Kein Macromedia Flashplayer? Klick bitte hier!
Dardania.de
Kethu Mbrapa   Dardania.de > Kultura > Gjuha Shqipe
Emri
Fjalėkalimi
Gjuha Shqipe Drejtėshkrimi i gjuhės, barbarizmat, morfologjia, gramatika, sintaksa, dialektet, historia, dhe studimet mė tė fundit nė lidhje me gjuhėsinė.



Pėrgjigju
 
Funksionet e Temės Shfaq Modėt
Vjetėr 05-01-06, 18:46   #1
Kalt
 
Anėtarėsuar: 02-11-05
Postime: 1,450
Kalt i njohur pėr tė gjithėKalt i njohur pėr tė gjithėKalt i njohur pėr tė gjithėKalt i njohur pėr tė gjithėKalt i njohur pėr tė gjithėKalt i njohur pėr tė gjithė
Gabim Per nje shekull do humbasin 3000 gjuhe! Po gjuha shqipe?

E Enjte, 05 Janar 2006

PER NJE SHEKULL DO HUMBASIN 3 MIJE GJUHE

PARIS - Nga 6.000 gjuhet e folura sot ne bote pas nje shekulli do te mbeten gjysma, domethene 3.000. Ritmi i zhdukjes se tyre do te ndjeke kohet gjithmone e me shtrenguese te globalizimit ekonomik, qe sjell me vete edhe eksodin nga fshatrat ne metropolet dhe shtetet me te industrializuara. Dhe pikerisht ne keto mjedise do te humbasin edhe idiomat e tyre te vjetra.

Amerika dhe Australia

96% e 6.000 gjuheve te perhapura sot ne bote fliten vetem nga 3% e popullsise boterore: ne 2000 fliteshin 1.995 ne Afrike, 1.780 ne Azi, 1.250 ne Amerike, 1.109 ne Guinene e Re, 234 ne Australi, 250 ne Paq esor dhe 209 ne Europe. Vdekja e gjuheve, sipas eksperteve te Unesco-s, organizates se Kombeve te Bashkuara qe mbikqyr kulturen dhe shkencen - do te jete me e forte ne Australi dhe Amerike.

Navajo ne rrezik

"Ne Shtetet e Bashkuara - i shpjegon te perditshmes pariziane Le Monde gjuhetarja Colette Grinevald, docente ne Universitetin e Lionit, specialiste e botes amerikane dhe bashkepunetore e Unesco-s - perpara se te mberrinin te bardhet fiteshin 300 gjuhe. Ne 1992 kishin mbetur 175, qe perdoreshin se paku nga nje njeri. Ne 2.100 mbeten pese. Edhe navajo, qe eshte gjuha indiane me e folur - tashme nga 120.000 persona - rrezikon te zhduket, sepse femijet po e mesojne gjithmone e me pak".

Alarmi

Me fundin e gjuheve do te zhduken edhe mundesi njohjeje te shumta, sepse pikerisht idiomat lokale, - veren Grinevald, - lejojne te shihet bota ne menyra te ndryshme dhe deshmojne larmite e qenies njerezore. Ne Guatemale une jam duke punuar mbi nje gjuhe ne rrezik, poptģ, qe i percakton gjithe objektet permes lendes me te cilen jane bere". "Zhdukja e nje gjuhe, nenvizon ende profesoresha - mund te krijoje perkundrazi probleme identiteti, sepse lejon te behemi radikal ne nje histori. Ne Ameriken Latine, per shembull, mjaft njerezve iu eshte dashur te heqin dore nga gjuha e tyre, qe kishte epersi ndaj anglishtes dhe spanjishtes, me rezultat krijimin e nje anomalie, nje mungese rregulli, ne te cilen asnje nga gjuhet nuk eshte e pushtetshme. Nje gjendje, qe mund te behet burim dhune apo veteshkaterrimi, ashtu sikur mes ca popullsive, alkoolizmi apo vetvrasja".

Dhe kinezishtja gjuha me e folur e globit "Afp)

Muzeu i Fjales

Edhe per keto motive eshte e nevojshme te vrapohet te rindreqjet, per t'u rrekur te shpetohet c'eshte e shpetueshme. Ne muajin shkurt ne Unesco duhet te paraqitet projekti i Muzeut te ri, - nje perpjekje ekstreme per te shpetuar gjuhet qe kane marre udhet e zhdukjes, - i bere i njohur ne edicionin e fundit te Festivalit te shkencave te Gjenoves.

Me te folurat

Aktualisht gjuhet me te folura te botes jane kinezishtja "1.120 milion- njerez), anglishtja "480 milione), spanjishtja "320), rusishtja "285), frengjishtja "265), hindu/urdu "250). Ne vitin 2100 mendohet se mbizoteruese do te jene gjuhet aziatike, si kinezishtja dhe hindu, anglishtja, spanjishtja, arabishtja. Ne kontinentin afrikan eshte gjuha swahili, e folur ne perendim dhe qender, dhe gjuha wolof, ne Senegal, te cilat jane ne zhvillim te plote dhe jane duke bere te zhduken gjuhet e krahines. Sipas ekspertes, anglishtja do te behet nje gjuhe boerore, "nje gjuhe e dyte per cdo shtet dhe ndryshueshmerisht e thjeshtezuar dhe pershtatur edhe per tregti dhe shkembime".


Kalt Nuk ėshtė nė linjė   Pėrgjigju Me Kuotė
Nyje Interesante
Vjetėr 21-01-06, 15:55   #2
Tomori
 
Anėtarėsuar: 22-06-04
Postime: 11,663
Tomori i pazėvėndėsueshėmTomori i pazėvėndėsueshėmTomori i pazėvėndėsueshėmTomori i pazėvėndėsueshėmTomori i pazėvėndėsueshėmTomori i pazėvėndėsueshėmTomori i pazėvėndėsueshėmTomori i pazėvėndėsueshėmTomori i pazėvėndėsueshėmTomori i pazėvėndėsueshėmTomori i pazėvėndėsueshėm
Gabim

GJUHA JONE
SA E MIRE SA E EMBEL,SA E GJERE SA E LEHTE,SA E DLIRE SA E BUKUR,SA E VLERE! ... :lol: :lol: :lol:


__________________
USHTARI ATDHEUT
Jetoj e punoj per nji Shqipni te lire etnike
e demokratike, qe populli shqiptar me jetue
zot dhe krenar ne liri e lumtuni, ne
trojet e tona iliro-dardane.
LEKA I. MBRET I SHQIPTAREVE
Tomori Nuk ėshtė nė linjė   Pėrgjigju Me Kuotė
Pėrgjigju


Anėtarėt aktiv qė janė duke parė kėtė Temė: 1 (0 Anėtarėt dhe 1 Guests)
 
Funksionet e Temės
Shfaq Modėt

Rregullat E Postimit
You may not post new threads
You may not post replies
You may not post attachments
You may not edit your posts

BB code is ON
Figurinat Janė ON
Kodi [IMG] ėshtė ON
Kodi HTML ėshtė OFF



Hyrja | Chat | Diskutime | Muzik Shqip | Poezi | Lojra | Kontakt


1999 - 2014 Forumi Dardania

Te gjitha kohėt janė nė GMT +1. Ora tani ėshtė 18:19.
Powered by vBulletin Version 3.8.7
Copyright ©2000 - 2024, Jelsoft Enterprises Ltd.