Opinione

[Zero Cool]

Pavarësia nga Shqipëria

Shkruan:Albin Kurti

Më 13 gusht 2009, kryeministri Hashim Thaçi është ankuar te zëvendësambasadori amerikan Michael McMurphy që kryeministri i Shqipërisë Sali Berisha po përzihet në politikën e Kosovës. Kështu thuhet në një kabllo diplomatike ende të pabotuar të dosjes së Wikileaks, sipas gazetës Koha Ditore. Nuk do mend që shumë njerëzve kjo mund t’iu duket e pritshme dhe normale duke pasur parasysh kryeministrin Thaçi, etjen e tij për pushtet dhe mënyren e zakonshme të politikëbërjes ditore në Kosovë. Thaçi është frikësuar nga ndikimi i Berishës në Kosovë dhe përkrahja që Berisha mund t’ua bëjë figurave të tjera politike e partive të tjera prej asaj të Thaçit.

Me ndihmën e zyrtarëve amerikanë ai ka besuar që do ta mbajë sigurt pushtetin për vete duke i zbrapsur ata që mund ta cenojnë e rrezikojnë. Mirëpo, kryeministri Thaçi nuk është kufizuar vetëm te sulmi mbi kryeministrin e Shqipërisë Berisha të cilin ai e sheh si politikan rival që mund t’ia prishë llogaritë këtij. Ai i kishte thënë zyrtarit amerikan që përzierja nga Shqipëria në politikën kosovare paraqiste kërcënim për Kosovën dhe kishte kërkuar ndërhyrje amerikane te Berisha që ta kundërshtojnë një përfshirje të tillë, duke theksuar se Kosova është një shtet i pavarur, dhe jo krahinë e Shqipërisë.

Thaçi po ashtu ka kërkuar nga Ambasada e ShBA-ve në Prishtinë që përmes Ambasadës së ShBA-ve në Tiranë të bëjnë trysni mbi Berishën dhe të kërkojnë nga ai që të përmbahet nga deklarimet apo veprimet që ngritin frikë në rajon nga panshqiptarizmi. Sëkëndejmi del që Thaçi nuk e ka problem vetëm përzierjen e kryeministrit të Shqipërisë në politikën kosovare për shkak se ky kryeministër rastis të jetë politikani Sali Berisha.

Thaçi nuk e do përzierjen e kryeministrit Berisha edhe për shkak se Berisha është pikërisht kryeministër i Shqipërisë dhe jo i ndonjë vendi tjetër. Merreni me mend, kryeministri Thaçi nuk ankohet dhe nuk kërkon ndihmën e amerikanëve për përzierjen e Serbisë në Kosovë por për përzierjen e Shqipërisë! Fakti që Serbia e kontrollon çerekun e territorit të Kosovës me strukturat e saj ilegale nuk përbën shqetësim për kryeministrin Thaçi. Aq më pak deklaratat e përsëritura të Serbisë për Kosovën si krahinë e Serbisë.

Thaçi ka hall veçse deklaratat dhe veprimet e kryeministrit Berisha të cilat, siç është shprehur ai, ngritin frikë në rajon nga panshqiptarizmi. Këso deklaratash që jemi mësuar t’i dëgjojmë nga zyrtarët e ndryshëm të Serbisë të cilët i karakterizon shovinizmi ndaj kombit shqiptar na qenkan edhe vetë fjalët e kryeministrit Thaçi drejtuar zyrtarëve amerikanë. Lehtësia me të cilën kryeministri Thaçi i pranoi bisedimet pa parime me Serbinë e pa kushte për Serbinë për çështje të brendshme të Kosovës, bëhet edhe më e shpjegueshme pas zbulimit të këtij qëndrimi të tij kundër Shqipërisë.

Ngjashëm, tash kemi fituar shpjegime shtesë për një sërë prapësish të kryeministrit Thaçi prej imponimit të flamurit shkombëtarizues për shtetin e pavarur të Kosovës e deri te mosimponomi i reciprocitetit me Serbinë në të drejta dhe ekonomi. Thjesht, kryeministri Thaçi pavarësinë e shpallur të Kosovës e sheh shumë më tepër si pavarësi ndaj Shqipërisë sesa si pavarësi ndaj Serbisë. Gjersa presidenti i ndjerë i Kosovës, Ibrahim Rugova, thoshte që Republika e pavarur e Kosovës duhet të jetë e hapur ndaj Shqipërisë e Serbisë, kryeministri aktual i Kosovës, Hashim Thaçi, disi po aspiron që ta mbyllë Kosovën ndaj Shqipërisë e ta lë atë të hapur ndaj Serbisë. Duket që kryministri Thaçi dëshiron të harrohet fakti që pavarësia e Kosovës, edhe kështu siç është, nuk do të mund të arrihej duke qenë Kosova e pavarur nga Shqipëria e duke vepruar pavarësisht asaj. Vetëm duke iu falënderuar ‘përzierjes’ së Shqipërisë në Kosovë, si frymëzim e ndihmë në të gjitha fushat, prej arsimit e deri te armatimi për UÇK-në, ne jemi këtu ku jemi sot.

Pa ‘përzierjen’ e Shqipërisë në Kosovë, shqiptarët do ta kishin fatin shumëfish më të keq edhe se të boshnjakëve. Pavarësia e Kosovës do të mund të quhej me të drejtë se është pavarësi nga Shqipëria vetëm në kuptimin që ajo na ka ardhur edhe prej kontributit nga Shqipëria. Në këtë takim me z.McMurphy, kryeministri Thaçi gjithashtu qenka zotuar se nuk do të marrë asnjë vendim të rëndësishëm politik pa konsultime paraprake me Ambasadën e ShBA-ve. Këtu nuk do të ndalemi te dukuria që kryeministri Thaçi me nënshtrimin e vet paraprak iu bën trysni ndërkombëtarëve që ta nënshtrojnë. Pra, nuk është interesimi i këtij shkrimi të trajtojë nënshtrimin e këtillë që para se të jetë trysni mbi të nënshtruarin e mëpastajmë është trysni mbi nënshtruesin potencial në kuadër të një loje perverse ku mazohisti e prodhon sadistin.

Mirëpo, teksa kryeministri Thaçi u thotë zyrtarëve amerikanë që nuk do ta marrë asnjë vendim të rëndësishëm politik pa konsultime paraprake me Ambasadën e ShBA-ve, atij duhet t’i përgjigjemi me pyetjen se ku ka vendim më të rëndësishëm sesa ta mbash këtë qëndrim kundër Shqipërisë në emër të Kosovës?! Qëndrimi i këtillë i kryeministrit Thaçi tashmë paraqet vendimin e tij më të rëndësishëm, saktësisht më të rëndësishmin, para zyrtarëve amerikanë. Kryeministri Thaçi, një vendim më të rëndësishëm se ky, as që mund të imagjinojë se lëre më ta marrë.

Wikileaks e dëshmoi që para se ndonjë politikan a diplomat ndërkombëtar të deklarohet kundër bashkimit të Kosovës me Shqipërinë e kundër bashkimit kombëtar të shqiptarëve në emër të frikës që mund të gjenerohet në rajon, këtë gjë e bëjnë vetë politikanët shqiptarë si puna e Hashim Thaçit në takime me ndërkombëtarët. Para se Thaçi të flasë si ndërkombëtarët për çështjen shqiptare, janë vetë ndërkombëtarët ata që po (mësojnë të) flasin si Thaçi (prej vetë Thaçit). Askush nuk mund të na respektojë dhe të na i mbrojë interesat tona më shumë e më parë sesa që këtë ta bëjmë ne për veten tonë.

Thaçi flet me zyrtarët amerikanë në emër të të gjithë neve por ai mbron veçse interesat e tij personale në llogari të të gjithë neve. Dhe, le të mos harrojmë që mu këta politikanë që e kanë pranuar ndarjen e Kosovës nga Shqipëria dhe që duan ta përforcojnë këtë ndarje, janë po ata të cilët – njëherë pasi që e kanë përvetësuar zanatin e ndarjes sipas mendësisë së tyre krahinore – tash po na e përçajnë edhe Kosovën përbrenda duke na e ndarë atë në Llap, Drenicë e Dukagjin.

[Zero Cool]

Shqipëria e të huajve

Shkruan: Besnik Gjongecaj


Ka kohë që opozita kritikon qeverinë për ndarjen e Shqipërisë më dysh, për vendosje kufijsh midis shqiptarëve. Ka një Shqipëri qeveritarësh, me mbiliri dhe të drejta të pamerituara, por edhe një Shqipëri që vuan mungesën e lirive dhe të drejtave më elementare. Ka një popull opozitar, ashtu sikundër edhe një popull që, ose e mbështet qeverinë, ose hesht. Ka një Shqipëri të atyre, ashtu sikundër ka një Shqipëri tonën - përgjithëson akuzat e saj opozita e sotme e këtij vendi. Megjithatë, të dyja palët, si opozita e sotme, ashtu edhe qeveritarët e sotëm dikur në opozitë, harrojnë, ose më mirë bëjnë sikur harrojnë, se ka edhe një Shqipëri tjetër, ajo e të huajve. Gjithmonë ka pasur, veçanërisht kur flitet për Shqipërinë.

Dhe është përgjegjësi e të dy palëve, pozitës së sotme dhe pozitës së djeshme. Sa më shumë boshllëk krijohet në procesin e qeverisjes, ndërtimit të shtetit, reformimin e pjesëve të tij, aq më e madhe bëhet pjesa e Shqipërisë ku qeverisin të huajt, pra, aq më e madhe bëhet Shqipëria e të huajve; ashtu sikundër sa më i lartë të jetë korruptimi i shtetit nga qeveritarët, aq më shumë këta të fundit mundohen t’i shesin të huajve pjesë të tij dhe të përgjegjësive shtetërore, duke fshehur kështu përgjegjësitë e veta. Është njësoj si “loja” midis boshllëkut dhe ajrit: sapo krijohet i pari, zëvendësohet menjëherë nga i dyti, ashtu sikundër ky zëvendësim krijon një boshllëk tjetër, e kështu me radhë. Është një lojë që kur transferohet nga natyra në shoqëri e humb bukurinë, aq më shumë dobinë ekzistenciale të saj dhe shndërrohet në një lojë të ulët, dinake, provincialiste, pa asnjë lidhje me civilizimin.

Megjithëse vendosja e kufijve brenda vendit apo perceptimi i tij i ndarë në dimensione të ndryshme mund të jetë i kritikueshëm, kjo gjë, së paku, ka një vlerë utilitare: të ndihmon të kuptosh më mirë se ç’ndodh. Edhe hapësira ka vetëm tri dimensione, por studiuesit, për arsye utilitare, shpesh konceptojnë dimensione të tjerë, çka i ndihmon ata të kuantifikojnë fenomenet që studiojnë. Kështu është edhe për Shqipërinë, vendin e shqiptarëve. Ndarja e Shqipërisë në Shqipëri të shqiptarëve dhe në Shqipëri të të huajve nuk është një ndarje virtuale, por një ndarje e vërtetë, e prekshme, reale, e cila shndërrohet në një model të fuqishëm gjykimi mbi atë se ç’ndodh në vend, për sa kohë kjo gjë nuk cënon ekzistencën e Shqipërisë si një entitet shtetëror. Shqipëria e të huajve është ajo që raportohet në Strasburg, në Bruksel, pra në letra, dhe akoma më shumë, gjithmonë në një gjuhë tjetër, që nuk është shqip.

Rasti i përgatitjes së pyetësorit për të fituar statusin e vendit kandidat në BE dhe mosbërja e tij publike nga qeveria e këtij vendi është edhe rasti më flagrant, më fyes, që dëshmon se si këtij populli ia shkruajnë jetën në letër, por nuk e lënë ta lexojë atë. Qeveria i mbajti të fshehta nga shqiptarët përgjigjet e pyetjeve të Evropës mbi jetën e tyre, duke treguar me arrogancë se evropianët do të duhet ta njohin Shqipërinë përmes qeveritarëve të saj, në një realitet të krijuar qëllimisht për të huajt. Nga ana tjetër, qeveria e këtij vendi iu tha shqiptarëve se ata kanë dy jetë: një jetë për të huajt, e shkruar në letër, dhe atë jetën tjetër, të përditshmen, që ata e dinë vetë dhe s’kanë nevojë ta shkruajnë. Shqipëria u nda më dysh: një Shqipëri për të huajt, një tjetër Shqipëri për shqiptarët.

Pjesë nga blloku i shënimeve

Viti 1993. Qeveria gjermane kishte vendosur të ndihmonte bujqësinë shqiptare përmes një programi që do të realizohej nga Ministria e Bujqësisë dhe Universiteti Bujqësor i Tiranës. Programi filloi me përcaktimin e prioriteteve dhe përfundimi i procesit, i cili nuk zgjati më shumë se një javë, u bë nën tringëllimin e gotave. Koordinatori, një nëpunës model gjerman, midis tringëllimës së gotave më tha që ju, shqiptarët, nuk bëni dot shtet. Dallohej që nuk ishte mësuar me alkoolin. I nervozuar i thashë pse. Se nuk iu lënë kushërinjtë, vëllezërit, motrat, fëmijët; nuk ju lë familja, përfundimisht, tha ai. Fliste për një defekt të rëndë që kishte lidhje me vullnetin shtetformues. Duket se kishte lexuar më shumë se ç’kishte për detyrë. Si t’ia bëjmë, i thashë, të rrimë pa shtet, dhe e kuptova që durimi im kishte marrë fund. Ai nuk e dalloi këtë gjë dhe menjëherë tha se ai vetë, personalisht, do të ishte kryeministri i duhur, por vetëm për pesë vjet. Më shumë nuk është nevoja, më tha. Pastaj vazhdoi duke më thënë se suksesi i tij qëndronte në atë se ai nuk kishte far e fis në Shqipëri, pra nuk do të kishte asnjë pengesë për të filluar ndërtimin e demokracisë në një vend si ky i yni. Isha i ri në atë kohë dhe mbaj mënd që u ndamë keq me njëri tjetrin.

Viti 1995. Në kuadër të një programi zhvillimi të miratuar nga qeveria amerikane, universitetin ku unë punoja e ndihmonte një profesor i një universiteti amerikan. Ishte thjesht një koordinator, që punësonte lektorë apo specialistë të ndryshëm për të ndihmuar universitetin. Linte shumë për të dëshiruar dhe unë që punoja me të, megjithëse kisha marrë pjesë në përzgjedhjen e tij, u ndjeva shpejt i zhgënjyer. Ia thashë këtë pa asnjë hezitim, pas një kohe gjatë së cilës kupa ishte mbushur. Dallohej qartë që ishte nevrastenik. Ju shqiptarët keni bisht më tha. E di unë këtë. Kështu ju kanë akuzuar, përfundoi. U kujtova që në një darkë, te një mik i përbashkët, po flisnim për akuzat e dikurshme që një princ serb kishte bërë ndaj shqiptarëve, midis të cilave e kishim përmendur edhe këtë gjë. Miku i përbashkët ishte një diplomat amerikan karriere në pension dhe e kuptoi bisedën në thellësinë e saj dhe në mënyrë të balancuar. Ky tjetri, e kishte ruajtur në kujtesë jo sepse e kishte impresionuar, por sepse pak a shumë kështu kishte filluar të mendonte për shqiptarët, si njerëz primitivë, gjë që nuk do të ndodhte kurrë nëse ai nuk do të vendosej në pozitat e të huajit në Shqipëri, i përkëdhelur nga miti i krijuar për të huajt. Edhe kjo që tha kishte të bënte me dyshimin mbi aftësinë e shqiptarëve për të formuar shtet. I dhashë një përgjigje që e meritonte dhe që nuk më vjen për mbarë ta shkruaj në gazetë. Kërkova të largohej menjëherë nga universiteti dhe nuk e pashë më që atë ditë. Shteti amerikan kishte funksionuar.

Viti 2006. Një ekspert ndërkombëtar fillon të punojë për përgatitjen e Master Planit dhe Ligjit për Arsimin e Lartë, pra për llogari të Ministrisë së Arsimit, dhe i mbështetur nga programet e Bankës Botërore. Kishte një formim solid anglosakson dhe mund të ndihmonte shumë. Kjo ministri “bëri gabimin” të më caktonte mua si ekspert kombëtar për të punuar me të, një gabim për të cilin krerët e kësaj gjasme ministrie e kanë mallkuar veten kushedi se sa herë. Në fund produkti ishte cilësor, por mbeti i tillë për pak kohë, para se të shqyrtohej nga ministri me misionin dhe mbiemrin e çuditshëm Pollo.

“Kështjella” që kishim ngritur së bashku, ai si ekspert ndërkombëtar dhe unë si i vendit, filloi të binte pas çdo takimi që eksperti ndërkombëtar kishte me këtë ministër, takime ku unë nuk thirresha. Një ditë më tha që ministri i kishte thënë se do që të jetë edhe kryetar i Këshillit të Arsimit të Lartë, çka e bënte fare të papërputhshme me standardet atë që kishim përgatitur. Mos e prano, i thashë. Nuk mundem, më tha. Është kërkesë e qeveritarëve vendas dhe më duhet ta pranoj. Ishte shumë e trishtueshme. Në një mënyrë tjetër ai po më thoshte që nëse qeveritarët tuaj nuk duan t’i ruajnë standardet e një qeverisje demokratike sepse duan të akumulojnë pushtet, kësaj nuk ka se çfarë t’i bëjë një i huaj. Përsëri te mungesa e vullnetit shtetformues. Kanë kaluar disa vite dhe dëmi që ka shkaktuar ministri me misionin dhe mbiemrin e çuditshëm Pollo, qoftë te Master Plani, qoftë te Ligji, nuk është korrigjuar akoma dhe nuk do të korrigjohet edhe për shumë vite të tjerë. Një gjë afërsisht të tillë, pra thjesht dëm, po bën edhe tani me regjistrimin e popullsisë, madje, po merr përsipër edhe përgatitjen e një ligji tjetër, atë të medias, ku me siguri që do ta thyej qafën më në fund. Sepse nuk mund të vazhdosh gjatë djallëzinë e të shiturit si mall të të huajve atë që e ke prodhuar vetë dhe kundër vendit tënd.

vijon

[Zero Cool]

vijimi


Raportet e Shqipërisë me të huajt strukturohen në disa nivele dhe do të ishte e pamundur të mos ndodhte kështu. Në nivelin institucional, vendet e demokracive perëndimore, veçanërisht SHBA, mund të konsiderohen edhe si forcat që kanë ruajtur ekzistencën shtetërore të shqiptarëve. Në këtë pikëpamje, e cila nuk ka ardhur duke u dobësuar, përkundrazi, duke u forcuar në vitet e fundit, Shqipëria rezervon një vend të veçantë nderi për qeveritë e këtyre vendeve, pa qenë e nevojshme të bëjë asnjë ndarje të vetvetes me ta. Në nivelin nën të vijnë individët, në fillim ata që përfaqësojnë drejtpërdrejt nivelin shtetëror, pra ambasadorët. Edhe për një kohë shumë të gjatë nuk do të shlyhet nga kujtesa e shqiptarëve ambasadori amerikan apo ambasadorë të tjerë, që të shtyrë nga “nuhatja” e politikanit perëndimor dhe pragmatizmi i kulturës prej nga vijnë, qëndruan në një sallë numërimi votash dhe nuk e lejuan procesin të degjeneronte në një farë feje që nuk do të kishte kthim. Ambasadorët plotësuan boshllëkun e demokracisë së prishur nga politikanët tanë, veçanërisht qeveritarët e këtij vendi. Në ato pak minuta e gjithë Shqipëria ishte e tyre dhe ata e qeverisën atë me ndershmëri qytetare, pa u bërë pjesë e saj, pa e sunduar atë, pa përfituar.

Në shtresën e tretë përfshihen ata të cilëve, në fakt, iu dedikohet ky shkrim, pra të huajt që shtetet e tyre, apo organizatat ndërkombëtare, i çojnë të zbatojnë programe në vende si Shqipëria. Në vendin e tyre ata nuk janë gjë tjetër veçse punonjës civilë të administratës publike dhe si të tillë, perëndia e tyre është ligji. Kur vijnë në Shqipëri, ata përjetojnë një situatë për të cilën nuk janë të përgatitur. Nga njëra anë duhet të kryejnë punën që iu kanë thënë dhe nga ana tjetër, duhet ta kryejnë atë ekzaktësisht ashtu si nuk janë mësuar: në kushtet e një mungese tragjike të zbatimit të ligjit, në kushtet e një korrupsioni gati shtazëror. Në kundërshtim me këtë defekt të rëndë, kjo klasë njerëzish është ngarkuar të luajë një rol jetik për vendin. Ata depërtojnë kapilarisht në vend, përhapen kudo, në çdo territor, në çdo sektor, sipër, poshtë apo anash, në drejtësi, në administratë, në qeveri, në parlament, në ushtri, në shërbimin sekret, në arsim, në shëndetësi, në universitete, kudo, kudo, duke formuar kështu një rrjet i cili ushqen me informacion dhe me ecurinë e programeve ambasadat, qeveritë, institucionet ndërkombëtare, përgatit profilin politik dhe jo politik të Shqipërisë. Ata që qeverisin shqiptarët, në të gjitha nivelet, kanë patuar kohën e mjaftueshme për ta kuptuar këtë situatë dhe për ta vënë atë djallëzisht në shërbim të tyre. Të pajisur me instinktin e zbulimit të pjesës së dobët në karakterin e tjetrit, të dëshirës së secilit për të fituar pará lehtësisht, dhe jo vetëm pará, “specialistët” e qeverisjes së këtij vendi prej vitesh kanë krijuar një “gropë të zezë” ku jo rrallë bien ata që kanë ardhur të ndihmojnë dhe të krijojnë profilin e Shqipërisë te qeveritë e vendeve të tyre, pra të huajt.

Instinktivisht dhe në një kohë të gjatë, madje pa pasur nevojë për konspiracion, qeverisësit e kanë ndarë Shqipërinë me ta. Së pari kanë krijuar mitin e të huajit, të njeriut të pagabueshëm, por mbi të gjitha, dhe këtu qëndron edhe pjesa më e shëmtuar e djallëzisë, kanë krijuar te çdo i huaj mitin e njeriut që automatikisht përfaqëson shtetin nga vjen, institucionin ndërkombëtar që e ka financuar për të ardhur aty. Prapa çdo amerikani është qeveria amerikane, apo prapa çdo francezi është qeveria franceze, prandaj mos e kruani - duket sikur qeverisësit e këtij vendi iu thonë shqiptarëve përditë, megjithëse thjeshtësisht, prapa secilit të huaj që punon në këtë vend, qëndron të qenit qytetar i vendit të tij, me të metat dhe gabimet njerëzore të ndëshkueshme dhe vetëm kaq. Pasi krijuan mitin e përdorën atë, e përdorin çdo ditë, djallëzisht, katundarisht, për t’i kompromentuar të huajt në raportimet e tyre, në zgjidhjet, respektimin e standardeve, veçanërisht në deformimin e profilit real të Shqipërisë që ata do të duhet të raportojnë. Akoma më shumë qeverisësit tanë, të çdo niveli, e ndajnë Shqipërinë me të huajt për t’u lënë atyre përgjegjësitë dhe për të mbajtur atë që iu duhet për vete, pushtetin. Dhe nëse një ditë, kur të hapen letrat, shqiptarët do të ankohen se Shqipëria e tyre nuk i ngjan asaj në letër, me siguri që qeverisësit e këtij vendi e kanë gati alibinë: Pyetni të huajt, ata merren me letrat.

[Zero Cool]

Imazhi shqiptar në rënie rrezikon diasporën

Shkruan: Leon Duhanaj


Institucionet shtetërore te të dyja shteteve shqiptare, si dhe ato kulturore, fetare, duhet të bëjnë shumë që të përmirësojnë dhe ruajnë imazhin e kombit shqiptar në botë. Në mënyrë, që ta mbrojmë diasporën e gjerë shqiptare të shpërndarë nëpër botë.

Shtetet e Evropës Perëndimore, për ne shqiptarët, me dekada, ishin shpëtimi pothuaj i vetëm, e, posaçërisht gjatë viteve të 90-ta, kur Kosova dhe trojet tjera shqiptare të ish Jugosllavisë, përjetuan një eksod të paparë. Për ne, ky ishte një shpëtim i dyfishtë.

Në njërën anë ishte shpëtim fizik dhe strehim ndaj përndjekjeve politike nga regjimi serb, dhe në anën tjetër ishte shpëtim dhe burim i vetëm ekonomik, i cili e mbajti gjallë, të gjithë jetën shoqërore në trojet tona. Me mjetet e tubuara nga donacionet e mbledhura nga diaspora shqiptare, jo vetëm që u mundësua që të jetohet dinjitetshëm, por, edhe të organizohen struktura paralele, kundruall pushtetit të dhunshëm serb, duke organizuar jetën politike, institucionale si shkolla, shëndetësi e segmente të tjera, si dhe të bëhemi partner serioz dhe i respektuar gjatë trokitjes për ndihmë në dyert e shumta në arenën ndërkombëtare.

Shqiptaret në diasporë, ishin në fillim shumë të pa organizuar, por kjo gjendje ndryshoj shpejtë për të mirë. Diaspora shqiptare u organizua si është më së miri, duke i kontribuar çështjes kombëtare në të gjitha aspektet. Edhe pse me shumicë të punësuar në disa sektor, nuk mund të thuhej që diaspora shqiptare ishte edhe e integruar mirë në jetën shoqërore të shteteve përkatëse. Integrimi erdhi me kohë, sidomos gjenerata e re, e cila u shkollua tashmë në shtetet gjegjëse, mund të themi që është mirë e integruar.

Pas çlirimit të Kosovës, edhe pse ishim të lirë, kishte dhe vazhdon të ketë nevojë imediate, për përkrahjen nga diaspora. Kjo ngase ende edhe sot diaspora është burimi kryesor i të hyrave për Kosovaret. Shteti i Kosovës, fatkeqësisht ende nuk është në gjendje t’ ju siguroj shtetasve rezident as kushte minimale për jetesë, gjë kjo e cila po shfrytëzohet nga shumë qarqe, të cilat në shumicën e rasteve nuk kanë për qëllim mirëqenien por interesat e zymta të tyre (shpëlarjen e trurit), duke instrumentalizuar shoqërinë, të rinjtë kosovarë, për interesa të dyshimta, në dëm të interesit kombëtar, dhe në dem të interesit të vetë diasporës.

Shqiptaret, edhe pse nuk mund të themi që ishin populli me i dëshiruar nga vendet respektive ku jetonin, asnjëherë nuk ishin as të bërë me gisht, për ndonjë dukuri të keqe kolektive, fakt ky që ne na bënte të mburreshim dhe të na respektonin të gjithë. Përveç tjerash, ishte toleranca ndërfetare e cila mbretëronte mes nesh, si një dëshmi se ne jemi popull i përparuar. Asnjëherë nuk ka ndodhur që ndonjërit t’i bëhej ndonjë diskriminim në aspektin fetar, bile as që dalloheshin shqiptarët për nga besim kujt i takonin.

Pas ngjarjeve të tmerrshme dhe akteve terroriste të njëmbëdhjetë shtatorit në WTC New York, gjerat ndryshuan edhe në Evropë ashtu si në gjithë boten e civilizuar, u rrit vigjilenca dhe kontrolli ndaj dukurive negative, me theks të veçantë ndaj celulave të mundshme të organizatave terroriste, të cilat nuk janë të pakta edhe në metropolet perëndimore. Nga ky aspekt doli një gjë në pah. Me qenë se shumica e organizatave terroriste të cilat operojnë nëpër botë, dhe aktet terroriste, të cilat bëhen në emër të islamit, e, që për synim kanë luftën kundër vlerave perëndimore Euro-Amerikane. Si pasojë e kësaj dukurie tashmë qytetaret që i takojnë besimit islam shikohen me një sy (llup) ndryshe.

Ngjarjet e fundit të cilat po ndodhin në Kosovë në emër të islamit, si dhe disa akte terroriste që ndodhen neper botë nga njerëz me përkatësi e prejardhje shqiptare, nxjerr në pah lëvizje të pa njohura me herët ndër shqiptar, duke nxjerr në pah organizata të cilat operojnë nën flamuj të Hamasit e organizatave të tjera terroriste. Jo vetëm që po i shkatërrojnë imazhin e shtetit të Kosovës. Jo vetëm që po mundohen ta zhdukin një islam tradicional dhe paqësor që ishte dhe vazhdon të jetë në Kosovë në bashkëjetesë ndërvëllazërore me të krishterët e sidomos me shqiptaret katolik, por në të njëjtën kohë, po e dëmtojnë rënd imazhin e shqiptuarve në diasporë gjë që dita ditës po ua vështirëson jetën normale në vendet ku jetojnë.

Diaspora shqiptare, është edhe shpirti shqiptarë, pa të cilën vërtetë nuk do të mund të imagjinohej një shkollim, një jetë paralele dhe një organizim politik kundër dhunës dhe shtypjes serbe gjerë ne kryengritje të armatosur për një Kosovë e lirë, pa të cilët edhe sot nuk do të mund të imagjinohej një mirëqenie që ende edhe sot mbretëron falë remitencave si burim i pashtershëm dhe në shumë raste edhe i vetëm i mbijetesës.

Prandaj, jo që është vetëm e udhës, por edhe nevojë imediate që shqiptarët si shumicë të distancohen nga të gjitha dukuritë negative, e posaçërisht institucionet e vendit, si ato shtetërore ashtu edhe ato fetare. Në mënyrë që mos të bëhemi shkaktar i shkatërrimit të organizimit shoqëror të mërgatës sonë dhe dëmtimit të imazhit qytetar të tyre, për shkak të përkatësisë fetare gjë që do ishte shumë e padrejtë, njëherësh edhe fatale për shqiptaret ne përgjithësi.

Në këtë aspekt kontribut të madh duhet të jep edhe Ministria tashmë e themeluar e diasporës. Të bëjë organizime kulturore të ndryshme, me bashkatdhetarët duke demonstruar kulturën tonë perëndimore, duke iu ofruar mbështetje në të gjitha aspektet, në organizimin e jetës kulturore e shoqërore dhe duke u distancuar nga dukurit e dëmshme që për fat të mirë ënde janë minore.

Nuk guxojmë të ja lejojmë vetës atë komoditet dhe t’ua prishim imazhin, vendin dhe organizimin jetësor mbi një milion shqiptarëve veç nga Kosova që jetojnë gjithandej si dhe të gjithë shqiptarëve kudo që janë e ngado që vinë.

[Neferta]

Per fat te keq te kombit ton ministrija e diaspores eshte e formuar per ti knaqur nevojat egoiste te politikbersevet te tanishem, me keqardhje me te madhe eshte nje ministri dekore ne duarte e thata te nje dekoratori servil , ishte kjo nje pergjigje e cit, te poshteshkuar.

Në këtë aspekt kontribut të madh duhet të jep edhe Ministria tashmë e themeluar e diasporës. Të bëjë organizime kulturore të ndryshme, me bashkatdhetarët duke demonstruar kulturën tonë perëndimore, duke iu ofruar mbështetje në të gjitha aspektet, në organizimin e jetës kulturore e shoqërore dhe duke u distancuar nga dukurit e dëmshme që për fat të mirë ënde janë minore.

[Zero Cool]

Koha e bashkëpunimit ekonomik Kosovë-Shqipëri


Shkruan: Safet Gërxhaliu


Ka ardhur koha që bashkëpunimi ekonomik në mes të Kosovës dhe Shqipërisë të dal nga hija e marrëdhënieve politike dhe të bëhet në të ardhmen një nga shtyllat kryesore e marrëdhënieve të përgjithshme në mes të dy shteteve vëllazërore.

Më të drejtë të plotë politika ka dominuar në marrëdhëniet pas rënies së mini -Murit të Berlinit në mes Kosovës dhe Shqipërisë sepse ekzistonte nevoja që të kompensohet në një farë mënyre mungesa gati gjysmëshekullore e komunikimit të mirëfilltë politik në mes të dy krahëve të një korpusi të njëjtë kombëtar. Politika e ka përcaktuar në mënyrë vendimtare marrëdhëniet tona në 11 vjetët e fundit edhe për shkak të betejës së Kosovës për zgjidhjen përfundimtare të statusit të saj politik, ku Shqipëria ka dhënë kontribut të çmuar.

Por, pa i dëmtuar marrëdhëniet e shkëlqyera politike, ka ardhur koha që dy vende tash të shfrytëzojnë afërsinë e tyre që është unike për Evropën dhe të fillojnë të krijojnë modelin e bashkëpunimit ekonomik, ku këmbimi i thjesht tregtar që për një vit kap shumën modeste prej 65 milion eurosh në të dy drejtime të zëvendësohet me një bashkëpunim të strukturuar dhe komplementar, dobiprurës për të dyja palët.

Kjo do të thotë se bashkëpunimi i ardhshëm ekonomik në mes të Kosovës dhe Shqipërisë nuk mund të ndërtohet sikur deri më tani mbi bazat e folklorizmit apo romantizmit që shpeshherë i karakterizojnë marrëdhëniet tona politike. Nuk do të jemi as serioz para Evropës dhe nuk do të jemi as të përgjegjshëm para qytetarëve tanë nëse mendojmë se harmonia gati idilike politike në mes të Prishtinës dhe Tiranës vetvetiu mjafton për adresimin e sfidave në bashkëpunimin ekonomik mes Kosovës dhe Shqipërisë apo vetvetiu mjafton në përcaktimin e modelit bashkëkohor për bashkëpunimin ekonomik në mes të dy vendeve në të ardhmën.

Ka ardhur koha që pragmatizmi ekonomik duhet të zë ulësen në rendin e parë pranë politikës, kulturës, edukimit e fushave tjera ku kemi shënuar progres marramendës në marrëdhënie tona bilaterale. Ka ardhur koha që ekonomia tani t’i jap ritëm e të përcaktoj kualitet, të ndikoj në mënyrë të rëndësishme në imazhin e veçantë të marrëdhënieve tona të përgjithshme.

Kjo është arsyeja përse Oda Ekonomike e Kosovës i propozon Odës simotër në Tiranë si dhe institucioneve tjera relevante krijimin e elaboratit, strategjisë apo platformës për ngritjen dhe avancimin e bashkëpunimit ekonomik mes Kosovës dhe Shqipërisë për një afat të mesëm dhe të gjatë, me të cilin do të paraqitemi pranë qeverive dhe parlamenteve tona respektive. Kosova ka interes që një strategji e tillë të bëhet sa më shpejtë e mundur.

Kosova ka interes që në një strategji të tillë të inkuadrojë së pari vendosjen e parimit të barazisë mes bizneseve, pra qasjen e papenguar e tyre nga një në vendin tjetër që do të thotë heqjen e pengesave administrative që favorizojnë njërin dhe e dekurajojnë biznesin tjetër.

Eliminimi i barrierave të tilla do të krijonte hapësirë për gërshetimin e ekonomive tona. Do të inkurajonte këmbimin e eksperiencave. Do të krijonte kushte për bashkërenditjen e dy ekonomive komplementare duke u mundësuar plane të përbashkëta biznesi dhe prodhimi për paraqitje të përbashkët në tregun rajonal.

Do të mundësonte që Kosova dhe Shqipëria paraqiten jo veç e veç por me ofertat e përbashkëta për të ashtuquajturat punë “loon” që përbëjnë një nga mënyrat më të mira për tejkalimin e problemit të papunësisë në të dyja anët e kufirit. Dhe në fund, një zhvillim më i hovshëm i bashkëpunimit tonë ekonomik do të hapte mundësinë që Kosova përmes Shqipërisë të krijoj qasje edhe në fonde të BE-së që u ofrohen secilit vend që e aspiron anëtarësimin në familjen evropiane.

Arritjen e një shkalle të tillë të lartë të bashkëpunimit ekonomik e mundëson tani edhe ndërtimi grandioz i autostradës Durrës – Morinë dhe fillimi i ndërtimit të autostradës Morinë – Prishtinë. Nuk guxojmë të lejojmë që kjo derë në mes të Kosovës dhe Shqipërisë -- gjerësisht e hapur për të parën herë në historinë e tyre -- të shfrytëzohet maksimalisht vetëm për tre muaj, gjatë sezonit turistik.

Ka ardhur koha tani që ekonomitë komplementare të të dy vendeve tona të njihen dhe përputhen mes vete, që secila prej tyre të gjejë interesin e mirëfilltë në anën tjetër të kufirit, që të dyja të gjejnë gjuhën e përbashkët dhe të ndihmojnë njëra tjetrën në depërtimin në tregun e jashtëm dhe pozicionimin e ri strategjik në rajon.
(Autori është kryetar i Odës Ekonomike të Kosovës)

[jadore]

http://www.youtube.com/watch?v=WBypmtpR944&feature=share

Postimi origjinal është bërë nga jadore

http://www.youtube.com/watch?v=WBypmtpR944&feature=share

......s je normal ti ne kuptimin pozitiv jadore hahahahahahah.....

[Guri i madh]

Pavarësisht çmimit




Publikuar: 07.08.2011 - 18:13A bëhet që ambicia personale të jetë më e madhe sesa interesi i përgjithshëm i një populli? Nga veprimet e kësaj Qeverie dhe kreut të vet, duket se kësaj pyetjeje duhet përgjigjur me “po”

E gjithë java e dytë pas përpjekjes për shtrirjen e sovranitetit edhe në veri kaloi me mjegullinën që krijojnë mungesa e informacionit të drejtpërdrejtë dhe të pavarur nga vendi i ngjarjes, si dhe mbledhjet, kurrë më të rregullta, të Qeverisë prej nga dilnin deklarata me intonacione fort patriotike se “nuk do të zmbrapsemi” apo “nuk heqim dorë nga veriu”, edhe pse fizikisht, të vetmit që ende gjenden në pikat kufitare janë pjesëtarët e KFOR-it.

Ditari i javës për ngjarjet që ndërlidhen me aksionin e 25 korrikut nisi me mbledhjen e Këshillit të Sigurisë së Kosovës – pra ashtu siç u supozua nga shumëkush, ky trup nuk u mblodh para se të ndërmerrej veprimi në veri. Kjo gjë nxiti dyshimin se në fakt nuk ka ekzistuar ndonjë strategji e qartë se si të mbarohej puna e filluar të hënën e parakaluar, e cila u nis me një vrull mjaft të madh e që nxiti eufori, por që më pas edhe krijoi huti, sepse nuk dihej se a do të rrihej apo do të shkohej. Kjo gjithashtu nxiti dyshimin nëse ka pasur komunikim ndërinstitucional, nëse edhe kryetarja apo kryeparlamentari kanë qenë të njoftuar paraprakisht me intencat e Qeverisë, përkatësisht të kryeministrit.

Mbase një indikacion për përgjigjen e mundshme do të mund të nxirrej nga skandali, të cilin e shkaktoi kryeministri me rastin e vizitës që së bashku me kryetaren ua bënë pjesëtarëve të njësisë elite në Vrellë. Sikur të kishte shkuar në të pame dhe duke e injoruar fare prezencën e një femre, e cila rastisi të ishte kryetarja e Kosovës, i vuri në funksion këmbët e gjata dhe, thuajse po e ndiqnin, u ngut t’ia zgjaste dorën secilit prej policëve që rrinin gatitu me uniforma e maska. Menjëherë pas tij u rreshtua ministri i Brendshëm, duke e lënë zonjën kryetare prapa, e cila, e hutuar por megjithatë plot dinjitet, zgjodhi t’i përmbahej protokollit e të parakalonte me kokën lart dhe të kthyer në drejtim të ish-kolegëve të saj.

Sjellja e këtillë, e pagdhendur dhe arrogante, në fakt i tregon dy gjëra: e para, që me këtë veprim kryeministri do që të dëshmojë “se kush është këtu shefi (ani që shefi i vogël, megjithatë)” dhe, e dyta, kështu dëshmon nivelin e respektit që ka si për institucionin e kryetarit ashtu edhe për vetë zonjën Jahjaga.



E se aksioni i datës 25 lë përshtypje të jetë shikuar dhe urdhëruar me mendjelehtësi, e konfirmoi ish-shefi i Policisë, tash deputet i partisë në pushtet, Behar Selimi, i cili tha: “Ato pika të kufirit nuk mund të mbahen pa përkrahjen e KFOR-it, për arsye se mungojnë mjetet përkatëse të logjistikës, mungon helikopteri, pa të cilin ne nuk mund të shkojmë në pikat kufitare pa u ballafaquar me grupet kriminale që po e shfrytëzojnë edhe popullatën”. Por, problemi është se territori, të cilin Kosova nuk e ka nën kontroll, e që e quajmë veri, nuk përbëhet vetëm nga këto dy pika kufitare, por nga një territor, i cili, figurativisht, kap sipërfaqen e tokës që nis nga Prishtina dhe përfshin Ferizajn e Shtërpcën, Hanin e Elezit dhe Gjilanin! Që e bën përafërsisht një të katërtën e territorit të Kosovës.








VIJON

[Guri i madh]

Pra, nëse nuk ka pasur koordinim paraprak me KFOR-in, atëherë del se rrezikimi i asaj dite ka qenë shumë më i madh seç është paraqitur dhe se viktimat kanë mundur të jenë shumë, shumë më të mëdha. Arsyet se pse kjo nuk ka ndodhur, mbase do të duhej gjetur te prezenca e komandantit të KFOR-it, Buehler, i cili fillimisht mori rolin e paqebërësit, më pas evakuuesit, e përfundimisht edhe të kryenegociatorit në kohën kur institucionet e Kosovës mbeteshin pa përfaqësues në terren. Por, mbase edhe te fakti se, megjithatë, ka pasur vetëpërmbajtje nga popullata lokale serbe, gjë që nuk mund të thuhej për operativët e MUP-it serb të infiltruar në territorin e Kosovës, që janë burimi i gjithë jostabilitetit në veri.








Një gjë është e qartë – po të kishte pasur sulme edhe nga popullata e armatosur serbe, numri i policëve kosovarë që do të pësonin do të ishte shumë më i madh, për shkak se: 1) Policët elitë janë gjendur në territorin të cilin nuk e kanë shkelur qe 12 vjet, pra si i tillë është i panjohur për ta, dhe lehtë do të mund të binin pre të pritave; 2) Policia e Kosovës ka qenë e vetmja atë ditë që nuk është komanduar nga komandanti i saj, i cili ishte shkarkuar disa çaste para sulmit; 3) Policia e Kosovës nuk ka vetura të blinduara, as armatim pak më të sofistikuar, e përfundimisht as helikopterë për të vëzhguar e vepruar nga ajri dhe, 4) Duket se policia është futur në veprim pa strategji hyrjeje, e çka është më me rëndësi, as strategji daljeje.



U tha se Policisë i mungojnë mjetet e rënda dhe helikopterët. Ajo që nuk u tha e dihet publikisht është se institucionet e Kosovës kanë shumë vetura luksoze që kanë mundur të mos bliheshin, e që për shembull ato para të orientoheshin nga Policia e që këto mjete të siguroheshin. Ani që kjo në vete e ngërthen rrezikun që po kjo Polici, hipotetikisht, me urdhër të kryeministrit do të mund t’i përdorte po këto mjete për t’i shtypur protestat eventuale të pakënaqësisë qytetare në një të ardhme jo fort të largët. Për shkak se është instrument jo gjithmonë i padhunshëm që synon zbatimin e ligjit, ruajtjen e rendit, qetësisë dhe të sigurisë publike. Por në rastin e veriut, nuk ka diskutim se nuk mjaftojnë as armët e shkurtra e as pendrekët.



Këtu e shoh të nevojshëm një digresion. Para dy vjetësh Qeveria e Thaçit ia kishte shkurtuar buxhetin po kësaj Policie, të cilën sot e quan faktor unifikues të Kosovës, për hiç më pak se 5 milionë euro dhe që pavarësisht rritjeve fushateske të rrogave, gjendja e policëve nuk duket se ka ndryshuar shumë. Se gjendja e atyre që rrezikojnë jetët, si në rastin e 25 korrikut, është e disfavorshme, e dëshmon edhe rasti i policit të vrarë, familja e të cilit për fat të keq u bë pre e të gjithë atyre që ngarendnin pas publicitetit patriotik – duke bërë gara se kush kishte mbledhur më shumë para për familjen e heroit, e që ky fakt patjetër të shënohej nga mjetet e informimit publik. Po përse duhet shkelur kështu mbi dinjitetin e familjes? Ndihma a jepet nga sinqeriteti apo nga publiciteti?



Prapa në temë. Policia iu kthye detyrave të veta të rregullta; Qeveria duket e vendosur të mbajë mbledhje për çdo ditë, meqë situata nuk është e thjeshtë dhe në fakt shefat e koalicionit kanë nevojë të merren me një punë të zorshme, për ta shmangur vëmendjen nga problemet e tjera që i kanë krijuar: si p.sh., rezultatet e zgjedhjeve, buxheti dhe imuniteti i deputetëve. Ndërkohë Qeveria mori qëndrim të “palëkundur” ndaj KFOR-it, të vetmit institucion, i cili në fakt e shpëtoi Kosovën nga një gjakderdhje masive e madje edhe nga okupimi fizik i territorit të veriut nga forcat serbe. Kjo për shkak se puna mbeti ajo e javës së shkuar -- që KFOR-i vazhdoi të negocionte në emër të Kosovës dhe për Kosovën, për ta arritur një marrëveshje me përfaqësuesit serbë për zhbllokimin e barrikadave nëpër rrugën rajonale dhe marrjen nën kontroll të pikave kufitare, kurse Qeveria e Kosovës, në mungesë të veprimeve të tjera, e kaloi javën duke i kundërshtuar propozimet e marrëveshjeve si të papranueshme për Kosovën.



Më në fund dje u arrit një marrëveshje ndërmjet Qeverisë dhe KFOR-it, lehtësuar nga ambasadori amerikan, e të cilën do ta pranojë pala serbe, ngase tashmë këtë hap e ka përshëndetur Departamenti i Shtetit. Esenca, megjithatë, do të vazhdojë të jetë e njëjta – marrëveshjen me serbët do ta negociojë KFOR-i, ani që kontrolli mbi atë pjesë të territorit dhe shtrirja e sovranitetit është punë që u përket ekskluzivisht institucioneve të Kosovës. Dhe në pamundësi për ta bërë këtë, institucionet e Kosovës do t’i nënshtrohen presionit që t’i hyjnë dialogut të përgatitur për shtator... sepse duhet ditur se nuk qenë të rastësishme as vizita e Cooperit të mërkurën, e as deklarata e Countrymanit dje. Mbetet të përcaktohet tema e bisedës – që duhet shpresuar të mos jetë veriu.



Dhe, në gjithë këtë rrëmujë dje doli një informatë trishtuese që fliste për fatin e manipuluesve të votave gjatë zgjedhjeve të vitit 2010. Fillimisht u tha se prej shumë qindra njerëzve për të cilët u fol se kishin manipuluar votat, vetëm 333 persona ishin akuzuar zyrtarisht, prej të cilëve vetëm 6 janë në burg. Në të shumtën e rasteve, të akuzuarit janë dënuar me kundërvajtje (sic!); e në Gllogovc, ku ka pasur “vjedhje industriale”, shumicës nga 134 të akuzuarve u janë shqiptuar dënime me kusht prej 6-8 muaj në afat kohor prej dy deri në katër vjet. Dënimi maksimal i shqiptuar në të holla ka kapur shumën prej 1350 eurosh, kurse asnjëri deputet për të cilin janë vjedhur votat nuk është akuzuar. Kjo flet për mungesën e dyshimit se këto gjykata, sidomos të nivelit lokal, janë të kërcënuara nga politika partiake e klanore – po ajo që i vodhi votat.



Nuk po vazhdoj më tej, për shkak se nga ky raport del se një gjë që shpaguhet shumë mirë në Kosovë është vjedhja, hajnia, mashtrimi – quaje si të duash një gjë kaq të shëmtuar si kjo. E lëre që është shëmtuar si veprim, por ia ka shkaktuar Kosovës pasojat e pabesueshme dhe paimagjinueshëm negative.



Kështu, falë “veprimit bujar” të këtyre njerëzve, tash kemi përbërjen e Kuvendit çfarë e kemi, me shumë njerëz për të cilët flitet se do t’u kontestohet imuniteti. Nga ky Kuvend është votuar kjo Qeveri, e cila nuk është larg që të na bankrotojë me papërgjegjësinë e saj financiare e buxhetore. Qeveri e cila na futi në bisedime me Beogradin krejtësisht të papërgatitur, e të cilin dialog nuk e di si ta menaxhojë, pavarësisht ekspertizës së vetëreklamuar të zëvendëskryeministres Tahiri. Qeveri e cila ka për kryeministër njeriun që do të jetë në gjendje sërish të japë urdhër për të shkuar në veri, pa kalkuluar asgjë tjetër pos interesit të vet për të mbetur në pushtet. Pavarësisht çmimit.






































[email protected]

[Idealist]

Të ngjitesh, të zbresësh …

nga Edmond Tupja

Këto ditët e fundit, falë “pa paracëve” – të improvizuar apo të lajmëruar, pak ose gati pak rëndësi ka -, zoti kryeministër u filmua tek notonte në ujërat e Jonit, në Dhërmi, pikërisht atje ku, me sa duket, i është bërë zakon t’i kalojë pushimet e verës me familjen e vet.

(Këtu ka fituar pikë, për besë, sepse edhe politikanët e tjerë shqiptarë, qofshin në pushtet apo në opozitë, do të bënin mirë të ndiqnin shembullin e tij, në mënyrë që të ardhurat e shqiptarëve të shpenzoheshin në vendin e tyre). Ngjarje kjo e zakonshme, por që, nga vetë pozita e personazhit, u kthye në eveniment apo event, siç thuhet e shkruhet sot, kështu që mediat nuk munguan ta komentojnë. Mësova, me këtë rast, se zoti kryeministër paska thyer rekordin e vet të vjetshëm të qëndrimit në ujë pa dalë në breg, madje pa e takuar rërën në fund të detit as me gishtin e vogël të këmbës. E kam zili zotin kryeministër për këtë rekord. Përse? Thjesht sepse, ndonëse i shenjës së Peshqve, kam fobinë e thellësive dhe notoj ose rri në ujë, por vetëm me kusht që ta di që mund ta prek me këmbë, sa herë të dua, rërën në fund të detit, përndryshe bllokohem nga frymëmarrja. Përveç kësaj gare në ujë me vetveten, zoti kryeministër u shpreh se i pëlqen edhe ngjitja, sigurisht majë malesh. Këtu, edhe unë nuk jam keq, më pëlqen shumë të ngjitem, por vetëm se kam një problem kur arrij në majë të një lartësie: po të gjendem buzë ndonjë humnere apo gremine të thellë, nisin e më merren mendtë. Vazhdimi i këtij problemi është se të zbriturit e kam shumë të vështirë. Ajo çka më bën tejet kureshtar në këtë pikë, po të guxoj të krahasohem me zotin kryeministër, është se nuk e di ç’marrëdhënie ka ai me zbritjen nga lartësitë marramendëse; thënë ndryshe, a i pëlqen të zbresë në humnera po aq sa i pëlqen të kacavirret majë shkëmbinjsh e malesh madhështore në dukje të pakapërcyeshme? Kur e pashë zotin kryeministër të notonte apo të pluskonte në ujë me aq siguri, m’u kujtua shprehja “si peshku në ujë” dhe e pata mirëfilli zili, por as nuk më vajti mendja ta sfidoja atë në këtë lloj veprimtarie. Kur e dëgjova të shprehej se i pëlqente të ngjitej maleve, u bëra gati t’i shkruaja apo t’i telefonoja për t’i thënë se mund ta sfidoja me ngjitje në lartësi, por u ndërgjegjësova se kjo ishte e pamundur ngaqë nuk ka lartësi pa humnera dhe humnerat, siç sapo e përmenda, mua më tmerrojnë, madje më shumë në realitet sesa në ëndërr (aq më tepër që fjala “humnerë” vjen nga shprehja “humb në erë”, ndërsa fjala “greminë” përmban fjalën “minë”, pra, që “të hedh në erë”). Shkurt hesapi e muhabeti, siç thonë të vjetrit, më duket gati e pamundur ta sfidoj zotin kryeministër në veprimtaritë e tij sportive qoftë në ujë apo në ajër lartësish. Gjithsesi, me humorin e tij të paparashikueshëm, por të qetë, ai mund të ma kthejë duke më thënë: “Edmond, kur nuk je i sigurt për gara të tilla, më e mira është të mos marrësh pjesë në to”. Përgjigje kjo e mençur, sepse të njëjtën këshillë do t’i jepja edhe unë sikur atij t’i shkrepej të më sfidonte, për shembull, në fushën e letërsisë erotike, ku, me sa thonë e shkruajnë (i kërkoj ndjesë lexuesit për mungesën e modestisë), nuk jam fort keq. Për ta mbyllur këtu këtë përsiatje të shkurtër, por jo pa domethënie, kam përshtypjen që para se të ndërmarrësh një ngjitje (në majë të lisit, të çatisë apo të malit) duke të jesh i sigurt që, me të arritur në majë, do të mund jo vetëm të qëndrosh atje, por edhe të zbresësh kur kjo bëhet e domosdoshme, e pashmangshme. Kjo është, në fund të fundit, dialektika e ngjitje-zbritjes. Në lis, çati apo mal. Në pushtet gjithashtu. Sidomos. Dhe këtë zoti kryeministër e di: tetë vjet në opozitë ia mësuan mirë, besoj. Tani u takon zengjinëve të rinj (pozitë e opozitë shkartisur) ta mësojnë ose ta rimësojnë. Që të mos humbin në erë.

[Zero Cool]

Kriza e familjes dhe kaosi urban


Nga Artan Fuga





Një nga dukuritë më karakteristike të zhvillimeve sasiore urbane në këto dhjetë vitet e fundit, sidomos në hapësirën e Tiranës, por edhe në qytete të tjera të rëndësishme të vendit, është fshirja nga themelet, rrafshimi, i vilave me tullë, i shtëpive me qerpiç, i ndërtesave familjare hedhur me gurë, të ndërtuara përgjatë dekadave të para të shekullit të XX, para Luftës së Dytë Botërore dhe zëvendësimi i tyre me pallate që në studimet urbanistike quhen "miniera me kokë lart", pallate me shumë kate, me hapësira pothuajse minimale banimi për familje, hekur e beton, me arkitekturë minimale, që "mbinë" tamam në qendrat urbane.
Kështu, në qendrat urbane pati një prirje edhe në qytete të tjera ku të transformohet krejtësisht në mënyrë negative vetë qendra e qyteteve. Dikur me vila familjare, me një arkitekturë të spikatur për kohën kur kanë qenë konceptuar dhe ndërtuar, me një fizionomi të një qyteti mesdhetar, tepër funksionale për një jetë të qetë urbane, me hapësira intime dhe familjare krejt të vlerësuara pas mureve të gurta a të qerpiçta, këto qendra urbane u kthyen gradualisht në zona ku u "populluan" shumëkatëshet që nga pikëpamja arkitekturore nuk janë asgjë më shumë sesa ndërtesa sociale për familje e individë me të ardhura të pakta, të ndërtuara në Perëndim në vitet '60. Moderniteti shqiptar urban në këtë rast nuk ishte asgjë më shumë sesa një kopje e keqe e margjinalitetit perëndimor të viteve të "Luftës së Ftohtë".
Shumë mund të arsyetohet se përse na ndodhi ky përçudnim. Dikush mund të flasë për një presion demografik mbi ndërtimet, dikush tjetër për etjen për fitim që tejnxehu industrinë e ndërtimit, dikush për dobësitë e forcës publike dhe të pushtetit lokal, e kështu me radhë. Të gjithë këta faktorë dhe të tjerë mund të radhiten dhe për ta kemi folur. Por, sado që të analizohen ata, nuk mund të lihet mënjanë edhe një faktor i mirëfilltë social, me natyrë strukturore, sikurse është kriza e familjes tradicionale të popullsive që kanë jetuar në zemër të qendrave urbane, të Tiranës, veçanërisht. Pa këtë krizë, as nuk bëhet fjalë që transformimi i peizazhit urban mbështetur te shtëpitë përdhese ose dykatëshe, me qerpiç, gurë, tullë, dhe zëvendësimi i tyre me ndërtesat qiklopike të quajtura "miniera me kokën lart", nuk do të kishte ndodhur.
Prandaj, në nivelin e analizave shoqërore, një pyetje kapitale ka lindur dhe vazhdon të mbetet e ngritur. Përse e pranuan kryefamiljarët autoktonë që t'iu prishen ndërtesat familjare, për ta dhënë oborret e tyre si truall për ndërtime shumëkatëshe? Përse pra pranuan popullsitë autoktone që të prishet peizazhi i bukur tradicional i qyteteve të tyre duke u standardizuar nga një park i pafundmë ndërtesash shumëkatëshe pa asnjë estetikë dhe specifikë lokale?
Nuk mund të thuhet se këto popullsi në Tiranë, Durrës, Shkodër, Vlorë, a gjetkë, ishin pa kujtesë kolektive. Përkundrazi. Ata janë karakterizuar nga një respekt pa anë e pa fund ndaj përpjekjeve të brezave të kaluar në fushën e ndërtimeve, të pasurisë, të zejtarisë, etj. Bile, mund të thuhet për to se ndofta kanë qenë paksa konservatore në këtë respekt ndaj tradicionales. Kanë qenë të detyruara të jenë disi të tilla meqë përgjatë viteve socialiste, një popullsi rurale, sidomos e ardhur nga zonat e Jugut, vërshoi në këto hapësira duke prishur qetësinë e tyre ndofta shekullore.
Ata u detyruan të lënë shtëpitë e tyre karakteristike dhe të jetojnë tanimë nëpër apartamente relativisht të vegjël të marrë si shkëmbim.
Jeta e tyre intime mbaroi me kaq.
U prishën kopshtie që pa frikë mund të thuhet se ende edhe në vitet '70 të shekullit të kaluar ishin vepra të vërteta arti në fushën e florës së tyre. Mijëra pemë frutore të shkatërruara, dhjetëra hektarë hije manash, hardhish, lisash, fiqsh, pjeshkësh, etj., u prenë pa pikë mëshire. As caracat e famshme tiranase nuk patën mundësinë të mbijetojnë, palé hurmat farëzeza, mushmollat, pemët me ide, të gjitha pemë të rralla që kam frikë se brezat e rinj nuk i njohin edhe po t'i shohim tashmë në librat enciklopedikë që i paraqesin në fotografi.
Me qindra e mijëra metra katrorë të mbjella apo të mbuluara me bar u shndërruan në sheshe ndërtimi dhe u betonuan.
Bashkë me to edhe qindra mijëra kokë dhenë humbën mundësitë për t'u rritur brenda tyre. Ato ishin zhdukur për shkaqe ideologjike qysh nga vitet 70, por në kushtet e reja të demokratizimit, kjo pasuri e faunës mund të ishte rifutur në zonat e bukura tradicionale duke bërë të mundur atë perlë të urbanistikës së sotme që me vështirësi gjen hapësirë në Perëndim, por aq shumë kërkohet: "fshatin brenda qytetit", "zonën rurale brenda zonës urbane".
Qyteti shkatërroi kështu jo vetëm raportet e fqinjësisë tradicionale që ndofta kishte mbijetuar prej dy shekujsh brez pas brezi, por edhe ato që quhen "mushkëri" të qytetit, të gjendura mu në mes të tij, jeshillëkun e oborreve - vepra të vërteta arti - të shtëpive tradicionale që ekskavatori i rrafshoi pa pikë mëshire duke i kthyer në sheshe ndërtimi pallatesh standarde shumëkatëshe që i vodhën qytetarëve diellin, hënën, ajrin, qetësinë, peizazhin etj.
Palè po të masësh anën ekonomike, humbjet e tmerrshme ekonomike që pësoi familja urbane sepse tërë atë prodhim të oborrit familjar tani detyrohet ta blejë në tregun e mallrave me cilësi shumë të ulët, mallra të dyshimta, dhe të mbushura me lëndë kimike.
Një hall i madh do t'i ketë detyruar kryefamiljarët që administronin familjet e këtyre zonave urbane saqë i shtyu t'i binin të mirës së tyre me shkelm. Nuk mund të thuhet se i detyroi njeri, nuk ia mori askush me zor tokën e lënë trashëgim nga etërit dhe gjyshërit e ditur dhe të urtë për t'ia u dhënë industrialistëve të ndërtimit duke braktisur në mënyrën më të padrejtë dhe gabimisht fatale një traditë të vjetër që nuk do të ishte dashur kurrë të braktisej.
Vetë ranë dakord për të ikur nga parajsa e zonave urbane tradicionale për t'ia lënë vendin dhe shkuar të jetojnë në ferrin e betonit dhe të hekurit, të rrugës dhe të monotonisë urbane, për t'i ikur kulturës biologjike dhe për të rënë kokë e këmbë në kulturën e pesticideve.
Një hall i madh.
Deri tani ka mbetur një mister, një sekret, pikërisht ajo që i shtyu ta bëjnë këtë gjëmë, ta lënë qytetin e tyre të shkojë drejt së panjohurës.


vijon

[Zero Cool]

vijimi


Një hall i madh.
Cili është ai? Ka mbetur mister sepse formimi i brezave të rinj të sociologëve në këto njëzet vjet ka shkuar drejt një sociologjie që i ngjan më shumë një ideologjie, kurse inxhinierë socialë as që është menduar të formohen, jemi larg tyre, për arsye shumë serioze.
Kur individi, qoftë edhe kryefamiljar, bie në një hall të madh, nuk e ndihmon më vetja, as vëllai, as komshiu, atë mund ta ndihmojë vetëm "koshienca kolektive" - morali i pushtetit publik, por ky i fundit nuk e kreu rolin e tij si "mësues moral", sepse kjo quhet e papranueshme në epokën kur sundonin iluzionet liberale dhe individualiste.
Oazin e bukurisë të pjesës tradicionale të qytetit nuk kishte guxuar ta shkatërronte as regjimi monist. E kishte dëmtuar, por nuk kishte mundur dot ta zhdukte. Për arsye sepse koha e tridhjetë viteve të para të ekzistencës nuk i kishte mjaftuar, kurse dekada e fundit ishte ajo e një krize aq të rëndë saqë ekonomikisht nuk ia dilte dot të ndërhynte rëndë dhe tërësisht edhe në këtë pjesë të qytetit. Kriza e banesave ishte kaq e rëndë saqë askujt nuk i shkonte më ndërmend që të prishte shtëpitë demografikisht shumë të populluara dhe në vend të tyre të ngriheshin pallate për t'i strehuar në to. Aq më shumë që politikisht dhe nga ana policeske më mirë e lehtë kontrollohen lagjet urbane tradicionale sesa zonat urbane me pallate të lartë.
Halli i madh i kryefamiljarëve ishte pikërisht një hall familjar.
Po ta them troç dhe menjëherë, shtëpitë e lëna trashëgim nga ana e prindërve apo e gjyshërve, sado të mira të kishin qenë, ato ishin ndërtuar mbi bazën e dy kritereve sociale themelore:
Së pari, para një shekulli, ato ishin ndërtuar vetëm për një familje të vetme, numerikisht të madhe, është e vërtetë, ama të ndërtuar në formë piramidale.
Së dyti, kjo familje numerikisht e madhe, edhe po të kishte disa kurora brenda saj, mbetej homogjene, domethënë, anëtarët e saj pranonin bashkëjetesën e tyre brenda një autoriteti moral sipëror që ishin më të vjetrit e familjes. E thënë paksa më ndryshe nuset e djemve pranonin të ishin nën një strehë dhe nën komandën morale të vjehrrës së tyre të përbashkët, si edhe kunatat, nuset e vëllezërve, mirë a keq, pranonin të jetonin brenda një ekonomie të përbashkët familjare.
Të dyja këto karakteristika të familjes tradicionale, në vitet '90 dhe këtej janë në fazën e tyre të zvetënimit tërësor pas krizës paraprake që kishin pësuar nga moderniteti edhe përgjatë periudhës komuniste. Individi ishte bërë individualist. Familja konsiderohej dhe mund të mbijetonte vetëm në formën e familjes së ngushtë me dy breza. Familja u shndërrua në një njësi ekonomike dhe etike intime, e mbyllur ekskluzivisht midis hapësirës së krijuar mes dy bashkëshortëve.
Në një farë më mënyre mund të thuhej se brenda familjes tradicionale që jetonte në zonën e vjetër të qytetit kishte ardhur një kohë shumë e vështirë. Nuset e djemve dhe vjehrra e tyre nuk e gjenin më gjuhën e përbashkët. Kunatat midis tyre përsëri nuk po e duronin dot më njëra-tjetrën. Meshkujve të shtëpisë po iu vinte "në majë të hundës" kjo gjendje. Vëllezërit ndihen të stresuar nga mëngjesi në darkë brenda mureve të shtëpisë, pikërisht atje ku do të duhej të gjenin pak qetësi në një kohë të lodhshme dhe me shumë mundime. Shihnin nënën e tyre të pakënaqur, marrëdhëniet me vëllezërit të tendosura, fëmijët të kthyer në një publik që shihte skena teatrale tepër të rënda familjare. Mëritë nuk kishin të sosur.
Djemtë kërkojnë një zgjidhje.
Të ndahet shtëpia në disa pjesë?
E pamundur. Ajo nuk është ndërtuar për këtë qëllim.
Të rrëzohet dhe të ngrihet nga fillimi me arkitekturë të re, me disa hyrje?
E pamundur. Kërkon shumë shpenzime.
Në këto kohë dilemash, dikush troket te dera me një propozim të ri: "Jepeni shtëpinë dhe oborrin e saj si truall ndërtimi dhe në shkëmbim të tyre do të keni një jetë të qetë në hyrjet e veçanta të pallatit që do të ndërtohet mbi to. Nuk ka kohë për të menduar. O sot, o kurrë".
Në hall, duket atje tej një dritë në fund të tunelit. Të gjendet qetësia brenda fisit familjar duke e ndarë familjen klanike, patriarkale, tradicionale.
"Sille kontratën ta nënshkruaj zotëri!"
Qyteti i vjetër merr fund. Atë veç të tjerash e bëri të mundur kriza e familjes patriarkale, tradicionale, e ndodhur në një hall të madh.
Mund të durosh një luftë, një tension social, një grevë, një luftë fetare, një bombardim, një rrethim në kështjellë, aty tregohen burrat e vërtetë, por është e pamundur të durosh sherrin në familje kur zgjat me vite. Aty burrat dhe gratë nuk kanë dallim midis tyre. Burrat bëhen si gratë dhe gratë bëhen si burrat. Barazi e plotë.
Prandaj kriza e identitetit të qyteteve në qendrat e tyre ishte para së gjithash kriza e institucionit që përdorte parkun e banesave të këtyre lagjeve tradicionale, pra të familjeve. Arkitektura nuk bëri tjetër veçse ndoqi evolucionin e jetës sociale të lënë në fatin e vet, në mëshirën e fatit të vet. Pa ndihmën financiare të shtetit pa politikat mbështetëse familjare dhe financiare, pa kuptuar krizën e familjes dhe nevojat e saj, nuk kishte rrugë tjetër veç asaj që u ndoq, fatkeqësisht.
Tradita qytetëse e mbështetur në lagjet me shtëpi tradicionale, me kopshtie, me shumë metra katro sipërfaqe për frymë brenda hapësirës së ndërtuar në shërbim e pronësi të familjes, u zhyt në pluhurin e gjërave të harruara një herë e mirë. Një pasuri e tërë e kulturës kombëtare na la shëndenë në sytë tanë, me pjesëmarrjen tonë, për të mos u kthyer kurrë më mbrapsht.

[Zero Cool]

E "shkreta" Kosovë!


Nga Redan BUSHATI



Të shkretë e mjerane ty të bënë! Sot, ti mbyll veshët dhe gojën. Sot, ti ke frikë nga gjithçkaja, e ndonëse thonë që «shkjau ndodhet matanë kufirit», vetëm unë dhe ti, o Kosovë, e dimë që ai ndodhet m'u në zemrën tënde. Ndoshta po vlerësoj si shumë vehten, por sigurisht ka edhe intelektualë, shpirtmirë e patriotë që ty o Kosovë ta dinë hallin. Këto nuk janë vargje poetike, as thirrje «derdimenësh» dhe «sharlatanësh» politik. Këto janë fakte, këto janë dëshmi, këto janë pikërisht ato që ti mban mbi supe, problemet e tua që vijnë, pikërisht nga ti. (Mos m'u zemno o Kosova eme e dashtun, nuk e kam me ty drejtazi, e kam me «spordhjakët» që po lozin me fatin tënd, e fatkeqësisht ato janë djemtë e tu!)

Kush më shumë e kush më pak, që të gjithë jemi të vetëdijshëm se «zitë e ullirit» ke hequr, e dimë luftën tënde të gjatë, plagët tuaja ende të hapura, shumë jetë të vdekura e të zhdukura etj., që mos qofshin përmendur, pasi vështirë të ndalemi. Vuajtjet tuaja janë një listë e gjatë dhe historia do të mbesin përherë borxh me ty, pasi «historinë e shkruan fituesi», ndërsa humbësi dëgjon pallavrat të thuhen. Ne jemi dëshmitarë të historisë sonë dhe të vlerave tona kombëtare, por si gjithmonë për ne kanë shkruar të tjerët si kanë dashur. Edhe sot, politika është ajo që po bën çdo gjë dhe brezat që pasojnë ndjejnë të mirën apo të keqen që paraardhësit e tyre kanë bërë. A nuk kemi klane serbe apo greke brenda spektrit tonë politik?! A nuk ndikojnë shpesh këto në hartimin e politikave sipas planeve të tyre duke dëmtuar nacionalitetin tonë kombëtar?! Mos më thoni që nuk është e vërtetë! Ose nëse keni frikë ta deklaroni, më mirë heshtni!

Objekti i kësaj analize nuk është trajtimi historik, por aktualiteti politik në Kosovë, i cili nuk po arrin të njohë ato nivele që kosovarët dhe ne shqiptarët matanë kufirit kemi dashur. Sinqerisht, me shpalljen e Pavarësisë së Kosovës jemi kënaqur që të gjithë, sa kaq shumë ishim të dehur nga gëzimi derisa nuk na bënte fare përshtypje ai flamur, që do të përfaqësonte nesër shtetin e ri të Kosovës. Asokohe, edhe deklaratat e sulmet që bënte lëvizja «Vetëvendosje» kundrejt qeverisë për një fakt të tillë nuk na bënin edhe aq përshtypje, si të thuash nuk e vrisnin veshin tonë. Por, po e fillojmë me atë pankartë të madhe m'u në mes të Prishtinës, ku mes lotësh e ndjenjash të zjarrta atdhetare thërriste zemra e secilit prej nesh «Bac, u Kry!». Do të kalonin ditët dhe sa shtohej numri i atyre, të cilët pas emrit madhështoro-hyjnor «Bac» do të vendosnin edhe pjesëzën mohuese «nuk», pra saktësisht «Bac, nuk u kry!». Në dukje lojë fjalësh, shumë syresh nuk ju bëhet vonë, e ndërkohë që ndërkombëtarët mes jetës së tyre luksoze nuk e dinë kalvarin e gjatë të vuajtjeve të kosovarëve, e në përgjithësi të mbarë shqiptarëve anëkënd, nuk arrijnë të deshifrojnë historikisht këtë shprehje, e cila saktëson aktualitetin mbarëshqiptar dhe i vendos «vulën» serbe Kosovës!

(FAKT! Më 16 shkurt 2011, një ditë para takimit me liderin dhe deputetë të «Vetëvendosje» duke shëtitur në Kosovë vizituam veçmas veri-lindjen e saj për të mbërritur në Llap dhe aktualisht në pikën kufitare me Serbinë, Përpëllac. Me sytë tanë kemi shikuar tre ushtarë serbë të fshehur pas një shkurreje dhe që afroheshin drejt nesh të armatosur për të hyrë në territorin e Kosovës). Sikur vetëm kaq, a nuk lind e nevojshme të shtrohet pyetja «A ka siguri në Kosovë?», «Nga kush kontrollohet veriu i vendit?», «Ç'duan forcat serbe të shkelin edhe brenda territorit shqiptar?», fundja «Kjo është pavarësia e Kosovës?!». Nga këtu dhe mes të tjerash arrihet qartë të kuptohet se në Kosovë nuk ka siguri. Sigurisht, kjo vjen nga një pavarësi e cunguar dhe e diktuar nga të tjerët. A për këtë u bë gjithë ajo luftë e UÇK-së, që të vendosin të tjerët edhe njësinë territoriale, edhe formën e pavarësisë?! Për çdo gjë ka një shpjegim dhe një arsye, e kjo situatë arsyen e gjen tek politika kosovare, tek këto «djem» të Kosovës, të cilët kanë marrë përsipër t'i shërbejnë Beogradit, gjoja për fqinjësi të mirë. Ngjyrat e kombit pas disa vitesh do të humbasin, vlerat dhe traditat do të fillojnë të shuhen e luftëtarët idealist të UÇK-së të treten nën dhé. Një shtet, i cili tjetërson flamurin, nesër do ta bëjnë të tjetërsojnë çdo gjë. A nuk e diktuan ndërkombëtarët çështjen e dialogut me Serbinë?! Pikërisht, ky dialog i ka dhënë edhe një goditje tjetër Kosovës, pasi ajo futet në bisedime me një shtet, i cili nuk e dërgon në mendje që ta njohin. Kështu arrihen marrëveshjet?! Në gjuhën diplomatike në tryezë ulesh i barabartë dhe fiton konsensusi, fiton bashkëpunimi, fitojnë të dyja palët. Këtu, përveçse nuk hyhet në bisedime si të barabartë edhe fituese është Serbia, pasi ajo po zbaton një nga pikat e vendosura nga bashkësia ndërkombëtare, ulja në tryezë me palën kosovare.

Varfëria, ulja e mirëqënies sociale, korrupsioni, krimi i organizuar po e dëmtojnë edhe më shumë të ardhmen e vendit. Nepotizmi, kleptokracia dhe klientelizmi po qëndrojnë këmbëkryq në sferën politike të vendit. Gjithashtu, parashikimi që bën Roberto Saviano për Kosovën si «Kolumbi e dytë» dhe një «hambare» e korriere e drogës në Europë e më gjerë dëmton shumë integrimin e vendit. Makutëria politike për të monopolizuar çdo gjë ka fshirë nga kujtimi edhe vuajtjet e luftës, të paktën për ato deputetë që kanë qenë pjesëmarrës. Normalisht, ato që e deshën atdheun nuk janë më, pasi «ato shkuan në luftë dhe luftuan», ç'ka do të thotë që kur kanë shkuar e kanë ditur se ndoshta edhe nuk do të kthehen më dhe jetën e tyre nuk e kanë pasur pishman. Si gjithmonë në luftë ka edhe prej atyre që kur kalonin plumbat serbë fluturonin të fshiheshin sa më parë, paçka se shokët ishin në vijën e parë të frontit. Këto «dallkauk» e «brinjështazë» do t'i gjeni edhe në radhët e politikës kosovare. Çdo shtet ka nevojë për politikë, por për një politikë, e cila mendon për atë që e ka votuar, pra popullin. Dhe, populli kosovar dëshiron e meriton një jetë më të mirë, më të qetë, më me pak halle a probleme, me mirëqënie më të lartë sociale, me një rritje të shkallës së punësisë, me respektim territoresh dhe sovraniteti, e në përgjithësi me një politikë, e cila është e konsoliduar dhe ka plane afatgjata të shtetndërtimit të Kosovës, duke forcuar kështu edhe jetën ekonomike të vendit.

Së fundi, Kosova ka nevojë për kosovarët. Ajo ka nevojë për orientim kombëtar dhe në gjuhën e popullit duhet të flitet dhe këndohet vetëm shqip, mbi çatiat e shtëpijave duhet të valëvitet vetëm flamuri «kuq e zi» dhe çdo pjesë e territorit duhet të kontrollohet nga ne. Kjo duhet të fillojë nga një zgjim kombëtar, i cili duhet të reformojë dhe të nisë nga e para ndërtimin e një shteti demokratik dhe atdhedashës. Përrallat me mbret që «në Europë nuk ka nacionalizëm» nuk kanë sens. Në çdo shtet të Europës kur të dëgjojnë duke folur gjuhën e tyre të «përkëdhelin», kur të shikojnë se ti admiron kulturën e tyre (më falni për shprehjen) «shurrohen» nga gëzimi, e kur shikojnë se ti punon dhe kontribuon në vendin e tyre të thonë «ti je prej nesh». A thua kjo nuk quhet nacionalizëm?! Mirë pra, provojeni t'ia djegni flamurin serbit apo grekut?! Ndërkohë që flamurin tonë ato... nejse! Gjithsesi, sot ka nevojë aty ku flitet shqip edhe të vendoset po shqip, ajo shqipja jonë e dashur. Kosova ka nevojë për ndërtim, ka nevojë për orientim, ka nevojë për fjalën e popullit.

[Zero Cool]

Po humb besimi në dialogun


Që nga arritja e marrëveshjeve të para në dialogun ndërmjet Kosovës dhe Serbisë e deri më tash, kanë ekzistuar dilemat lidhur me arritjen e marrëveshjeve dhe zbatimin e tyre, dhe këto dilema vazhdojnë të rriten, vlerësojnë analistët e çështjeve politike në Kosovë.





10 shtator 2011
Analisti Agron Bajrami thotë për Radion Evropa e Lirë se që nga fillimi i dialogut ka qenë e paqartë nëse do të mund të zbatohet çfarëdo marrëveshje që arrihet. Madje, sipas tij, ka qenë e paqartë edhe formati me të cilin do të arrihen marrëveshjet.

“Fillimisht nuk e dinim nëse do të nënshkruhet marrëveshje apo e tëra do të përmbyllet me vendime të qeverive të veçanta, do të thotë, Qeverisë së Kosovës dhe asaj të Serbisë. Tani e dimë që disa marrëveshje thuhet se janë arritur. Mirëpo që prej arritjes së tyre, nuk kemi parë zbatim të marrëveshjeve dhe është e natyrshme që me mungesën e zbatimit të marrëveshjeve, të cilat thuhet se janë arritur, rritet skepticizmi për marrëveshjet në fjalë”, thotë ai.

Edhe analisti Shenoll Muharremi, vlerëson se dilemat lidhur me marrëveshjet e arritura kanë qenë të paraprira që në fillim të procesit, për shkak të skepticizmit që ka ekzistuar te njerëzit në Kosovë, lidhur me procesin e dialogut.

Sipas tij, mungesa e transparencës për procesin, ka shtuar edhe më tej dilemat për marrëveshjet që arrihen në kuadër të procesit.

“Fillimisht, Kosova, por dhe Serbia, janë futur në këtë dialog pa një diskutim të brendshëm, pa një konsensus social të tyre. Megjithatë, prej fillimit, procesi nuk ka pasur transparencë, qoftë nga palët që po dialogojnë, qoftë nga vet Bashkimi Evropian. Thjeshtë, asnjëherë nuk është ditur saktësisht se për çka po bisedohet. Nuk është ditë se çka dëshirojnë të arrihet dhe mbi të gjitha edhe kur është arritur diçka, marrëveshja nuk ka qenë e qartë dhe së paku, në letër, të shkruar dhe të nënshkruar nuk kemi parë asgjë. Andaj, mungesa e këtyre elementeve e bën skeptik tërë procesin”, shprehet Muharremi.

Ndërsa, analisti Bajrami, pret që edhe në të ardhmen të ketë mungesë të transparencës dhe informacioneve të sakta lidhur me atë se çfarë po ndodhë në procesin e dialogut, si dhe marrëveshjet eventuale që mund të arrihen.

Por, sipas tij, suksesi i çfarëdo dialogu nuk do të varet nga transparenca, por nga aftësia e palëve për të zbatuar çfarëdo marrëveshje dhe që ato marrëveshje, nëse nisin të zbatohen, të jenë të pranueshme për qytetarët e Kosovës.
“Ne duhet të shohim, nëse vërtetë marrëveshjet që thuhet se janë arritur, sikurse është marrëveshja për lëvizje të lirë të qytetarëve të Kosovës nëpër Serbi me targa të Kosovës, apo marrëveshja për lëvizjen e lirë të mallrave të Kosovës, nëse ato do të funksionojnë. Nëse nuk funksionojnë, të themi brenda muajit të ardhshëm, atëherë do të humbë sensi i çfarëdo diskutimi të mëtutjeshëm, mendoj unë”, shprehet Bajrami.

Muharremi ka shtuar se në Kosovë ekziston bindja që Serbia nuk është futur në këtë dialog me vullnetin e saj, por për t’iu ofruar statusit të kandidatit për Bashkimin Evropian.

Sipas tij, ngjarjet që pasuan në fund të korrikut në veri të Kosovës, kanë treguar edhe një herë se Serbia nuk është partner kredibil për dialog.
“Unë mendoj që edhe siç ka qenë rasti para 25 korrikut, e dimë shumë mirë që ka pasur zhvillime pozitive dhe lajmë shumë optimiste se është arritur marrëveshje në këtë dhe në atë. Menjëherë pas disa javësh, Serbia përsëri ka vepruar si Serbia e viteve të 90. Andaj, njerëzit kanë të drejtë të jenë skeptikë dhe unë mendoj që Serbia nuk është një aktor kredibil që duhet edhe t’i besohet në këto dialogime”, thotë Muharremi për Radion Evropa e Lirë.

Ndryshe, analistët e çështjeve politike kanë shprehur mendimin se dialogu ndërmjet Kosovës dhe Serbisë po përcillet me dyshime nga opinioni, për shkak se sajuesit e procesit kanë pasur frikë që t’i zbulojnë detajet, sepse ato do të mund ta nxjerrin procesin në një dritë negative.

Veprimi i tillë, sipas analistëve, është i gabuar, për faktin se nëse qytetarët nuk do të kenë besim në procesin e dialogut, ky proces do të dështojë.