Vehabizmi

[roadrunner]

Nuk është mekruh të varrosen trupat në një ndërtesë që është ndërtuar më parë. Sahabët e varrosën Resulullahin s.a. dhe dy kalifët e tij në një ndërtesë. Asnjëri prej tyre nuk e kundërshtoi këtë!

Hadithi: "Ummeti im nuk do të pajtohet kurrë në një gjë të gabuar", na njofton se pajtimi i tyre nuk mund të ketë qenë kufr. Dijetari i madh islam Ibn 'Abidini ka shkruar: "Disa dijetarë kanë thënë se është mekruh të vendoset një rrobë, fes ose turban mbi varret e muslimanëve ose të eulijave". Libri el-Fetawa el-Huxhxhe thotë: "se, është mekruh nëse ka për qëllim t'i tregojë gjithkujt madhështinë e të varrosurit që ai të mos ofendohet dhe që ata të cilët e vizitojnë të jenë respektues dhe të sjellshëm. Veprat që nuk janë të ndaluara në el-adilet ul-sher'ijje duhen gjykuar sipas nijetit të tyre. Është e vërtetë që në kohën e sahabëve as nuk janë ndërtuar kube mbi varre e as nuk vendoseshin rroba mbi varre. Por asnjëri prej tyre nuk ishte kundër varrosjes së Resulullahit a.s. dhe dy kalifëve të tij r.a. në një dhomë". Për këtë arsye dhe për të zbatuar urdhrin "Mos shkelni mbi varre!" dhe "Mos jini jorespektues ndaj të vdekurve!" dhe për shkak se ato nuk ndaloheshin, nuk mund të lejohen sikur të ishin bërë më vonë. Të gjithë librat e fikh-ut tregojnë se menjëherë pas tavafit të lamtumirës, është e dmosdoshme që dilet nga Mesxhid el-Harami në shenjë respekti ndaj Qabes. Kurse sahabët, për shkak të respektit të tyre ndaj Qabes në çdo pikë, nuk e bënin këtë. Duke qenë se brezat pasardhës nuk ishin në gjendje të tregonin një nderim të tillë, 'ulematë deklaruan se ishte e domosdoshme të tregohej respekt duke dalë nga Mesxhidi me fytyrë drejt tij. Kështu, ata na e mundësuan që edhe ne të jemi respektues si sahabët. Po ashtu, u bë e lejuar që të mbuloheshin varret e të devotshmëve dhe të eulijave me rroba ose të ndërtoheshin kube mbi to për të treguar respekt sikurse sahabët.

Dijetari i madh 'Abdul-Ghani en-Nebulusi e shpjegon këtë në hollësi në librin e tij Keshf un-Nur. [25]

Në fund të librit Halebi-i Kebir, shkruhet: "Nëse një person vendos që toka e tij të bëhet varrezë dhe nëse ka vend, lejohet që të ndërtohet një tyrbe në të, për të varrosur trupat. Kur nuk ka hapësirë tjetër, kjo tyrbe do të rrënohet dhe varret do të gërrmohen. Sepse ky vend i përket vakfit, me nijetin për të qenë varrezë".

Sikur ndërtimi i tyrbeve të ishte njohur si shirk, ose tyrbet të ishin mbajtur si idhuj, do të kishte qenë gjithmonë e domosdoshme që ato të rrënohen. Libri i njohur i wehhabive thotë: "Ai që kërkon bekim (teberruk) me një pemë, gur, varr ose të ngjashme bëhet mushrik. Varret janë bërë vende idhujtarie duke ndërtuar kube mbi to. Edhe njerëzit e xhahilijetit i adhuronin njerëzit e devotshëm dhe statujat. Sot, nëpër tyrbe dhe varreza kryhen të gjitha këto akte e madje edhe më të tepruara se këto. Përpjekja për t'u kërkuar bekime tek varret e personave të devotshëm është si adhurimi i idhullit el-Lat. Këta mushrikë pandehin se eulijatë i dëgjojnë dhe u përgjigjen lutjeve të tyre. Ata thonë se ata u qasen të vdekurve duke bërë betime dhe duke dhënë lëmoshë për varret. Të gjitha këto veprime janë shirk i madh. Mushriku mbetet mushrik edhe nëse e quan veten ndryshe. Të luturit e të vdekurve me respekt dhe me ndjenjë, therja e kurbaneve, bërja e betimeve dhe veprime të tjera të ngjashme janë të gjitha shirk, sido që ta emërtojnë. Mushrikët e kohës së sotme, duke përdorur fjalën ta'zim (respekt) dhe teberruk e quajnë të lejuar atë që bëjnë". [26]

[roadrunner]

Në librat e mi të ndryshëm, kam parashtruar përgjigjet e dhëna nga dijetarët muslimanë ndaj talljeve të tilla përçmuese të wehhabive drejtuar muslimanëve të Ehl-i Sunnetit. Ajo që vijon është përkthyer nga libri el-Usul ul-Arba'a fi Tardid el-Wehhabijje, për t'i treguar lexuesit symprehtë se wehhabitë mashtrojnë dhe devijojnë veten dhe kërkojnë t'i çojnë muslimanët në shkatërrim: "Kur'ani, Hadithi, thëniet dhe veprat e selef us-salihin dhe argumentet e shumicës së 'ulemave tregojnë se lejohet t'i tregohet ta'zim (respekt, nderim) dikujt tjetër veç Allahut". Ajeti i 32 i Sures el-Haxhxh thotë: {Kush respekton (ju'azzim) shenjat e Allahut, ajo është nga devotshmëria e zemrave}. Sha'a'ir do të thotë "shenja, tregues". Hazreti 'Abdul-Hakk ed-Dehlawi ka thënë: "Sha'a'ir është shumësi i sha'ire, që d.t.th. tregues ('alame). Gjithçka që, kur e shikojmë, na kujton Allahun Te'ala është një tregues (shenjë) e Allahut Te'ala". Ajeti 158 i Sures el-Bekare thotë: {Safa dhe Merve janë nga shenjat (sha'a'ir) e Allahut.} Siç kuptohet nga ky ajet, kodrat e Safasë dhe Merves nuk janë shenjat e vetme të Allahut Te'ala. Ka shenja të tjera gjithashtu dhe këtu nuk futen vetëm vendet e ngjashme me to si Muzdelife dhe Mina. Shah Waliullah ed-Dehlawi thotë në faqen 69 të librit të tij Huxhxhetullahil Beligha: "Shenjat më të mëdha të Allahut Te'ala janë katër: Kur'ani, Qabja, Profeti dhe namazi".

Dhe në faqen 30 të librit të tij Altaf ul-Kuds, ai thotë: "Të duash shenjat e Allahut Te'ala do të thotë të duash gjithçka që të kujton Allahun Te'ala. Të duash eulijatë e Allahut është njëlloj". [27]

Prandaj, edhe eulijatë janë nga shenjat e Allahut. Ndërkohë që dy kodrat pranë Mesxhid ul-Haramit në Mekë, Safaja dhe Merveja, midis të cilave nëna e Profetit Ismail, Hazreti Haxhirja kishte vrapuar, janë ndër shenjat e Allahut Te'ala dhe na bëjnë ta kujtojmë atë nënë të bekuar, pse s'u dashka që vendet ku Pejgamberi Hazreti Muhammed a.s. - që është më i epërmi i të gjitha krijesave dhe i Dashuri (Habib) i Allahut Te'ala - është lindur dhe rritur dhe vendet ku ai ka adhuruar Zotin, është shpërngulur, ka falur namaz dhe ka ndërruar jetë dhe varri i tij i bekuar dhe vendet e familjes dhe shokëve të tij të numërohen si shenja? Përse i shkatërrojnë wehhabitë këto vende?

Duke lexuar Kur'anin drejt dhe me vëmendje, shihet lehtë se shumë ajete shprehin ta'zim për Resulullahun. Në Suren Huxhurat, thuhet: {O besimtarë, mos bëni asgjë para Zotit e të Dërguarit të Tij ... O besimtarë, mos e ngritni zërin mbi zërin e Pejgamberit dhe mos iu ngërmoni atij si i ngërmoheni njëri-tjetrit e të zhduken veprat tuaja duke mos ditur ju. Atyre që ulin zërat pranë të Dërguarit të Allahut, Allahu ua ka përshtatur zemrat për devotshmëri, ata kanë falje mëkatesh dhe shpërblim të madh. Ata që të thërrasin përtej mureve (o Muhammed), shumica e tyre nuk kuptojnë. E sikur të bënin durim gjersa të dilje ti vetë, do të ishte më edukative për ta ...} (1-5).

Ai që i lexon dhe thellohet mirë mbi këto pesë ajete, e sheh qartë se sa e lavdëron Allahu Te'ala ta'zimin e treguar ndaj Pejgamberit të Tij të Dashur dhe sa me ngulm e urdhëron Ai ummetin që të jetë respektues e modest ndaj tij. Shkalla e kësaj rëndësie mund të gjykohet nga ajeti se shpërblimi i të gjitha veprave të atyre që do të ngrinin zërin para tij do të shuhej. Këto ajete shprehin dënim ndaj shtatëdhjetë vetave nga fisi i Banu Temimit, të cilët e kishin thirrur Pejgamberin duke bërtitur pahijshëm nga jashta Medines. Sot wehhabitë thonë se ata i përkasin fisit të Banu Temimit. Duhet të jetë kjo arsyeja pse Pejgamberi s.a. ka thënë: "Njerëzit e fesadit janë në Lindje" dhe "Shejtani do të shkaktojë fitne prej s'andejmi", duke bërë me shenjë nga Nexhdi. Një tjetër emër i përdorur për wehhabitë është "nexhdas", sepse ata kanë mbushur Nexhdin. Fitneja e parashikuar në hadithin e mësipërm u shfaq pas 12 shekujsh: "wehhabitë dolën nga Nexhdi nëpër Hixhaz dhe plaçkitën pasuritë e muslimanëve, vranë burrat dhe robëruan gratë e fëmijët. Ata kryen ligësi të mëdha që as paganët nuk i kanë kryer".

[roadrunner]

Në ajetet e mësipërme, fraza e përsëritur {O ju besimtarë} tregon se të gjithë muslimanët e tërë shekujve deri në Ditën e Gjykimit urdhërohen që të jenë respektues ndaj Resulullahut s.a. Sikur urdhri të kishte qenë vetëm për sahabët e tij, do të ishte thënë "O sahabët e Profetit". Në fakt, frazat "O gratë e Profetit" dhe "O njerëzit e Medines" janë kur'anore. Fraza {O ju që keni besuar} përdoret në ajetet që urdhërojnë namazin, agjërimin, haxhin, zekatin dhe ibadetet e tjera për të gjithë muslimanët, deri në Ditën e Gjykimit. Prandaj, ideja e wehhabive se "Pejgamberi duhej respektuar kur ishte i gjallë, atij nuk i duhet treguar respekt e as nuk i duhet kërkuar ndihmë pas vdekjes", është e pabazë sipas këtyre ajeteve.

Ajetet e mësipërme tregojnë se ta'zimi ndaj të tjerëve veç Allahut është gjithashtu i nevojshëm. Ajeti 104 i Sures Bekare pohon: {O besimtarë, mos (i) thoni (Profetit) "Raina", po thoni "udhurna" (shikona) dhe respektoni (urdhrat e Allahut)}. Besimtarët e kishin zakon t'i thonin Pejgamberit s.a. "Raina" (vështrona, kontrollona). Raina donte të thoshte gjithashtu sharje e fyerje në hebraisht dhe çifutët e përdornin këtë fjalë pikërisht në këtë kuptim. Për shkak se ajo kishte edhe këtë kuptim të keq, Allahu Te'ala ua ndaloi besimtarëve ta përdornin këtë fjalë dhe e mbrojti të Dërguarin e Tij s.a. nga mundësia e të mosrespektuarit. Që ky respekt të tregohej deri në fund të botës, Ai tha: {O ju që keni besuar!}.

Në ajetin 33 të Sures el-Enfalë, Allahu te'ala thotë: {Allahu nuk do t'i dënojë ata deri sa ti je në mesin e tyre} dhe premton që të mos i dënojë ata deri në fund të botës. Ky ajet i kundërpërgjigjet pretendimit të wehhabive se Pejgamberi s.a. iku dhe u bë dhé.

Ata shkatërrojnë vendet e bekuara të trashëguara nga Resulullahu s.a. Ata pretendojnë se këto vende i bëjnë njerëzit politeistë. Sikur të ishte shirk t'i lutesh Allahut Te'ala në vende të shenjta, Ai nuk do të na kishte urdhëruar të shkonim në haxh. Resulullahu nuk do ta kishte puthur Gurin e zi (Haxher ul-Eswed) gjatë tavafit, askush nuk do të ishte falur në Arafat dhe në Muzdelife, askush nuk do të kishte gjuajtur gurë në Mine dhe muslimanët nuk do të kishin ecur midis Safasë dhe Mervesë. Këto vende të shenjta nuk do të ishin respektuar.

Kur Sa'd ibn Mu'adhi, prijësi i ensarëve, erdhi në vendin ku ata ishin tubuar, Resulullahi tha: "Ngrihuni në këmbë për prijësin tuaj!". Ky urdhër u drejtohej të gjithëve që ata ta nderonin Sa'din. Është gabim të thuhet: "Sa'di ishte i sëmurë. Qëllimi i thënies ishte që ai të ndihmohej të zbriste nga deveja", pasi urdhri ishte për të gjithë.

Sikur të nënkuptonte ndihmimin e Sa'dit, urdhri do të kishte qenë për një ose dy veta dhe do të ishte thënë vetëm "për Sa'din" e nuk do të kishte patur nevojë të thuhej "për prijësin tuaj".

[roadrunner]

Saherë që shkonte nga Medina në Mekë për haxh, 'Abdullah ibn 'Umeri r.a. ndalonte dhe falej në vendet e shenjta ku Resulullahu s.a. ishte ulur. Ai bekohej (teberruk) me këto vende. Ai e kishte zakon t'i vendoste duart në minberin e Resulullahut s.a. dhe pastaj i fërkonte ato për fytyrë. Imam Ahmed ibn Hanbeli e kishte zakon të puthte Huxhret us-Sa'danë dhe minberin për t'u bekuar prej tyre. Wehhabitë, nga njëra anë thonë se i përkasin medhhebit hanbeli, dhe nga ana tjetër, quajnë shirk atë që ka bërë imami i këtij medhhebi. Ndaj, pretendimi i tyre se janë hanbeli është një gënjeshtër. Imam Ahmedi e vendoste këmishën e Imam Shafi'iut në ujë dhe e pinte ujin për të marrë bekime. Hazreti Halid ibn Zejd ibn Ebu Ejjub el-Ensari e fërkonte fytyrën me varrin e bekuar të Resulullahut a.s. dhe, kur dikush deshi ta ngrinte, ai tha: "Lërmë! Nuk kam ardhur për gurët dhe baltën, por për vizitën e Resulullahut".

Sahabët e kishin zakon të bekoheshin me gjërat që i përkisnin Resulullahut s.a. Ata merrnin bekime nga uji që ai përdorte në abdes dhe nga djersa, këmisha, skeptra, shpata, këpucët, gota, unaza e tij e bekuar, shkurt, nga çdo gjë që ai përdorte. Hazreti Ummi Selemja r.a., ummul-mu'minin, ruante një qime nga mjekrra e tij e bekuar. Kur vinin njerëz të sëmurë, ajo e fuste qimen në ujë dhe u jepte të pinin prej tij. Me këtë gotë të bekuar, ata e kishin zakon të pinin ujë për shëndoshje. Varri i Imam Buhariut kundërmonte misk dhe njerëzit merrnin baltë nga ai varr për t'u bekuar me të.

Ulematë e hadithit dhe fikhut i lejonin veprime të tilla, ndërkohë që wehhabitë i konsiderojnë ato shirk dhe kufr. [28]

Në kohën e sahabëve dhe tabi'inëve, madje edhe deri në fund të mijëvjeçarit të parë hixhri, ka patur shumë eulija' dhe salihinë. Njerëzit e kishin zakon t'i vizitonin ata e të merrnin bekime prej tyre si dhe të faleshin pas tyre. Nuk kishte nevojë për tewessul ose teberruk me gjëra pa jetë. Fakti se këto gjëra ishin të rralla në ato kohë nuk do të thotë se ishin të ndaluara. Sikur të ishin haram, do të kishte patur njerëz që do t'i kishin ndaluar ato. Asnjë 'alim nuk i ndaloi ato.

Mirëpo, me ardhjen e kohëve moderne, bidatet dhe mosbesimi është rritur, rinia është mashtruar nga armiqtë e Islamit, të fshehur në petkun e autoriteteve fetare dhe shkencore dhe duke qenë se mosbesimi e apostazia u ka interesuar, diktatorët dhe shtypësit, skllevër të egove të tyre, e kanë mbështetur fuqimisht këtë rrymë. Numri i 'alimëve dhe eulijave është pakësuar, madje fare pak janë parë në kohët e fundit, ndaj është bërë domosdoshmëri të kërkohen bekime te varret dhe gjërat e trashëguara prej eulijave.

Sipas ixhmasë së ulemave [29] të Islamit, kjo praktikë e ligjshme nuk duhet ndaluar në vetvete, edhe pse bidate dhe harame të ndryshme jan futur në të, siç ka ndodhur me shumë hadithe dhe çështje fetare, por janë bidatet dhe haramet ato që duhen ndaluar dhe hequr.

Autor: Ejjub Sabri Pasha

__________________________________________________

[roadrunner]

[1] - Dijetarët e Mekës shkruajtën përgjigje të mrekullueshme më 1221 H., duke e rrëzuar me argumente të shëndosha e të dokumentuara. Përmbledhja e punimeve të tyre, me titull Seif ul-Xhabbar, e botuar më vonë në Pakistan, është rishtypur në Stamboll nga Sh. B. Isik Kitabevi, më 1395 H./1975.
[2] - Më 1970, gjatë pregatitjes së përgjigjeve ndaj shkrimeve të devijuara që ndodheshin në të, unë i botova ato në librin tim Këshilla për Wehhabistin.
[3] - Kuptimi i saktë i këtyre ajeteve nga dijetarët sunni është paraqitur hollësisht në kreun Tewekkul të veprës Sa'adat-i Ubudijeh nga autori. Ata që e njohin kuptimin e saktë të teuhidit do ta kuptojnë se wehhabitë, që e mbajnë veten si muwahhidë (monoteistë), nuk janë muwahhidë por thjesht një tjetër grup i atyre që, nën maskën e teuhidit, duan t'i ndajnë copash ndjekësit e monoteizmit dhe të bëjnë ndryshime në Islam.
[4] - Mexhaz-i është përdorimi i një fjale jo në kuptimin e saj të mirëfilltë ose të zakonshëm, por në një domethënie të lidhur me atë kuptim. Kur një fjalë e veçantë për Allahun Te'ala përdoret për njerëzit në një kuptim mexhazi, wehhabitë e marrin në kuptimin e saj shprehimor dhe e quajnë atë që e përdor fjalën metaforikisht, poitesit dhe jobesimtar, ata s'janë të vetëdijshëm se fjalë të tilla përdoren metaforikisht në Kur'an dhe Hadith.
[5] - Hakim el-Ummeh Khwaxheh Muhammed Hasan Xhan Sahib es-Sirhindi el-Muxheddidi, el-Usul el-Arba'a, Indi, 1346 H./1928, rishtypur nga Sh. B. Isik Kitabevi, Stamboll, 1395 H/1975. Autori i hedh poshtë wehhabitë dhe jomedhhebistët edhe në punimin e tij në arabisht Ta'rih en-Nexhat, Indi, 1350 H (me përkthim në urdisht), të rishtypur nga Sh. B. Isik Kitabevi më 1396 H./1976.
[6] - Botuar nga Sh. B. Nuhbat ul-Ahbar, Bagdad, 1306 H/1889, e rishtypur nga Sh. B. Isik Kitabevi, Stamboll, 1396 H/1976.
[7] - Ky ajet është interpretuar (tefsir) - dhe është vërtetuar se wehhabitë e keqinterpretuan atë - edhe nga Xhemil Sidki ez-Zahawi, një dijetar nga Iraku, në veprën e tij el-Fexhr es-Sadik fi'r-Raddiala Munkir it-Tewessuli we'l-Kerameti we'l-Hawarik (Egjipt, 1323 H/1905), rishtypur nga Sh. B. Isik Kitabevi, Stamboll, 1396 H/1976. Xhemil Sidki ligjëroi 'ilm ul-kelam në Universitetin e Stambollit. Ai ndërroi jetë më 1355 H/1936.
[8] - El-Milel ue'n-Nihel, bot. turqisht, f. 63, Kairo 1070 H.
[9] - Të shihet libri im Këshillë për Wehhabistin.
[10] - Shejh 'Ali Mahfudh, el-Ibda', f. 213, Kairo, 1956. Profesorët e el-Ez'herit 'Abdullah ed-Desuki dhe Jusuf ed-Dexhwi, shkruajtën elozhe në fund të librit.
[11] - 'Abdul-Ghani en-Nebulusi, el-Hadikat en-Nedijje, f. 120, Stamboll, 1290 H.
[12] - Redaktuar në Londër më 1259 H/1843.
[13] - El-Hadika, f. 290.
[14] - Këto tre broshura janë botuar së bashku me punimin e Hazreti Ahmed Zeini Dehlaniut ed-Durer us-Sanijje fi'r-Raddi 'ala'l-Wehhabijje në Kairo më 1319 H/1901 dhe 1347 H/1928. Ato janë rishtypur nga Sh. B. Isik Kitabevi, Stamboll, 1396 H/1976.
[15] - Mir'at ul-Medine, f. 106, Kreu: Mir'at ul-Haramein.
[16] - Ky hadith kudsi citohet edhe te vëll. III, Letra 122 e veprës Maktubat të Imam Rabbaniut.
[17] - Mir'at ul-Medine, f. 1282.
[18] - Shkrimet në faqet 167, 170, 191, 208, 248, 353, 414, 416, 482, 486 dhe 505 të librit wehhabi, Fet'h ul-Mexhid janë tallje ndaj muslimanëve.
[19] - Khulasat ul-Kelam, bab us-selam, Mekë, 1305 H. Rishtypur nga Sh. B. Isik Kitabevi, 1395 H/1975.
[20] - el-Hadika.
[21] - Hadimi, Barika, Stamboll, 1284 H.
[22] - Fet'h ul-Mexhid, f. 259.
[23] - Shewahid ul-Hakk, f. 80, botimi III, Kajro, 1385 H./ 1965.
[24] - Përgatitur nga Shejh Nizam Mu'in ed-Din Nakshbendiu dhe të tjerë, në kohën e Muhammed Awrankazib 'Alemgir ibn Shah Xhihani të Shtetit të Gurganisë (sundoi nga 1068-1118 H/1658-1707). Shtypur në Kajro më 1310 H., bot. III më 1393 H./1973.
[25] - Ibn 'Abidin, Hashijetu Durr el-Mukhtar (Radd ul-Mukhtar), vëll. V, f. 232, Bulak 1272 H. Vepra Keshf un-Nur dhe libri Tenwir ul-Halak fi Imkani Ru'jati'n-Nebi Xhiharen we'l Melek u redaktuan së bashku për së treti me titull el-Minhat el-Wehhabijje, Sh.B. Isik Kitabevi, Stamboll, 1974.
[26] - Fet'h ul-Mexhid, f. 133.
[27] - Hadithi i cituar tek Musned-i i Ibn Ebi Shejbes dhe Kunuz ul-Haka'ik i el-Menawiut thotë: "Të shikuarit e eulijave përkujton Allahun".
[28] - El-Usul ul-Arba'a, vëll. I.
[29] - Verdiktet e ulemave mbi këtë temë citohen në veprën ed-Durer us-Sanijje fi'r-Raddi 'ala'l-Wehhabijje të Ahmed ibn Zejni Dehlaviut, Egjipt 1319 dhe 1347 H., rishtypur nga Sh. B. Isik Kitabevi, Stamboll 1395 H./1975.