Kisha e Shën Nikollit apo Xhamia e Varoshit në Lezhë

[Psikologu]

Nder sundimin turk ne shumë shekuj , njifen ne histori shumë objekte fetare të krishtera të besimtarve shqiptarë, pasiqe besimi i të gjithë shqiptarve ishte krishterimi.
Por , ne kohen e sundimit turk , kishat e medha shqiptare do të shenderroheshin nga kisha ne xhami.
Me ketë , jo vetem që behej perpjekje për të islamizuar popullin shqiptar ne cdo menyr¨åe, ne cdo tentativ , por behej perpjekje që të i humbet gjurmet e historis të cdo gjeje qe ishte shqiptare , po hiq më pak për të i humbur edhe gjuhen shqipe dhe ndalesen dhe ndjenjen kombetare.
Se shenderrimi i kishave ne xhami ka qenë i madhe , se shembja e kishave ne kohen turke ka qenë i madhë , deshmojnë shumë të dhena dhe dokumenta historike.

Ndër xhamitë më të vjetra të Shqipërisë njihet xhamia e Varoshit në Lezhë, e cila më parë ishte kisha e Shënkollit ku u varros Skënderbeu dhe në vitin 1478 u përshtat në xhami.
Edhe kisha e Shën-Stefanit në kalanë e Shkodrës, pas pushtimit turk, u përshtat në xhami në vitin 1479.

Por , ne fakt , populli shqiptar , deri ne fillim të shekullit të 20 nuk kishte perqafuar islamin si një fe shpetimatre sepse ne kuader të ardhjes se kesaj feje gjindeshin shumë lot , dhunë, vrasje e të gjysherve dhe stergjysherve të tyre,shumë presione ekonomike , psiqike , morale etj etj.
Pasi xhamit ishin të lidhura nen urdherin e Turqis me 12 mars 1923, Kongresi Muhamedan i mbledhur në Tiranë, ku morën pjesë delegatë nga gjithë Shqipëria, shpalli autoqefale xhaminë shqiptare dhe shkëputi marrëdhëniet e vartësisë nga Turqia.
Por a thua se mbi vorrin e Skenderbeut duhet të qendroj xhamia e Lezhes.
Cfarë ndenje komebatre paraqet një e dhenë e tillë , le ti mebete lexuesit që të e vetvlersoj , por edhe historis të e ndriqoj ashtu si duhet.