Njeriu qė zotėron gati gjysmėn e botės!
27.08.2013
Shpenzon nga 20 deri nė 30 miliardė dollarė ēdo vit pėr tė blerėndėrmarrje, shtėpi, toka nė tė gjitha kontinentet. Nė 7 vjet kaakumuluar njė pasuri prej 627 miliardė dollarėsh.
Kėshilla e parė qė merr kur zbret nė Doha, nė Katar, ėshtė se tėgjitha rrugėt tė ēojnė nė pallatin e prej mermeri tė bardhė tė sheikutHBj. HBj ėshtė shkurtimi i Hamad bin Jassin bin Jabr al-Thani, 53 vjeē,me dy gra, 15 fėmijė, dhe njė pasuri personale prej 3 miliardėdollarėsh. Ėshtė kushėriri i emirit Khalifa, prej 20 vjetėsh ministėr iJashtėm dhe prej vitit 2007 edhe Kryeministėr. Por mbi tė gjitha ėshtėadministratori i deleguari Qatar investement authority (QIA), fondisovran i emiratit tė vogėl, por nė vend tė dytė pėr tė ardhurat mė tėlarta pėr person pas Lihtenshtenjit.
E gjithė kjo pasuri rrjedh nga nafta (1.4 milionė fuēi nė ditė qėpriten tė ezaurohen pas 57 vjetėsh) dhe mbi tė gjitha nga gazi ilėngshėm (77 milionė tonė nė vit, 28 pėr qind e prodhimit botėror, nėezaurim pas 300 vjetėsh). Jo mė kot gojėt e liga thonė: Emiri Khalifaqeveris, sheiku Hamid ėshtė padroni i gjithēkaje.
Nė emiratin e tij, i rrethuar nga dhjetėra truproja sheikut nuk mundti afrohet askush. Thonė se punon nga 12 deri nė 15 orė nė ditė. Nėkėto kohė ėshtė shumė i zėnė pėr tė zgjidhur ēėshtjen siriane, pasi patinjė rol aktiv nė pranverėn arabe falė njė tjetėr instrumenti nė duart etij: televizioni Al Jazeera.
Sheiku Hamad kalon shumė orė ēdo mėngjes me Ahamd Mohammed al-Sayed,tė riun 35-vjeēar, administrator i deleguar i Qatar Holding, idiplomuar nė ekonomi dhe me master tė Doha, Boston, Londėr dhe Paris. Ibesuari i tij, Al-Sayed, ka pėr detyrė ti bėjė njė sėrė propozimesh pėrtė shfrytėzuar mundėsitė e shkėlqyera nė botė, sidomos tani qė krizaekonomike dhe financiare nė Europė dhe SHBA ka bėrė qė ēmimet e shitjestė bien shumė. Jashtė Katarit, Kryeministri-pronar vesh kostume super tėshtrenjta tė qepura nga rrobaqepėsit mė tė mirė londinezė apo italianė.
Fondi sovran i Katarit qė aktualisht administronpasurinė qė vėrtitette rreth 135 miliardė dollarėt, ka nė buxhet ēdo vit nga 20 deri nė 30miliardė dollarė pėr ti shpenzuarnėpėr botė nė pjesėmarrjet e ndryshme,firmat mė tė mėdha tė modės, hotelet luksoze ndėrmarrjet industriale,institucionet financiare, infrastruktura, pasuritė e paluajtshme, ar dhembi tė gjitha mijėra hektarė toke nė Azi dhe Afrikė, ishuj tė virgjėrpėr tu shndėrruar nė hotele me 7 yje, por dhe lėndė tė para pėr tushitur nė bursėn e Ēikagos.
Nė klasifikimin e bėrė nga SovereignWealth Found Institute, me selinė Las Vegas Qia renditet e 12-ta pėr tė mirat materiale qė posedonedhe pse larg fondit sovran i Abu Dhabit (ADIA) qė ka njė pasuri prej627 miliardė dollarėsh dhe ėshtė investitori i dytė institucional nėbotė pasBankės sė Japonisė. Por nėse ADIA ėshtė aktive nga viti 1976,fondi i Katarit u themelua vetėm nė vitin 2005 dhe ėshtė konsideruar simė agresivi.
Megjithatė, tė depėrtosh nė brendėsi pėr tė parės e si funksionin Qiaėshtė thuajse e pamundur. Por sekreti mund tė superohet duke pyeturdisa ekspertė financiarė qė punojnė nė CitY nė Londėr, nė Zyrih dheGjirin Persik. Surpriza e parė ėshtė se Qia ka njė konsulent financiarshumė prestigjioz: Credit Suisse. Nė kėtė bankė, fondi iGjirit kainvestuar mė shumė se 3.1 miliardė dollarė nė 2011-n, dhe nė shkurt tėkėtij viti bleu selinė londineze. Bankierėt e Credit Suisse janė marrėedhe me blerjen e 10 pėr qind tė Porche Holding dhe 17 pėr qind tėVolkswagen, pėr njė shumė prej 10 miliardė dollarėsh, investimi mė imadh i realizuar ndonjėherė nga njė fond sovran nė Gjermani. Po CreditSuisse veproi si konsulent pėr veprimin e bėrė nė Londėr nė maj tė2010-s, kur Qia, pėr 2.2 miliardė dollarė u bė 100 pėr qind padrone emagazinave Harrods.
Sipas burimeve londineze, ambicia e Katarit ėshtė shndėrrimi i kėsajmarke nė njė zinxhir hotelesh luksoze. Greqia ėshtė gjithashtu nė listėne gjuetisė pėr ishujt e saj:i pari qė pėrfundoi mes thesareve tėKatarit ėshtė ishulli i mrekullueshėm i Oxia-s, nė detin Jon, i paguar 5milionė euro, i pabanuar dhe shumė afėr Itakės. Londra tėrheq pėrtregun e saj imobiliar. Shard, grataēiela 72-katėshe mė e larta nėEuropė, fshati olimpik, One Hyde Park, lagjja e apartamenteve mė tėshtrenjta nė botė, Chelsesa barraks, Canary Wharf: gjithēka kapėrfunduar plotėsisht apo pjesėrisht nė fondet katariane, pas blerjevetė fundit tė 20 pėr qind tė London Stock exhange dhe 20 pėr qind tėzinxhirėve tė shpėrndarjes Sainsburys.
Franca ka pėrfunduar nė syrin e familjes mbretėrore tė Dohas pėrmesnjė tjetėr mjeti investimi: Qatar Diar, qė nė fillim tė qershoritderdhi 623.2 milionė dollarė pėr njė kompleks luksoz nė Champ Elysee.Por marrėzitė nuk pėrfundojnė kėtu.
Sheiku Hamad nuk shqetėsohet shumė pėr polemikat. Nė kokėn e tij prejkohėsh zien ideja qė ndoshta do tė realizohet shumė shpejt: tė blejėshtėpinė e ankandeve Christies qė do tė ketė lidhje me muzeun eDoha-s, aktualisht nė ristrukturim qė ka njė nevojė tė dėshpėruar pėrkryevepra tė muzikės moderne dhe antike.