Elementet islame në formësimin moral të individit, familjes dhe popullit shqiptar

[Preshevar]

Elementet islame në formësimin moral të individit, familjes dhe popullit shqiptar[FONT=verdana, arial, sans-serif: font-size:12]Bedri Telegrafi, historian
Shtysën kryesore për përgatitjen e kësaj kumtese e kam gjetur në mjedisin real shqiptar, në takimet e përditshme personale me individin, familjen dhe shoqërinë islame, pjesë e së cilës unë jam.


Së pari, ata janë besimtarët muslimanë të çdo lloj moshe e niveli me të cilët takohem përditë në mjediset e xhamive e që shkëmbejmë përshëndetjen e bukur e të përzemërt islame “Es-Selamu Alejkum”. Pa dashur të përjashtoj edhe ata muslimanë të tjerë që në thellësi të shpirtit të tyre e kanë besimin tek Zoti e tek feja Islame, por që nuk përfshihen në jetën e përditshme fetare, për arsye që ata vetë i gjykojnë. Ndoshta një ditë edhe ata do ta ndiejnë veten brenda vlerave të besimit islam.
Që në paraqitjen e tij apo në dukjen e parë, besimtari musliman dallohet me fizionominë, me buzëqeshjen, me vështrimin e ngrohtë e zërin e butë, me sjelljen e kulturuar e mënyrën e komunikimit me të tjerët. Por, dallimi më kryesor gjendet në botën e tij të brendshme shpirtërore. Nën ndikimin e vazhdueshëm të besimit është formuar portreti moral i asaj pjese të shoqërisë shqiptare, që udhëzohet nga parimet dhe normat morale islame.
Në Kuranin e Madhëruar thuhet: “...Vetëm ata që besojnë dhe bëjnë vepra të mira”. (Asr:3)
Ndër vite, realiteti shqiptar islam, në hapësirën shekullore si dhe në shoqërinë bashkëkohore islame është i mbushur me shembuj të shumtë ku spikatin vlerat e mëdha shpirtërore. Por vlera më kryesore, nga e cila zënë fill të gjitha vlerat e tjera shpirtërore është besimi tek Zoti.
Tek besimi islam, shqiptarët, gjashtë shekuj më parë, gjetën kodin moral si tërësi e parimeve dhe normave që udhëheqin sjelljen e individit dhe marrëdhëniet ndërnjerëzore. Nëpërmjet këtij morali, besimtari musliman ndërton sjelljen dhe marrëdhëniet me atë lloj qenie i ngjashëm me të, me vetveten, me të njëjtën origjinë e krijues e për të njëjtin qëllim.
Ndër tiparet thelbësore që besimi islam ka skalitur në ndërgjegjen e muslimanit dhe shoqërisë islame shqiptarë është fryma paqësore. Kjo frymë ka ekzistuar dhe vazhdon të ekzistojë jo vetëm në gjirin e komunitetit të besimtarëve muslimanë, por edhe në marrëdhëniet me elementet e bashkësive dhe përkatësi të tjera fetare. Analizuar në këtë spektër, besimi islam ka ndikuar fuqishëm në vendosjen e mirëkuptimit dhe harmonisë midis shqiptarëve të çdo besimi qofshin. Nuk mund të mohohet fakti se brenda çdo familje e çdo shoqërie, qofshin këto edhe islame, krijohen konflikte. Për shkaqe e arsye të ndryshme konfliktet janë të pashmangshme e shpeshherë gjenden brenda natyrës së njeriut. Gjithashtu koha dhe zhvillimet prodhojnë në vazhdimësi konflikte. Besimi islam si në mbarë botën, edhe ndër shqiptarët, ka shërbyer për zgjidhjen e këtyre konflikteve.
Besimi islam ka ndikuar në vendosjen e paqes dhe afrimit midis shqiptarëve kryesisht nëpërmjet doktrinës islame të vështrimit të njeriut si mik, si krijesë e Zotit dhe si bashkudhëtar i kësaj bote, ndërsa bashkëkombësin, bashkëqytetarin, bashkëfshatarin apo fqinjin, si njeriun me të cilin Krijuesi të ka bashkuar në gjuhë, në kombësi, në kohë e hapësirë dhe për të kryer të njëjtin mision.
Në sfondin historik dhe shoqëror, elementi musliman shqiptar nuk prezantohet thjesht si një spiritualit ideal e i përkushtuar në besim dhe i izoluar brenda mureve të xhamive, apo i mjaftuar në botën individuale apo jetën familjare. I udhëhequr nga mësimet kuranore muslimani është pjesë aktive e shoqërisë. Së pari me predikimin e vlerave të besimit islam.
Me të drejtë ka një prirjeje apo këndvështrim se besimtari musliman i shpalos vlerat e besimit me përkushtimin dhe veprimin gjatë gjithë jetës në përputhje me porositë e Allahut dhe parimet islame. se besimtari me sjelljen dhe edukatën e mirë është modeli dhe propaganduesi më konkret dhe më i besueshëm i vlerave të besimit që përfaqëson. Dhe vërtet, vepra shpeshherë flet më shumë se fjala. Por Allahu (xh.sh.) foli nëpërmjet Kuranit të madhëruar dhe Profeti (a.s.) foli nëpërmjet haditheve dhe për gjithë njerëzimin.
Sipas mundësive dhe rastit, çdo musliman e ka për detyrë të flasë e të propagandojë vlerat e Islamit. Natyrisht që pjesa më e avancuar, më e shkolluar dhe elitare e ka për detyrë, lëvrimin e vlerave të Islamit në trojet shqiptare, si besim, si kulturë, si qytetërim, si dije, si art, si mënyrë jetese dhe forcë progresive. Prania aktive e intelektualëve shqiptarë në jetën fetare është vlerë që dëshmon për dimensionin dhe vendin që zë dija, kultura e shkenca në fenë islame. Historikisht nga gjiri i shoqërisë islame kanë dalë individë të shquar që zbuluan e përhapën vlerat e besimit e të kulturës islame. teologë të shquar e dijetarë islamë si Vehbi Dibra, Daut Boriçi, Hafiz Ali Korça, Hafiz Ibrahim Dalliu, Sherif Putra, Haki Sharofi, Sadik Bega, Ferid Vokopola e Vexhi Buharaja, spikatën në kohën e tyre me erudicionin dhe kulturën e gjerë dhe ishin intelektualët më të shquar të kohës.
Ndër tiparet që e karakterizon dhe e dallon besimtarin musliman shqiptar është bujaria dhe bamirësia, si elementë që burojnë dhe përbëjnë moralin islam dhe që përbën një ndër shtyllat kryesore të fesë islame. Ka qenë dhe mbetet praktikë në jetën e përditshme të besimtarit akti i dhurimit dhe i ndihmës për njerëzit në nevojë. Nëpërmjet këtij akti është mundësuar ndërtimi i shumë xhamive, objekteve social-kulturore islame, ndihma për njerëzit në nevojë apo të prekur nga fatkeqësitë. Ky tipar njerëzor, i predikuar nga besimi islam dhe që ka hedhur rrënjë në shpirtin e besimtarit, manifestohet në jetën e përditshme në formën e dhënies së ndihmave e deri në dhurimin e gjakut. Është e vërtetë se këto akte të larta njerëzore bëhen pa bujë e mburrje dhe shpesh protagonistët e tyre mbeten anonimë, por kanë devizën e besimtarit musliman.

...
[/FONT]