beku
24-10-08, 15:55
Dialogu si premisė...
24 - 10 - 2008
Nė Shqipėri debatet janė me te shumta, duken me agresive dhe njėkohėsisht mė joshėse, ndėrsa nė Kosovė ato vetėm sa kanė filluar tė shtohen, me gjithsej akoma mungon guximi pėr debate, nė Iliridė (shqiptaret nė Maqedoni) mungojė por me tentativa te herėpashershme qe ato tė zhvillohen.
Nga Bekim Rexhepi
Mė te drejtė sot fito pėrshtypje se po shtohen tonet e reja nė sheqerin shqiptare, janė shembuj te shumtė deri te debatet franshize nga ideologjia moniste e montuar. Jo vetėm debatet e mundėsojnė zhvillimin e shoqėrisė, ka edhe aksesor tė tjerė qe po funksionojnė nė te mirė te kėti zhvillimi. Por pėrqendrimi im do te fokusohet tek "debatet televizive", anė e kėnd shoqėrisė shqiptare, me bėjnė mė me shpresė qe demokracia po instalohet e sigurt, ky fakt po jap rezultatet e veta edhe pse 18 vite po shtypim me shumė forcė komunizmin si ideologji. Debatet anė e kėnd arenės shqiptare janė te nevojshme, janė te mirėseardhura sepse e qartėsojnė etikėn e problemeve tona qe janė te shumta si pasoj e grumbullimit tė sistemit monist. Sistem ky i cili problemet vetėm i raftonte pėr kohėt e ardhme si pasoj e frikės pėr ballafaqim me to. Pasojat e kėti ballafaqimi sot secili nga ne i sheh, i prek me jetė e dhunti, janė shumė akuzuese pėr brezin e sotėm, por sidoqoftė na takon ne qe sa ma me lehtėsi e menēuri ti sheshojmė kėto probleme te importuara.
Nė Shqipėri debatet janė me te shumta, duken me agresive dhe njėkohėsisht mė joshėse, ndėrsa nė Kosovė ato vetėm sa kanė filluar tė shtohen, me gjithsej akoma mungon guximi pėr debate, nė Iliridė (shqiptaret nė Maqedoni) mungojė por me tentativa te herėpashershme qe ato tė zhvillohen. Shqipėria duke e nisur e para, pėr shkak te mundėsive te mjaftueshme, i shtyn aspiratat e debatuesve pėr debate. Debatet zhvillohen ne ato vende ku demokracitė shėnojnė rritje nė drejtim tė lirisė dhe ekonomisė.
DIALOGU NDĖRSHQIPTAR
Por a duhet te shohim akoma me skepticizėm ngurrimin e debatuesve lidhur me integrimin kombėtar?. Njė debat i tillė akoma shihet si tabu temė. Ėshtė mė shumė se pyetje qe duhet tė na qartėsoi pėrbrenda.- Ēfarė integrimi tjetėr duhet para integrimit kombėtar?. Nuk mund te ketė integrime tjetėr ma me fat se sa integrimi i domosdoshėm kombėtar. Sa mė shumė dialog sa mė shumė stėrmadhim tė kėsaj teme do te mund te imponohet ideja e shkrirjes pėr bashkim kombėtar. Sot duket e panevojshme, e paarritshme, e pabesueshme, pėr faktin sepse mungojnė dialogjet tona te interesit. Nėse kėto dialogje kanė munguar nė te kaluarėn sepse kombi ynė ka qen i ndarė dhe i okupuar dhe pamundėsia e tyre pėr tu zhvilluar ka qen e pamundur nga regjimet ato sot nuk vuaj nga regjimet, ato sot mund te zhvillohen. Ato duhet tė zhvillohen alternativa tjetėr duket me e zymtė. Sot Shqipėria dhe Kosova numėrojnė shumė mediume te lira te cilat ēdo ditė e me shumė po e sigurojnė demokracinė nė vend nga autoritarizmat politik.
Sot kėto media po nxjerrin ne shesh krimin dhe korrupsionin. Dialogje do te ketė sepse ato do te jenė te nevojshme ne sheqerit moderne sa herė kėrkohet qe problemet te zgjidhen nė te mirė tė vet shoqėrisė. Njė shoqėri e cila dialogjet i sheh si humbje kohe apo se koti tregon kulturėn autokratike. Nė autokratizėm dialogjet janė te pa nevojshme sepse shoqėria identifikohet me autokracinė dhe ajo shoqėri nuk interesohet dhe nuk bezdiset fare pėr problemet e saja sepse pėr ta merret autokrati dhe autokraticizmi. Kėtė e ka provuar edhe Shqipėria ne sistemin monist, prandaj sot nė shoqėrinė shqiptare dialogjet kanė marrė hovė, pa ani ēka qė hera-herės ato duken agresive dhe interesante. Demokracia nuk mund te zhvillohet pa e bėrė debatin - debati i mundėson secilit tė qartėsohet me trajtėn e problemit dhe vė nė qasje atė. Njė demokraci e fortė dhe e mbikėqyrur nga te gjithė ėshtė garantuesi mė i theksuar i lirisė (sonė kombėtare). Pra, kyēja ne debate tė vė domosdoshmėrish ne arenėn e akterve qe mund ti shėrbejnė forcimit te demokracisė autentike nė vend. Mos lejo qe lirinė tėnde ta grabisė autokrati duke tė tė mashtruar jashtė dialogut publik.
DIALOGU ME SERBINĖ
Pa dyshim se njė dialog me Serbin duhet te zhvillohet, por ky dialog duhet te zhvillohet jo mė mbi paragjykime te "gozhdės dhe ēekanit" siē e ka dėshiruar deri me tani Serbia, dialogun me Kosovėn. Ky lloj paragjykim dhe te ngjashėm e mbyt dialogun e nevojshėm tė tė dy vendeve. Serbia akoma nuk ėshtė liruar nga paragjykimet pėr Kosovėn dhe kjo do ta mbaj jashtė mundėsin e mbajtjes se dialogut tė ndėrsjellė. Megjithėse, dialog me Serbin do te ketė, por ato dialogjet e nevojshme te dy vendeve akoma nuk kanė ndodhur, pėrpos dialogjeve te imponuar nga ndėrkombėtaret si te domosdoshme. Miqėsia kurrė nuk mund te krijohet mbi paragjykimin maniak se:"po tė vras pėr tė bėrė mik tė pėrjetshėm". Serbia kurrė nuk do te ketė dialog tė mirėfilltė me Kosovėn, po u nisė nga kėto paragjykime. Kosova mė nuk mund te kthehet nė "gozhdė" dhe sa herė tė mund ti teket Serbisė tė sillet si "ēekan" tė na qėlloi mbi kokė. Mbaroi kjo histori e shtypjes, sa mė herėt qe e kupton Serbia aq mė mirė do ti ketė punėt me vetėn e saj, me te tjerėt dhe me ne.
Politikani i sotėm nė Serbi nuk mund tė ngritėt nė politikė, nė sajė tė antishqiptarizmit, sepse populli serb u dėshmua, e pa dhe e provoi se kjo ngritje e politikanit (antishqiptar) tė tillė u shkaktoi dėme tė mėdha dhe pėr njė kohė tė tjera tė pariparueshme. Ky politika me antishqiptarizėm do te jetė i pafat sot nė politikėn serbe sepse realiteti i ri nė Ballkan e veēmas nė Kosovė e pamundėson ngritjen. Pra politikani i sotėm nė serbi pėr interesa te vendit te tij duhet tė shkėputet fare nga paraardhėsit e tij qe Kosovėn dhe shqiptarėt i patėn pikėnisje te karrierės se tyre politike. Mė nė Kosovė nuk mund tė ketė diskriminim ekstrem, nuk mund tė bėhet njė konstantė esenciale e politike askujt mė mbi shqiptarėt dhe fatin e tyre Sot shqiptarėt kanė fatin e tyre ne duart e tyre dhe kanė miq tė fuqishėm dhe me ndikim nė Botė, kjo e dhėnė duhet ti angllatisė vet politikanėt e nesėrm nė Serbi.
Nė Serbi kanė mbetur akoma relikte politikanesh qe mashtrimin e kombit serb e shfrytėzojnė pėr tu ngritur personalisht. Ndėrsa kombi serb ne Botė nuk ka imazh tė mirė pėr shkak te mashtrimit te lehtė politik qė u vije nga politikanet e tyre maniak (si kriminelin Millosheviq, fashistin Sheshel, ēetnikun Kushtonica dhe mashtruesin Tadiqin ). Serbia e sotme, duhet ti kthehet problemeve te saja qe janė shumta qe nga stabiliteti i saj, qe nga lufta e krimit tė organizuar pėr te dalė te plotėsimi i standardeve integruese nė rajon dhe botė.
www.bekimbeu.de
[email protected] ([email protected])
24 - 10 - 2008
Nė Shqipėri debatet janė me te shumta, duken me agresive dhe njėkohėsisht mė joshėse, ndėrsa nė Kosovė ato vetėm sa kanė filluar tė shtohen, me gjithsej akoma mungon guximi pėr debate, nė Iliridė (shqiptaret nė Maqedoni) mungojė por me tentativa te herėpashershme qe ato tė zhvillohen.
Nga Bekim Rexhepi
Mė te drejtė sot fito pėrshtypje se po shtohen tonet e reja nė sheqerin shqiptare, janė shembuj te shumtė deri te debatet franshize nga ideologjia moniste e montuar. Jo vetėm debatet e mundėsojnė zhvillimin e shoqėrisė, ka edhe aksesor tė tjerė qe po funksionojnė nė te mirė te kėti zhvillimi. Por pėrqendrimi im do te fokusohet tek "debatet televizive", anė e kėnd shoqėrisė shqiptare, me bėjnė mė me shpresė qe demokracia po instalohet e sigurt, ky fakt po jap rezultatet e veta edhe pse 18 vite po shtypim me shumė forcė komunizmin si ideologji. Debatet anė e kėnd arenės shqiptare janė te nevojshme, janė te mirėseardhura sepse e qartėsojnė etikėn e problemeve tona qe janė te shumta si pasoj e grumbullimit tė sistemit monist. Sistem ky i cili problemet vetėm i raftonte pėr kohėt e ardhme si pasoj e frikės pėr ballafaqim me to. Pasojat e kėti ballafaqimi sot secili nga ne i sheh, i prek me jetė e dhunti, janė shumė akuzuese pėr brezin e sotėm, por sidoqoftė na takon ne qe sa ma me lehtėsi e menēuri ti sheshojmė kėto probleme te importuara.
Nė Shqipėri debatet janė me te shumta, duken me agresive dhe njėkohėsisht mė joshėse, ndėrsa nė Kosovė ato vetėm sa kanė filluar tė shtohen, me gjithsej akoma mungon guximi pėr debate, nė Iliridė (shqiptaret nė Maqedoni) mungojė por me tentativa te herėpashershme qe ato tė zhvillohen. Shqipėria duke e nisur e para, pėr shkak te mundėsive te mjaftueshme, i shtyn aspiratat e debatuesve pėr debate. Debatet zhvillohen ne ato vende ku demokracitė shėnojnė rritje nė drejtim tė lirisė dhe ekonomisė.
DIALOGU NDĖRSHQIPTAR
Por a duhet te shohim akoma me skepticizėm ngurrimin e debatuesve lidhur me integrimin kombėtar?. Njė debat i tillė akoma shihet si tabu temė. Ėshtė mė shumė se pyetje qe duhet tė na qartėsoi pėrbrenda.- Ēfarė integrimi tjetėr duhet para integrimit kombėtar?. Nuk mund te ketė integrime tjetėr ma me fat se sa integrimi i domosdoshėm kombėtar. Sa mė shumė dialog sa mė shumė stėrmadhim tė kėsaj teme do te mund te imponohet ideja e shkrirjes pėr bashkim kombėtar. Sot duket e panevojshme, e paarritshme, e pabesueshme, pėr faktin sepse mungojnė dialogjet tona te interesit. Nėse kėto dialogje kanė munguar nė te kaluarėn sepse kombi ynė ka qen i ndarė dhe i okupuar dhe pamundėsia e tyre pėr tu zhvilluar ka qen e pamundur nga regjimet ato sot nuk vuaj nga regjimet, ato sot mund te zhvillohen. Ato duhet tė zhvillohen alternativa tjetėr duket me e zymtė. Sot Shqipėria dhe Kosova numėrojnė shumė mediume te lira te cilat ēdo ditė e me shumė po e sigurojnė demokracinė nė vend nga autoritarizmat politik.
Sot kėto media po nxjerrin ne shesh krimin dhe korrupsionin. Dialogje do te ketė sepse ato do te jenė te nevojshme ne sheqerit moderne sa herė kėrkohet qe problemet te zgjidhen nė te mirė tė vet shoqėrisė. Njė shoqėri e cila dialogjet i sheh si humbje kohe apo se koti tregon kulturėn autokratike. Nė autokratizėm dialogjet janė te pa nevojshme sepse shoqėria identifikohet me autokracinė dhe ajo shoqėri nuk interesohet dhe nuk bezdiset fare pėr problemet e saja sepse pėr ta merret autokrati dhe autokraticizmi. Kėtė e ka provuar edhe Shqipėria ne sistemin monist, prandaj sot nė shoqėrinė shqiptare dialogjet kanė marrė hovė, pa ani ēka qė hera-herės ato duken agresive dhe interesante. Demokracia nuk mund te zhvillohet pa e bėrė debatin - debati i mundėson secilit tė qartėsohet me trajtėn e problemit dhe vė nė qasje atė. Njė demokraci e fortė dhe e mbikėqyrur nga te gjithė ėshtė garantuesi mė i theksuar i lirisė (sonė kombėtare). Pra, kyēja ne debate tė vė domosdoshmėrish ne arenėn e akterve qe mund ti shėrbejnė forcimit te demokracisė autentike nė vend. Mos lejo qe lirinė tėnde ta grabisė autokrati duke tė tė mashtruar jashtė dialogut publik.
DIALOGU ME SERBINĖ
Pa dyshim se njė dialog me Serbin duhet te zhvillohet, por ky dialog duhet te zhvillohet jo mė mbi paragjykime te "gozhdės dhe ēekanit" siē e ka dėshiruar deri me tani Serbia, dialogun me Kosovėn. Ky lloj paragjykim dhe te ngjashėm e mbyt dialogun e nevojshėm tė tė dy vendeve. Serbia akoma nuk ėshtė liruar nga paragjykimet pėr Kosovėn dhe kjo do ta mbaj jashtė mundėsin e mbajtjes se dialogut tė ndėrsjellė. Megjithėse, dialog me Serbin do te ketė, por ato dialogjet e nevojshme te dy vendeve akoma nuk kanė ndodhur, pėrpos dialogjeve te imponuar nga ndėrkombėtaret si te domosdoshme. Miqėsia kurrė nuk mund te krijohet mbi paragjykimin maniak se:"po tė vras pėr tė bėrė mik tė pėrjetshėm". Serbia kurrė nuk do te ketė dialog tė mirėfilltė me Kosovėn, po u nisė nga kėto paragjykime. Kosova mė nuk mund te kthehet nė "gozhdė" dhe sa herė tė mund ti teket Serbisė tė sillet si "ēekan" tė na qėlloi mbi kokė. Mbaroi kjo histori e shtypjes, sa mė herėt qe e kupton Serbia aq mė mirė do ti ketė punėt me vetėn e saj, me te tjerėt dhe me ne.
Politikani i sotėm nė Serbi nuk mund tė ngritėt nė politikė, nė sajė tė antishqiptarizmit, sepse populli serb u dėshmua, e pa dhe e provoi se kjo ngritje e politikanit (antishqiptar) tė tillė u shkaktoi dėme tė mėdha dhe pėr njė kohė tė tjera tė pariparueshme. Ky politika me antishqiptarizėm do te jetė i pafat sot nė politikėn serbe sepse realiteti i ri nė Ballkan e veēmas nė Kosovė e pamundėson ngritjen. Pra politikani i sotėm nė serbi pėr interesa te vendit te tij duhet tė shkėputet fare nga paraardhėsit e tij qe Kosovėn dhe shqiptarėt i patėn pikėnisje te karrierės se tyre politike. Mė nė Kosovė nuk mund tė ketė diskriminim ekstrem, nuk mund tė bėhet njė konstantė esenciale e politike askujt mė mbi shqiptarėt dhe fatin e tyre Sot shqiptarėt kanė fatin e tyre ne duart e tyre dhe kanė miq tė fuqishėm dhe me ndikim nė Botė, kjo e dhėnė duhet ti angllatisė vet politikanėt e nesėrm nė Serbi.
Nė Serbi kanė mbetur akoma relikte politikanesh qe mashtrimin e kombit serb e shfrytėzojnė pėr tu ngritur personalisht. Ndėrsa kombi serb ne Botė nuk ka imazh tė mirė pėr shkak te mashtrimit te lehtė politik qė u vije nga politikanet e tyre maniak (si kriminelin Millosheviq, fashistin Sheshel, ēetnikun Kushtonica dhe mashtruesin Tadiqin ). Serbia e sotme, duhet ti kthehet problemeve te saja qe janė shumta qe nga stabiliteti i saj, qe nga lufta e krimit tė organizuar pėr te dalė te plotėsimi i standardeve integruese nė rajon dhe botė.
www.bekimbeu.de
[email protected] ([email protected])