Gjuha shqipe, 4500 fjalë nga orienti

[ARVANITI]

****


Pas 33 vitesh pritjeje, ka parë dritën e botimit Fjalori i Orientalizmave në Gjuhën Shqipe. Ky fjalor, i cili përban 4500 fjalë nga gjuhët turke, perse dhe arabe, është mbledhur nga filologu Tahir Dizdari, i cili është ndarë nga jeta vite më parë. Sipas gjuhëtarëve që kanë marrë pjesë në promovimin e fjalorit, rëndësia e kësaj vepre qëndron në evidentimin e fjalëve të huazuara në gjuhën shqipe, takimeve që kanë kulturat dhe popujt me njëri-tjetrin. Sipas gjuhëtarit Miço Samara, i cili ka dhënë ndihmesën e vet si specialist i Institutit të Gjuhësisë, “një pjesë e mirë e këtyre fjalëve kanë zënë vend të qëndrueshëm në leksikun e shqipes dhe i nënshtrohen rregulave morfologjike e sintaksore të shqipes, ndërsa shumë të tjera tashmë janë kthyer në historizma, pasi i përkisnin një periudhe të caktuar historike dhe kanë dalë nga leksiku së bashku me sende apo dukuri që ekzistonin në këto periudha”. Gjithsesi edhe këto fjalë shpesh ngrenë krye si ngjyrime të ndryshme figurative në tekste letrare. Krijuesi i këtij fjalori, Tahir Dizdari, ka qenë një njohës mjaft i mirë i gjuhëve orientale kështu që nuk e ka pasur të vështirë të qëmtojë në leksikun shqip fjalët e huazuara nga gjuhët orientale. Megjithatë për të realizuar këtë punë voluminoze, atij i është dashur 30 vjet punë. Në të mund të gjesh fjalë, të cilat ne i përdorin në leksikun tonë të përditshëm, pa e ditur origjinën e tyre.


****