ARN (Acidi Ribonukleik)

[~AnnA~]

Në qelizë ekzistojnë disa lloje të ARN-ës, të cilat dallohen në mes tyre për nga ndërtimi dhe funksioi. Gjenden në bërthamë të qelizës në sasi të vogël e më tepër në citoplazmë. ARN-ja është e ndërtuar prej dy bazave purine: adeninës dhe guaninës, dy bazave pirimidine: citozinës dhe uracilit, prej pentozës- ribozës dhe acidit fosforik. Uracili dhe riboza janë njësi specifike strukturore të ARN-ës, të cilat nuk gjenden në ADN. Molekula e ARN-ës është e përbërë vetëm prej një vargu nukleotidesh.

Llojet e ARN-ës

Në qelizë gjenden tri lloje të ARN-ës. Molekula e secilit lloj përbëhet vetëm prej një vargu polinukleotidik.

• ARN-ja informative (ARNi) gjendet në ribosm. Kjo ARN i kopjon informatat gjenetike nga ADN-ja e bërthamës, prej së cilës edhe vetë sintetizohet. ARNi, e krijuar në bërthamë prej ADN-ës, kalon mandej në ribosme dhe merr pjesë direkt në sintezën e proteinave.
• ARN-ja transportuese ose solubile (ARNt dhe ARNs) gjendet në citoplazmë të qelizës. Ka për funksion transportimin e aminoacideve prej pjesëve të ndryshme të citoplazmës në vendin e sintezës së proteinave- në ribosome. Për çdo lloj të aminoacidit ekziston një ARNt e veçantë. Meqenëse në qelizë gjenden 20 lloje aminoacidesh, atëherë ka edhe 20 lloje të ARNt.
• ARN-ja ribosomale (ARNr) gjendbashë me proteinat, hyn në ndërtimin e ribosomeve, prej nga edhe e ka marrë emrin. Funksioni i saj nuk dihet

Roli biologjik


Molekula e ARN-ës është e ndërtuar vetëm prej një vargu polinukleotidk. Ka peshë molekulare më të vogël se ADN-ja. Gjendet më tepër në citoplazmë. Roli i saj biologjik është se merr pjesë direkte në procesin e sintezës së proteinave. Biosinteza e proteinave kryhet në ribosome. Pra, ribosomet janë “fabrika” të qelizave në të cilat krijohen proteinat.

Molekula strukturale e ARN. Shenjat me të kaltër janë Azoti, kurse ato me të kuqe janë Oksigjeni