Shteti Brenda pakos - pavarësi me sovranitet të kufizuar

[Dilaver]

Emisari i OKB'së për Statusin e Kosovës, pas raportimit të tij të fundit në New York, është shprehur se palët në negociata nuk do të habiten nga propozimi i tij për statusin, meqë në pako do të përfshihen çështjet e diskutuara në Vjenë.
Decentralizimi - tema që ka shtjerrë energjitë e delegacioneve të të dyja kryeqyteteve, rreth së cilës ka pasur qëndrime diametralisht të kundërta, është mbyllur me numrin e komunave të reja, por mbetet e hapur për zgjerimin e territoreve.
Martti Ahtisaari ka pranuar ofertën e fundit të Prishtinës, e cila kishte bërë kompromise të
mëdha dhe të dhimbshme.
Zyrtari nga GK, që ka lexuar pakon, ka treguar hollësitë.
"Presidenti Ahtisaari ka propozuar 5+1 komuna të reja. Kryesisht është propozimi i Kosovës. Gracanica, Mitrovica Veriore, Ranillugu, Parteshi, Kllokoti dhe zgjerimi i Novo Bërdos... Numri i komunave mbetet i njëjtë me atë që ka ofruar vendi juaj, por numri i territorit të këtyre komunave nuk është i njëjtë. Duket se do të ketë shtim të zonave kadastrale".
Statusi i ri i Kosovës, i vendosur me Rezolutën e re nga Këshilli i Sigurimit, fillimisht pritet të njihet ndërkombëtarisht - ashtu siç definohet në pakon e Martti Ahtisaari.
Zyrtari nga GK ka pohuar se - pas aprovimit të Rezolutës së re nga Këshilli i Sigurimit, do të ketë qëndrim të përbashkët të Bashkimit Europian.
"Spanja dhe Greqia nuk mund ta parandalojnë këtë, për shkak të Rezolutës së Këshillit të Sigurimit për Kosovën", ka thënë ai.
Nuk është ende e qartë nëse pakoja e statusit do të jetë si aneks i Rezolutës së KS, apo do të përfshihet në pjesën hyrëse të tekstit.
"Rezoluta mund ta përmbajë tekstin hyrës dhe anekset e tanishme, ose Rezoluta mund të jetë e shkurtër dhe gjithçka tjetër të jetë aneks i saj".

Këshilli i Sigurimit do të nxjerrë një rezolutë të re për Kosovën, me të cilën hedhet poshtë Rezoluta 1244, si i vetmi link që mban të lidhur Kosovën me Serbinë.

Në Rezolutën e re i jepet fund misionit të UNMIK'ut dhe autorizohet vendosja e prezencës së re ndërkombëtare - civile dhe ushtarake.

Të tjerat pastaj, kalojnë në Prishtinë.

Kuvendi miraton Kushtetutën e re të Kosovës, në preambulën e së cilës do të thuhet se – Kosova është shtet i pavarur, dhe njëkohësisht shpall edhe pavarësinë.

Qeveria e Kosovës, pastaj, kërkon njohjen zyrtare dhe aplikon në organizatat ndërkombëtare, veç e veç.

[Dilaver]

Për ulësen, ministritë, ushtrinë...

Qëndrimi me ngulm i palës shqiptare se Kosova do ta ketë pavarësinë e plotë, nuk është përfshirë në 53 faqet e Martti Ahtisaarit.
Ulësja për Kosovën në Organizatën e Kombeve të Bashkuara dhe përfaqësimi në fushën e marrëdhënieve ndërkombëtare – nuk janë rekomanduar në mënyrë eksplicite nga finlandezi.
Zyrtari nga Grupi i Kontaktit ka bërë të ditur përmbajtjen.
"Çështja e anëtarësimit në OKB - nuk është përmendur në pako. Por, sipas dokumentit, Kosova do të ketë të drejtë të anëtarësohet në organizatat ndërkombëtare. Unë këtë gjë e interpretoj në këtë mënyrë: pas një kohe, 1-2 vjet, pas aprovimit të Kushtetutës, zgjedhjeve të reja, Qeverise se re, Kosova do të jetë në gjendje të aplikojë për anëtarësim formal (zyrtar) në OKB. Madje edhe Ish-Republika Socialiste Sovjetike e Ukrainës dhe ish-Republika Socialiste Sovjetike e Bjellorusisë kanë qenë anëtare të OKB'së gjatë kohës së BRSS".
Emisari i OKB'së për Statusin, po ashtu, nuk ka rekomanduar Ministrinë e Jashtme për Kosovën, por kjo nuk duket të jetë problem i madh.
"Jo, as kjo nuk është përmendur në pako, si e tillë".
Zyrtari nga GK, i përfshirë në mbylljen e kaptinës së procesit negociator, është i bindur se kjo çështje nuk do të pengohet.
"Për mua është e qartë se Qeveria e ardhshme e Kosovës mund ta ketë këtë Ministri".
Kosovarët do të mund të ndjehen më të çliruar, kur të kuptojnë rekomandimin e Martti Ahtisaarit për ushtrinë e ardhshme të Kosovës.
Edhe pse me kujdes, në këtë pikë të ndjeshme, ai ka paraparë forcën mbrojtëse, në pakon e tij.
Por, duke mos qenë i drejtpërdrejtë me emërtimin.
Fjala ushtri - nuk ekziston në tekst.
"Në vend të saj - është Forca e Sigurisë së Kosovës (Kosovo Security Force), që sinqerisht është e njëjta gjë".
Numri i përgjithshëm i pjesëtarëve aktivë do të jetë 2500, ndërsa 800 do të jenë rezervë, të armatosur lehtë.
Zyrtari nga Grupi i Kontaktit ka sqaruar tutje se pako e Martti Ahtisaarit parasheh edhe Ministrinë e Mbrojtjes.
"Po, do të ketë Ministri të Mbrojtjes. Mirëpo, emërtimi i saktë është - Civilian Led Organization. Për mendimin tim, është plotësisht e pakuptueshme kjo, sepse duhet të thuhet qartë se është Ministri e Mbrojtjes. Sqarimi për këtë është bërë për nevojën e gjetjes së një gjuhe të kompromisit".

[Dilaver]

Takimi i ardhshëm i Grupit të Kontaktit me Emisarin e OKB'së për Statusin e Kosovës është caktuar të mbahet me 10 nëntor.
Në këtë takim - pritet të dilet me vendim nëse ndryshon ose jo orari aktual për statusin e Kosovës, pasi që Serbia të deklarohet për datën eventuale të zgjedhjeve.
Nëse zgjedhjet në Serbi mbahen para përfundimit të këtij viti, atëherë është e mundshme që Ahtisaari të marrë rekomandimin nga Grupi i Kontaktit për të shtyrë afatin kohor për prezantimin e pakos në Këshillin e Sigurimit.

Por, kur do ta marrin palët në negociata pakon?
"Nëse nuk ndryshon orari actual për zgjidhjen e statusit, Martti Ahtisaari do të raportojë në Këshillin e Sigurimit diku në muajin dhjetor, ose edhe më herët. Takimi i ardhshëm i GK është me 10 nëntor. Mendoj se deri në këtë kohë, 10 nëntor, të dyja delegacionet - Kosova dhe Serbia, do të marrin propozimet për status. Rusët duan që propozimi së pari t'u jepet delegacioneve, pastaj të zhvillohen negociata lidhur me pakon për status, e pastaj pakoja të kalojë në Këshillin e Sigurimit të OKB'së".
Serbia ka dalë të shtunën dhe të dielën në referendum, për ta votuar Kushtetutën e re, e cila parasheh Kosovën si pjesë të saj.
Liderët serbë janë shprehur se Kushtetuta paraqet diskontinuitet me kohën e Sllobodan Millosevic dhe se është më e mirë se e kaluara.
Suksesi i mundshëm i këtij referendumi - sjell mbajtjen e zgjedhjeve në Serbi, përcaktuesi kryesor për orarin e zgjidhjes së statusit të Kosovës.
Nëse Serbia mban zgjedhje parlamentare para përfundimit të vitit 2006, Martti Ahtisaari do të raportojë në janar në Këshillin e Sigurimit.
"Kështu e ka në plan. Megjithatë, në janar, kryesues I radhës në Këshillin e Sigurimit është Rusia, prandaj kjo çështje mund të shtyhet për muajin shkurt, kur Sllovakia është kryesuese e radhës", ka pohuar zyrtaringa GK.
Martti Ahtisaarit i është vazhduar kontrata e punës deri në qershor.
Sidoqoftë, ai nuk planifikon të qëndrojë si Emisari i OKB'së pas çerekut të parë të vitit 2007.
"Pra, Ahtisaari qëndron në këtë post më së largu deri më 31 mars të vitit 2007".
Finlandezi, në misionin e tij më sfidues, në zgjidhjen e konfliktit shumëvjeçar mes shqiptarëve dhe serbëve, nuk do të arrijë një kompromis mes tyre.
Por, zgjidhja e tij do të jetë - kompromis.
Këtë fundjavë, serbët tentojnë të aprovojnë Kushtetutën e re, duke riafirmuar Kosovën si pjesë e Serbisë, përderisa shumica shqiptare e Kosovës aspiron fuqimisht dhe pret me besim një pavarësi të plotë.
Grupi Negociator i Kosovës e ka parë Emisarin e OKB'së si njeri që do t'i japë fund asaj që ka mbetur e papërfunduar më 1999.
Në vizitën e tij të parë në Kosovë, sapo kishte marrë mbi supe një detyrë të rëndë, me të cilën do t'i vë majë karrierës, finlandezi ka pranuar se pikëpamja e tij e pasluftës në Kosovë – se pavarësia nuk ishte zgjidhje e duhur, duhet të shikohet në kontekstin e atëhershëm.

[Dilaver]

KUSHTETUTA PAS MIRATIMIT TË REZOLUTËS SE KS.

UNOSEK dhe Grupi i Kontaktit e shohin tepër të rëndësishme që Kosova të fillojë
përgatitjet për hartimin dhe aprovimin e Kushtetutës së ardhshme.
Por, mekanizmat ndërkombëtarë që marrin vendime për të ardhmen e vendit, kanë tërhequr vërejtjen se aprovimi zyrtar i Kushtetutës nuk është i pëlqyeshëm para aprovimit të Rezolutës së re të Këshillit të Sigurimit.
"Kjo nuk është mirë të bëhet", ka thënë zyrtari i GK.
Ai ka shtuar se ndërkohë, para Rezolutës, kosovarët do të mund pajtoheshin rreth trupit që do të merret me hartimin e Kushtetutës.
"Ky organ - që quhet 'Konferencë Kushtetuese', do të përbehet nga 18 vetë, prej tyre 14 shqiptarë, 2 serbë dhe 2 nga pakicat tjera. Këta 14 persona duhet të përzgjedhen nga Presidenti i Kosovës, në konsultim me Kryesinë e Kuvendit të Kosovës. Një marrëveshje paraprake Brenda Ekipit Negociator do të ishte e mirëseardhur. OSBE tashmë ofron ndihmë për ndërtimin e kapaciteteve institucionale. Me aspektet politike të procesit kushtetues do të merren SHBA dhe BE".
Për rolin dhe rregulloren e punës për Konferencën Kushtetuese thuhet se duhet të arrihet pajtimi para votimit të Rezolutës së re në Këshillin e Sigurimit, në këtë mënyrë të mos humbet kohë duke u marrë me këtë çështje pas aprovimit të statusit.
Ideja fillestare për numrin e kësaj trupe ka qenë 30 + 5 + 5, por tani është zvogëluar në 14 + 2 + 2, me insistimin e Shteteve të Bashkuara të Amerikës.
"Megjithatë, aktualisht qëndrimi është që kjo trupë t'i ketë 18 vetë. Por, edhe pse ky nuk është numri përfundimtar, besoj se kjo është fjala e fundit".
Kushtetuta e re e Kosovës, siç ka theksuar Martti Ahtisaari në pakon e tij, duhet të aprovohet nga Kuvendi i tanishëm i Kosovës, me shumicë votash, 2/3 e deputetëve.
"Minoritetet nuk kanë të drejtë vetoje, por duhet të konsultohen".
Ahtisaari nuk ka paraparë hedhjen e Kushtetutës në referendum.