PDA

View Full Version : “Duam Kosovėn tė lirė dhe tė pavarur”


Zana_ch
07-02-06, 17:34
“Duam Kosovėn tė lirė dhe tė pavarur”


Promemorie e intelektualėve tė Kosovės drejtuar institucioneve pėrfaqėsuese vendore dhe ndėrkombėtare
Tė vetėdijshėm se Ēėshtja e Kosovės po hyn nė fazėn vendimtare tė zgjidhjes sė Statusit pėrfundimtar tė saj dhe krijimit tė parakushteve pėr zhvillim normal tė njėrės ndėr zonat mė tė ndjeshme tė botės bashkėkohore, e ndjejmė pėr obligim qytetar dhe kombėtar qė t’ju drejtohemi publikisht.
Kosova dhe populli i saj i shumėvuajtuar ka kaluar ditė shumė tė vėshtira sin ė tė kaluarėn e largėt ashtu edhe nė atė tė afėrt. Pa dashur tė pėrsėrisim gjėrat e njohura nga kjo e kaluar e hidhur, duam tė shprehim bindjen dhe shpresėn e madhe tė kėtij populli optimist, tė cilit i nevojitet pėrkrahja e miqve tė paqes dhe tė progresit rajonal, evropian dhe botėror.
Mė nė fund, ēėshtja e Statusit tė Kosovės pas shumė pėrpjekjesh ka arritur qė tė jetė nė axhendėn e instancave mė tė larta tė diplomacisė ndėrkombėtare, pėr ēfarė ne si qytetarė dhe intelektualė duhet tė jemi krenarė, por edhe tė ndėrgjegjshėm pėr momentin historic. Megjithatė, shqetėsimi ynė sikurse edhe i mbarė popullit tonė, lidhet me mėnyrėn, format, kuadrot dhe nivelet e pėrfaqėsimit, si dhe me pėrgatitjet e nevojshme dhe serioze tė ekipeve pėr dialogim tė ēėshtjes sė shenjtė – Ēėshtjen e Statusit Pėrfundimtar tė Kosovės.
Jud he institucionet qė pėrfaqėsoni, s’ka dyshim se luajnė rol tė rėndėsishėm nė prezantimin e gjendjes reale nė Kosovė, s ii vetmi model i marrėdhėnieve ndėrkombėtare, pėr tė zgjidhur krizėn e imponuar nga gabimet dhe padrejtėsitė e tė kaluarės dhe shkeljen brutale tė tė drejtave dhe vullnetit legjitim tė popullit tė Kosovės pas Luftės sė Dytė Botėrore nga Serbia dhe ish-Jugosllavia.
Nė emėr tė sė drejtės sė vetėvendosjes dhe zhvillimit e pėrparimit tė Kosovės, tė fituar e tė njohur nga Aleatėt e Bllokut Antifashist gjatė Luftės sė Dytė Botėrore (Konferenca e Bujanit 31 dhjetor 1943 e 1,2 janar 1944; tė verifikuar nė kontinuitet disa herė nė forma tė ndryshme pas kėsaj lufte (2 korrik 1990; 7 shtator 1990; me Referendumin popullor tė shtatorit 1991, si dhe nė mbėshtetje tė Rezolutės sė Kuvendit tė Kosovės mė 17 nėntor 2005), jemi tė bindur thellėsisht se nėpėrmjet kėsaj Promemorie Ju transmetojmė vullnetin plebishitar tė qytetarėve tė Kosovės pėr njohjen ndėrkombėtare tė pavarėsisė sė Kosovės si shtet tė lirė, tė pavarur e Sovran.
Ēėshtja e statusit tė Kosovės duhet tė kuptohet si ēėshtje immediate pėr krijimin e parakushteve normale tė zhvillimit demokratik e tė barabartė – tė lirė tė njė populli, i cili ēmon dhe respekton jo vetėm lirinė e vet, por edhe tė minoriteteve qė jetojnė nė Kosovė sipas standarteve evropiane.
Statusi nuk ėshtė dhe nuk mund tė jetė nė asnjė mėnyrė ēėshtje pazarllėku me ata qė kanė abuzuar nė tė kaluarėn me lirinė e popullit tė Kosovės, sepse kanė humbur tė drejtėn e partnerit tė mundshėm e tė ndershėm me shpėrthimin e Luftės Ēlirimtare dhe intervenimin e NATO-s pėr ta shpėtuar kėtė popull nga gjenocidi i Serbisė mė 1999.
Populli i Kosovės ka dėshmuar gatishmėrinė dhe aftėsinė e tij pėr tė ndėrtuar njė jetė tė dinjitetshme nė vendin e tij tė shkatėrruar nga sundimi colonial i Serbisė dhe pasojat e tmerrshme tė luftės. Ky popull ka dhėnė prova tė mėdha tė vetėmohimit, sakrificės e tė pėrkushtimit, siodomos nė rastin e kthimit, tė papėr nė asnjė vend tė botės, me rikthimin e tij nė vendin e shkatėrruar tė rreth 1.000.000 qytetarėve tė shpėrngulur me dhunė nga soladateska serbe. Po ky popull ka dhėnė prova pėr organizimin dhe zhvillimin e zgjedhjeve tė lira e demokratike si pėr pushtetin lokal ashtu edhe pėr atė qendror. Njėherėsh ka dėshmuar gatishmėrinė pėr tė marrė mbi vete zhvillimin ekonomik tė vendit nė kėto kushte tė sfidave dhe krizave tė thella edhe pėr vendet nė rajon, tė cilat nė tė kaluarėn kanė qenė nė kushte pakrahasimisht mė tė favorshme.
Institucionet e Kosovės, tė ndihmuara nga ato ndėrkombėtare, kanė treguar dhe dėshmuar vullnetin pėr tė krijuar parakushte pėr jetė normale e tė barabartė, pa asnjė diskriminim ndaj minoriteteve. Mirėpo, ky vullnet ėshtė keqpėrdorur shpeshherė nga pėrfaqėsues tė serbėve tė Kosovės e tė instrumentalizuar nga Beogradi duke bėrė shantazhe e kushtėzime pėr pjesėmarrjen e tyre nė institucionet e Kosovės. Ata do tė duhej tė jenė pėrfaqėsues legjitimė tė kėrkesave nomrlae jetėsore tė popullatės serbe e jo mohues dhe elementė frenues tė sė drejtės sė shumicės absolute pėr shtetin e pavarur e demokratik tė Kosovės. Tendencat megalomane serbe dhe qėndrimi mohues ndaj ēėshtjes fundamentale tė sakrificės shekullore tė shumicės sė popullit tė Kosovės pėr liri e pavarėsi, krijojnė klimėn e pasigurisė dhe nxjerrin probleme tė reja e tė pandreqshme nė Ballkan dhe nė Evropė, duke kėrcėnuar Projektin e Evropės sė re, i cili ofron shanse tė barabarta pėr tė gjithė popujt e saj. Ky qėndrim kontradiktor i pėrfaqėsuesve tė serbėve tė Kosovės i mbėshtetur nė logjikėn e politikės sė vjetėr hegjemoniste dhe i shprehur herė me mohimin e tė drejtės tonė legjitime tė vetėvendosjes, si e drejtė universale pėr tė gjithė lėvizjet ēlirimtare dhe si mėnyrė e organizimit tė tė gjitha shteteve tė botės, e herė duke ofruar opsione pėr copėtimin e Kosovės, si dhe modele tė tjera anakronike e tė papranueshme pėr dofarė autonomish abusive, do tė jetė shkaktari kryesor i dėshtimeve eventuale tė investimeve tė faktorėve ndėrkombėtarė nė Evropėn Juglindore.
Duhet tė theksojmė nė veēanti se nė Kosovė do tė ketė vend dhe liri tė pacėnueshme pėr tė gjithė qytetarėt e saj qė duan tė jetojnė tė barabartė, pra edhe tė serbėve e tė gjitha minoriteteve tė tjera. Tė drejtė kthimi dhe vazhdimi tė jetės normale do tė kenė tė gjithė qytetarėt e saj kurse kriminelėt duhet tė dalin para drejtėsisė. Ēdo tendencė pėr tė mbrojtur kriminelėt e instrumentalizuar nga regjimi i Serbisė sė Milosheviēit bie ndesh me tė gjitha pėrpjekjet e faktorėve kosovarė e ndėrkombėtarė pėr jetė normale nė Kosovėn e re, e cila do tė integrohet nė Evropė.
Shprehim bindjen tonė tė thellė se OKB, BE, NATO, SHBA, si dhe faktorėt e tjerė relevantė tė politikės ndėrkombėtare do tė mbėshtesin Kosovėn drejt pavarėsisė sė saj, e cila me ndihmėn e kėtyre subjekteve do tė bėhet ekzemplari mė transparent i njė vendi tė vogėl me shanse tė mėdha, ku askush nuk do tė ndihet i shtypur, i pėrbuzur dhe i nėpėrkėmbur, por pėrkundrazi, secili dhe tė gjithė sė bashku, duke shfrytėzuar potencialet e shumta me tė cilat disponon ajo, me qėllim tė ndėrtimit tė njė shoqėrie moderne, demokratike e me perspektiva tė mėdha. Nė kėtė mėnyrė Kosova nga njė zonė krize permanente do tė bėhet zonė e rrezatimit tė besueshmėrisė sė popullit tė saj nė tė ardhmen dhe do tė bėhet model i njė ure ndėrlidhėse tė bashkėpunimit dhe miqėsisė ndėrmjet popujve tė Ballkanit.
Duke pasur konsiderata tė larta pėr institucionin qė pėrfaqėsoni, Ju lusim tė angazhoheni me urgjencė tek kėto institucione qė tė sigurojnė konfirmimin dhe njohjen ndėrkombėtare tė Statusit Pėrfundimtar tė Pavarėsisė sė Kosovės.

Prishtinė, 13.01.2006





Emri dhe Mbiemri Institucioni
1. Arbėr Hadri Muzeu i Kosovės
2. Avni Kurshumliu KEK
3. Azem Jaha Gjimnazi “Xhevdet Doda”
4. Bajram Shatri Sh.B. “Librit Shkollor”
5. Beqir Hasangjekaj Fakulteti i K.Fizike
6. Dervish Qerreti Fakulteti i Arkitekturės
7. Drita Gunga Instituti i Historisė
8. Edi Shukriu Fakulteti Filozofik
9. Emine Bakalli Fakulteti Filozofik
10. Faruk Salihu Instituti i Historisė
11. Fehmi Rexhepi Instituti i Historisė
12. Frashėr Demaj Instituti i Historisė
13. Gani Mehmetaj Kosovafilm
14. Hajrullah Zaiti Banka Ekonomike
15. Hamit Thaēi Fakulteti Filologjik
16. Hasan Ukshini K.K Gjakovė
17. Hazhi Ferati Fakulteti Filozofik
18. Isa Bicaj Instituti i Historisė
19. Isa Elezaj Fakulteti i SHMN
20. Islam Krasniqi Fakulteti Filozofik
21.Jusuf Bajraktari Instituti i Historisė
22. Muhamet Mala Fakulteti Filozofik
23. Muhamet Qerimi Fakulteti Filozofik
24. Muhamet Shatri Instituti i Historisė
25. Muharrem Sopi Fakulteti Filozofik
26. Musa Ahmeti Gjimnazi “Xhevdet Doda”
27. Pajazit Nushi Akademia e Shkencave dhe Arteve
28. Partizan Shuperka Fakulteti Ekonomik
29. Ramė Rexha N.SH.T “Ylli”
30. Rexhep Osmani ish-Ministėr
31. Sabile Basha Instituti i Historisė
32. Sali Bashota Biblioteka Kombėtare
33. Salih Maqedonci UP
34. Selim Daci Fakulteti Filozofik
35. Shefqet Riza Sh.B “Libri Shkollor”
36. Shefqet Vokshi Arkivi i Qyt. Gjakovė
37. Shukri Fetahu Fakulteti i Bujqėsisė
38. Skėnder Kaēiu Fakulteti i Bujqėsisė
39. Sulltane Ukaj Instituti i Historisė
40. Teuta Shala Instituti i Historisė
41. Vehap Shita KMDLNJ
42. Ymer Jaka Fakulteti Filologjik
43. Zekeria Cana Instituti Albanologjik

Urata
07-02-06, 18:43
V.Serēėk: Duhet respektuar vullnetin e shumicės sė qytetarėve tė Kosovės pėr pavarėsi
Pragė, 7 shkurt - Shumica dėrmuese e qytetarėve tė Kosovės dėshiron pavarėsi dhe kėtė duhet ta respektojnė tė gjithė. Njėkohėsisht, pėr shkak tė rrethanave nė 7 vitet e fundit, gjatė tė cilave misioni ndėrkombėtar kishte bėrė veprime tė gabuara dhe e njėjta vlen edhe pėr udhėheqjen shqiptare,
Kosova tani nuk ėshtė sa duhet e zhvilluar dhe e organizuar, pėrkatėsisht ende nuk ėshtė e organizuar dhe e aftė pėr tė funksionuar si shtet i pavarur, - tha pėr radion "Evropa e lirė" analisti pranė Institutit Enterprajz nė Uashington Vans Serēėk.
Sipas tij, "edhe nėse Kosovės i jepet shkallė e konsiderueshme e pavarėsisė, kjo do tė jetė formale, sepse ende do tė duhet ndihmė dhe mbikqyrje ndėrkombėtare, qė do tė shtohet ose zvogėlohet varėsisht nga aftėsia e institucioneve kosovare pėr tė funksionuar me efektivitet".
"Niveli i sovranitetit tė vėrtetė tė Kosovės do tė varet nga mėnyra se si do tė zgjidhen ēėshtjet siē janė decentralizimi, multietniciteti dhe siguria", thotė ky analist amerikan.
Serēėk thekson se kosovarėt fillimisht mund tė kenė pavarėsinė e kushtėzuar e pastaj atė tė plotė. Por, shton ai, ata "duhet tė bėjnė veprime tė pėrgjegjshme dhe nėse dėshmojnė se janė nė gjendje tė punojnė si shoqėri serioze, atėherė ky proces do tė rrjedhė shumė mė shpejt".
"Nė tė kundėrtėn, nėse do tė ketė dhunė, jostabilitet, korrupsion, rruga drejt pavarėsisė sė plotė do tė jetė shumė mė e gjatė dhe mbase edhe mund tė ndalet", thekson analisti Serēėk.
Ndėrkaq lidhur me deklaratėn e Presidentit rus Putin pėr zbatimin universal tė parimeve pėr zgjidhjen e ēėshtjes sė Kosovės, Serēėk thotė se "nė fakt kėtu bazohej dhe shpresa e serbėve qė Rusia do tė ishte mbrojtėsi i tyre i posaēėm nė Kosovė".
Por nga kjo deklaratė, thotė ai, mund tė lexohet se Putin e di se qeveritė perėndimore e kanė thėnė qartė se Kosova ėshtė unike.
"Kosova do trajtohet si njė skenar unik, ashtu siē edhe ėshtė. Edhe Putin e tha se ēdo rast duhet trajtuar mbi bazat dhe meritat vetjake. Ėshtė e rėndėsishme qė qeveritė perėndimore t'ia bėjnė tė qartė Rusisė qė zgjidhja e ēėshtjes sė Kosovės nuk krijon precedent pėr kriza tė tjera brenda territorit rus", shprehet analisti amerikan Vans Serēėk.

arben-ks
07-02-06, 18:59
Serbėt e Kosovės kėshillohen qė ta pranojnė pavarėsinė e Kosovės Aktuale

Xhon Sojers, drejtori politik i ministrisė sė jashtme britanike, u ka thėnė mbrėmė pėrfaqėsuesve tė serbėve tė Kosovės se Grupi i Kontaktit ka sjell vendimin qė Kosova ta fitojė pavarėsinė,- ka deklaruar negociatori serb Goran Bogdanoviq pėr B92. Ai thotė se Sojers ua ka pėrcjell mesazhin serbėve tė Kosovės se ata duhet ta pranojė pavarėsinė e Kosovės sepse kjo ėshtė mėnyra e vetme dhe mė e mira pėr serbėt e mbetur nė Kosovė dhe pėr ata qė duan tė kthehen.

fesatiiiiii
07-02-06, 21:37
Pavaresin do ta kem shume qpejt ne dore edhe ate duke falenderu Babes se Kombit Ibrahim Rugoves. Gjithe ata miq e jarana burrashteti qe i kish pas, patjeter najnjo prej tyne do ja zdrit deshiren e tij jetesore. Zoti i madh ish kon ne anen tone qe na fali nje djal si ai.