Kombi Kosovar Dhe Rexhep Qosja

[Zana_ch]

KOMBI KOSOVAR DHE REXHEP QOSJA
Nexhemdin Spahiu

Shkrimi i Rexhep Qosjes proklamon se mëton të zhvesh një debat nga imponimet politike, por në esencë nuk është asgjë tjetër veçse një tendencë për ta denigruar debatin e jo për të kontribuar në debat.
Qosja tërë kohën pohon se “thojnë se kështu e thojnë se ashtu”. Kush thotë? Këtë nuk e thotë Qosja? Përse? Sepse, askush nuk thotë ashtu. Duke mos përmendur emra, Qosja dëshiron t’i shmanget përgjësisë akademike. Kështu, nëse ta zëmë unë reagoj, ai mund të thotë se nuk e kishte me mua por me dikë tjetër. Në fakt, Qosja duke mos e pasur aftësinë të futet në debat të mirëfilltë, ai përpiqet ta denigrojë debatin. Thjesht, bën eskivazhe. Dhe, këto eskivazhe prodhojnë populizëm e manipulim me ndjenjat e njerëzve që për arsye të arsimimit të mangët (sidomos të atyre me diploma e grada shkencore), nuk janë në gjendje ta kuptojnë problemin.

E para. Qosja përpiqet të mohojë argumentet pa na treguar se çka nënkupton ai me fjalën komb dhe etni. Me gjasë, për të gjitha këto ai vë shenjën e barazimit. Kjo shihet kur ai flet për identitetin kosovar si për identitet krahinor. Identiteti krahinor i takon rrafshit etnik e jo atij kombëtar. Kosova është si Mirdita apo Labëria në aspektin etnik, po jo në aspektin kombëtar. Në fakt, do të mund të ishte si Mirdita në aspektin kombëtar sikur të funksiononte Republika e Mirditës, po ajo nuk funksionoi. Nuk do të krijohet as Kombi Kosovar në rast se Presidenti Alfred Moisiu organizon ushtrinë dhe shtyp me dhunë a me vetëdëshirë institucionet e Kosovës dhe e shpall Kosovën pjesë të shtetit shqiptar, siç bëri Tirana zyrtare e kohës me Republikën e Mirditës. Por, përderisa Tirana zyrtare (Alfred Moisiu, Sali Berisha, Jozefina Topalli, Edi Rama, Pandeli Majko, Pretendentët e fronit Leka I dhe Leka II, etj., ngriten në këmbë për hymnin kombëtar kosovar, ende jozyrtar, atëherë nuk është për t’u pritur se Republika e Kosovës ta ketë fatin e Republikës së Mirditës. Prandaj, në aspektin kombëtar, kosovarët e mirditorët nuk janë njësoj.

E dyta. Qosja thotë: “Thuhet se identiteti kosovar (e kur thuhet identiteti kosovar mendohet në atë kombëtar) ka filluar që nga viti 1912! Pse dhe si ka filluar të krijohet ky identitet që nga ai vit ende nuk janë dëgjuar shpjegime!”. Nëse Qosja do t’ishte më i përgjegjëshëm do të na thoshte se kush i paska thënë atij këto fjalë. Nëse ai nuk përmend emër, kjo na le të dyshojmë se Qosja po gënjen. (Tërhiqem prej kësaj akuze dhe do të kërkoj falje publike nëse Qosja e thotë autorin e fjalive nën thojza të cilën ai e citon). E sa për atë se “nuk janë dëgjuar spjegime”, ky është faji i Qosjes që nuk i ka lexuar spjegimet e mia në mediat e shkruara dhe elektronike. Por, tani po ia përsëris se identiteti kombëtar nuk krijohet brenda një viti, por krijohet në proces në periudha shumë më të gjata. Vet kombi është proces. Megjithatë, janë disa ngjarje të cilat e bëjnë procesin më të dukshëm. Zanafilla e kombit shqiptar është më e hershme se viti 1878 (gjithësesi kjo zanafillë nuk mund të përfytyrohet qoftë edhe disa dekada para vitit 1878, dmth, mbetet brenda shekullit XIX), por viti 1878, kur u themelua Lidhja e Prizrenit, konsiderohet si zanafillë e kombit shqiptar. Sipas projektit të rilindasve shqiptarë, kombi shqiptar duhej të ngritej mbi bazën e etnisë shqiptare, në tokat ku etnia shqiptare përbënte shumicën. Me Lidhjen e Prizrenit kombi shqiptar nuk u krijua, por vetëm u nis si proces. Shqiptarët u krijuan si komb de facto vetëm me sundimin e Ahmet Zogut, pas vitit 1925, edhe pse de jure u njohën si komb më 1912. Ai që njihet sot si komb shqiptar nuk është projekti i rilindasve, por projekti i Ahmet Zogut. Ne shqiptarët e Kosovës i kemi thënë vetit komb shqiptar, por bota nuk na njeh për të tillë. Bota i njeh për komb shqiptar vetëm shqiptarët e Shqipërisë. Shqiptarët e Kosovës akoma nuk i njeh për komb. Bota i njeh vetëm për shqiptarë etnikë, asgjë më tepër. Pra, procesi i vetëdijësimit të kosovarëve si komb nuk ka filluar me 1912, por njësoj kur edhe i gjithë shqiptarëve të tjerë, me Lidhjen e Prizrenit, paçka se nisma e formimit të tyre kombëtar nuk u identifiku si kosovare, po si shqiptare. Dhe, nëse në Shqipëri shqiptarët u formësuan si komb de jure me 1912, përkatësisht de facto pas vitit 1925, shqiptarët e Kosovës akoma nuk janë komb, por do të bëhen me kismet prej Zotit. Nuk janë akoma komb, sepse nuk mjafton ta njohësh vetën për komb, por duhet të jesh i njohur edhe prej të tjerëve si i tillë. Ja përkufizimi im për kombin:

Kombi është një bashkësi (komunitet) njerëzish, organizuar mbi bazën e interesit përmes procesesh si një shoqëri, një konstrukt politik i aftë për të ndërtuar shtet, i aftë për të prodhuar dhe konsumuar vlera, që e njeh vetvetën si të tillë dhe që është i njohur nga të tjerët si i tillë.

Rexhep Qosja nëse pretendon të kontribuojë në këtë debat, le ta thotë se cili është definicioni i tij për kombin, apo nëse nuk ka punuar në këtë drejtim, le ta thotë se definicionin e cilit autor ai e konsideron meritor që ta dijmë se ku jemi.

E treta. Rexhep Qosja më tej shkruan: “Thuhet se identiteti kosovar në të vërtetë është identitet mbikombëtar, jo shumëkombëtar, diçka si identiteti europian, apo identiteti amerikan, apo si identiteti tashmë i shpërbërë sovjetik!”. Prapë Qosja nuk na e thotë se kush e thotë këtë. E thotë vetë ai!
Identiteti Kosovar nuk mund të jetë mbikombëtar, sepse popullsia e saj shumicë akoma nuk është komb e nuk ka si të jetë mbikomb.
Nuk ka shtet shumëkombëtar. Kjo ishte një frazë e Stalinit e Kardelit, por u pa se shtete të tilla nuk mund të funksionojnë. Në Jugosllavi vetëm serbët e malazezët ishin kombe, të tjerët quheshin kombe por, në fakt, ato u bënë kombe tek viteve të 90-ta. Kombi Kosovar nuk mund të jetë as si kombi amerikan. Në Kosovë etnia shqiptare është shumicë absolute dhe kombi kosovar do t’i bartë karakteristikat kulturore, psikologjike, sociologjike e historike të etnisë shqiptare, sadoqë përkrah shqipes edhe serbishtja e anglishtja janë sanksionuar me kornizë kushtetuese si gjuhë kombëtare të Kosovës. Qosja në vend të rrahagjokësisë patriotike, do t’ishte më mirë që në kohën kur ishte anëtar i Këshillit të Përkohshëm Administrativ të Kosovës të ngulmonte që gjuhë kombëtare e Kosovës të jetë shqipja, ndërsa serbishtja të jetë gjuhë zyrtare vetëm në ato komuna ku serbët janë mbi 20 %, siç është rasti i shqipes në Maqedoni. Por, ai pranoi anglishten e serbishten që përkrah shqipes të jenë gjuhë kombëtare të Kosovës, e tani tallet me atë se si do të duket kombi i ardhshëm kosovar.

E katërta. Me tej Qosja shkruan: “Thuhet se shteti e cakton identitetin, prandaj edhe identiteti i kosovarëve do të jetë i caktuar prej shtetit të Kosovës”. Kush e thotë këtë? Apo Qosja ia futë kot, sepse kështu ai gjen më lehtë përgjigjen. Por, këtë sigurisht nuk e thotë kush që e di se çka është kombi. E vërteta është se koncepti i kombit dhe shtetit janë ngusht të lidhur. Shteti nuk krijohet vetëvetiu. Duhet të ketë një komb që e krijon shtetin. Nëse shteti i Kosovës krijohet ndonjëherë, atëherë ky do të jetë krijesë e kombit kosovar, bërthamën e të cilit e përbëjnë komuniteti etnik shumicë (shqiptarët), ata që luftuan me çdo mjet (jo vetem me armë, po edhe në çdo mënyrë) për lirinë e pavarësinë e saj, por edhe pakicat etnike të Kosovës që e ndjejnë apo do ta ndjejnë veten si kosovarë.




vazhdon--->