Dialogu Polivalent

[beku]

Dialogu Polivalent

nga Bekim Rexhepi

Kadare kështu disi e patë nisur dialogun edhe me Mr.Ukshin Hotin, ndonse ky dialogu i asaj kohe, u zhvillua mes intelektualit të lirë dhe intelektualit te burgosur. Kadare një shkrimtar i madhë dhe ..., po kaq i lirë sa mund të ngacmoi kudoku, e kë, "ata që në njëfarë forme mund ta sfidojnë pozitën e rënditjes së më te madhit shqiptar".
Disonante tingëllon akoma tendenca e Intelektualëve të sotëm, të shqiptarëve që dot nuk arritën, madje pa i shpëtuar ati infektimit tendenciozë, që fillon politikisht dhe se me çfarë mbaron tashmë por çdo kënd dihet. Kadare i pa knaqur nga dueli me Mr.Hotin, por më "fatlum", ndofta që ky duel nuk patë vazhdimësi më të gjatë, jo për fajin e Kadaresë, por për fatin e keq te intelektualit të burgosur, që prej asaj kohe, mbeti një shushurimë dhe i zhglym. Kështu janë fatet e diktaturave, kështu janë fatet e të robëruarëve. Mr. U. Hoti, e la dialoun e ngacmimit me Kadaren. Por Kadare nuk e la, ndofta u ndje më triumfus se ç'është në të vërtetë. Këti ngacmimit iu gjegjë pa përtesë; Akad. R. Qosja. Ky dialog, tashmë nuk mund të shkëputet nga vazhdimësia e dialogut të parë mes dy intelektualëve të mëdhnjë.
Për mua, ma do mendja ta quaj si vazhdimësi te dialogut te nisur me herët me Mr.U. Hoti. Si një filozof i mendimit politik, z. Hoti në shumë analiza të tij dhe të mëhershme ka spikatur të diktoi orientimin se si duhet të ndodhë Evropianizimi i interesave shqiptare.
Hoti e potencon një çështje më rëndësi dhe që i'a vlen të futet, të debatohet edhe në këtë dialog( i cili ka prekur edhe relegjionin) kur thotë se; "Besimi ka të bëjë më tepër me ndjenjat dhe me pak me arsyen. Ndërkaq, ndjenjat mund të ndryshojnë së bashku me kohën dhe varësisht nga rrethanat. Për këtë shkak nuk mund të ketë të vërteta definitive kur është fjala për ndjenjat dhe sa diskutim racional. Duke e patur këtë parasysh, këtu do të vazhdohet diskutimi mbi islamin si komponentë religjioze, e cila, njësoj si edhe ortodoksizmi, mund ta ngarkoj mendimin politik".

I. Kadare
Kadare duke dashur ti mbuloj me një petkë më evropian se; ç'janë në fakt "kosovaret" me evropian, ka dashur të avancoj në mënyrë te "pavetdijshme" përkrahjen që mund ti vijë Kosovës nga një përcaktim siperfaqsor dhe i mundshëm i tyre, i te qenunit krejt evropian. Në gjithë këtë insistim të Kadaresë mbi përceptimin e interesit të kombit, ay e avancon modelin apo kërkon me çdo kusht, aplikimin e mënyrës së shqyrtimit Perëndimor. Përplasi më qëllim mundësin e fërkimit të mendjes shqiptare në këtë debat, gjë qe edhe si duket e ka realizuar në planin e tij. Në tëndencën e Kadaresë, nga njëherë e fito përshtypjen se ay, sikur e nxjerrë vetëvetën, në një mos besues në fushen politike, duke cilësuar ngecjen evidente dhe koherencë si faktor, dhe duke atakuar shqiptaret me defektin e përcaktimit fetar.
Kadare, duke e ngarkuar mendimin e tij politik, i vetdijshëm, sikur zbret në sfondin e preokupimeve, tashmë të njohur në Perëndim, mbi atomizimin e mendimit shoqëror. S'ka pse të mos jetë, e pakuptushme çasja e Kadaresë, ay e gjenë mbështetjen e vet, tek sintagma e civilizimit Perendimor. Në këtë, ka shumë të vërtetë, dhe jo pa qëllim, Kadare i madhë bënë manovrën e tij sa të dobishme por edhe sa te "dëmshme" në kohë e nisje të manovres.
Kadare i përcipt, sygjeron që veprimin politik i shqiptarve, më në fund duhet orientohet i tëri drejt vlerave të perëndimit dhe të devijoi nga sindromi i madhë, evident i cilsimit të vendeve që bartin pasigurin ndërkombëtare.
Nuk e di nëse ky dialog polivalent, e bënë Kadaren ta ngarkoi më me shumë, e më me qëllim mendimin politik rreth identitetit kombëtar, i cili, jo pa këtë hamendësim të madhë e gjenë shtegun e thyer të debateve tona. Pajtohem që ka rezerva të pakuptimta, në prekje te gjurmëve të më hershme, që për një numer politikanesh të vogël dhe mjaftë të vogël, dhe të vetëdijshëm, na kanë sygjeruar aty-këtu të mos e avansojmë kinse "debatet fatale"dhe të ketë reduktime në sprovime te debateve tona. Duhet pranuar mbi këtë dozë se ka përpjekje, apo tendenca për patur rrëshqitje të qëllimta, që një pjesë e debateve të marrin kahe dhe të depozitohen në fatalitet. Por, gjithashtu duhet pranuar se tek Kadare aludon faktii mirënjohur, që zgjidhja shqiptare është bërë sëpaku nga vetja e tyre dhe përcaktimi i tyre në të tri sistemet e mëdha të besimit relegjiozësht i tyre.
Kam të drejtën ta lartësoi dhe të besoi në atë që Kadare e potencoi "...", si një ndihmesë për zhvillimin e proceseve të gjithmbarshme, drejtë qëllimëve të akceptushme globale te njohura gjerë më sot.

R. Qosja
Pra, Qosja i vetëdijshëm, në rolin përcaktues të tij, prej reagues edhe njëherë orvatet të nxjerrë me mjaftë sakrificë dhe te fetishizoj me numrin e reagimeve pajtuese dhe numrin e reagimeve mospajtuese.
duke mos i hyr në dialogun polivalent, besoi se edhe ky dialog ndryshe do të mund të konsiderohej i panevojshëm, ashtu siç është orvatur Qosja ta mbuloj reagimin e tij, duke e cituar Horhe Luis Borhes-in.
Gjithashtu në reagimin e tij Qosja edhe pohon edhe mohon me atë se çfarë ka thënë Kadare, kjo nuk mund të konsiderohet si korrektësi e një vunderman-i. Në gjithkëtë nuk mund ta gjesh asesi ngadhënjyesin apo trumfalistin e ideologjisë shpërbërse. Madje, nuk arrita të kuptoi se a e ka hedhur Kadaren në taborrin e kësaj ideologjie shpërbërse apo duke dashur ta hedhë atë, është hedhur vet. Qosja, mendoj se duhet ta ketë mjaftë të qartë se në dialogun polivalent, përqohen edhe ata trupa që nuk i njef fare si ndikus, po qe gjithësesi dhe vërtetë janë preeliminuesë në rezultatin e argumenteve.
Duke abozuar mbi identitetin kombëtar, Qosja si Kadare, hyn mëse i vetdijshëm në shërbesën "fundamentaliste", gjë qe nuk është pritur se paku prej njeriut qe në disa raste e ka rrahur iden se; populli shqiptar do të arrij te integrohet në vlerat e mëdha si një popull me një besim panteistë.
Ikja nga kontinuiniteti sikur është bërë modli i kreaturave intelektuale.

www.bekimbeu.de