Të tjerët për Dr. Rugovën.

[GjIlAnAsI_cSi]

Dr. Ibrahim Rugova: njeriu, intelektuali, burri i shtetit


Nji vit ma parë, në Kosovën dardane u shue feneri i disidencës politike, ideatori dhe ndërtuesi i rezistencës paqësore dhe flamurtari i lëvizjes për pavarësinë e Kosovës. Emni i tij ishte Ibrahim Rugova, jetim qysh në moshën dyvjeçare, me babën e babëgjyshin të masakruem nga komunistët serbë. Siç thoshte ai vetë: ”I masakruen si kafshët!” sepse ishin shqiptarë, e qenia shqiptar në ish-ndërtesën shtetnore artificiale të quejtun Jugosllavi ishte apriori nji krim. Viktimat shqiptare ishin kriminelë ”sepse nuk ishin sllavë”. Banorë të atyne trojeve tremijëvjeçare, ata ruejtën traditat që trashëguen brez mbas brezi pa devijue dhe pa asnji dëshirë me e zëvendsue me nji tjetër jo-shqiptare. Besnike te ketyne traditave qe perbajne vlerat autentike shqiptare te beses, nderit, burrenise, mikpritjes, guximit civil e ushtarak, ata mbeten shqiptare. Ky qendrim ndaj se kaluemes ka qene dhe qendrimi kryesor i mendimit politik te Dr. Ibrahim Rugoves qe, si intelektual i mirefillte, perseriste:” Aty ku mbarojne vlerat shqiptare, fillon anti-shqiptarizmi!”


<>Une e njoha njeriun, intelektualin dhe ma vone burre-shtetin Dr. Ibrahim Rugova, para se te njihej ne bote si “Kryetar”, e ma vone si “Presidenti Ibrahim Rugova”. Emni Rugova rimonte me ate Kosova, e bahej edhe ma i lehte me u permende, e ripermende, qofte ne mesin e masave te gjana kosovare qe adhurojshin figuren e tij – shpesh here te vetmueme – qofte tek te huejt qe u terhoqen nga manifestimet masive, burrenore e te patundeshme te Kosoves dardane. Ne mes te asaje krahine te martirizueme, ky idhull i vuem ne shenjester, ecte me koke nalt e hapa te lehte si bashkevendsit e tij ne shpatet e shtigjet e zonave malore qe e kishin linde. Rreziku? Po, por krahas me te edhe mosperfillja e rrezikut qe i rrinte mbi koke…!


<>Ne takimin tim te pare, fund prilli 1990, Washington,D.C., u njohem ne rrethana jo te zakonshme. Ka qene Deshmia (Hearings) para Kongresit amerikan, ku Rugova dhe 14 intelektuale kosovare erdhen per here te pare ne kryeqytetin amerikan, “…me internacionalizue problemin e Kosoves”. Ka qene nji fitore bindese, mbrese-lanese dhe ndoshta determinante e diteve te mavoneshme. Nga dhjete deputete dhe senatore amerikane, vetem nji, me origjine serbe, foli ne mbrojtje te Serbise millosheviqiane. Tre prelate ortodoks serbe folen gjithashtu. Asnji efekt. Serbia nuk kishte argumente, aq ma pak te drejte me paraqite pikepamjen e saje ne nji kohe kur pushka serbe vriste cdo dite shqiptaret e Kosoves, burgoste klasen intelektuale, nxirrte nga puna punetorin shqiptar, shtypte me police e taksa bujkun shqiptar, dhe ndiqte me terbim e denonte pa arsye rinine studenteske shqiptare ne Kosove. Fola edhe une ne mbrojtje te Kosoves. Deshmia e Prillit 1990 ne Washington, D.C., vulosi vertetesine e kobit serb ne Kosove.


Dr. Rugova erdhi i shoqenuem nga Secret Service qe i akordoi Qeveria amerikane, me qe vazhdimisht flitej per mundesine e nji atentati kunder jetes tij. Por une e pashe te qete. Mbas Deshmise, u gjeta prane tij. Ule prane ne nji tavoline te rrumbullaket, ai mbante nji cigare vazhdimisht te ndezun – e qe nuk u shue deri sa u shue jeta e tij. Koken nalt por syte e ulun e ngjite mbi nji gazete amerikane mbi tryeze, i heshtun dhe i menduem. Roja amerikane me bani pershtypje, e ne nji cast kur u ba heshtja ne salle, e pyeta:


2


- Dr. Rugova, duket se gjendja e juej ashte mjaft kercenuese ne Kosove. Si e


kaloni?


Ai me shikoi, e tue vue doren e tij mbi gjunin tim u pergjegj:


- Profesor, karshi dritares sime ne Prishtine gjindet nji koder…afer 500 metra larg.


<>Aty ashte vendose nji top i artilerise serbe…me gryke drejt apartmentit tim…Ata presin… une punoj e pres…Profesor! Jetojme me litar ne gryke…!”



<>Shikova perseri fetyren e tensionueme te Dr. Rugoves, dhe admirova qendrimin e tij te permbajtun para nji rreziku te ketill. Nuk tha asnji fjale te rande kunder serbeve, megjithe se ai ziente permbrenda nga deshprimi qe linde tek i pambrojtuni-viktime. Ai ishte i vendosun per nji politike aktive qe ai e shihte pa arme. Rezistenca aktive paqesore qe ai predikoi ishte forma konkrete e saj. “Nji lufte ne Kosove ashte nji katastrofe per shqiptaret … Serbet kane pushken dhe pushtetin,; na kemi te drejten dhe autoritetin…!”

Dhe kjo ishte e padisktueshme. Mbrenda pese muejve ekzistence, Lidhja Demokratike e Kosoves qe ai dhe koleget e tij kishin themelue numronte afer 600.000 anetare, dhe afirmohej si njena nga levizjet ma efektive, dhe me ta forta ne ish boten komuniste, dhe pa dyshim levizja ma e madhe ne ish-Jugosllavine!



Ma vone Dr. Rugova do te spjegonte: “Jemi para nji dileme: para terrorit milloshevi-qian: a duhet te terhiqemi qe ne fillim, ta denojme por mos te reagojme? Ashte ma efektive puna jone me e tejkalue kete situate tue e demaskue terrorin serb para botes se qytetnueme (ashtu si Gandhi qe perpiqej me turpenue Imperatorine Britanike para botes se qytetnueme per krimet koloniale ne Indi) e me fitue simpatine e botes si viktime e pafajshme qe refuzon dorezimin?”



Pergjegja e pare e Dr. Rugoves u dha botenisht ne Washington,D.C. ne ate prill historik te 1990-s, dhe qe u njoh ma vone si “vija e Rugoves”: Jo agresionit, Jo shtypjes, Jo nenshtrimit, Jo dhunes si arme qendrese te patundun deri ne fitoren finale, te larget ndoshta, por te sigurt.



<>Dr. Rugova refuzoi ti pergjigjej dhunes me dhune, gjakut me gjak, urrejtjes me urrejtje e hakmarrje ashtu si vepronte agresori serb. Ky ndryshim rranjesor e transformoi ate nga nji politikan i rendomte i dites, ne nji burre shteti qe hape shtigje te reja, ne toke te pa lavrueme. Keshtu flet sot Historia! Dy gazetare francez, M.Allaine dhe X.Galmiche shkruejne: “Kjo ishte rruga e ‘rezistences’ politike e civile e inspirueme nga nji intelektual i formuem ne shkollen qe refuzon dhunen, ne shkollen e universalitetit te te drejtave, dhe te demokracise”.


Une e shikoj kete qendrim si shprehje e nji patriotizmi te ri e modern qe hidhte rranje ne trojet dardane. “Shqiptaret e Kosoves, pa dyshim populli ma i shtypun ne ish-Jugosllavine, kane linde si populli ma i lire!” (Antoine Garapon, gjykates frances)


Ky patriotizem i ri kosovar perbuzete “rendin publik” dhe “qetesine” qe ofrojshin burgjet terroriste millosheviqiane, perjashtuese sistematike te vullnetit qytetar dhe te drejtave qytetare per pjesemarrje ne “shtet”. Ky patriotizem i ri ishte perbuzeja e nji qendrimi





3


<>imoral te papranueshem, i nji perspektive politike qe sakrifikonte te drejten e cdo individi me qene, e me jetue, i lire. Ky patriotizem i ri qe andrroi Ibrahim Rugova ishte i menduem mire e koshient, sepse duhej luftue forca e se keqes qe poshtenon ne menyren ma shtazore dinjitetin e qytetareve, sidomos te asaj pjese te pambrojtun te shoqenise qe vuen pa za, qe vajton e mbulon lotet me duer qe dridhen…! Atehere, rezistenca merr kuptimin e saj ma fisnik, ushqen shpirtent e te gjithe qenieve te revoltue-me, dhe linde frymen e solidaritetit gjithekosovar, sikur don me thane:” O vella, o moter! Une jam me ju! Ju jeni ne zemren time, ne mendjen time, si nji deshmitar i gjalle i mesazhit tuej ringjalles qe premton shpresen, shpresen e lirise per te gjithe njerezimin!”


<>
Megjithe “vrasjen kolektive te nji populli te heshtun’ (Christine Von Kohl), Dr.Rugova, arkitekt i rezistences aktive paqesore qe krijoi nji shoqeni te re shqiptare ne Kosove, dek-laronte, besnik i bindjeve te tia te thella: “Na garantojme se nuk do tekete hakmarrje; na nuk do ta lejojme!” Me kete, shkruejne dy gazetaret frances, “…populli i Kosoves ashte angazhue nga Ibrahim Rugova me adaptue vlerat politike dhe shpirtenore te Europes.”


<>
Nga ketu, tek thanja se nji Kosove e lire dhe e pavarun, dhe hymja e saj ne Europe

qe ka qene per idealistin Ibrahim Rugova nji element i fatit shqiptar, ashte vetem nji hap. Ai punoi per kete hap historik, e studjoi ate, e perpunoi, dhe me nji konfidence te plote ne ta ardhmen e Kosoves, priti per momentin e duhun me realizue kete element te fatit shqiptar. Kjo ka qene andrra e tij qe ai e shihte si te pandame nga bindja ne idealizmin e politikes amerikane, orientim qe u ba shtylla e politikes kosovare. Stanley Hoffman i Universitetit Harvard do ta quente ma vone:”…rhe Mother Theresa aspect of the American diplomacy.” Per Ibrahim Rugoven ky qendrim politik u ba “an article of faith” i diplomacise kosovare. Dhe nuk u genjye!



Me 3 shkurt 1994, Dr Ibrahim Rugova i Kosoves se shtypun takohej me Presidentin W.J.Clinton, ne Shtepine e Bardhe. Aty, ai kerkoi – i pari politikan i Kosoves – mbrojtjen nderkombetare te Kosoves per disa vjet me qellim qe te qetesohet situata, e njikohesisht te vendosen, e te forcohen, institucionet demokratike ne Kosove. Menjifjale, nji “trusteeship system” te perkoheshem. Ruejtja e popullsise kosovare nga masakrat serbe, ka qene, per Dr. Rugoven, gur themeltar dhe opsion pa alternative!


*


Ne prill te vitit 2000, pikerisht dhjete vjet mbas Deshmise para Kongresit ne Washington , D.C., vizitova Kosoven e lire, ne shoqeni te mikut tim Hajdar Bajraktari.


Presidenti Rugova u tregue bujar e na ftoi per darke ne residencen e tij private. Ne ate familje, mikpritja e Zonjes Fana Rugova e bani darken edhe ma te kandeshme. Na shoqenonte, shoku i ngushte e besnik i Presidentit, Dr. Alush Gashi, nji intelektual me perspektive, keshilltar politik i Presidentit Rugova. Kolegu i im dhe une folem shtrue mbi pershtypjet tona per Kosoven. Presidenti ndigjonte ne heshtje e me kujdes, por dukej qartesisht i kenaqun dhe mjaft optimist. Here mbas here i referohej diteve te veshtira te praneveres 1999, kur ai dhe e gjithe familja u mbajten “peng” ne shtepi te vet nga policet serbe. Por une nuk diktova shenja urrejtje, as fryme hakmarrje ne thanjet e tia, sikur nuk deshironte me lejue te kaluemen e hidhun me helmue atmosferen e se tashmes, dhe aq ma shume damtimin e se ardhmes se Kosoves. “Kemi nevoje per gjithcka, na tha, sidomos


4


per rruge te mira…rruget jane arteriet e gjakut per trupin e Kosoves.” Ne dalje na tregoi koleksionin e mineraleve te Kosoves, per te cilin ai ishte mjaft krenar.





Heren e fundit e pashe ne vitin 2004 gjate vizites se tij te fundit ne SHBA. Ne nji hotel te New Yorkut, e ne shoqeni te mikut tim pejan, Ramadan Gashi, e pershendeta me mall, dhe mjaft i shqetesuem per shendetin e tij te dobet. Edhe ai e priti mire kete takim. Tani ma nji personalitet politik me dimensione nderkombetare, ai e ndiente plotesisht barren e rande te fatit qe peshonte mbi shpatullat gjysem te kerrusuna te Presidentit te lodhun. Ate dite me dorezoi edhe “Medaljen e Arte te Lidhjes se Prizrenit” qe me kishte akordue me rastin e 125 vjetorit te asaj ngjarje historike. Une e falnderova!


<>
Gjate bisedimit koke-me-koke foli ma shume per problemiet e ndertimit te institucio-neve demokratike ne Kosove, dhe perhapjes se edukates demokratike ne mes te kosovare-ve. Dukej i eksituem, pak i shgenjyem, dhe tregonte shenja padurimi, qe une interpretova si rrjedhime te gjendjes tij shendetesore.



U ndame me nji perqafim te ngrohte e te gjate, sikur e kuptuem te dy se ky do te ishte takimi yne i fundit. Sot, nji vjet mbaa vdekjes tij, mbaj akoma te fresket kujtimin e atij takimi, dhe rikujtoj me mallengjim, e respekt, njeriun dhe punen e tij madheshtore, mendimin e tij fisnik, e aktin e tij guximtar e parimor.


<> Me humbjen e tij, Kosova ka humbe birin e saj qe ka munde vdekjen. Por, Kosova sot celebron edhe jeten e tij te pasun! Pushofte ne paqe te perhershme!





Baldwin, New York

[GjIlAnAsI_cSi]

RUGOVA MEDITANS (Kritika letrare e Ibrahim Rugovës)


Shkruan: Kujtim M. Shala

1. Rugova meditans

L. Poradeci e quante Gj. Fishtёn poet meditans dhe militans, pёr ta karakterizuar dyfish, nё dy fusha: tё mendimit e tё veprimit.
Nё kёtё frymё, sintagma Rugova meditans, titull i tekstit tim, veçon I. Rugovёn mendimtar, nё fushё tё letrave shqipe, duke ditur se karakterizimi i dikurshёm i Lasgushit pёr Fishtёn, vlen po aq pёr Rugovёn, pёr mendimtarin e pёr prijёsin e shqiptarёve tё Kosovёs.
Me pёrjashtim tё vjershave tё shkruara herёt, e gjithё vepra e Rugovёs ёshtё diskursive.
Prapa Rugovёs meditans radhiten gjashtё tituj: Prekje lirike (1971), Kah teoria (1978), Strategjia e kuptimit (1980), Vepra e Bogdanit 1675-1685 (1982), Kahe dhe premisa tё kritikёs letrare shqiptare 1504-1983 (1986), Refuzimi estetik (1987).

Libri i parё, Prekje lirike, krejt i veçantё, ёshtё ndёrtuar nga tekste kritike qё rikrijojnё tekstet e interpretuara, pёr tё identifikuar, nё shumё pika, kritikёn letrare me letёrsinё. Kёtu, mendimi ka ikur nga retorika e vet, pёr te retorika e figurёs dhe e diskursit poetik pёrgjithёsisht. Sa pёr tё eksplikuar mё tej: Rugova, kur shkruan pёr Lorkёn, bёn tё vetin diskursin e Lorkёs dhe e kryqёzon atё me emocionin e vet tё leximit; kur shkruan pёr Lasgushin, diskursin e Lasgushit e kështu me radhë.
Diskursi i Rugovёs te ky libёr provon kritikёn letrare si vepёr letrare, si krijuese tё kuptimeve. Këtu Rugova ёshtё thellësisht subjektiv dhe subjektivizmi/subjektiviteti, i shpallur, i prekshёm, veti statutare/pёrcaktuese e diskursit tё tij.

Te Kah teoria, Rugova, tash mendimtar me retorikёn e mendimtarit, definon e karakterizon kritikёn letrare dhe mendimin për letёrsinё, pasi ka definuar e karakterizuar letёrsinё. Duke qenё letёrsia njё differentia specifica, krijim, edhe kritika letrare, si disiplinё me objekt letёrsinё, ёshtё krijim, qё mban pёrbrenda kritikёn si kategori (mjet shqyrtimi).
Objekti i dyfishtё: teoria e letёrsisё / teoria e kritikёs, Kah teoria e bёn libёr teorik/metakritik.
Vetё titulli (Kah teoria) jep orientimin e autorit e tё diskursit: Teoria.

Strategjia e kuptimit ёshtё libёr eseistik, kritik e teorizues. Duke iu referuar natyrёs sё trefishtё tё kёrkimit, autori ka strukturuar librin nё tri pjesё: I. Ese, II. Kritikё, III. Teori e poezisё shqipe.
Objekt i pёrbashkёt i librit ёshtё Kuptimi, ndёrsa strukturimi teksteve shenjon dominimin e tipit tё kёrkimit nё secilёn nga pjesёt: sё pari diskursi eseistik, nё tё cilin hapet e problematizohet çёshtja; sё dyti leximet kritike, vlerёsuese; sё treti vёshtrimi teorik, nё tё cilin problemi preket/vёshtrohet nga disa anё, si fenomen, dhe insistohet nё argumentime mё konkrete.
Vetё objekti themelor, Kuptimi, pёrpos qё krijon boshtin qё mban pjesёt e librit e tekstet qё bёjnё pjesёt, ka imponuar interpretimin semantik; njё produkt i “përkthimit” të modelit gjuhësor të N. Çomskit në model për kërkimet letrare.

Ndërkaq, Vepra e Bogdanit 1675-1685 ёshtё monografi. Projekti themelor i Rugovёs nё kёrkimet letrare. Aty, zbulohet e lexohet teksti i Bogdanit, duke u fshirё distanca kohore: teksti i djeshёm ringjallet nё leximin e sotёm.
Nga paraqitja e nga kёrkimi i gjenezёs sё veprёs sё Bogdanit, Rugova kalon te struktura e saj e tek interpetimi.
Nё planin e metodёs, Vepra e Bogdanit 1675-1685, nё esencё, ёshtё njё kёrkim struktural/semiotik: lexim i tekstit si sistem kodesh/shenjash tё mbushura mesazhe/kuptime. Rugova analizon strukturat. Hap kodet, pёr t’i hapur kuptimet. Lexon shenjat, pёr ta hapur universin e librit.
Nё fjalёn e mbajtur me rastin e shpalljes Doktor nderi (Honoris Causa) i Universitetit Parisi VIII, Sorbonё, Francё, mё 1996, Rugova e quante veten Nxёnёs tё vogёl tё Bartit tё madh. Nё aventurёn semiologjike te Vepra e Bogdanit 1675-1685 ai ёshtё Trashёgimtar i madh i Bartit tё madh.

Te Kahe dhe premisa tё kritikёs letrare shqiptare 1504-1983 Rugova rishtas ka pёr objekt kritikёn letrare. Kёtu, teoria kthehet nё praktikё kёrkimi. Kahe dhe premisa... ёshtё njё tipologji teorike/historike, esencialisht pёrshkruese e komentuese, e kritikёs shqiptare; pёrshkrimet/komentet bёjnё qё tipologjia tё mos sforcohet.
Duke qenё i pёrbёrё edhe nga njё Bibliografi e gjerё, e komentuar, e teksteve kritike, libri merr edhe status udhёzuesi nё fushёn e metakritikës. Ndërsa, metodiciteti i kërkimit e bën shumë të përdorshëm.

Edhe pse ndёrmjet janё dy librat monografikё (Vepra e Bogdanit... e Kahe dhe premisa...), Refuzimi estetik vijon Strategjinё e kuptimit, qoftё nё planin e fushёs sё interpetimit, qoftё nё atё tё strukturimit. Refuzimi estetik pёrbёhet nga shkrime tё viteve 1980-1986 dhe pёr referencё/objekt themelor ka letёrsinё bashkёkohёse. Tё shkruara nё kohёn e botimit tё veprave qё kanё pёr objekt, tekstet e kёtij libri i dominon vlerёsimi. Rugova komunikon gjallё me veprat e me fenomenet dhe vlerёson nё tipin e avangardёs estetike, siç e pёrcakton vetё.
Duke lexuar veprat e kohёs nёn vetёdijen mbi refuzimin estetik, Rugova provon vlerёn dhe funksonin e veçantё tё letёrsisё (si qenёsi pёrballё idesё e kёrkesёs pёr letёrsi nё funksion social: ideologjik, politik etj.).
Rugova vlerёson autorёt bashkёkohorё dhe bashkёkohёsinё, gjithnjё duke patur vetёdijen pёr vёshtirёsitё e vlerёsimit tё parё, nё distancё tё vogёl ose nё mungesё distance. Procesualiteti ёshtё veti themelore e Strategjisё sё kuptimit dhe e Refuzimit estetik. Duke shmangur kurthet e procesualitetit, edhe pse vlerёsues i parё, Rugova ёshtё vlerёsues i thellё. Nё shumё kuptime, koha i dha tё drejtё, duke i bёrё vlerёsimet e tij pjesё të rëndësishme tё traditёs sё leximit dhe orientuese/determinuese të kërkimeve letrare. Vlerësimet e tij tashmë jetojnë edhe në vlerësimet e të tjerëve për librat e njëjtë.


2. Teoria:
Letërsia / Kërkimet

Shkrimin diskursiv të Rugovës përherë e shoqëron vetëdija mbi letërsinë si differentia specifica (aktivitet krijues i veçantë). Në përputhje me objektin (letërsia), edhe kërkimi bëhet i veçantë, i brendshëm, me burim vetë letërsinë. Rugova, edhe kur pranon ndihmën e disiplinave të tjera për studimin e letërsisë, njeh për themelore shkencën letrare.
Leximi i letërsisë si model i veçantë, i vetes, kur zbresim nga teoria tek empiria letrare shqipe, problematizohet vetiu, duke qenë e njohur natyra e thellë ideologjike e një pjese të madhe të saj, prandaj marria e funksioneve të jashtme, vënia në shërbim të ideologemave. Rugova kërkon e zbulon daljen relative nga kjo skemë te moderniteti shqiptar e, pёrfundimisht, te letërsia bashkëkohore e Kosovës. Letërsia në Shqipëri vijon të jetë fytyrë e ideologjisë, prandaj në funksion të saj.

Koncepti pёr letërsinë si differentia specifica, në diskurs teorik, është shtruar, trajtuar e provuar te Letërisa si differentia specifica. Koncepti i tillë, me një pikëprerje me estetikën ontologjike/fenomenologjike, me pikëpamjen e Hegelit mbi statusin/funksionin e artit e me teorinë e J. Lotmanit mbi artin si informacion artistik, ndërtohet duke njohur empirikisht ndërrimin e statusit të letërsisë e tё arteve nga misionare, nëpёrmjet procesit të transformimit/diferencimit, në veprimtari krijuese. Duke gjykuar përbrenda letërsisë shqipe, diferencimi i tillё nënkupton fundin e letërsisë së mitit nacional dhe lindjen e letërsisë për vete. Ky transformim, në fushë të studimit, kërkon leximin e letërsisë si medium që nuk pasqyron, por që krijon botën e vet. Kjo shpie te kërkimi i modeleve letrare/tekstore, duke i njohur si të veçanta; si struktura që prodhojnë e mbajnë botën e veprës.
Diferencimi i letërsisë dhe i arteve kushtëzohet e shoqërohet nga natyra e hapur e tyre. Duke pasur referencë të deklaruar teorinë estetike e semiotike të U. Ekos (Vepra e hapur), Rugova afrimon leximin/receptimin si zgjedhje të lirë të receptuesit. Vepra e hapur është produkt i poetikave të avangardës ose i poetikave personale jonormative; receptimi i saj esencializon receptuesin përkrah autorit/krijuesit. Vepra e hapur ndërton recepientin, duke e aktivizuar atë në principin e apertativitetit.
Duke pranuar e afirmuar artin e recepientin e tillë, Rugova pranon e afirmon Individin, mendimin individual, përballë kolektivitetit. Kjo është shenjë e madhe, e përhershme, e modernitetit.

Kritika letrare, në përgjithësimin teorik të Rugovës, është aktivitet që vë komunikimin e parë me veprën letrare. Ajo është tjetër nga Teoria, Historia e letërsisë dhe Estetika. Kritika rri ndërmjet Teorisë e Praktikës, Shkencës e Artit, dhe, së pari, ka karakter vlerësues. Realisht, ky është një tip i kritikës.
Autori ynë niset nga etimologjia e fjalës kritikë, skicon historinë e konceptit kritikë, paraqet, komenton e vlerëson metodat e kërkimit, për të arritur përgjithësimet për kritikën letrare si disiplinë.
Duke përgjithësuar lidhur me metodat e kërkimit, Rugova nënvizon ”dy baza metodologjike nga të cilat niset kritika letrare”: 1. vepra letrare produkt i jashtësisë dhe 2. vepra letrare produkt absolut artistik, d.m.th. vepra letrare si mimesis, vepra letrare si poiesis.

Te teksti me titullin Mjeti kritikë Rugova diferencon pikëpamjen e vet mbi kritikën letrare (disiplinë), duke e definuar atë si krijm që aplikon kategorinë kritikë, e cila është formë e njohjes, proces/mjet. Aplikimi i drejtë i kategorisë, prodhon kritikën shkencore, mendon teoricieni ynë.
Rugova mbron natyrën dyfishe të kritikës letrare: statusi njohës (gnoseologjik) dhe vlerësues (aksiologjik). Principi kritik përmbushet duke kaluar nga njohja te vlerësimi.

Kritika letrare atribuon kuptimet. Çdo interpretim është një mundësi interpretimi. Kuptimi i prodhuar (vepra) dhe kuptimi i atribuuar (interpretimi) s´kanë si të përputhen në të gjitha pikat. Vepra hesht, Intereptimi bëhet zë i saj. Kritika moderne, duke njohur fiaskon e kritikës tradicionale në kërkimin ekskluziv të kuptimit të implikuar, bëhet atribuuese. Argumentimi i referohet atribuimit e jo kuptimit të implikuar. Argumentimi shpie te konceptet “që përfaqësojnë përvojën interpretuese dhe përvojën krijuese”. Pra, përvoja interpretuese del nga përvoja krijuese në procesin e atribuimit të argumentuar të kuptimeve.
Atribuimi, në esencë, është produkt i leximit të gjuhës në planin e dytë (si konotacion) dhe i aktivizimit të strukturës së thellë të tekstit, i mbushjes së kësaj strukture me kuptime. Kritika, e kryqëzuar me semantikën, kërkon e interpreton fushën e konotimit tekstor.

Jeta e kritikës është e barabartë me lirinë e kritikut, me shumësinë e kërkimeve. Rugova gjykon monizmin në kërkimet letrare, si skematizim që pamundëson individualitetin.
Mjeti kritikë përgjithëson dijen mbi kritikën në e përtej kritikës letrare. Kritika (kategori) është karakterizuesja themelore e kërkimit letrar dhe e kërkimit të shkencave humane përgjithësisht.
Të kritikosh, do të thotë të vësh në krizë. Vënia në krizë prodhon debatin. Debati siguron thyerjen e skemave, përjashton normativitetin final, shtyn dijet përpara. “Është e vërtetë shikuar në aspektin sociokulturor se kritika është treguesi më i mirë për stabilitetin e një shoqërie. Pra aty ku ka liri, ka edhe kritikë, e ku ka kritikë ka edhe liri. Dhe, shoqëritë e meset e ndryshme që janë të ndieshme ndaj kritikës, dëshmojnë se ende nuk janë të zhvilluara në frymën e tolerancës dhe kufizojnë me dogmatizmin. Prandaj duhet kuptuar njëherë e përgjithmonë se gjërat dhe çështjet e ndryshme duhet të shikohen në mënyrë më demokratike. Për ta përforcuar këtë po shprehemi me një mendim paradoksal të Roman Jaboksonit se, uniteti i shkencës, me këtë rast edhe i kritikës, qëndron në diversitet, e jo në pajtimësi siç qëndron uniteti politik, çfarë do të thotë se fusha e parë hulumton e kërkon, kurse fusha e dytë gjendet në veprim aktual, ku pajtimësia është e domosdoshme. Rezulton: nuk duhet të frikohemi nga mospajtimet e argumentuara në fushën e mendimit, sepse na pasurojnë, po të frikohemi nga pajtimet servile, që sjellin inkuadrimin e të paaftëve në fushën letrare e kulturore.”, konkludon Rugova te Strategjia e kuptimit.


vazhdon..

[GjIlAnAsI_cSi]

vazhdimi..

3. Kritika / Metakritika

Kritika letrare e I. Rugovës, në pikat themelore, është aplikim i teorisë së tij për kritikën. Përgjithnjë, kritika e tij njeh objektin e vet si një differentia specifica.
Duke shkruar, në pjesën më të madhe, për vepra të bashkëkohësisë, Rugova leximin e sotëm (kritikën) e mat me kohën sot. Leximi i parë (kritika) është hyrje e konditë në procesin e formulimit të teorive, ndaj kapërcimi i përhershëm i Rugovës te teorizimet, del krejt i natyrshëm: mbi rrjetin e kritikave për veprat e caktuara, fitohet diskursi që përgjithëson këtë rrjet. Domethënë, kritika, nё njё nivel tё caktuar, aplikon teorinë, ndërsa vetë hap rrugë për teorizime/përgjithësime mbi korpusin e teksteve të vlerësuara, për të synuar të bëhet instrument edhe vetë. Kёrkesa e Rugovёs pёr njё kritikё argumentuese, pёrkon me kёrkesёn pёr bashkëjetesë ndërmjet Kritikës e Poetikës; relacion në të cilin kritika aplikon principet e poetikës, bëhet diskurs argumentues.

Te Strategjia e kuptimit dhe te Refuzimi estetik procesi që përshkruam përmbushet duke qenë objekt kërkimi një korpus tekstesh; te Vepra e Bogdanit 1675-1685 objekt është një vepër. Te kjo e fundit aplikohet/provohet teoria, ndërsa rezultatet e kërkimit përgjithësohen, për t’u parë të vlershme për letërsinë e tipit të veprës së Bogdanit.
E thënë më ndryshe, Rugova aplikon e provon teorinë dhe nga praktika e kërkimit formulon pёrgjithёsime teorike. Vepra letrare bëhet objekt i teorisë e burim i përgjithёsimeve/formulimeve të reja teorike.
Pjesën e dytë të librit Strategjia e kuptimit e përbëjnë kritikat recensioniste për poetët: A. Podrimja, Rr. Dedaj, B. Musliu, E. Basha, S. Hamiti etj. Kritika e tillë esencializon vlerësimin.
Po ky tip kritike përbën edhe pjesën e dytë të librit Refuzimi estetik; vetëm se tash bëhen referencë edhe autorë të tjerë dhe, përpos poetë, edhe prozatorë.
Vepra e Bogdanit 1675-1685 hyn në tipin e kritikës që kërkon provën; procedurë që karakterizon diskurset akademike. Zhanri përputhet me diskursin; kemi përpara një studim monografik. Por, Rugova provon se diskurset akademike s’jetojnë pa pasionin e kërkimit. Diskursi i Rugovës te Vepra e Bogdanit... është diskurs i dashuruar (R. Bart). Në këtë diskurs, Bogdani i ngjan Rugovës sa ky Bogdanit.
Rugova rigjen kohën dhe modelin kulturor të veprës së Bogdanit, në shembullin e Kurtiusit, jep gjenetikën e veprës, duke paraqitur, përshkruar e duke sjellë informacione; analizon e interpreton tekstin në principin srukturalist/semiotik të R. Bartit.
Vepra e Bogdanit analizohet si shfaqje e retorikës së Mesjetës, nëpërmjet një Retorike të strukturës. Ndërsa, interpretohet në principin e Semiologjisë së diskurstit. Lënda e Retorikës së vjetër është bërë objekt i Retorikës së re.

Përfundimisht, format e kritikës letrare të I. Rugovës janë: recensioni e kritika introduktore, kritika procesuale, kritika eseistike e kritika akademike. Në varësi me formën, merr ngjyrё edhe diskursi i tij: forcohet ose reduktohet statusi vlerësues.

Titulli Kahe dhe premisa të kritikës letrare shqiptare 1504-1983 përcakton objektin themelor dhe shtrirjen e kërkimit. Rugova ka përpara gjithë kritikën shqipe dhe bën objekt kahe e premisa të saj. Kahe ka kuptimin e orientimit, interesimit, ndërsa premisat janë pikënisjet teorike dhe rezultatet e kritikës. Duke gjykuar se ta interpretosh kritikën, do të thotë ta interpretosh letërsinë me ndërmjetësim, Rugova aplikon periodizimin e letërsisë shqipe tash në fushën e kritikës. Kështu, kahet themelore të kritikës vihen në kohë, ndërsa premisat kushtëzohen nga kahet.
Koha e shpie kërkimin te kontekstet sociokulturore; kahet te fenomenet; premisat te shtrati teorik i fenomeneve.
Përballë distinksionit, të pranuar, ndërmjet historisë së kritikës e teorisë së kritikës, Rugova kryqëzon këto principe e domene. Te studimi i tij, kërkimi diakronik identifikohet me sistematikën: leximi i teksteve sipas rendit kohor të shfaqjes.
Te Kahe dhe premisa..., Rugova paraqet, përshkruan, karakterizon e komenton, d.m.th. pozicionohet, prandaj edhe vlerëson. Pozicionimet e tij, në rend të parë, janë karakterizime të mëtejme të objektit dhe rrallë shqiptohen mospranime, meqë ai lexon kritikën duke pasur parasysh modelin kulturor e sociokulturor të shfaqjes së saj. Që të eksplikohet më tej: Rugova nuk e gjykon kritikën e djeshme nga sot, ndërsa kur ka përpara kritikën bashkëkohore, redukton maksimalisht vlerësimin dhe përshkruan e karakterizon.
Proceduralisht, kërkimi metakritik i Rugovës: paraqet, përshkruan, komenton, vlerëson dhe argumenton, gjithnjë duke pasur për burim tekstet-objekt dhe teorinë e kritikës (instrument).
Kahe dhe premisa... është sprova më e gjerë e I. Rugovës dhe sprova më e gjerë metakritike në kërkimet shqipe. Ky libër është bërë referencë themelore në këtë fushë kërkimesh. Është një libër-model.


4. Estetikë dhe Ideologji

Diskursi eseistik/teorik i Rugovёs pёrherё prek çёshtje aktuale, tё ndieshme. Rugova ballafaqon pikёpamjet e kundёrta dhe vlerёson ato. Pozicionimet e tij përcillen nga argumente, tё cilat vetiu pёrfaqёsojnё pikёpamje autoriale, prandaj propozojnё zgjidhje. Pikёpamjet autoriale tё Rugovёs artikulohen duke u matur me referencat, me dijen mbi çёshtjen e diskutuar.
Nё kёtё pikё, do t’u referohemi dy teksteve tё tij: Njё korrektor estetikoteorik (Kah teoria) dhe Refuzimi estetik (nga libri me po kёtё titull), nё tё cilёt Rugova rivё, mbron e afirmon distinksionin ndёrmjet Estetikёs e Ideologjisё/Politikёs. Ky ёshtё njё problem i moçёm e i ri, me fillesё te filozofia e Platonit dhe ajo e Aristotelit. Prapa emrit tё Platonit vihet estetika ideologjike, e artikuluar fuqishёm te Republika, ndёrsa prapa emrit tё Aristotelit estetika ontologjike. Estetika ideologjike e zhvendos objektin estetik nё fushё tё sociales dhe të ideologjisё; studimet sociologjike/sociologjizuese e ideologjike/ideologjizuese tё artit.
Estetikёn ideologjike Rugova e sheh tё shtrirё nga Antika te shek. XX, te Sartri e Lukaçi. Kёrkesё e pёrhershme e saj ёshtё vёnia e artit/letёrsisё nё funksion social/ideologjik/politik. Kjo ёshtё kёrkesa pёr art/letërsi tё angazhuar, e skematizuar fundёsisht te letërsia e realizmit socialist. Letërsia e realizmit socialist, si teoria/kanoni i saj, ёshtё produkt i ideologjisё, ndaj vihet nё funksion tё ideologjisё. Letёrsia e tillё e humbet funksionin estetik.
Estetika ideologjike e realizmit socialist, duke e thjeshtёzuar skemёn fundësisht, kanonizoi tipologjinё bardh e zi: nё njё anё “letёrsia pёrparimtare”, nё tjetrёn “letёrsia reaksionare”. Rugova vihet pёrballё skemёs sё tillё, duke njohur autonominё e qenёsisё e tё objektit estetik. Kёshtu ai shtyhet tek estetika ontologjike.
Konturat e estetikёs ontologjike i dha Aristoteli, duke ndarё tё bukurёn (estetika, arti) nga e mira (etika). Estetika ontologjike njeh objektin estetik, aktin estetik dhe efektin estetik (si produkt tё tyre). Atributi i pёrsёritur (estetik) pas objektit, aktit e efektit shenjon domenin (estetika), natyrёn/funksionin e artit dhe refuzon ideologjinё. Refuzimi i tillё ёshtё shtruar e trajtuar sёrish, mё gjerёsisht e mё thellё, tek eseja e njohur Refuzimi estetik.

“Refuzim do tё thotё tё mos pranosh, tё mos pranosh atё qё tё imponohet, e kjo varet nga qёndrimi personal dhe nga ia i pёrgjithshёm”. Kjo ёshtё fjalia e parё e esesё Refuzimi estetik; njё pёrkufizim/konkluzion dhe njё çelёs pёr ta lexuar tekstin. Refuzimi ёshtё alternativё e pranimit, vёnё pёrballё imponimit, i cili prek të gjitha sferat e jetёs sё njeriut.
Letёrsia, si artet, ёshtё sistem autonom. Autonomia e tillё sigurohet nga refuzimi estetik, i cili buron nga vetё kjo autonomi. Ndёrsa, autonomia bëhet e mundur nga qenёsia estetike e veprёs letrare.
Refuzimi estetik, tradicionalisht, realizohet me kategori tё brendshme, si: satira, sarkazma, grotesku etj. Kategoritё e tilla konstituojnё atё që do ta quaja Estetikё tё refuzimit.
Qenёsia estetike mban letёrsinё gjallё, funksionale dhe me ndikim jetёgjatё pёrballё politikёs, shtetit e pushtetit. Refuzimi estetik ёshtё manifestim i brendshёm i kёsaj qenёsie, përballë jashtësisë përplot imponime.
Rugova skicon raportin politika - letёrsia nё kohё tё ndryshme, pёr tё arritur te konkluza se ato përherë janё “dy fusha tё kundёrta, tё ndara”. Politika do ta kufizojё e ta kontrollojё letёrsinё, ndёrsa kjo e refuzon, pёr tё jetuar mё gjatё se politika. Politika lidhet me njё kohё; letёrsia shkon pёrtej kohёs sё shfaqjes dhe jeton e ndikon nё pёrputhje me mjaftueshmёrinё/manifestimin e qenёsisё estetike.
Politika ёshtё veprimtari pragmatike. Letёrsia ёshtё qenie estetike.
Politika mund tё zhvillojё diskurs represiv nё relacion me letёrsinё. Letёrsia mbrohet e ekziston nё vete nёpёrmjet refuzimit estetik.


5. Shekulli i Ibrahim Rugovës

I. Rugova ёshtё njё nga themeluesit e kritikёs letrare moderne nё Kosovё. Megjithatë, Rugova mbetet figurё me tё cilёn, mё shumё se njё shkollё e kritikёs, identifikohet një mënyrë e të menduarit, njё model/qark kulturor: Prishtina e viteve ’70-tё tё shek. XX. Qarku kulturor i Prishtinës ka modelin e vet letrar, tё pёrfaqёsuar fuqishёm nga A. Pashku, A. Podrimja, Z. Rrahmani etj.; modelin kritik, me autoritet themelor S. Hamitin. Rugova bёn bashkё e pёrfaqёson kёto modele, nё cilёsinё e mendimtarit, ndaj fjala pёr Rugovёn ёshtё fjalё pёr ikonën e qarkut.
Ky qark tashmё ka krijuar trashёgiminё e vet nё fushё tё krijimit e tё mendimit.

Brezi i Rugovёs, pёrballё ideologjisё mbi literaturёn, krijoi ideologjinё e literaturёs; mendimin qё buron nga literatura e qё provё e ka vetё atë.
Çelësi për ta lexuar Rugovën përballë kritikës së kohës është libri Prekje lirike. Ky libër refuzon leximin e jashtëm/sociologjizues/ideologjizues, dominant në kulturën letrare shqipe, dhe provon fuqishëm kritikën si rikrijim të veprës letrare. Aty, normën e leximit e përcakton estetika e tekstit letrar e jo skemat sociale. Veprën e prodhon diskursi letrar; ajo përmbush këtë diskurs, duke qenë një shfaqje konkrete e tij, dhe asnjë strukturë tjetër.
Prekje lirike, një titull figurë në ballë të një libri diskursiv. Prekja është figura e komunikimit; lirike është atributi që shenjon komunikimin subjektiv, të butë (lirik) me tekstin letrar. Për të dalë nga paradoksi, këtë titull do të duhej ta lexonim si shenjues të diskursivitetit të relativizuar, të kryqëzuar me diskursin letrar e shpesh të tretur në këtë diskurs. Prekje lirike është figura e komunikimit me tekstin në mungesë distance. Subjektivizmi shpallet “ideologji” e interpretimit.
E përbërë nga lexime krejt personale, Prekje lirike është kritikë letrare e një poeti. Subjekti është hapur plotësisht përpara teksteve, për t’i hapur ato. Çdo shenjë e tekstit, qoftë emocioni, qoftë retorika, qoftë interpretimi, ruan e reflekton natyrën e subjektit.
Diskursi i Rugovës, duke relativizuar kufirin ndërmjet tekstit letrar e tekstit diskursiv, provon diskursin letrar si amëz të metadiskurseve.
Prekje lirike mban tekstet me të cilat Rugova hyri në botën e komunikimeve letrare, duke qenë krejt i hapur. U bë sistematik te Kah teoria e tutje. Ai nisi jetën në letërsi si Krijues, e vijoi si Rikrijues dhe e mbylli si Klasifikues/Sistematizues.

Duke karakterizuar pёrfundimisht:
Rugova teorizon e propozon studimin e specializuar tё letёrsisё.
Diskurin e tij e shoqёron pёrherё njё fill përgjithësues, prandaj universalizues.
Tё gjitha trajtat e kritikёs letrare vihen nё funksion tё njohjes e tё vlerёsimit tё veprёs letrare. Rezultatet e kёrkimit, nga kёtu, mundёsojnё diskursin teorik/pёrgjithёsues. Kjo ilustron kёrkesёn e pёrhershme tё Rugovёs pёr t’u marrё me fenomenet.
Në diskursin e pastër kritik, Rugova kërkon stukturat, pastaj interpreton, në fund vlerëson.

Vepra e I. Rugovёs ёshtё njё nga trashёgimitё e mёdha tё modernitetit shqiptar. Duke reflektuar veten pёrtej kohёs sё shfaqjes, vazhdon tё jetё njё determinuese e gjallё e kёrkimeve letrare te ne.
Ajo ruan e reflekton frymёn e mendimtarit e të njeriut Ibrahim Rugova. Reflekton natyrën e hapur të Njeriut dhe asketizmin e thellë të Mendimtarit.
Vepra është shenjë ideale e identitetit. Një idealitet i obejktivuar. Ajo mban gjallë Autorin; pse jo edhe Njeriun.
Vepra e Rugovës tashmë po bëhet objekt studimi. Kjo është edhe një shenjë se ajo po shndërrohet në vepër klasike. Vetëm veprat e tilla mbeten gjallë.
Një vepër klasike më s’mund quhet Zbulim, por Vlerë, Identitet.
Unë, sot, vetëmsa po tërheq vëmendjen: Jetojmë në Shekullin e Ibrahim Rugovës.

[Arb]

Familjes Rugova iu dorëzua dekorata e presidentit Moisiu akorduar ish kryetarit Rugova Këshilltarët e Presidentit të Shqipërisë, Afrim Krasniqi dhe Muhamet Kapllani, i kanë dorëzuar sot familjes Rugova, dekoratën e lartë që presidenti Alfred Moisiu i ka akorduar ish kryetarit të Kosovës, Ibrahim Rugova. Me këtë rast këshilltari Muhamet Kapllani tha se kjo dekoratë i jepet njërit nga figurat më të shquara të kombit shqiptarë.

[Arb]

Presidenti Bamir TOPI perkujton (ne fjalin e tij ne Parlamentin e Kosoves) ikonen e Shqiptareve - Presidentin Rugova

"Te gjithe ne kthejme me mirenjohje dhe respekt mendimin tone drejt ikones se rezistences, te mbijeteses, te vuajtjes, por edhe te shpreses se popullit te Kosoves. Urtesia, mirenjohja njerezore, shpirti i tij i paqes, durimi, por edhe besimi tek e drejta e udheheqesit, Ibrahim Rugova, mbeten parime dhe vizione projektuese per te ardhmen e vendit tuaj."

[Arb]

http://video.google.com/videoplay?do...arch&plindex=4

[Arb]

Albert Rohan ishte kthyer në Ballkan, tash në Kosovë, ndërkohë që mbante postin e Sekretarit të Përgjithshëm në Ministrinë e Jashtme austriake në vitin 1990.

“Ideja ishte që ta alarmonim bashkësinë ndërkombëtare me atë se çfarë po ndodhte në Kosovë”, tregon ai arsyet e kësaj vizite. Njeriun e parë në Prishtinë që kishte takuar Albert Rohan ishte Ibrahim Rugova, kryetar i LDK’së.

Rohan e Rugova, në fakt, ishin takuar edhe më parë në Vjenë në njërën nga odisejadat paqësore që ai i bënte me qëllim të informimit të opinionit botëror për gjendjen në Kosovë.

Në një takim me Ibrahim Rugovën, diplomati Rohan sjell ndër mend njërin nga aspektet
më interesante të këtij takimi.

“Askush nuk po e nderon politikën e mjeteve paqësore. Herët a vonë, grupet më radikale do të vijnë dhe t’ju pyesin se çfarë keni arritur me këto politika paqësore”, i kishte thënë Rohan liderit kosovar të asaj kohe.

“Ajo që kemi arritur është se ne, kosovarët, jemi ende këtu”, ju kishte përgjigjur pacifisti i përjetshëm, përgjigje të cilën më vonë Rohan e kishte konsideruar interesante dhe shumë inteligjente.

Express

[Peja-Boy]

Arberie Hadergjonaj per DR.Ibrahim Rugova

Oh moj dardani antike gjuje vellon e lashtesise,
Rrok-lahuten ti kreshnike per babain e Pavaresise
Qka tha aj Ibrahim Rugova ne Prishtine kur mbylli syte
Moj Kosove per ty punova siq punon qiriu per drite..!

Ref(2x):
Burr Kosove e nder dardani perjetesisht botes i flet,
Se ti je kand i Ballkanit qe me pllumb luften e vret
Burr Kosove e nder dardani perjetesisht botes i flet
Se ti je Gand i Ballkanit qe me pllumb luften e vret

Ibrahim Rugova:
"Dhe ajo eshte nje kerkese e gjithe popullit dhe nuk mund ta injoroj askush "

Oh moj dardani antike shkundi malet plot me bor
Ne brilant ta ktheva lotin moj e shtrenjta nanë Kosove...
ç'tha Ballkani ç'tha Europa per ty Ibrahim Rugove
Emrin tand ka mar epoka me beku lirin n`Kosove

Ref(2x):
Burr Kosove e nder dardani perjetesisht botes i flet,
Se ti je kand i Ballkanit qe me pllumb luften e vret
Burr Kosove e nder dardani perjetesisht botes i flet
Se ti je Gand i Ballkanit qe me pllumb luften e vret

Burr Kosove e nder dardani perjetesisht botes i flet,
Se ti je kand i Ballkanit qe me pllumb luften e vret
Burr Kosove e nder dardani perjetesisht botes i flet
Se ti je Gand i Ballkanit qe me pllumb luften e vret

Ref(2x):
Burr Kosove e nder dardani perjetesisht botes i flet
Se ti je kand i Ballkanit qe me pllumb luften e vret
Burr Kosove e nder dardani perjetesisht botes i flet
Se ti je kand i Ballkanit qe me pllumb luften e vreeeeet

[Urata]

From The Times


Ibrahim Rugova
Steadfast leader who became 'Kosovo's Gandhi' with his passive resistance in the fight for independence
December 2, 1944 - January 21, 2006
RECOMMEND?
WITH his characteristic red scarf, which he swore he would not remove until Kosovo became free, Ibrahim Rugova was a leading figure in the politics of the Balkans from the late 1980s until his death. His political life was devoted to the cause of Kosovan freedom, but if he was unflinching in his objective he was equally determined upon the means to its attainment: he was, and it was an analogy he was not shy of using himself, Kosovo’s Gandhi, a man dedicated to peaceful resistance and to the achievement of one’s goals by nonviolence.
Ibrahim Rugova was born in a small village in the Istog area of Kosovo in 1944. It was a turbulent time in Kosovo. During the Second World War the area had been included in Albania, the majority of Kosovo’s inhabitants being, like Rugova, ethnic Albanians. After the Germans had withdrawn, Serbian communist partisans reimposed rule from Belgrade. And this they did with considerable brutality. On January 10, 1945, they shot Rugova’s father and grandfather. They were but two of the many who died during the reimposition of Belgrade’s authority, an authority which was to be maintained with great strictness until the second half of the 1960s.

Rugova finished his secondary schooling in the town of Peja, graduating in 1967 before moving on to the University of Pristina, where he was a student in the Faculty of Philosophy’s Department of Albanian Studies until 1971. He then enrolled as a research student concentrating on literary theory and receiving his doctorate in 1984 for his thesis The Directions and Premises of Albanian Literary Criticism, 1504-1983.

As part of his advanced studies he spent 1976-77 at the École Pratique des Hautes Études in Paris where his supervisor was the redoubtable Roland Barthes. In Pristina he also edited the student newspaper Bota e Re (New World) and the magazine Dituria (Knowledge). In the early 1970s he worked in the Institute for Albanian Studies in Prishtina. He also continued his journalistic activities, serving as editor-in-chief of the Institute’s periodical Gjurmime albanologjike (Albanian Research). Like most intelligent men and women of his generation, Rugova joined the Communist Party, primarily as a means of ensuring a decent career. As a conscientious academic he published a number of works in his own field and in 1988 was elected president of the Kosovo Writers’ Association. This appointment came with potential political change — and danger.

By the late 1980s tensions between Serbs and Albanians in Kosovo were rising rapidly as President Slobodan Milosevic of Serbia sought to tighten the central control over Kosovo which had been relaxed under the Yugoslav constitution of 1974. The writers’ association became an important factor in the Albanian protests, and eventual resistance, to the reimposition of Belgrade’s control. When Milosevic’s regime produced new constitutional proposals in 1989, Rugova was one of the 215 who signed the Appeal of Kosovo Intellectuals against the proposal. He was immediately expelled from the Yugoslav League of Communists and pushed into the maelstrom of political dissidence. In December 1989 he was a founding member of the Democratic Alliance of Kosovo (LDK) and was immediately chosen as its leader.

Rugova’s response to the tightening of Serbian control in Kosovo was passive resistance. This included the boycott of elections: to vote would imply recognition of the legitimacy of the existing state power. This did not greatly upset the Serbian authorities. Having refused to have anything to do with the Belgrade parliament, the Kosovan deputies then went underground, declared Kosovo a republic and established a virtual parallel state. This conducted both parliamentary and presidential elections, Rugova winning both the latter. The parallel government, operating from a grubby building in Pristina, provided Kosovo’s Albanians with education and medical services, most of the money coming from Kosovan Albanians abroad.

In the late 1990s Rugova’s star waned temporarily. When the Dayton Accords brought no change in Kosovo’s status, many questioned his policy of passive resistance. In 1998 the appearance of the Kosovo Liberation Army (KLA) presented a direct threat to his domination of the Kosovan political scene. During the Nato campaign of 1998-99 Rugova appeared to have been elbowed aside, and when the Rambouillet conference met the United States treated the leader of the KLA as a more important figure than Rugova. But Rugova did not make his position any more credible by his own conduct: he appeared on Serbian television with Milosevic in an appeal for an end to the bombing campaign, though it is quite possible that this was done under duress.

The damage was not long-lasting. When the United Nations Mission in Kosovo (UNMIK) established a new system of government in the area, Rugova returned to his former dominant position. In the elections of October 2000 the LDK won 58 per cent of the votes and on March 4, 2002, Rugova was elected President.

As President, Rugova maintained that the only long-term solution for Kosovo, which was still technically part of Serbia, was that it should become independent. Nothing else would satisfy its Albanian population, he argued, and that an independent Kosovo would serve as a buffer state between Serbia and Albania and would therefore make the Balkans more stable. Rugova was equally insistent that independence had to be secured not with Kalashnikovs but through negotiated agreements with all the parties concerned. This was not to the taste of the heirs of the KLA, but in November 2004 Rugova took an uncharacteristic gamble and made Ramush Haradinaj, the former KLA commander, Prime Minister, even though he was under investigation for alleged war crimes. With crucial negotiations with the United Nations on Kosovo’s future on the horizon, Rugova wanted to unite all Albanians.

These negotiations were approaching a critical stage when, in August 2005, Rugova was flown to a US military hospital in Germany. It was later announced that he had lung cancer.

Rugova at times showed an inflexibility which perhaps came from his training in literary theory, but most of those who met him found he possessed a personal, quirky charm, represented not only in his red scarf but also in his passion for geology. After official business had been completed, all visitors were shown the presidential collection of crystals and then given a sample as a present. It was a carefully graded process with leaders of delegations receiving theirs wrapped in a small velvet cloth while the others had to be content with a napkin. The size of the crystal could also reflect Rugova’s pleasure, or otherwise, at the outcome of the meeting and as a result diplomats in Pristina were constantly comparing notes.

His dedication to peaceful resistance and non-violence brought Rugova a number of awards, including the peace award of the Paul Litzer Foundation in Denmark in 1995, and, three years later, the European Parliament’s Sakharov Prize. He was awarded the degree of Doctor Honoris Causa by the University of Parisin in 1996.

He is survived by his wife, Fana, and their three children.

Ibrahim Rugova, President of Kosovo, was born on December 2, 1944. He died on January 21, 2006, aged 61.

PRINT
EMAIL

[Rozafa]

Sejdiu: Presidenti Rugova - njeriu që bëri epokë


Me rastin e datëlindjes së 65-të të presidentit historik të Kosovës, dr. Ibrahim Rugova, pasardhësi i tij, presidenti i Republikës së Kosovës, Fatmir Sejdiu vendosi kurora lulesh dhe bëri homazhe te varri i dr. Rugovës.



Presidenti Sejdiu tha se jemi sot pranë varrit të dr. Ibrahim Rugovës, pranë varrit të njeriut i cili bëri epokë zhvillimesh në fundin e shekullit të kaluar dhe në fillimin e këtij shekulli.

”Unë erdha sot me bashkëpunëtorët e mi, një pjesë e të cilëve kanë qenë bashkëpunëtorë të ngushtë edhe të Presidentit Rugova sikur edhe unë vet, për të shënuar simbolikisht krahas gjithë asaj që e bëjmë esencialisht, ecjen dhe kujtimin e përhershëm për Presidentin historik të Kosovës, dr. Ibrahim Rugova. Njeriun që bëri epokë në zhvillimet më të rëndësishme të fundshekullit të kaluar dhe të fillim shekullit që jetojmë tash dhe njeriu që i mungon shumë Kosovës”, tha Presidenti Sejdiu.

Rruga jonë, synim i yni do jetë integrimi i Kosovës në BE, në NATO, për të arritur që të realizojmë synimin dhe vizionin e themeltarit të shtetit të Kosovës, dr. Ibrahim Rugova, u shpreh Sejdiu.

“Kujtimi për të është i gjithmonshëm, vepra e Tij, prej kolosit të dijes edhe të luftëtarit për rezistencë dhe liri të vendit, do të jetë fanar ndriçues në ecjen tonë të mëtejshme. Për ne është me rëndësi që vizioni i Tij, dhe vizioni i gjithë atyre që u shkrinë dhe ranë për Kosovën të jetë i realizuar në kuptimin më të mirë, me Kosovën shtet demokratik, të prosperimit të përhershëm, dhe me Kosovën që pandalshëm karshi sfidave që ka, ec në realizimin e vizionit themelor të trasuar që herët, po edhe të Presidentit Rugova në këtë rast që është themeltar i vet shtetit të pavarur të Kosovës, për të qenë të integruar në Bashkimin Evropian, në NATO, për të pasur të pashkëputshme miqësinë me Shtetet e Bashkuara të Amerikës”, vijoi presidenti Sejdiu.

[Guri i madh]

st1\:*{behavior:url(#ieooui) }Reagim ndaj shpifjeve prej 19 kapitujsh me titull: "Realpolitika e Ibrahim Rugovës", publikuar në webfaqen Pashtriku.org


URREJTJA PATOLOGJIKE E SHERADIN BERISHËS PËR DR. IBRAHIM RUGOVËN



NgaXhafer Leci

Gjithçka që ka shkruar dhe që shkruan Sh. Berisha për Dr. Ibrahim Rugovën është e thënë në kontekstin më negativ të fjalës, duke u përpjekë që këtë figurë të madhe kombëtare ta nxjerr si të pa vlerë!? Por, e ka kot, sepse, siç duket Sh. B. vuan keq nga psikomania ndaj figurës emblematike të Ibrahim Rugovës, ose ka edhe shumë psikofobi ndaj presidentit historik të Kosovës, gjegjësisht ndaj kryetarit karizmatik të LDK-së. Qëndrimet e tij abuzive janë vërejtur qartë që disa vite rresht në disa publikime-kopjime të tij të deritanishme kushtuar Dr. Rugovës. Që, Sh. Berisha është “historian” i cili merret me politikë këtë e kemi mësuar vetëm kohëve të fundit!!

Madje, në shkrimet-kopjimet e tij herë na paraqitet në rolin e zbuluesit të SHIK-ut, duke hapur dosjet e "udbashëve" dhe intelektualëve shqiptarë, herë si “historian” e herë si “hulumtues”, duke gjurmuar vetëm anët negative në biografinë e dr. I. Rugovës.

Megjithatë, po i kthehemi temës se pse po merremi me Sheradinin në këtë shkrim-reagim. Jo, se ia vlen me polemizuar me të, por më shumë për me konstatuar se shkrimet e tij dhe të disa të tjerëve për Dr. Rugovën dhe LDK-në, të botuara kohë pas kohe në disa webfaqe, sidomos ato tek webfaqja personale e tij (www.pashtriku.org), janë kryekëput trilluese, përplot me gënjeshtra dhe insinuata shpifëse, për të cilat në çdo shtet ligjor autori i tyre do të dënohej me burg ose me gjoba të mëdha në të holla. Dhe, habitemi se si udhëheqësit LDK-së dhe të LDD-së si dhe të apostrofuarit në shkrimet-kopjimet e tij të porositura kundër dr. Ibrahim Rugovës nuk ngritin aktakuzë ndaj Sheradinit, duke e denoncuar në gjykatat përkatëse për shpifjet që ai u bënë figurave nacionale dhe intelektuale të Kosovës në krye me Dr. I. Rugovën...!?Si t’iu besosh p.sh. “fakteve” të tij për formimin e Degës së LDK-së në Gjermani të cilat fund e krye janë trilluese. Për shembull, asnjë datë e cekur prej këtij “hulumtuesi” nuk qëndron, por edhe asnjë e vërtetë tjetër rreth historisë politike të subjektit më të madh partiak të Kosovës nuk është ashtu siç thotë të cilat ky ia ofron lexuesve të pakët të webfaqes së tij private?!

LDK-ja, Dega në Gjermani, është formuar në Stuttgart-Esslingen më 5 maj 1990, ku unë, Xhafer Leci, kam qenë pjesëmarrës, dhe as atëherë e as në janar të 1990-tës në Këshillin nismëtar nuk ka qenë Prof.dr. Ali Aliu , siç shpif Sheradini, por kjo ka qenë vetë iniciativë e patriotëve në Gjermani, Zvicër dhe Slloveni, ku në këshillin nismëtar ka marrë pjesë kolonel Naim Maloku, veprimtar nga Sllovenia, tani deputet në Parlamentin e Kosovës".
Fondi humanitar është udhëhequr nga z. Marjan Tunaj dhe ka qenë i vetmi fond që ka qenë transparent në mërgatë dhe i regjistruar pranë institucioneve shtetërore gjermane. Dhe të gjithë atyre që kanë kontribuar me ndihma financiare i është lëshuar vërtetimi përkatës. Ndërsa, Fondi i Aachen-it ka ndihmuar arsimin, shëndetësinë si dhe ka zbutur në masë edhe varfërinë e mijëra punëtorëve shqiptarë në Kosovë të cilët pushtuesi serb i largoi nga puna.

[Guri i madh]

Dega e LDK-së në Gjermani ka qenë bartëse kryesore për formimin e Fondit të 3%-shit. Ka pasur mosmarrëveshje dhe përplasje mes kryeministrit në ekzil z. Bujar Bukoshi dhe strukturave të LDK-së, por jo në masën siç pretendon “historiani” zbulues Sh. B. nga Ludwigsburgu.

Me gjithë të drejtën e shprehjes së mendimit të lirë, duhet shtruar pyetjen publikisht; se në emër të kujt Sh. B. i jep të drejtë vetes që kur shkruan për dr. I. Rugovën dhe LDK-në ta dezinformojë opinionin rreth punës dhe angazhimeve politike dhe kombëtare të dr. Rugovës, duke i shtrembëruar faktet e historisë më të re të Kosovës dhe popullit shqiptar, pra duke pohuar gjëra krejtësisht të pavërteta, para së gjithash, kokë me vete dhe i pa autorizuar nga askush!? (Le të mbetet rezervë mundësia e porosisë partiake, PDK-së, meqë edhe vëllaun e ka funksionarë të kësaj partie në Prizren), ngase vetëm mercenarizmi mund ta bëjë të bardhën të zezë, ashtu siç përpiqet ta bëjë Sheradini në këto "hulumtimet" e tij psikofobike kundër dr. Ibrahim Rugovës.

Për këtë, kërkojmë nga strukturat udhëheqëse të LDK-së si dhe ish udhëheqësit e saj që ta ngritin zërin kundër gënjeshtrave që po lanson që disa vite rresht Sh. Berisha, me qëllim për ta mbrojtur të vërtetën e kohës dhe ngjarjeve, sepse ata që dje e digjnin flamurin e dr. Rugovës nëpër rrugët e Kosovës, ngase bartte të gjitha tiparet kombëtare, janë pikërisht ata të cilët Ditën dhe festën e Flamurit kombëtar e hoqën nga kalendari i festave shtetërore të Kosovës.

Sh. Berisha djallëzisht dhe paturpësisht sulmon figurat e dëshmuara të kombit, në veçanti dr. I. Rugovën, i cili tri herë radhazi ishte i zgjedhuri i popullit të Kosovës. Në qendër të denigrimit nga ana e këtij shpifësi ordinerë janë edhe figurat e njohura të shkencës, kulturës dhe të politikës si akademikët Fehmi Agani, Mark Krasniqi, etj.

Rezistenca paqësore e presidentit Rugova me formimin e institucioneve paralele, kuptohet se nuk kishte pushtet ekzekutiv, por kishte pushtet absolut moral në Kosovën e viteve 1990/99, si vullnet i shprehur unanimisht nga populli i Kosovës. Vetë presidenti Rugova dhe LDK-ja kanë thënë disa herë: “se derisa të shteren të gjitha mjetet paqësore do provojmë të arrijmë pavarësinë pa luftë, por nuk i përjashtojmë mundësitë tjera...”, që nënkuptonte qartë luftën.
Kjo politikë dhe mençuri u zbatua në harmoni të plotë me vullnetin e shumicës së popullit tonë si dhe të shumë vendeve mike të botës perëndimore.

Një kapitull të tërë Sh. Berisha ia kushton burgosjes dhe gjyqit të Mr. Ukshin Hoti. Qëllimi është i qartë, të denigrohet me çdo kusht figura madhore e dr. Rugovës. Citojmë atë çka thotë Sheradini: "Dr.Ibrahim Rugova, meqë ishte kryetar i shumëfishtë i "organeve përgjegjëse të Republikës të Kosovës" pa ngurrim dhe zëshëm them, se ai është përgjegjësi kryesor politik i "alternativës shqiptare", për burgosjen e tretë të Ukshin Hotit." Si argument sjell librin e Nafi Çegranit, ku autori përmend emrat e disa intelektualëve shqiptarë si "shërbëtorë të regjimit jugosllav", por jo edhe emrin e dr. Ibrahim Rugovës.

[Guri i madh]

Sheradin enveristi, duke fajësuar alternativën kosovare të kryesuar nga dr. Rugova, shfajëson pushtuesin serb. E vërteta është se Mr. Ukshin Hotit Serbia nuk ia fali atë përkrahjen e hapur që ai u bëri demonstratave të vitit 1981, ashtu siç u hakmor edhe ndaj avokatit Bajram Kelmendi me djem për aktakuzën e përgatitur kundër Millosheviçit dhe regjimit të tij kriminal të cilën ia kishte dërguar Tribunalit të Hagës.

Rrjedhimisht, dr. I. Rugova nuk ka asnjë lidhje me arrestimin e Ukshin Hotit. Megjithatë, pa dashur ta mbroj presidentin historik të Kosovës, dua të shpreh mendimin tim për ta denoncuar këtë lloj përpjekjeje për denigrimin e figurës të tij.

Bota shqiptare nuk i kishte besuar trikut të Millosheviçit, atëherë kur ai e montoi atë pamjen televizive për ta diskretituar para popullit të tij figurën historike të Ibrahim Rugovës. Edhe ata rugovistë që gjendeshin në pranverën e vitit 1999 para sulmeve të majtistëve shqiptarë bashkë me Ibrahim Rugovën deklaronin nga kampet e refugjatëve: “Ani, ai e di se çfarë bën” dhe mesazhi i shqiptarëve ishte i qartë: “Ne kemi besim të plotë në Rugovën, pavarësisht çfarë thonë dhe shpifin komunistët”. “Ne e duam atë, edhe nëse ai ka bërë ndonjë gabim”. Pra, populli e pranonte politikën e tij në tërësi sepse e dinte se Rugova ishte i pa luhatshëm në politikën e tij paqësore dhe kombëtare.

Ndërsa shpifjet e llojit të Sheradinit dhe sheradinëve tjerë kundër dr. Rugovës, më shumë se çdo kënd tjetër i demaskojnë dhe denigrojnë vetë akuzuesit. Dhe kjo në publicistikë quhet vetëvrasje me dorën tënde.

Mirëpo të bën përshtypje fakti: pse ndodh pikërisht tani, në këtë periudhë të sulmohet nga një grusht njerëzish njeriu më i madh i të gjitha kohërave shqiptare? Për mendimin tim, sa më shumë ngushtohet rrethi i njerëzve të cilët e sulmojnë me metoda staliniste figurën dhe veprën e madhe të Ibrahim Rugovës, aq më e qartë bëhet se ky rreth shqiptarësh kanë ngrënë dikur një çorbë të prishur dhe tash vazhdojnë ta vjellin atë. Është në stilin serb të linçimit, denigrimi që i bëhet Ibrahim Rugovës. Ndërsa vetë serbët gërmojnë shtatë pash nën tokë për t’i sajuar heronjtë e vet dhe për t’i përdorë në shërbim të orekseve pushtuese. Mjerisht, ne shqiptarët kur e bëjmë punën e serbëve marrim dhe i denigrojmë vetë figurat më madhore të kombit që na i ka dhuruar Zoti. Ky grusht njerëzish nuk kursejnë as Ibrahim Rugovën edhe pse për të (I. Rugovën) bota demokratike ka shkruar me dhjetëra libra duke e ngritur në piedestalin e personaliteteve më të shquara botërore.

Ndoshta kalemxhinjtë anti-Rugovë mendojnë se përnjëmend do të kenë sukses në denigrimin e figurës së tij. Harrojnë se shpifjet vetëm se arkivohen diku dhe i zë pluhuri, ndërsa brezat që do të vijnë do të ndjehen të turpëruar për këto lloj paçavuresh, që etërit e tyre shkruajnë sot kundër liderit historik të shqiptarëve dr. Ibrahim Rugovës.

Në traditën shqiptare një fjalë e urtë thotë: “armikun vraje, por për inat mos e shaj”. Nëse Ibrahim Rugova me filozofinë e tij politike i ka eklipsuar idetë politike të mbrapshta të kalemxhinjve të sotëm, ky nuk është faji i mençurisë të tij, por është faji i injorancës së këtyre kalemxhinjve. Nëse disa njerëz, të ashtuquajtur shqiptarë, vazhdojnë ta konsiderojnë Rugovën “armik”, ata nuk munden që ta vrasin atë me shpifje dhe trillime. Ibrahim Rugova ka qenë dhe mbetet idoli i gjithë shqiptarëve. Sa më shumë kohë që do të kalojë, aq më shumë do të rritet fuqia e filozofisë së tij politike, mahnitëse për kombin dhe botën.

Më 1992 dr. Rugova, në kthim nga një vizitë e bërë në Amerikë, ndaloi në Zvicër për të takuar bashkatdhetarët. Në një hotel në Lugano, biznesmeni Hajdin Sejdija shtroi një darkë për nder të mysafirit shumë të respektuar, dr. Ibrahim Rugovës. Këngëtari i njohur tiranas Luan Zhegu, (dikur kandidat për deputet i Partisë Socialiste, por që nuk fitoi) i këndonte Enver Hoxhës. Dr. Rugova, duke e konsideruar si nonsens ekstrem këngët për diktatorin E. Hoxha, madje në Zvicrën demokratike u kishte thënë enveristëve, se për mua këndoni sa të doni, por Enver Hoxha ka vdekur. (Është fjala jo vetëm për vdekje fizike, por për vdekje ideologjike.) Luani menjëherë kishte ndërprerë këngën për Hoxhën, duke vazhduar me këngë të tjera. Sipas Sheradinit, i pranishëm ishte edhe Xhavit Haliti, i cili i thotë Rugovës: "Duam të fusim armë e të formojmë ushtri në Kosovë." Dr. Rugova përgjigjet: "Unë s mund t ju pengoj, por mos i thoni kujt se jeni marrë vesh me mua." Dhe, duke u nisur nga këto dy fjali, qofshin edhe të gjata, Sheradini vazhdon me një lum fjalësh dhe akuzash bajate.

Mendoj se përgjigja e dhënë nga dr. Rugova ka qenë shumë korrekte. I mençuri Rugovë e dinte mirë se aty kishte njerëz në shërbim të Sigurimit famkeq të UDB-ës shqiptare. Ai e dinte gjithashtu se Sigurimi Shqiptar, duke qenë partner besnik i UDB-s jugosllave për gjysmë shekulli me radhë kishte denoncuar të gjitha grupet dhe organizatat ilegale liridashëse të Kosovës. Ndërkohë, në Shqipëri kishte dënuar me burg të rëndë, pothuajse, të gjithë ish të burgosurit politikë të Kosovës, të cilët pas vuajtjeve të shumta kërkuan shpëtim në shtetin amë, duke filluar nga profesor Selman Riza, akademik Shaban Basha, Qazim Bllaca, Aziz Zhilivoda, Hoxhë Marevci, Hoxhë Visoka, Zeqir Rashica, Murteza Bajraktari, Qerim Jakupi, Esat Myftari, Idriz Zeqiraj, Gani Demiri, Ymer Llugaliu, Hysen Bukoshi, Shefqet Kelmendi, Istref Kelmendi, Selim Kelmendi, (i vrarë në burgun e Burrelit), Ibish Kelmendi, Bardhyl Kelmendi, Namik Luci, Nazmi Berisha, Sytki Hoxha, Shefqet Kaçaniku, Jahir Haliti, Jetullah Gashi, Ramë Sejda-Berisha, Remzi Selimi-Bushi, Avdullah Zagora, Fazli Deliu, Ismet Boletini, Istref Hoti, Mehmet Zeneli-Thaçi dhe shumë të tjerë.

Dr. Rugova i dinte gjithashtu intrigat përçarëse të Sigurimit Shqiptar brenda Lëvizjes të Kosovës në mërgatë, nëpërmjet ambasadave. Ambasadorët shqiptarë morën përsipër gjoja "pajtimin" e grupeve të përçara. Por, ata thelluan përçarjen,duke u thënë veç e veç, në Vjen e Stamboll, "mos lëshoni pe, se ju keni të drejtë!" Këto poshtërsira të lakejve të Enver Hoxhës i ka denoncuar besnikërisht ish i burgosuri politik Sabri Novosella, njëri nga negociatorët e grupeve. Mosbesimin total që dr. Rugova kishte karshi komunistëve të Shqipërisë dhe të qeverisë të tyre komuniste e ka shprehur hapur edhe në takimin me presidentin Klinton. Veç tjerash, ai i kërkoi Shtëpisë së Bardhë rikthimin e profesor Sali Berishës në pushtet, sepse është në të mirën e Shqipërisë dhe të Kosovës.

Të vonuar duken Xhavit Haliti e Sheradin Berisha me shokë lidhur me përgatitjen për luftë. Dr. Rugova shumë më herët punonte për këtë. Tashmë kishte siguruar pikat për ushtrimet ushtarake të djemve të Kosovës. Ishin ndarë edhe detyrat për zonat gjithëpërfshirëse të Kosovës. Në qendër të organizimit ishte vënë juristi i diplomuar Sali Çekaj, i cili mbulonte edhe zonën e Dukagjinit. Ai kishte kontaktuar edhe me Adem Jasharin dhe Zahir Pajazitin që përfaqësonin Drenicën dhe Rrafshin e Kosovës me Gollakun.

[Guri i madh]

Kur disa kokëkrisur kërkonin fillimin e luftës më 1992 dr. Rugova i kuptojë hilet e sllavëve. Ai nuk pranoi kërkesat e Kroacisë për hapjen e Frontit të Jugut, siç i thonin atëherë, duke i ditur se cilat do të ishin pasojat e kësaj nisme fatale për Kosovën. Por, ua hodhi topin e lojës nga Prishtina në Lubjanë, Zagreb dhe Sarajevë, sepse atyre u takonte fillimi i luftës me Serbinë, meqë i kishin të organizuara ushtritë republikane, gjë që Kosovës i mungonte. Rrjedhimisht, dr. Rugova e shpëtoi Kosovën nga një asgjësim total, për të cilin ishin marrë vesh sllavët e Jugut.

Shokët e Sheradinit i shpallin heronj edhe persekutorin edhe viktimën tij, pra edhe Fadil Hoxhën edhe Shaban Polluzhën, të cilët kanë luftuar me njëri - tjetrin. I pari, përkrah regjimit jugosllav, i dyti kundër Jugosllavisë. Të një mendjeje janë edhe enveristët e sotëm të Kosovës, Rexhep Qosja dhe Hashim Thaçi.

Enveri i vogël, Hashim Thaçi angazhoi TMK-në për ta përcjellë me nderime të larta shtetërore vrasësin e Shaban Polluzhës me shokë! Tek varri i Fadil Hoxhës H. Thaçi, në mes tjerash tha se neve e vazhduam luftën aty ku e latë ju...! Dhe, vërtetë ashtu bënë disa nga garda e enveristëve të rinj të instruktuar nga mbeturinat e Sigurimit të Enver Hoxhës, duke filluar nga vrasja e ministrit të mbrojtjes Ahmet Krasniqi në Tiranë për të vazhduar me vrasjet seriale politike në Kosovë. Dhe, të gjithë të vrarit ishin pasues të së djathtës së Shaban Polluzhës.

Rugova është kritikuar ashpër pse kinse po e krahason Shqipërinë me Serbinë, kur ai thoshte se ne jemi të hapur ndaj të gjithë fqinjëve, si ndaj Shqipërisë, si ndaj Serbisë etj. Edhe ata që dikur për të gjallë të dr. Rugovës kërkonin kokën e tij, tani po e kopjojnë atë, duke përsëritur pothuajse të gjitha ato që Rugova kishte thënë shumë vite më parë. Kush tjetër para Ibrahim Rugovës kërkoi bisedime me ndërmjetësimin e palës të tretë? Kush tjetër kërkoi protektorat civil dhe ushtarak ndërkombëtar për një periudhë kalimtare për Kosovën? Kush tjetër foli para dr. Rugovës për ndërtimin e autostradës Durrës –Kukës- Merdare dhe marrjen në shfrytëzim të Portit të Shëngjinit nga Kosova? Për të gjitha këto parashikime profetike, tëra në vitet 90-ta nga dr. Rugova, u bënë realitet në vitet e para të shekullit 21. Populli i Kosovës dhe mbarë kombi shqiptar i gëzuan parashikimet e tij gjeniale dhe mori pagëzimin meritor lider shpirtëror i shqiptarëve. Kur Rugova shpaloste parashikimet e tij para shqiptarëve, Rexhep Qosja me komunistët e tij tallej dhe i quante "ëndrra me sy hapur të kryetarit të LDK-së!"

Dr. Rugova kritikohej pse nuk pranoi një qeveri që Rexhep Qosja me kompani e kishin bërë sipas planit të socialistëve të Shqipërisë. Në atë biçim qeverie kishin ndarë dy poste për LDK-në, dr. Ibrahim Rugova - president dhe një ministër të arsimit! Të gjitha ministritë tjera i kishin marrë vetë! Kjo ishte qesharake dhe askush nuk mund ta pranonte pa i matë forcat realisht. Zgjedhjet e pas luftës dëshmuan qartë falsitetin e asaj qeverie të kompozuar në zyrat e Tiranës komuniste. Në nivel të Kosovës R. Qosja fitoi 3600 vota, pra më pak se sa një ashkali dhe nuk arriti të bëhet as delegat i Kuvendit të Kosovës!!!

[Guri i madh]

Akuzohej Rugova se, kinse ai kërkonte vëzhgues të huaj për hulumtimin e forcave të armatosura të Kosovës...! Si për rastin e plagosjes së rektorit serb Papoviq, që të gjithë e dimë se Rugova në pyetjen e gazetarëve vendas dhe të huaj ka thënë: “neve nuk e dimë kush qëndron prapa këtij sulmi”.
E vërteta është krejt tjetër. Ata që i ftojë I. Rugova si vëzhgues në krye me gjeneralin në pension z. William Voker e shpëtuan Kosovën nga një asgjësim kolektiv gjenocidi të përgatitur nga Beogradi kundër popullatës të pa mbrojtur shqiptare të Kosovës. Rolin që luajti William Voker së bashku me mbi 2000 vëzhgues tashmë këtë e dinë të gjithë shqiptarët dhe bota mbarë.

Kush e sabotoi luftën? Kjo pyetje vazhdon të përsëritet qysh prej dhjetë vjetësh, edhe pse pyetja ka marrë përgjigje të saktë me kohë. Luftën e Kosovës e sabotoi e majta komuniste e Kosovës, në bashkëpunim të ngushtë me Sigurimin komunist të Shqipërisë. Kërkesës për bashkëpunim dhe koordinim të aksioneve luftarake të Presidentit Rugova disa majtistë përçarës iu përgjigjen me rrahjen e deputetëve në Drenicë. Dhe, po të mos ishte intervenimi i shpejt i familjarëve të njërit nga deputetet e marrë peng që kërkuan llogari sipas Kanunit, komunistët fanatikë do t`i pushkatonin të gjithë, ashtu siç kanë bërë me shumë veprimtarë të tjerë për të cilët hapnin lajme të rreme sikur ishin bashkëpunëtorë të pushtuesit, ose mund të jetë vrarë nga pushtuesit.
Sabotimi i luftës vazhdoi me ndërhyrjet qëllim këqija për shkarkimin e kuadrit ushtarak profesional, duke emëruar njerëz të papërvojë ushtarake. Bash për këtë komandantët e zgjedhur nuk arritën ta mposhtin në beteja pushtuesin, por me aksionet që i bënin më së shumti e pësonte popullata civile. Nga qindra veta të vrarë në komunën e Rahovecit, Drenasit etj. ishin civilë të pa armatosur, pra të pa mbrojtur! Mungesën e rezultateve në luftë , duhet shikuar nisur nga "mësimet" komuniste të Ibrahim Kelmendit të dhëna para gati tri dekadave, se për t`ia rritë namin luftës tonë, organizatës tonë, duhet të vriten qoftë edhe shokët tanë, pavarësisht se edhe ata po luftojnë kundër pushtuesve serbë! "Mësimet" dhe metodat se si duhet të faktorizohet një luftë, një aktivitet i pabërë i Ibrahim Kelmendit, i denoncon bindshëm bashkëpunëtori i tij i dikurshëm, Fahridin Tafallari, në qershorin e këtij viti (2009) në faqet e Internetit, me titull: "Ibrahim Kelmendi ka ndikim në vrasjen e vëllezërve Gërvalla dhe Kadri Zeka", kur thotë: “Pas vrasjes së TRE YJEVE, një ditë, duke diskutuar me mua, Ibrahimi më thotë, se ne “shokët” e tyre, vetë duhet t’i vrasim shokët tanë... për të ngritur lart emrin e organizatës…!? Kjo thënie e tij e tmerrshme më befasoi shumë dhe i ktheva përgjigjen aty për aty, tepër, tepër i befasuar se emri i organizatës nuk mund të ngrihet lartë kur asaj i vriten prijësat...dhe vazhdova duke i thënë, se edhe po qe se duhet ngritur emri i organizatës, atëherë duhet të vriteshim unë dhe ti e ndonjë tjetër dhe JO Jusufi, Kadriu e Bardhoshi!!!”
(Faridin Tafallari)