuaj nga Zjarri, sepse unë nuk mund t’ju bëj as dëm dhe as dobi. O bijtë e Abdu Shemsit! Shpëtojeni veten tuaj nga zjarri.

vazhdon...