PDA

View Full Version : Intelektualėt tė pėrbuzur nga politika...


legenda
19-12-07, 14:15
Intelektualėt tė pėrbuzur nga politika
--------------------------------------------------------------


....
-cfare mendoni per kete ceshtje,,,
-sa dhe si eshte e shprehur ne skenen politike ne Kosove dhe Shqiperi,,,
-sa demtohemi ???...
etj.etj...

legenda
19-12-07, 14:28
nga:


ADRIAN HEKTOR DULE
-----------------------------------------



Kur shoqėritė nė pėrgjithėsi (pavarėsisht nga lloji i sistemit) kanė kriza
identiteti, frymorėt me ndėrgjegje tė quajtur njerėz, si tė drejtuar nga njė
forcė metafizike fillojnė tė kthejnė sytė nga mendjet e arta tė shoqėrisė,
pėr tė gjetur zgjidhje.

Kjo si pėr qytetėrimet e lashta dhe ato konteporane,
por edhe pėr aborigjenėt apo fiset e vogla qė funksiononin dhe funksionojnė
mbi bazėn e raportit gjethe fiku nė trup lakuriq dhe natyrė.

Me pak fjalė
ē’do superstrukturė shoqėrore dhe ēdo ministrukturė shoqėrore njė qelizore(
si paralelizėm me amebėn dhe paramecin) falen tek mendja e zhvilluar dhe e
pėrpunuar, e quajtur inteligjencė, apo intelekt.

Tė falesh tek kokat e
ndritura kur je keq ėshtė njėfarė vlere dhe tė mos i pyesėsh gjatė rrugės qė
tė ēoi tek e keqja ėshtė mosvlerėsimi maksimal i vlerės. Nė qytetėrimet e
lashta pararendėse tė superstrukturės sė sotme shoqėrore, mendjet e ndritura
numėroheshin me gisht dhe megjithatė vlerėn e vėrtetė e morėn nga brezat
pasardhės qė konstatuan mosvlerėsimin e tė parėve tė tyre nė ēastin kur
filozofėt e thane mendimin.

Shembulli mė unikal dhe epokal ėshtė Sokrati dhe
apologjia e tij e famshme e cila ēoi nė dėnimin me vdekje tė tij, pikėrisht
sepse analizoi premisat e sė keqes qė po e ēonte shoqėrinė drejt rrėnimit.

Fatkeqėsisht i njėjti fenomen shoqėron njerėzimin (sidomos shoqėrinė
shqiptare) edhe sot,

pavarėsisht se shekujt kanė treguar se pa mėndje tė
ndritura nuk do tė mund tė arrihej deri nė ndėrtimin e kėtyre
superstrukturave shoqėrore. Nė njė kėndvėshtrim tė thellė dhe tė rrafshėt
njėkohėsisht nė kohė kjo nuk duhet tė ndodhė, pasi sot mendjet e ndritura
apo tė quajturit intelektualė nuk numėrohen mė me gisht. Ata janė shumė dhe
tė shpėrndarė nė ēdo fushė specifike tė shoqėrisė dhe tė sistemit shoqėror
qė kemi zgjedhur apo qė na ra pėr hise. Atėherė pse ndodh?

Pse intelektualėt
janė tė denigruar dhe tė anashkaluar, pikėrisht nė ēastet mė tė kėqij tė
kėtij vendi qė ka nevojė imediate pėr ta, pėr tė mos shkuar drejt rrėnimit?

As mė shumė e as mė pak gishti vihet tek klasa politike dhe strukturat
udhėheqėse tė saj, e cila lulėzon mbi votėn e elektoratit dhe bėn tė
pamundurėn tė gjejė forma pėr tė mos mbizotėruar intelektualėt nė politikė,
por tė jenė me kokrra tė pėrzgjedhur qė mos ju prishin punė. Njė pjesė e
elektoratit janė tė paditur, njė pjesė kanė interesa pėrfitimi me partitė
respektive, njė pjesė ėshtė idealiste, njė pjesė ėshtė e frikėsuar pėr
vendin e punės, pėr pronėn, pėr ndėrtimin me leje apo pa leje.

Pa dashur tė
dal nga tema, por pėr ta bėrė mė konkrete dhunėn dhe anashkalimin e
inteligjencės sė kėtij vendi, po evidentoj njė fenomen tė qartė e tė
prekshėm qė ėshtė sistemi i votimit.

Tek ne votohet me sistem proporcional
dhe mazhoritar tė pėrzier dhe si rezultat pėrveē manipulimeve “dushkore” me
proporcionalin(qė na e nxori partinė e Mediut dhe tė Gjinushit me pėrqindje
“maskarade”qė as operetave komike franceze nuk i kanė hije) nxori nė
mazhoritar shumė deputetė injorantė qė as atė qė i kanė shkruar nuk dinė tė
lexojnė. Tė vėmė filanin nė filan vend sepse megjithėse ėshtė injorant zona
e ka tė vetin dhe do t’ja japė votėn, sepse e kanė frikė, apo sepse ka
biznes dhe para, apo sepse babai dhe gjyshi i tij kanė qenė partizan apo
bajraktar. Kjo logjikė funksionon pėr arritjen e fitores nė sistemin
mazhoritar nga tė dy partitė e mėdha dhe si rezultat njė pjesė e
konsiderueshme e ligjvėnėsve qė na pėrfaqėsojnė janė “gdhe” qė jo vetėm
ligje nuk dinė tė vėnė, por as firmėn e tyre. Nė kėtė mėnyrė kushdo qė tė
fitojė pushtetin, bazėn nga ku do pėrzgjedhė pėr tė drejtuar e ka tek kėta
ligjvėnės, tė cilėt votojnė si delet ē’do ligj pa e kuptuar fare, por vetėm
se kėshtu ju thotė partia. Tė jetė vetėm kaq? Qė partitė vetėm pėr tė fituar
zonat pėrzgjedh kėta kandidatė injorantė? Aspak. Arsyeja ėshtė mė e thellė
se kaq. Nė rast se do tė pėrdorej njė sistem i pastėr proporcional, pra tė
votohej pėr partinė dhe jo pėr individin, listat e kandidatėve do tė
pėrpiloheshin me njerėz tė shquar tė inteligjencės sė kėtij vendi. Bile do
tė bėhej pėrzgjedhje rigoroze pėr tė caktuar figura tė shquara nga ē’do
fushė, pėr tė pėrfaqėsuar partinė nė mėnyrė sa mė dinjitoze nė ē’do komision
parlamentar. Juristi nė komisionin e ligjeve, artisti apo shkrimtari nė
komisionin e kulturės, ekonomisti nė komisionin e ekonomisė etj. Por kjo
mėnyrė nuk ju shkon pėr fije tė dyja partive tė mėdha nė vend, sepse e dinė
mirė qė intelektualėt e zgjedhur nuk do pranojnė me sy mbyllur ē’do
makinacion apo pacipėri nga kryesia e partisė qė i denigron figurėn e tyre
individuale dhe profesionale. Ligjet do ti bėjnė dhe shohin nėn kuadrin e
logjikės profesionale dhe prosperitetit nė fushat nga vinė dhe pėrfaqėsojnė
dhe kjo bie ndesh me planet e udhėheqėsve tė sotėm tė politikės sė tė dy
krahėve. Mbi tė gjitha atė qė i frikėson akoma mė shumė udhėheqėsit e tė dy
krahėve, nė rast se do tė zgjedhin kandidatė intelektualė, ėshtė se do tė
jenė tė detyruar qė edhe strukturat e partisė tė jenė tė njė niveli mė tė
lartė me qėllim qė tė kenė pėrgjegjėsi pėr pėrzgjedhjen e elementėve qė do
ti pėrfaqėsojnė. Si rezultat i gjendjes aktuale, i kanė tė mbushura
strukturat me njerėz injorantė dhe pėrzgjedhin si pėrfaqėsues injorantė,
sepse nė kėtė mėnyrė drejtojnė si monarkė tė vėrtetė pa ju hyr gjemb nė
kėmbė.

Intelektualėt e mirėfilltė(sepse ka edhe pseudo,apo tė shitur e tė
pėrdorur qė e kanė bėrė faqen bythė) janė zhgėnjyer shumė herė me
makinacionet e tė dy krahėve tė politikės, kur i kanė mbėshtetur me pasion
dhe ideal pėr tė mirėn e kėtij kombi.

Midis kėtyre zhgėnjimeve, mė tė
dhimbshmet e tė thekshmet janė periudha e 91 – 92 kur mbėshtetėn PD – nė e
sapoformuar, qė i nxori brenda njė viti ke ara e Tares sepse Saliut i
duheshin besnikė dhe jo intelektualė. Nė 97 kur mbėshtetėn PS –nė e
ē’akorduar qė akuzohej nga ndėrkombėtarėt se ishte e mbushur me spiunė(tė
ish sigurimit) dhe marksistė kokė shpullė. Nė 2004 kur mbėshtetėn LSI –nė e
sapoformuar qė ju ra nė gjunjė me pėrulje pėr njė vizion tė ri tė sė majtės,
e qė nė zgjedhjet e 2005 pasi pėrdori emrin dhe reputacionin e
intelektualėve mė nė zė, e mbylli me aktin mė barbar dhe shkelės ndaj
inteligjencės. Nė listėn proporcionale vuri Ndre Legisin qė mori rreth 300
vota nė zonėn ku kandidoi dhe nuk vuri intelektualin dhe teknicienin qė ē’do
qeveri e majtė apo e djathtė ka nderin ta ketė ministėr Sokol Nakon, qė mori
mbi 2000 vota dhe dogji padashje kandidaten e PS –sė. Nė 2005 mbėshtetėn
sėrish PD –nė, qė qau duke pranuar gabimin e shkuar dhe tė shohim se sa e ka
kuptuar vėrtet, pasi fillimi ėshtė dhe mund ta kthejė me kėmbėpėrpjetė
qeverinė e ta mbushė me Xhuvelė dhe Gjanra. Uroj tė mos ndodhė. Sė fundmi
mbėshtetėn kryetarllėkun e Edi Ramės qė u betua tė shkulė me rrėnjė
injorancėn nė parti dhe tė hedhė me kėmbėpėrpjetė xhaketat e vjetra, por si
pėrfundim ka veshur njė xhaketė tė lashtė qė ja ka dhėnė njė veteran nė Pezė
dhe njė tjetėr qė e vesh vetėm pėr festa qė ja ka dhėnė Berisha si dhuratė
pėr ditėlindje. Tė gjitha kėto momente kanė njė emėrues tė pėrbashkėt: -
Shpresėn, se mė nė fund politika e kuptoi qė intelektualėt janė tė nevojshėm
dhe tė domosdoshėm pėr t’ja ndėrruar faqen kėtij vendi – por nė tė tėra kėto
raste dolėn tė zhgėnjyer qoftė me mbėshtetje nga jashtė(duke pėrpunuar
opinionin publik qė ja dėgjon mendimin) qoftė duke aderuar nė struktura,
pasi me naivitetin fatkeq qė karakterizon inteligjencėn, nuk arritėn tė
perceptojnė qė politika tė jetė kaq e pafytyrė dhe kaq antikombėtare sa ti
pėrdorė e shfrytėzojė nė mėnyrė tė paskrupullt. Aq mė tepėr qė me gjithė
gradat shkencore apo titujt artistik dhe vlerėsimin ndėrkombėtar, tė
ardhurat e tyre pėr tė mbajtur familjen ishin dhe janė tė turpshme.

Njė
intelektual i nderuar me titullin profesor doktor tė mbrojtur nė njė nga
vendet mė tė nderuara tė Evropės mė tha njė ditė tejet i dėshpėruar
megjithėse ėshtė i ri nė moshė: “ Mirė qė na paguajnė sa pėr tė mbajtur
frymėn gjallė me profesionin qė kemi, por pse na pėrdhosin duke pėrdorur
titujt tanė(profesor, doktor, artist populli etj) qė kemi si pasuri tė vetme
pėr t’ja lėnė fėmijėve”.

legenda
19-12-07, 14:30
Nuk ju pėrgjigja, sepse mu mblodh shpirti dhe mu bė
si nyje Gordiane, por sot po i pėrgjigjem profesorit tė nderuar.

Klasa
politike e sotme qoftė e majtė apo e djathtė nuk janė armike, apo
kundėrshtare me njėra - tjetrėn por ortake kundra inteligjencės sė kėtij
vendi qė ju rrezikon ekzistencėn.

Filozofia e tyre ėshtė tė pėrdorė si
kėshilltarė njerėzit e aftė nė fushat pėrkatėse dhe ndonjė kokėrr ta bėjė
deputet, apo ministėr sa pėr sy e faqe dhe po ngriti zėrin ujkonjat
injorante qė e rrethojnė e hanė tė gjallė. Nė tėrė kėtė situatė ėshtė e
turpshme dhe e dhimbshme ti kėrkosh prononcim intelektualėve, brenda PS –sė
apo edhe jashtė saj pėr fatet e sė majtės siē bėn Mustafa Nano, duke mbajtur
njė qėndrim “ex katedra” megjithėse e ka nisur si PD – ist nė provincėn e
nderuar tė Ēorovodės karrierėn e tij. E aq mė tepėr ti quash “flamurmbajtės”
tė ndryshimeve, intelektualėt e shkelur me kėmbė nė kėtė vend siē aspiron me
patetizėm Mimoza Dervishi. Po e mbyll me optimizmin e pashpresė, ose
shpresėn pa optimizėm tė fjalėve tė skulptorit tė popullit Hektor Dule(im
atė):

“Ne (intelektualėt) u mbollėm nė kėtė tokė si bari jeshil dhe
korreshim sistematikisht nga diktatura pėr hir tė estetikės dhe propagandės
sė saj, ndėrsa sot po shkelemi me kėmbė nga politika qė kujton se mund tė
mbijetojė mbi njė bar tė shkelur.”